Με νόμο ΥΔΟΜ για αυθαίρετα και οικοδομικές άδειες σε όλους τους Δήμους

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Όλοι οι Δήμοι της χώρας υποχρεώνονται με νομοθετική ρύθμιση να συστήσουν και να λειτουργήσουν Υπηρεσίες Δόμησης και να ανταποκριθούν άμεσα και αποτελεσματικά στις αρμοδιότητες που τους έχουν εκχωρηθεί  στον έλεγχο αυθαιρέτων κατασκευών, την είσπραξη προστίμων και στην έκδοση οικοδομικών αδειών.

Το υπουργείο Εσωτερικών, με τροπολογίες που κατέθεσε το βράδυ της Τρίτης 23 Ιουνίου 2020 στη Βουλή, μεταξύ των οποίων και για την διπλή παράταση για νόμιμα και αυθαίρετα αδήλωτα τετραγωνικά Δείτε εδώ στο ecopress βάζει τους Δήμους έναντι των ευθυνών τους να συστήσουν από την 1^η Νοεμβρίου 2020 Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) και να σταματήσουν «ανεπίτρεπτα», όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση της σχετικής τροπολογίας, να λαμβάνουν υποστήριξη από άλλους δήμους για την άσκηση των αρμοδιοτήτων δόμησης, αλλά και τεχνικών υπηρεσιών.

Παράλληλα το υπουργείο Εσωτερικών με άλλη τροπολογία επιχειρεί να αντιμετωπίσει το θέμα της επιλογής προϊσταμένων στο δημόσιο, θέμα για το οποίο η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ διατύπωσε πρόσφατα βαριές καταγγελίες για επιλογές από το «παράθυρο» Δείτε εδώ στο ecopress

«Μεταρρυθμιστική πυγμή»

Η «μεταρρυθμιστική πυγμή» του υπουργείου Εσωτερικών για τις ΥΔΟΜ των Δήμων αφήνει αναπάντητα τα ερωτήματα, όπως  πως θα επιτευχθεί η άμεση στελέχωση τους, όταν υπάρχουν δεδομένες ελλείψεις προσωπικού και λειτουργικές αδυναμίες για αυτό το σκοπό. Γεγονός που προκύπτει και από την πρωτοβουλία του ίδιου υπουργείου μέσω της ΕΕΤΑΑ ΑΕ να υποστηρίξει το έργο των τεχνικών και πολεοδομικών υπηρεσιών Δήμων και Περιφερειών, με ιδιώτες μηχανικούς μέσω νέου ψηφιακού μητρώου Δείτε εδώ στο ecopress

Ταυτοχρόνως όμως ερμηνεύεται ότι η νέα πρωτοβουλία του ΥΠΕΣ για τη  δημιουργία ΥΔΟΜ σε κάθε Δήμο επιβάλλεται κατά τρόπο,  ώστε να αποτελέσουν τον «πυρήνα» για   την αξιοποίησης ιδιωτών μηχανικών στους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Η Ρύθμιση

Η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών, όπως κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπει ότι «από 1.11.2020 συστήνεται και λειτουργεί σε κάθε δήμο Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) -ανεξάρτητα αν έχει προβλεφθεί στον οικείο Οργανισμό. Η ανάγκη δια νόμου σύστασης και λειτουργίας ΥΔΟΜ ανέκυψε διότι δέκα χρόνια μετά την έναρξη εφαρμογής του ν. 3852/2010, συνεχίζεται ανεπίτρεπτα η υποστήριξη δήμων από έτερους δήμους για την άσκηση των αρμοδιοτήτων δόμησης, αλλά και τεχνικών υπηρεσιών».

Αποτυχημένη πρακτική

Στην αιτιολογική έκθεση  σημειώνεται ακόμη ότι «η εν λόγω πρακτική κρίθηκε αποτυχημένη τόσο από διοικητικής, όσο και από λειτουργικής άποψης, κατά τον δε Συνήγορο του Πολίτη προκάλεσε «ακραία φαινόμενα κακοδιοίκησης» Παρά τη θεσμοθέτηση ενός νέου και καινοτόμου πλαισίου τον περασμένο Μάρτιο (ν. 4674/2020), για λόγους αποκλειστικά οφειλόμενους στις έκτακτες ανάγκες που προκάλεσαν τα μέτρα κατά του κορωνοϊού, δίνεται μία εξαιρετικά περιορισμένης διάρκειας παράταση της διοικητικής υποστήριξης, για την οριστική μετάβαση των δήμων στο νέο θεσμικό πλαίσιο κατά την 1η.11.2020».

