Λειψυδρία: «εμφύλιος» στη Θεσσαλία, οι περιοχές που μετρούν τις σταγόνες νερού

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Η  Θεσσαλία, που μετρά ακόμη πληγές από τις καταστροφικές πλημμύρες του «Daniel», δοκιμάζεται τώρα από τη λειψυδρία και ξέσπασε πόλεμος  μεταξύ Καρδίτσας και Λάρισας, για το νερό της λίμνης Πλαστήρα, όπου μειώνονται δραματικά τα αποθέματα. Στο μεταξύ 14 περιοχές της χώρας έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, λόγω λειψυδρίας. Η Αττική βρίσκεται ήδη σε κίτρινο συναγερμό. Ο χάρτης της λειψυδρίας σε όλη τη χώρα. Τι ετοιμάζει η κυβέρνηση.

-«Με διάχυτη ανησυχία και απογοήτευση παρακολουθούμε καθημερινά να αδειάζει η λίμνη Πλαστήρα από υπεράντληση υδάτινων αποθεμάτων για αρδευτικούς λόγους. Η ανησυχία πηγάζει από το γεγονός της παροχέτευσης υπέρμετρα μεγάλων ποσοτήτων για την άρδευση του Θεσσαλικού κάμπου, σύντομα θα επιφέρει περιβαλλοντικά προβλήματα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη και υπόσταση της Λίμνης Πλαστήρα» αναφέρει ο Παναγιώτης Νάνος, δήμαρχος Δήμου Λίμνης Πλαστήρα σε επιστολή του προς τους συναρμόδιους υπουργούς, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και κοινοποιεί προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

-«Η απογοήτευση έρχεται από το γεγονός ότι οι διαχειριστές αυτής της κατασπατάλησης πόρων, έχουν άγνοια κινδύνου διότι δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα. Νομίζουν ότι η λίμνη Πλαστήρα είναι Αιγαίο Πέλαγος με απεριόριστες δυνατότητες άρδευσης. Και το χειρότερο; Αντιμετωπίζουν ως τσιφλίκι τη λίμνη. Ενδεικτικό της νοοτροπίας τους είναι ότι συνεδρίασαν (στις 27/07/2024) στη Λάρισα για τα νερά της Λίμνης Πλαστήρα και δεν είχαν την ευθιξία να προσκαλέσουν τον δήμαρχο Λίμνης Πλαστήρα! Τα συμπεράσματα δικά σας…» σημειώνει ο Παναγιώτης Νάνος, δίνοντας το μήνυμα ότι έχει ξεσπάσει αντιπαράθεση στη Θεσσαλία για το νερό της Λίμνης Πλαστήρα αλλά και τις δραματικές συνέπειες της λειψυδρίας που κάνουν την εμφάνιση τους στην περιοχή. (Ακολουθεί στη συνέχεια του ρεπορτάζ ολόκληρη η δημοσίευση της επιστολής).

Ο χάρτης της λειψυδρίας σε όλη τη χώρα

Στο μεταξύ 14 περιοχές της χώρας έχουν ήδη κηρυχθεί από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αυτές μέχρι τώρα είναι: Κρήτη,  Σέριφος,  Σίφνος,  Λέρος, Πόρος,  Σπέτσες, ο δήμος Σάμης στην Κεφαλονιά καθώς και περιοχές στην Κόρινθο, την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη. Στο σύνολο δε της χώρας υπάρχει πρόβλημα με την επάρκεια του νερού, ιδίως για άρδευση καλλιεργειών αλλά και για βασικές ανάγκες. Στη Δυτική Ελλάδα μεγάλα προβλήματα επάρκειας νερού σημειώνονται σε Αχαϊα, Ηλεία αλλά και στην Πελοπόννησο. Προβλήματα σε συνδυασμό με τις ανάγκες νερού και για τον τουρισμό στη Χαλκιδική.

Εντυπωσιακή είναι η μείωση της βροχόπτωσης στην Ελλάδα κατά τους προηγούμενους μήνες σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας, σε ποσοστό που φτάνει και το 50%, με μόνη εξαίρεση περιοχές της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας.

