LIFE NATURA THEMIS:  Οι πολίτες με ένα «κλικ» προστατεύουν το περιβάλλον!

ΕΕΠΦ: Πρόγραμμα, που αφορά στην ποινική δίωξη εγκλημάτων κατά της άγριας ζωής σε περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 – Αυθαίρετα, καταπατήσεις κοινόχρηστων χώρων, καταπατήσεις δασικών εκτάσεων και εκχερσώσεις στην πρώτη γραμμή των καταγγελιών δείχνει η εφαρμογή του προγράμματος στην Κρήτη.

Θετική ανταπόκριση βρίσκει στους πολίτες της Κρήτης η εφαρμογή του LIFE NATURA THEMIS, το οποίο  είναι ένα πενταετές πρόγραμμα, που αφορά στην ποινική δίωξη εγκλημάτων κατά της άγριας ζωής, σε περιοχές του Δικτύου NATURA 2000. Η έξυπνη εφαρμογή που δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα να καταγγείλουν μέσω του κινητού τους περιβαλλοντικές παραβάσεις  βρίσκει έδαφος, διότι όπως φαίνεται λύνει δύο βασικά προβλήματα, τα οποία είναι:

-Πρώτον, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να καταγγείλουν τεκμηριωμένα και σε πραγματικό χρόνο το περιβαλλοντικό έγκλημα και μάλιστα ανώνυμα αν το επιθυμούν. Και

-Δεύτερον η καταγγελία τους φθάνει στη ψηφιακή βάση του προγράμματος, που διαχειρίζεται η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης και διοχετεύεται κατά τρόπο, ώστε να αξιοποιείται άμεσα και υπεύθυνα από την πολιτεία. Έτσι επιλύεται ένα το βασικό πρόβλημα που υπάρχει, το οποίο είναι  ότι οι πολίτες που θέλουν να προστατέψουν το περιβάλλον  δεν γνωρίζουν πως και κυρίως πού να απευθυνθούν.

Τα αποτελέσματα εφαρμογής του προγράμματος, παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση στην Κρήτη,  με θέμα “Περιβαλλοντικό Έγκλημα και Εφαρμογή της Οδηγίας για την Περιβαλλοντική Ευθύνη”, που διοργανώνεται από το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με τον Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE NATURA THEMIS

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Περιβαλλοντικού Δικαίου Δυτικής Κρήτης, οι πολίτες μέχρι στιγμής έχουν χρησιμοποιήσει την εφαρμογή για να καταγγείλουν κυρίως αυθαίρετα, καταπατήσεις κοινόχρηστων χώρων, καταπατήσεις δασικών εκτάσεων και εκχερσώσεις. Μετά τα αυθαίρετα που αποτελούν το νούμερο ένα περιβαλλοντικό έγκλημα στην Κρήτη, ακολουθούν οι δασικές εκχερσώσεις και η παράνομη υλοτομία.

Τι είναι το LIFE NATURA THEMIS

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, που είναι ο υπεύθυνος φορέας, το έργο LIFE NATURA THEMIS είναι ένα πενταετές πρόγραμμα που αφορά στην ποινική δίωξη εγκλημάτων κατά της άγριας ζωής σε περιοχές του Δικτύου NATURA 2000. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και απευθύνεται σε Δικαστές, Εισαγγελείς, Δικηγόρους, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και δημόσιες αρχές με προανακριτικές αρμοδιότητες.  Συντονιστής του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και εκτός της Εταιρίας μας εταίροι είναι το ΣΥΓΑΠΕΖ (ΥΠΕΝ), ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων και ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου. Η ανάγκη υλοποίησης του προαναφερόμενου έργου προέκυψε έπειτα από τη διαπίστωση ότι εισαγγελικές και προανακριτικές αρχές δεν είναι εξοικειωμένες με τις αρμοδιότητες και το καθεστώς προστασίας των προστατευόμενων περιοχών.

Από τους βασικούς στόχους του έργου LIFE NATURA THEMIS είναι:

• Η συνειδητοποίηση εκ μέρους των φορέων ότι το περιβαλλοντικό έγκλημα είναι ένα ξεχωριστό πεδίο ποινικού δικαίου και ότι υπάρχει ατομική ευθύνη για την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας.
• Η καλλιέργεια δεξιοτήτων σε προανακριτικούς υπαλλήλους, προκειμένου να προλαμβάνουν και να διώκουν αποτελεσματικά το περιβαλλοντικό έγκλημα και να προβαίνουν στην κατά το δυνατόν καλύτερη αποκατάσταση της ζημίας στο περιβάλλον.
• Η τεκμηρίωση, ότι η ορθή εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου προάγει την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή και εξασφαλίζει την ορθή χρήση των περιβαλλοντικών πόρων.
• Η ενημέρωση των κατοίκων των περιοχών NATURA 2000 για την παράνομη δραστηριότητα στις περιοχές τους, που προσβάλλει την τοπική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την οικονομική τους πρόοδο.