Συνήγορος  του Πολίτη

Πράγματι ο  Συνήγορος  του Πολίτη είναι καταπέλτης. Με παρέμβασή του προς τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος, ζήτησε τη λήψη οργανωτικών και νομοθετικών μέτρων για την εύρυθμη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών δόμησης κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Καλλικράτη, που προβλέπουν την εξυπηρέτηση των δήμων που δεν έχουν ακόμη συστήσει πολεοδομικές υπηρεσίες. Η Ανεξάρτητη Αρχή τόνισε τις συνέπειες από την ανεπιτυχή εφαρμογή της νομοθεσίας και κατέθεσε τις προτάσεις του για την ορθολογική επίλυση του θέματος.

Ειδικότερα στη σχετική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη αναλυτικά σημειώνεται ότι:

-«Ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε σημαντικό αριθμό αναφορών πολιτών σχετικά με τη μη διεκπεραίωση πολεοδομικών υποθέσεων σε πολλούς δήμους της χώρας, λόγω αδυναμίας υλοποίησης των πολεοδομικών δομών που είχαν προβλεφθεί στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του Καλλικράτη και εξαιτίας σοβαρών δυσλειτουργιών των πολεοδομικών υπηρεσιών που έχουν αναλάβει -σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία- τη διοικητική υποστήριξη των όμορων δήμων, που στερούνται υπηρεσιών δόμησης.

Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις καθορίζουν ότι σε περιπτώσεις δήμων του ίδιου νομού, όπου δεν υφίστανται υπηρεσίες με επάρκεια υλικοτεχνικής υποδομής και προσωπικού προς άσκηση των πρόσθετων πολεοδομικών αρμοδιοτήτων, παρέχεται υποχρεωτικώς -έως τη σύσταση των πολεοδομικών υπηρεσιών- διοικητική υποστήριξη από το δήμο της έδρας του νομού ή από άλλον εγγύτερο δήμο. Ως καταληκτικός χρόνος οργάνωσης των δομών αυτών ορίστηκε αρχικώς η 31^η Δεκεμβρίου 2012. Στη συνέχεια, με μεταγενέστερες διατάξεις υπαγορεύτηκε η συνέχιση εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων περί διοικητικής υποστήριξης, κατά παρέκκλιση της προβλεπόμενης παραπάνω προθεσμίας.

Ο Συνήγορος διαπίστωσε την ανεπιτυχή εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου ήδη από το 2011, τόσο για το δήμο Αθηναίων, όσο και άλλους δήμους της Επικράτειας, που αποτελούν έδρες νομού και έχουν επωμιστεί τη διοικητική εξυπηρέτηση των εγγύτερων δήμων. Αρχικώς συμπεριέλαβε το ζήτημα στις Ετήσιες Εκθέσεις των ετών 2013 και 2014, ενώ το 2015 προέβη στην αποστολή εγγράφου προς τους συναρμόδιους υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας».

Μεταβατικές διατάξεις

Η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη συνεχίζει αναφέροντας ότι «η Ανεξάρτητη Αρχή επεσήμανε στην πολιτική ηγεσία το μεταβατικό χαρακτήρα των νομοθετικών διατάξεων, αλλά και τα ακραία προβλήματα κακοδιοίκησης που παρατηρήθηκαν λόγω των διαρκών παρατάσεων εφαρμογής τους. Τόνισε δε τις κύριες επιπτώσεις του φαινομένου, όπως την αδυναμία ανταπόκρισης των δήμων στην άσκηση των πρόσθετων αρμοδιοτήτων που τους εκχωρήθηκαν, τις σοβαρές καθυστερήσεις στον έλεγχο αυθαιρέτων κατασκευών, την αδυναμία επιβολής και είσπραξης προστίμων, τις καθυστερήσεις στην έκδοση οικοδομικών αδειών και άλλα.

Ο Συνήγορος του Πολίτη κατέθεσε τις προτάσεις του προς τα συναρμόδια Υπουργεία, οι οποίες συνοψίζονται στην ενίσχυση των δήμων μέσω ορθολογικής ανακατανομής του διαθέσιμου προσωπικού, στη θέσπιση καταληκτικής προθεσμίας για την περαίωση υλοποίησης των νέων δημοτικών υπηρεσιών χωρίς περαιτέρω χρονική παράταση, στην πρόβλεψη κυρώσεων στις περιπτώσεις μη συμμορφούμενων δήμων, καθώς και στη δημιουργία βάσης πληροφοριών για τη συγκέντρωση στοιχείων προς εκτίμηση της πραγματικής κατάστασης και των αναγκών ανά δήμο.