Στο Δέλτα του Έβρου: σοκάρουν οι εικόνες από το Δέλτα του Έβρου, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας,  όπου άνθρωποι προσπαθούν να ανακουφίσουν τη δίψα αλόγων με αυτοσχέδιες ποτίστρες, ακόμα και μπανιέρες

Ειδικότερα ο χάρτης της λειψυδρίας σε όλη τη χώρα μέχρι τώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνονται στο υπουργείο Περιβάλλοντος διαμορφώνεται ως εξής:

Κρήτη: Η φετινή χρονιά είναι η δεύτερη κατά σειρά με μειωμένες βροχοπτώσεις στην Κρήτη.  Έχουν κηρυχθεί  σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας, μεταξύ άλλων, οι δήμοι Φαιστού, Βιάννου και Μινώα Πεδιάδος. Σε ό,τι αφορά το νερό άρδευσης, σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει φέτος η πεδιάδα της Μεσσαράς, όπου εξαιτίας της διαχρονικής υπεράντλησης του υπόγειου υδροφορέα και της μη ύπαρξης ή λειτουργίας άλλων έργων υποδομής (π.χ. φράγμα Πλακιώτισσας, έργα εμπλουτισμού κ.λπ.) η πτώση στάθμης των γεωτρήσεων είναι ιδιαίτερα μεγάλη και έχουν ήδη εμφανιστεί προβλήματα στη λειτουργικότητά τους.

Ιόνια νησιά: στο σχετικό αίτημα της Δνσης Υδάτων Ιονίων Νήσων για παροχή στοιχείων ανταποκρίθηκε μόνο ο Δήμος Παξών. Η εικόνα έχει ως εξής: έχει μειωθεί σημαντικά ο όγκος του νερού στις δύο υδατοδεξαμενές που χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά με τις μονάδες αφαλάτωσης.

Λήμνος:  Ο Δήμος Λήμνου ανέφερε ότι βάσει των εκτιμήσεών τους θα υπάρξουν προβλήματα το καλοκαίρι και για την επίλυση τους σχεδιάζεται η ανόρυξη νέων γεωτρήσεων με τοποθέτηση δεξαμενών καθώς και η εγκατάσταση μιας μονάδας αφαλάτωση. Ο ΤΟΕΒ Κοντιάς (Λήμνος) ενημέρωσε ότι τα αποθέματα νερού της λιμνοδεξαμενής  Κοντιά είναι μειωμένα και το ποσοστό νερού έχει περιοριστεί στο 70%.

Λέσβος: Η ΔΕΥΑ Λέσβου ανέφερε ότι θα υπάρξει πρόβλημα σε κάποιους οικισμούς, η οποία θα αντιμετωπισθεί με μεταφορά νερού και ανόρυξης νέων γεωτρήσεων.

Σάμος:Ο Δήμος δυτικής Σάμου γνωστοποίησε ότι τα αποθέματα γεωτρήσεων και πηγών είναι μειωμένα σε σχέση με άλλες χρονιές, χωρίς να αναφέρει σχετικό σχέδιο δράσης.

Χίος: Ο Δήμος Χίου ενημέρωσε τηλεφωνικά την Διεύθυνση Υδάτων ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα επάρκειας αποθεμάτων και γίνονται περιοδικές διακοπές.

Αμοργός: Ο Δήμος Αμοργού έχει κάνει γνωστό  ότι έχει μειωθεί σημαντικά η παροχή των γεωτρήσεων και κατά συνέπεια τα αποθέματα νερού στους οικισμούς που αυτές εξυπηρετούν, είτε αποκλειστικά (οικισμοί περιοχής Κάτω Μεριάς), είτε σε συνεργασία με μονάδες αφαλάτωσης (Χώρα, Κατάπολα).

Ανδρος: Ο Δήμος Άνδρου πιθανολογεί ότι ορισμένες γεωτρήσεις ή πηγάδια δεν επαρκούν για την κάλυψη των αιχμών του καλοκαιριού, και ως άμεση λύση πρότεινε τη μεταφορά νερού με βυτία για ενίσχυση των δεξαμενών, μέθοδος που, κατά το ΥΠΕΝ, δεν μπορεί να εφαρμοστεί όταν υπάρχει ανάγκη μεγάλων ποσοτήτων νερού ή/και πολυήμερη έλλειψη.

Ίος: Ο Δήμος Ιητών ανέφερε ότι η λιμνοδεξαμενή περιοχής Μυλοπότα, η οποία αποτελεί τον μοναδικό ταμιευτήρα νερού χρήσης για την τροφοδοσία του δικτύου ύδρευσης του νησιού, παραμένει απολύτως κενή.