Η επίτευξη  των παραπάνω στόχων στηρίζεται στο πρωτογενές υλικό που για πρώτη φορά συγκεντρώνεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές,  Οι κυριότερες δράσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι η δημιουργία δύο περιβαλλοντικών παρατηρητηρίων, ένα για την Ανατολική Κρήτη (Ηράκλειο – Λασίθι) και ένα για τη Δυτική Κρήτη (Χανιά – Ρέθυμνο). Τα δύο παρατηρητήρια έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το περιβαλλοντικό έγκλημα και τα σημεία που αυτό εμφανίζεται συχνότερα. Μια ενιαία βάση δεδομένων, με στοιχεία από αστυνομικά τμήματα, το λιμενικό σώμα, πρωτοδικεία και διοικητικές υπηρεσίες με προανακριτικές αρμοδιότητες θα απεικονιστεί σε ένα γεωπληροφορικό χάρτη. Τα αποτελέσματα από τη στατιστική ανάλυση των στοιχείων αυτών, καθώς και η ανασκόπηση της επικαιροποιημένης Ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, θα βοηθήσουν στην αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης, καθώς και στην κατάρτιση της στρατηγικής για την υλοποίηση της εκστρατείας ενημέρωσης.

Η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, η οποία περιλαμβάνει μια σειρά από ενέργειες δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων των προπαρασκευαστικών δράσεων και των δύο Παρατηρητηρίων (ηλεκτρονική σελίδα προγράμματος, εφαρμογή για έξυπνες συσκευές, έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό για τους κοινωνικούς εταίρους και τα ΜΜΕ).

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα (ημερίδες, σεμινάρια, εργαστήρια, έντυποι και ηλεκτρονικοί οδηγοί) των κοινωνικών εταίρων αλλά και των ομάδων στόχων, όπως οι δημοσιογράφοι, οι επαγγελματίες του πρωτογενή και τριτογενή τομέα που δραστηριοποιούνται εντός των περιοχών NATURA 2000, στελέχη και υπάλληλοι δημοτικών και περιφερειακών υπηρεσιών που εργάζονται σε τμήματα περιβάλλοντος και διοίκησης.

H αξιολόγηση, καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, της αποτελεσματικότητας της στρατηγικής επικοινωνίας και της πορείας υλοποίησης των δράσεων του έργου (μέσω ερευνών αποτίμησης, παρακολούθησης ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών κ.ά.).

H διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου μέσω της δικτύωσης με άλλα έργα LIFE.

Οι πολίτες δείχνουν ενδιαφέρον

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των τοπικών μέσων ενημέρωσης της Κρήτης στην ειδική εκδήλωση η δικηγόρος Μαρία Μανιαδάκη,  Συντονίστρια του Παρατηρητηρίου Περιβαλλοντικού Δικαίου Δυτικής Κρήτης επεσήμανε ότι “από τη μέχρι τώρα λειτουργία του Παρατηρητηρίου, φαίνεται ότι ο κόσμος ενδιαφέρεται για την προστασία του Περιβάλλοντος, το πρόβλημά όμως είναι ο εντοπισμός του αρμόδιου φορέα στον οποίο θα απευθυνθεί προκειμένου να αναφέρει ένα περιστατικό περιβαλλοντικής υποβάθμισης”.

Το πρόβλημα αυτό έρχεται να λύσει η τεχνολογία μέσω μιας έξυπνης εφαρμογής για το κοινό που θέλει να καταγγείλει αυθαιρεσίες κατά του περιβάλλοντος και πλέον μπορεί να το κάνει με έναν πολύ απλό τρόπο, μέσω της εφαρμογής “Life Natura Themis”

Όπως εξήγησε η κ. Μανιαδάκη “Η εφαρμογή “Life Natura Themis” για τις έξυπνες συσκευές δίνει τη δυνατότητα στον καθένα από εμάς να αναφέρει εντελώς ανώνυμα ένα περιστατικό περιβαλλοντικής υποβάθμισης το οποίο πέφτει στην αντίληψή του.

Στη συνέχεια, οι φωτογραφίες αποστέλλονται στον εταίρο του έργου, την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, η οποία έχοντας έννομο συμφέρον ούσα περιβαλλοντική οργάνωση, προωθεί τη συγκεκριμένη αναφορά, στον κατάλληλο φορέα. Αυτό είναι κάτι που λύνει τα χέρια στους απλούς πολίτες. Έχουμε αρκετές αναφορές μέχρι σήμερα, έχουν κινητοποιηθεί φορείς και θεωρούμε από την κινητοποίηση που υπάρχει μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα – αν και οι δημόσιοι φορείς κινούνται αρκετά αργά – όμως έχουμε κάποια θετικά αποτελέσματα”.