Παρά τις επισημάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη όσον αφορά στην κρισιμότητα του προβλήματος που ανάγεται σε λόγο δημοσίου συμφέροντος, τόσο από πλευράς προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών, όσο και από πλευράς δημοσιονομικής ωφέλειας, δεν έχει, ως σήμερα, υπάρξει ανταπόκριση από τα αρμόδια Υπουργεία. Γ ια το λόγο αυτό, ο Συνήγορος επανήλθε με νεότερο πρόσφατο έγγραφό της, προσβλέποντας στην ανάληψη οργανωτικής και νομοθετικής πρωτοβουλίας για την άρση του προβλήματος».

Επιλογή προϊσταμένων και κινητικότητα

Το υπουργείο Εσωτερικών έρχεται να αντιμετωπίσει το θέμα επιλογής προϊσταμένων στο Δημόσιο συνδυαστικά με τις τοποθετήσεις υπηρεσιακών γενικών γραμματέων στα υπουργεία. Η νομοθετική ρύθμιση που κατατέθηκε στη Βουλή, όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση συγκεκριμένα αναφέρει ότι:

-«Με τις διατάξεις της παρ. 1 διασφαλίζεται η συνέχεια της διοίκησης σε ό,τι αφορά τη συγκρότηση των αρμοδίων συλλογικών οργάνων επιλογής προϊσταμένων κατόπιν της επιλογής και τοποθέτησης των υπηρεσιακών γραμματέων στα Υπουργεία. Η προϊσχύουσα ρύθμιση, η οποία καταργείται με την προτεινόμενη ρύθμιση, προκαλούσε δυσχέρειες στην ανασυγκρότηση των συλλογικών οργάνων ως προς το μέλος που προβλέπει τον ορισμό του Υπηρεσιακού Γραμματέα, καθώς προϋποθέτει την επιλογή και τοποθέτηση του συνόλου των υπηρεσιακών γραμματέων, συνθήκη ωστόσο η οποία δεν δύναται να συντρέχει την ίδια χρονική στιγμή, καθώς η τοποθέτηση εκάστου υπηρεσιακού γραμματέα γίνεται από τον οικείο Υπουργό με ξεχωριστή απόφαση, οπότε και ουδέποτε θα συμπέσει χρονικά η τοποθέτηση όλων των υπηρεσιακών γραμματέων. Για τον λόγο αυτό με την κατάργηση της ρύθμισης αυτής, θα είναι δυνατός ο ορισμός των υπηρεσιακών γραμματέων που θα συμμετέχουν στα αρμόδια συμβούλια επιλογής με αναπληρωτές που θα υποδειχθούν από το ΑΣΕΠ από τη δεξαμενή των ήδη τοποθετηθέντων υπηρεσιακών γραμματέων, εφόσον επαρκούν.

Με την περ. α) της παρ. 2 παρατείνεται η αποκλειστική προθεσμία ολοκλήρωσης των διαδικασιών κινητικότητας του Α’ κύκλου 2019, προκειμένου να παρασχεθεί η δυνατότητα στους αρμόδιους φορείς να ολοκληρώσουν τις απαιτούμενες κατά νόμο ενέργειες. Με την περ. β) της παρ. 2 ρυθμίζεται η προθεσμία διενέργειας της αξιολόγησης του προσωπικού του Δημοσίου για την αξιολογική περίοδο του έτους 2019, η οποία αναπροσαρμόζεται λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας.

Επί του άρθρου 2

Με τις διατάξεις του άρθρου 2 εξασφαλίζεται η συνέχεια της διοίκησης, ενόψει των κρίσιμων συνθηκών που καλείται να αντιμετωπίσει η δημόσια διοίκηση, ειδικά στην περίπτωση που αφορά στη λειτουργία των συλλογικών οργάνων -επιτροπές και συμβούλια του Δημοσίου- που καλούνται να ολοκληρώσουν με σαφώς προσδιορισμένο χρονικό ορίζοντα το έργο τους. Με τις διατάξεις αυτές, ειδικά σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή των λειτουργών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα της διοίκησης, καθώς συνεχίζεται η νόμιμη συμμετοχή τους στα συλλογικά όργανα και επιτροπές στις περιπτώσεις που συνταξιοδοτούνται αυτοδικαίως μεσούσης της θητείας ή του έργου τους».