Κάρπαθος: Ο Δήμος Καρπάθου έκανε γνωστό πως αντιμετωπίζει έντονα φαινόμενα λειψυδρίας και προσπαθεί απεγνωσμένα να διασφαλίσει επάρκεια νερού στο μόνιμο πληθυσμό και να καλύψει τις υψηλές ανάγκες το καλοκαίρι. Η έντονη τουριστική ανάπτυξη σε συνδυασμό με το πεπαλαιωμένο δίκτυο υδροδότησης έχουν οδηγήσει σε έλλειψη ύδατος και σε διακοπές υδροδότησης ειδικά κατά την θερινή περίοδο. Ο δήμος την περίοδο Αυγoύστου 2021 – Μαρτίου 2024 αντιμετώπισε 1200 βλάβες στο δίκτυο υδροδότησης, ενώ κάποιες γεωτρήσεις λόγω παλαιότητας είναι εκτός λειτουργίας.

Πάρος: Ο Δήμος Πάρου λόγω της μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης αντιμετωπίζει αύξηση της ζήτησης νερού σε ποσοστό 12-14% ετησίως. Η ζήτηση καλύπτεται σε ποσοστό 80% από γεωτρήσεις και 20% από αφαλατώσεις. Οι στάθμες των γεωτρήσεων είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και υπάρχουν ενδείξεις υποβάθμισης της ποιότητας αυτών.

Σέριφος: Ο Δήμος Σερίφου έχει δηλώσει εξάντληση των υδατικών αποθεμάτων, τόσο του υδροφόρου ορίζοντα όσο και της υδατοδεξαμενής (φράγματος) στη θέση «Στενό». Η παραγωγικότητα των γεωτρήσεων είναι ελάχιστη.

Στην Ηλεία: Σε χαμηλά επίπεδα η στάθμη της τεχνητής λίμνης του Πηνειού, λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις περιορισμένες χιονοπτώσεις.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το climatebook και λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε η σελίδα από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 22 Ιουλίου 2023 (ένα χρόνο πριν) η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~16.6 km², ενώ στις 21 Ιουλίου 2024 υπολογίστηκε ~9.8 km². Σε σύγκριση με την μέση τιμή από το 2010 η έκταση της λίμνης σήμερα είναι 35-40% μικρότερη.

H κατάσταση στην Αττική

Σε επίπεδο αποθεμάτων νερού η Αττική βρίσκεται ήδη σε κίτρινο συναγερμό, ύστερα από την παρατεταμένη ανομβρία των τελευταίων δύο ετών και την έλλειψη χιονοπτώσεων και τη συνεχιζόμενη ξηρασία. Τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες αρκούν για τα επόμενα τρία χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, που παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα climatebook. gr , στις αρχές του περσινού χρόνου ,  η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν περίπου 16,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ στις 26 Ιουνίου 2024 υπολογίστηκε σε περίπου 12,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα.  Σύμφωνα πάντα με τα ίδια στοιχεία, την προαναφερόμενη χρονική περίοδο,  η έκταση της λίμνης είναι κατά 15-20% συρρικνωμένη σε σχέση με την μέση τιμή από το 2010.

Η Αττική καταναλώνει περίπου 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού το χρόνο και με τα έργα, τα οποία έχουν γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες και τον Μόρνο και τον Εύηνο ουσιαστικά όσο νερό μπαίνει στους ταμιευτήρες τόσο νερό βγαίνει.

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο του 2022, οι ταμιευτήρες  είχαν 1,1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, 1100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντί να μείνουν σταθερά στο τέλος της επόμενης υδρολογικής περιόδου, δηλαδή τον Σεπτέμβριο του 2023 , αυτό μειώθηκε στα 950 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, άρα χάσαμε 150 εκατομμύρια.

Το μεγάλο πρόβλημα στη Θεσσαλία

Η  στάθμη της λίμνης Πλαστήρα, από την οποία αρδεύονται οι νομοί Καρδίτσας και Λάρισας, μέσα σε 40 μέρες έχασε 2 μέτρα νερό. Σήμερα βρίσκεται στα 7,87 μ. ενώ το οικολογικό όριο είναι στα 7,84 μ, όπως γράφει ο τοπικός Τύπος.Εντείνεται η αντιπαράθεση αγροτών Λάρισας-Καρδίτσας για την κατανομή των νερών του φράγματος Πλαστήρα – Μεγαλώνει ο κίνδυνος για καταστροφή καλλιεργειών από λειψυδρία.

