Μέχρι τέλος του έτους δύο νέοι διεθνείς διαγωνισμοί υδρογονανθράκων, σε Ιόνιο και Κρήτη

Μετά την υιοθέτηση από το ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π. στις αρχές Αυγούστου της εισήγησης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργου Σταθάκη, για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε επισήμως ότι προχωρά στην προκήρυξη δύο Διεθνών Διαγωνισμών για την παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και την Κρήτη.

Οι νέες προκηρύξεις για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων προωθούνται ύστερα από τις αιτήσεις που υπέβαλαν, η κοινοπραξία Total-ExxonMobil-ΕΛ.ΠΕ., που ενδιαφέρεται για τις θαλάσσιες περιοχές Νοτιοδυτικά και Δυτικά της Κρήτης, και της Energean Oil & Gas, για θαλάσσια περιοχή στη Δυτική Ελλάδα (Ιόνιο).

Οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις έχουν υπογραφεί από τον ΥΠΕΝ, Γιώργο Σταθάκη, και αναμένεται να δημοσιευθούν άμεσα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Το ΥΠΕΝ καλεί τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν προσφορές εντός 90 ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης της Ανακοίνωσης της Πρόσκλησης Υποβολής Προσφορών στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι προσφορές θα πρέπει να κατατεθούν στην ΕΔΕΥ Α.Ε.

Στην  συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), ο υπουργός ΠΕΝ Γιώργος Σταθάκης παρουσίασε τη στρατηγική στον τομέα αξιοποίησης των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η τελευταία ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ στην Αίγυπτο, αλλά και το έντονο ενδιαφέρον που έχουν εκδηλώσει μεγάλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί για έρευνες στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και της Κρήτης, όπως οι Total, Repsol και εσχάτως η ExxonMobil, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Χρήστου Κολώνα για το euro2day.gr έχουν κινητοποιήσει την ελληνική κυβέρνηση στην κατεύθυνση της προετοιμασίας ενός πλαισίου το οποίο θα υιοθετεί τις πρακτικές και την τεχνογνωσία της Κύπρου και της Νορβηγίας.

Τρεις είναι οι παρεμβάσεις που ετοιμάζει  το υπουργείο ΠΕΝ:

• Ο εκσυγχρονισμός του υφιστάμενου νομικού πλαισίου.
• Η αναβάθμιση του ρόλου της ΕΔΕΥ Α.Ε.
• Η έναρξη της συζήτησης για το είδος της σύμβασης παραχώρησης, με ταυτόχρονη ενεργοποίηση του Εθνικού Λογαριασμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης των γενεών (ΕΛΚΑΓ).

