Μαρτυρία για τις φωτιές, αναδασώσεις και τα κρατικά φυτώρια

«Τώρα έγώ, πού ήμουν ενα έλατάκι στην Πάρνηθα, στέκω μονάχο, στήν έρημη σάλα, στολισμένο άκόμα μέ τά χρυσόχαρτα, καί καρτερώ υπομονετικά τή μοίρα μου». (Στέφανος Δάφνης, Το έλατο, στο περιοδικό Νέα Εστία τχ. 312 (Χριστούγεννα 1939), τόμ. ΚΣΤ, σελ. 34)

Θα ήθελα μέσα από τις σελίδες του ecopress  να αναφερθώ ως απλός πολίτης στην παλιότερη και πρόσφατη εμπειρία μου από τα προγράμματα για τις φωτιές στα δάση μας, τις αναδασώσεις και τα Κρατικά Δασικά Φυτώρια της Αττικής, τουλάχιστον.

Το 1995 «έτρεχε» ένα πρόγραμμα του Υπουργείου Γεωργίας εάν θυμάμαι καλά, όπου στον πολίτη, διατίθεντο δενδρύλλια παραδοσιακών Ελληνικών ποικιλιών, όπως γλαυκό κυπαρίσσι, δάφνη Απόλλωνος, κουτσουπιά, χαρουπιά, αλλά και θάμνοι βιβούρνο κλπ από το Δασικό Φυτώριο Αμυγδαλέζας Πάρνηθος. Εκεί, έβλεπες ένα μελίσσι ανθρώπων, υπαλλήλων του φυτωρίου, να φροντίζουν μια θάλασσα δενδρυλλίων! Είχα προμηθευτεί πάρα πολλά φυτά τα οποία το φυτώριο διέθετε σε χαμηλές τιμές εν σχέση με την τότε αγορά, τα φυτά βέβαια ήταν σε ύψη περίπου 30­-40 εκ. Τα είχα φυτέψει στην Βαρυμπόμπη Αττικής και στο Σούνιο.

Τα δένδρα που μας χάριζαν σκιά και δροσιά και ένα πράσινο φόντο, στο σπίτι μέσα στην ιερή φύση της Βαρυμπόμπης και τα οποία είχα βαπτίσει μάλιστα με ονόματα και όταν τα πότιζα τους μιλούσα (!) διότι τα θεωρούσα κατά κάποιο τρόπο και παιδιά μου, είχαν φθάσει τα 8-10 μέτρα.

Το 2007 μια φωτιά που ξεκίνησε την προηγούμενη μέρα στο χωριό Στεφάνη Βοιωτίας, δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα, με αποτέλεσμα να κατακάψει 36.338 στρέμματα στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, από τα οποία τα 21.800 ήταν δάσος κεφαλληνιακής ελάτης. Ό,τι δεν έγινε τους τελευταίους τουλάχιστον δύο αιώνες (τα μεγάλα έλατα είχαν ηλικία 180 – 240 ετών) συνέβη εκείνο το απόγευμα της 28/6/2007. Τότε ο Φορέας Διαχείρισης Δρυμού Πάρνηθος δημιούργησε ένα φυτώριο-βρεφοκομείο δενδρυλλίων (δασοπόνος κ Φίλος και άλλο προσωπικό) από συλλογή σπόρων από το καμένο δάσος και απευθύνθηκε σε εθελοντές, οι οποίοι έπρεπε να περάσουμε από σεμινάρια και κάποια τεστ ώστε να κριθούμε ικανοί να βοηθήσουμε την τεχνητή αναδάσωση. Όντως επί 3 έτη στις κατάλληλες φυτευτικές περιόδους αφήναμε τις δουλειές μας και μας ανέβαζαν στο βουνό είτε με το τελεφερίκ είτε με πούλμαν, όπου εκεί είχαν ήδη ανεβάσει με φορτηγό στον κεντρικό δρόμο τα δενδρύλλια και εργαλεία. Παίρναμε λοιπόν ένα «μωρό» και τα σκαπτικά αγκαλιά ανεβαίναμε στην πλαγιά, φυτεύαμε σύμφωνα με προδιαγραφές κατεβαίναμε παίρναμε άλλο κοκ.