Ο ΤΟΕΒ Πηνειού έχει προχωρήσει σε εναλλάξ πρόγραμμα ποτίσματος, για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες, ωστόσο αρχίζουν και πληθαίνουν οι φωνές από τους αγρότες στα παρακάρλια που μιλούν για κατασπατάληση νερού από την περιοχή της Καρδίτσας.

Όπως καταγγέλλουν οι Λαρισαίοι «επειδή η λίμνη Σμοκόβου δεν παροχετεύει πλέον νερό στο δίκτυο της Καρδίτσας, ένα μεγάλο μέρος της λίμνης Πλαστήρα που προορίζεται για τον νομό Λάρισας εκτρέπεται ανατολικά του νομού. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίας έχουν φέρει σε απόγνωση τους αρδευτέε, αρκετοί εκ των οποίων τυγχάνουν και πλημμυροπαθείς».

Αποκαλυπτική επιστολή του Δημάρχου Λίμνης Πλαστήρα

Αποκαλυπτική είναι η επιστολή που έστειλε ο δήμαρχος Παναγιώτης Νάνος, προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος Θεόδωρο Σκυλλακάκη, Υποδομών Χρήστο Σταϊκούρα, Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα, τον γ.γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στ. Ελλάδος Κ. Τζανακούλη και τους βουλευτές του νομού, με κοινοποίηση προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μηστοτάκη.

Αναλυτικά η επιστολή του Δημάρχου Δήμου Λίμνης Πλαστήρα έχει ως εξής:

«Με διάχυτη ανησυχία και απογοήτευση παρακολουθούμε καθημερινά να αδειάζει η λίμνη Πλαστήρα από υπεράντληση υδάτινων αποθεμάτων για αρδευτικούς λόγους.

Η ανησυχία πηγάζει από το γεγονός της παροχέτευσης υπέρμετρα μεγάλων ποσοτήτων για την άρδευση του Θεσσαλικού κάμπου, σύντομα θα επιφέρει περιβαλλοντικά προβλήματα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη και υπόσταση της Λίμνης Πλαστήρα.

Η απογοήτευση έρχεται από το γεγονός ότι οι διαχειριστές αυτής της κατασπατάλησης πόρων, έχουν άγνοια κινδύνου διότι δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα. Νομίζουν ότι η λίμνη Πλαστήρα είναι Αιγαίο Πέλαγος με απεριόριστες δυνατότητες άρδευσης. Και το χειρότερο; Αντιμετωπίζουν ως τσιφλίκι τη λίμνη. Ενδεικτικό της νοοτροπίας τους είναι ότι συνεδρίασαν (στις 27/07/2024) στη Λάρισα για τα νερά της Λίμνης Πλαστήρα και δεν είχαν την ευθιξία να προσκαλέσουν τον δήμαρχο Λίμνης Πλαστήρα! Τα συμπεράσματα δικά σας…

Με την συμπεριφορά τους αυτή υπονομεύουν ευθέως τη Λίμνη Πλαστήρα, αλλά και την αγροτική παραγωγή του Θεσσαλικού κάμπου, την οποία δεν μπορούν να υποστηρίξουν και δεν φταίει γι’ αυτό μόνο η κλιματική αλλαγή και η ανομβρία η οποία θα λάβει εφεξής μόνιμα χαρακτηριστικά όπως οι επιστήμονες επισημαίνουν.

Πριν απ’ όλα θεωρώ ηθική υποχρέωση να θέσω υπόψη όλων των εμπλεκομένων τις εξής παραμέτρους τις οποίες ίσως αγνοούν, ή κάποιοι σκοπίμως κάνουν ότι δεν γνωρίζουν:

Α) Η λίμνη Πλαστήρα όταν δημιουργήθηκε είχε πρωτίστως ενεργειακό χαρακτήρα και δευτερευόντως αρδευτικό σκοπό, μάλιστα προορίζονταν να αρδεύσει 115.000 στέμματα της περιοχής ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Σταδιακά αναδείχθηκε σε έργο αρδευτικού σκοπού και μέσα από ανεξέλεγκτες επεκτάσεις και χωρίς υποδομές, έφτασε να παροχετεύει για 500.000 – 600.000 στρέμματα καλλιεργειών στο Θεσσαλικό κάμπο, κάνοντας χρήση ποταμών, με διαρκή διάθεση επεκτάσεων, συχνά με παράνομα φράγματα και κανάλια, με παροχέτευση που φθάνει ακόμα και τα 2.000.000 κυβικά μέτρα ημερησίους!

Ο πενταπλασιασμός της αρδεύσιμης έκτασης συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα, διότι ξεπερνά τα όρια, τις αντοχές και τις δυνατότητες της Λίμνης Πλαστήρα.

Β) Η Λίμνη Πλαστήρα όταν δημιουργήθηκε είχε συγκεκριμένη χωρητικότητα, την οποία απώλεσε στα 65 χρόνια λειτουργία της. Ειδικότερα από τον Σεπτέμβριο του 2020, μετά τους καταστροφικούς κυκλώνες «Ιανός» (2020) και «Daniel» (2023) στον πυθμένα της λίμνης υπήρξε εναπόθεση ανυπολόγιστης ποσότητας φερτών υλικών και αυτό δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα, την οποία ουδείς γνωρίζει. Από μακροσκοπική παρατήρηση φαίνεται ότι έχει μπαζωθεί η λίμνη σε μεγάλο βαθμό, η επιχωμάτωση για τον «Ιανό» σύμφωνα με πληροφορίες υπολογίστηκε σε 4 εκατ. κυβ. μέτρα, ωστόσο μετά τον «Daniel» η πραγματικότητα άλλαξε στο χειρότερο.

Επιβάλλεται να γίνει νέα αξιόπιστη αποτύπωση του πυθμένα με πιο συστηματικό τρόπο, οι μετρήσεις να γίνουν από το Πολεμικό Ναυτικό και στην κατάλληλη πυκνότητα και με την ακρίβεια μηχανημάτων που μόνο αυτό διαθέτει.

Οι διαχειριστές της παροχέτευσης οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους ότι οι κλίμακες και τα στοιχεία που έχουν πλέον δεν ισχύουν και ότι οφείλουν άμεσα να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες για να γνωρίζουν την πραγματικότητα και να ενεργούν με ασφάλεια για το περιβάλλον, την αγροτική παραγωγή και τις τοπικές κοινωνίες.

Γ) Οι ήπιοι χειμώνες έχουν ως αποτέλεσμα την αισθητή μείωση των υδάτινων εισροών από τα ποτάμια στη Λίμνη. Ο ποταμός Μέγας της Πεζούλας στην πραγματικότητα υποβαθμίστηκε σε χείμαρρο και οι ποσότητες του νερού είναι ελάχιστες, το καλοκαίρι δεν καλύπτουν ούτε τις αρδευτικές τοπικές ανάγκες. Ομοίως και ο Καριτσιώτης ποταμός είναι περιορισμένης δυνατότητας.

Το ότι η λίμνη το 2024 δείχνει γεμάτη, είναι διότι έχει ακόμα τα νερά από τον κυκλώνα «Daniel», στο τέλος της αρδευτικής περιόδου η λίμνη θα αδειάσει και δύσκολα πλέον θα επανέλθει στην αρχική της θέση και θα έχει την ίδια εικόνα με αυτή της άδειας λίμνης Σμοκόβου. Αν δεν ληφθούν μέτρα τώρα, η Λίμνη Πλαστήρα δύσκολα θα επανέλθει στην φυσική της θέση.

Οι συνέπειες από όσα αναφέρθηκαν είναι καταστροφικές τόσο για την οικολογική και περιβαλλοντική διάσταση. Επιπλέον η υποβάθμιση του τοπίου από τον άδειο πυθμένα της λίμνης συνεπάγεται την ακύρωση του τουριστικού προϊόντος, την δοκιμασία των αντοχών της χειμαζόμενης Τοπικής Οικονομίας και την επιβίωση των τοπικών κοινωνιών. Έμμεσα πλήττεται και η οικονομία της Καρδίτσας, δεν είναι τυχαίο ότι είμαστε ο τελευταίος νομός στην οικονομική ανάπτυξη.