Το 2021 η νέα φωτιά στο Δασόκτημα Τατοίου κατέκαψε δυστυχώς και όλη σχεδόν την Βαρυμπόμπη. Το σπίτι μας, κάηκε ολοσχερώς. Πήρε φωτιά η στέγη και κατέπεσε μέσα στο σπίτι. Τα δένδρα μου, που είχα φυτέψει από το 1995 κάηκαν όλα εκτός από τους θάμνους. την χαρουπιά και την δάφνη, που ξαναφύτρωσαν.

Σήμερα, ευρισκόμενος στην ηλικία των 60 ετών και μη δυνάμενος να φυτέψω εκ νέου δένδρα στο ύψος των 40 εκ, αλλα χρειαζόμενος δένδρα κάποιας ηλικίας και ύψους 2-3 μέτρων απευθύνθηκα πάλι στο φυτώριο και εκεί έμαθα τα εξής:

Από την διεύθυνση Αναδασώσεων, η οποία ασκεί την διεύθυνση και την εποπτεία του Φυτωρίου Αμυγδαλέζας πληροφορήθηκα ότι από την στιγμή που το Φυτώριο υπήχθει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, «το έχουν αφήσει με ΕΝΑΝ υπάλληλο», «δεν έχουν χρήματα για κάυσιμα για το αυτοκίνητο» και «ούτε χαρτί για το φωτοτυπικό»!! Επίσης μου είπαν ότι έκανε μία Δωρεά η εταιρεία MOTOROIL για αγορά-συλλογή (;) σπόρων. Όμως οι σπόροι δεν ευδοκιμούν μόνοι τους, χρειάζονται προσωπικό και φροντίδα.

Επίσης απευθυνόμενος στον Φορέα Διαχείρισης Δρυμού Πάρνηθος έμαθα ότι ουσιαστικά και αυτοί πια «δεν υπάρχουν» από την στιγμή που υπήχθηκαν στον ΟΦΥΠΕΚΑ. Το πρόγραμμα δε, του Εθελοντισμού έχει σταματήσει.

Από τον κ Δ. Κατσούδα (μεταξύ άλλων: Secretary General for Forests and the Natural Environment/ Advisor to leader of ND and PM Constantine Mitsotakis 1987-1991) έμαθα ότι το 1993 είχαν σχεδιασθεί αναδασώσεις 200.000 στρεμμάτων περίπου.

Τα ερωτηματικά που δημιουργούνται στον απλό πολίτη σήμερα είναι εκκωφαντικά:

-Σήμερα, που έχει καεί η μισή Ελλάδα, μετά τις φωτιές σε Ηλεία, Πάρνηθα, Μάτι Εύβοια, Ρόδο κλπ οι αναδασώσεις έχουν μειωθεί αντί να αυξηθούν και τα Κρατικά Φυτώρια έχουν αφεθεί στην τύχη τους και πνέουν τα λοίσθια;

-Όσον αφορά το Λεκανοπέδιο Αττικής δεν θα έπρεπε σε κάθε φυτευτική περίοδο να οργανώνονται με επιστημονικό πάντα τρόπο συστηματικές και δυναμικές αναδασώσεις (και με εθελοντισμό ενδεχομένως, η κοινωνία μας είναι έτοιμη και πρόθυμη, οι ταγοί κωφεύουν) στα περιαστικά βουνά της Αττικής;

-Όσον αφορά στον Εθνικό Δρυμό Σουνίου δε, η κατάσταση εκεί είναι εξ ίσου δραματική.

-Ο Δρυμός έχει αφεθεί στην τύχη του. Τα νέα μικρά δένδρα (πεύκα επί το πλείστον) έχουν φυτρώσει τόσο κοντά το ένα με το άλλο, ώστε είναι όλα καχεκτικά και επιρρεπή σε ασθένειες και ξήρανση-Κανείς από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την Περιφέρεια αλλά και την Κεντρική Διοίκηση φαίνεται να ενδιαφέρεται για μια απαραίτητη αραίωση.

Ιωάννης Κ. Σφυρίδης

Οικονομολόγος