ΖΗΤΑΜΕ ΑΜΕΣΑ:

1 ον Μείωση της παροχέτευσης ποσοτήτων νερού από την λίμνη Πλαστήρα και τήρηση του οικολογικού ορίου.

2ον Ορθολογική διαχείριση των υφιστάμενων υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας και όχι κατασπατάληση από κακό συντονισμό, από πολιτικές και άλλες ελλείψεις των φορέων διαχείρισης. Τεχνικά και άλλα έργα αποκαταστάσεων στο ανατολικό τμήμα της Λάρισας οφείλουν άμεσα να ολοκληρωθούν, έτσι ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από την Λίμνη Πλαστήρα. Οι Οεσσαλοί αγρότες έχουν δικαίωμα στην παραγωγή και οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξοικονομήσουν τους υδάτινους πόρους.

Είναι ανεπίτρεπτο το φράγμα της Γυρτώνης να είναι ανοιχτό και να στέλνει στο Αιγαίο πολύτιμες ποσότητες νερού, μάλιστα αρχές αρδευτικής περιόδου, ενώ την ίδια στιγμή να ζητούν τις ποσότητες που έχασαν από δική τους ευθύνη να τις πάρουν από την Λίμνη Πλαστήρα…

3ον Άμεση και ακριβής αποτύπωση του πυθμένα της λιμνοδεξαμενής από το Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο διαθέτει αξιόπιστο εξοπλισμό, όχι ιδιωτικές μετρήσεις και κατά προσέγγιση εκτιμήσεις.

4ον Επικαιροποίηση της μελέτης του Ε.Μ. Πολυτεχνείου για το οικολογικό όριο της λίμνης, το οποίο πρέπει να αναγνωριστεί και να γίνεται σεβαστό από όλους. Ο επαναπροσδιορισμός του Οικολογικού Ορίου της Λίμνης Πλαστήρα με βάση τα σύγχρονα υδρολογικά και άλλα επιστημονικά δεδομένα, με στόχο την διασφάλιση της ύπαρξης της ίδιας της λίμνης.

5ον θέσπιση ανταποδοτικού τέλους Περιβάλλοντος σε όσους υδρεύονται και αρδεύονται από τη Λίμνη Πλαστήρα, με στόχο την εξεύρεση πόρων που θα διατίθενται αποκλειστικά για την προστασία της λίμνης, τη βελτίωση της ποιότητας των νερών της και της αισθητικής αναβάθμισης του παραλίμνιου Περιβάλλοντος.

ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΖΗΤΑΜΕ:

Α) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΟΡΕΙΝΗΣ ΥΔΡΟΝΟΜΙΑΣ με στόχο την συγκράτηση των όμβριων υδάτων σε λιμνοδεξαμενές, με στόχο να μην ξαναπλημυρίσει ο Οεσσαλικός κάμπος, να ενισχυθεί ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, να εξασφαλιστούν βοηθητικές αρδευτικές δεξαμενές για ανακούφιση των αναγκών της αγροτικής παραγωγής.

Β) ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΤΗΣΙΟΥ ΥΔΑΤΙΝΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ, πρώτα του Πηνειού ποταμού και διάχυση στην πεδιάδα της Θεσσαλίας μέσα από ένα δίκτυο καναλιών τύπου Πάδου της Ιταλίας, (συγκράτηση νερών, εμπλουτισμός υδροφόρου ορίζοντα, αρδευτική χρήση, κ.α.

Γ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, με στόχο την ελαχιστοποίηση της απώλειας υδάτινων αποθεμάτων και μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΖΗΤΑΜΕ:

Α) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΟΡΕΙΝΗΣ ΥΔΡΟΝΟΜΙΑΣ με στόχο την συγκράτηση των όμβριων υδάτων σε λιμνοδεξαμενές, με στόχο να μην ξαναπλημυρίσει ο Οεσσαλικός κάμπος, να ενισχυθεί ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, να εξασφαλιστούν βοηθητικές αρδευτικές δεξαμενές για ανακούφιση των αναγκών της αγροτικής παραγωγής.

Β) ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΤΗΣΙΟΥ ΥΔΑΤΙΝΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ, πρώτα του Πηνειού ποταμού και διάχυση στην πεδιάδα της Θεσσαλίας μέσα από ένα δίκτυο καναλιών τύπου Πάδου της Ιταλίας, (συγκράτηση νερών, εμπλουτισμός υδροφόρου ορίζοντα, αρδευτική χρήση, κ.α.

Γ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, με στόχο την ελαχιστοποίηση της απώλειας υδάτινων αποθεμάτων και μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

Τα μέτρα και έργα που ετοιμάζει η κυβέρνηση 

Μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας που πλήττει πολλές περιοχές της Ελλάδας, συζητήθηκαν σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μαξίμου. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε πρώτη φάση αποφασίστηκε να γίνει μια προτεραιοποίηση των περιοχών, καθώς  κάθε περιοχή έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Παράλληλα αποφασίστηκε, η σύσταση μιας διυπουργικής  task force, η οποία θα εξειδικεύσει μέτρα γενικής εφαρμογής και ανά περιοχή, και θα αναλάβει να βρει και πρόσθετη χρηματοδότηση.

Στο ΥΠΕΝ προτάσσουν τις λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, χρήσης αφαλάτωσης σε συνδυασμό με την παραγωγή πράσινης ενέργειας. Προβλέπεται η κατασκευή υβριδικών μονάδων παραγωγής ρεύματος με αιολικά, φωτοβολταϊκά, αντλησιοταμίευση και μονάδες αφαλάτωσης που θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ρεύματος και γλυκού νερού για ύδρευση και άρδευση.

Σημειώνεται ότι ήδη 33 έργα έχουν εξασφαλίσει άδειες αποθήκευσης ενέργειας από τη ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων), συνολικής ισχύος 5,26 GW (γιγαβάτ) και χωρητικότητας 50,9 GWh (γιγαβάτωρες). Σήμερα το μοναδικό έργο που κατασκευάζεται είναι η επένδυση της τάξεως των 650 εκατ. ευρώ της ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία. Με δεδομένο ότι πρόκειται για ακριβά έργα  αναζητούνται διαθέσιμα κονδύλια για έργα αντλιοταμίευσης.

Παράλληλα, εξετάζεται  να προχωρήσει σε ένα σχέδιο για τα άνυδρα νησιά του Αιγαίου, αξιοποιώντας κονδύλια 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίηση, για μικρά έργα αντλησιοταμίευσα και αφαλάτωσης της τάξης των 20-30 εκατ. ευρώ το καθένα,  τα οποία θα εξασφαλίσουν την ενεργειακή επάρκεια αλλά και τις ανάγκες ύδρευσης των νησιών.

Σύμφωνα με στοιχεία από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  στο Αιγαίο λειτουργούν συνολικά 57 μονάδες αφαλάτωσης, ενώ στις Κυκλάδες το 51 του πληθυσμού χρησιμοποιεί νερό από αφαλατώσεις, δευτερευόντως από υπόγεια συστήματα και ένα μικρό ποσοστό από επιφανειακές πηγές.

Τι κάνει η ΕΥΔΑΠ

Από την ΕΥΔΑΠ ενεργοποιήθηκε η άντληση νερού από την Υλίκη και ξεκίνησε η λειτουργία 17 γεωτρήσεων στη Μαυροσουβάλα για να συνεισφέρουν περίπου 300.000 κυβικά μέτρα την ημέρα συμπληρώνοντας το βασικό υδατικό σύστημα Εύηνου –Μόρνου.

Εξετάζονται μέτρα, σε περίπτωση που συνεχιστεί η ανομβρία,  ύψους περι των 700 εκατομμυρίων ευρώ, όπως ένταξη νέων ταμιευτήρων στο υδροδοτικό σύστημα (από παραποτάμους στον Εύηνο), τον εμποτισμό του υπόγειου υδροφορέα με ανακυκλωμένο νερό από τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων ( Ψυττάλεια, Θριάσιο), την αφαλάτωση, αλλά και την εκμετάλλευση βρόχινων υδάτων σε υποδομές συγκέντρωσης ομβρίων.

Έχουν ολοκληρωθεί οι διαγωνιστικές διαδικασίες και αναμένεται η εκκίνηση των έργων που περιλαμβάνουν 480 χιλιόμετρα αγωγών δευτερεύοντος και τριτεύοντος δικτύου καθώς και εξυγίανση/αντικατάσταση περίπου 150.000 υδρομετρητών ακινήτων.