Μάλιστα για τις αλλαγές αυτές, ο υπουργός προχωρά άμεσα στη συγκρότηση ολιγομελούς ομάδας εργασίας και στην οποία θα συμμετέχουν, ο Γενικός Γραμματέας Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, εκπρόσωποι της ΕΔΕΥ, συνεργάτες του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, πανεπιστημιακούς και οικονομολόγο εξειδικευμένο στα Οικονομικά της Ενέργειας. Σε δεύτερο χρόνο, πληροφορίες λένε, ότι θα εμπλακούν και εκπρόσωποι εταιριών της ελληνικής αγοράς, όπως των ΕΛ.ΠΕ και της Energean Oil & Gas. Ως προς το νομικό πλαίσιο, πληροφορίες θέλουν το υπουργείο να επιδιώκει ταχύτερες διαδικασίες. Έτσι, στα σχέδια είναι να αλλάξει η προκήρυξη – πρόσκληση, να βελτιωθεί το model agreement και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επιλογής του αναδόχου. Το ΥΠΕΝ θέλει το νομικό πλαίσιο να έχει αλλάξει μέχρι το τέλος του 2017. Η δεύτερη αλλαγή που θέλει να «τρέξει» η ηγεσία αφορά στην ΕΔΕΥ. Η Εταιρία Διαχείρισης Ελληνικών Υδρογονανθράκων έχει αρχίσει να ενισχύεται με εξειδικευμένο προσωπικό. Η πολιτική ηγεσία επιδιώκει να λειτουργεί με την ευελιξία του ιδιωτικού τομέα, παραμένοντας, όμως, η εποπτεία του φορέα στο εποπτεύον υπουργείο και τον υπουργό. Ένα, για παράδειγμα, από τα εμπόδια της ΕΔΕΥ είναι οι γρήγορες διαδικασίες ως προς τις αναγκαίες προσλήψεις προσωπικού. Η τρίτη αλλαγή έχει να κάνει με τις κατηγορίες των συμβάσεων που επιλέγονται προς υπογραφή με τις αναδόχους εταιρίες για τις παραχωρηθείσες περιοχές. Σήμερα, στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο προβλέπονται δύο είδη συμβάσεων: η σύμβαση μίσθωσης (Lease agreement), με την οποία το δημόσιο δεν έχει οφέλη από την παραγωγή υδρογονανθράκων και η σύμβαση διάθεσης της παραγωγής (Production Share Agreement), η οποία εφαρμόζεται σε χώρες με μεγάλη εμπειρία στην εξόρυξη πετρελαίου. Μέχρι στιγμής, στη χώρα μας έχει υιοθετηθεί το πρώτο μοντέλο σύμβασης. Φυσικά το δεύτερο μοντέλο που δίνει το δικαίωμα στο δημόσιο να έχει μερίδιο συμμετοχής στις ποσότητες πετρελαίου ή φυσικού αερίου που παράγονται, εφαρμόζεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες διαπιστωμένα έχουν εντοπιστεί τεράστια κοιτάσματα. Για τον ΕΛΚΑΓ έχει δημιουργηθεί ειδικός λογαριασμός που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και υπάγεται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, που εποπτεύεται από τα υπουργεία, Οικονομικών, Εργασίας-Κοινωνικής Ασφάλισης-Πρόνοιας και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σκοπός του είναι η δημιουργία αποθεματικού για τη χρηματοδότηση των κλάδων σύνταξης του ΕΦΚΑ και κυρίως για τη διασφάλιση των συντάξεων των νέων γενιών. Επιπλέον, μπορούν μέσω του Ταμείου αυτού μεταπτυχιακά προγράμματα ή ερευνητικά έργα από τα ΤΕΙ και τα ΑΕΙ της χώρας, σχετικά με την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου και κυρίως των υδρογονανθράκων. Για την ενεργοποίηση του ΕΛΚΑΓ απαιτείται η έκδοση δύο κοινών υπουργικών αποφάσεων που θα συνυπογράφονται από τα συναρμόδια υπουργεία. Στην πρώτη θα καθοριστεί ο χρόνος έναρξης καταβολής των πόρων του ΕΛΚΑΓ, καθώς και ο χρόνος διάθεσης αυτών των πόρων στον ΕΦΚΑ. Με τη δεύτερη απόφαση θα καθοριστεί το ποσοστό ανά έτος από τα έσοδα του δημοσίου που θα χρηματοδοτεί το ΕΛΚΑΓ. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του euro2day.gr, οι δύο ΚΥΑ δεν πρόκειται να ενεργοποιηθούν άμεσα. Απαιτείται η ανακάλυψη και η παραγωγή ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ώστε να υπάρχουν τα έσοδα.

Ενεργοποίηση του Εθνικού Λογαριασμού Αλληλεγγύης Γενεών (ΕΛΚΑΓ)

Ο Χάρης Φλουδόπουλος στο capital.gr αναφέρει ότι μέχρι τέλος του έτους αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι νέες αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Ενέργειας στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Μεταξύ των αλλαγών που προωθούνται περιλαμβάνεται η ενεργοποίηση του Εθνικού Λογαριασμού Αλληλεγγύης Γενεών (ΕΛΚΑΓ) που δημιουργήθηκε επί υπουργίας Γ. Μανιάτη, και ο οποίος προβλέπεται να τροφοδοτείται από τα έσοδα που θα προκύψουν από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Πλέον με τις αλλαγές που προωθούνται ο λογαριασμός θα δημιουργήσει αποθεματικό για τη χρηματοδότηση των κλάδων σύνταξης του ΕΦΚΑ και για τη διασφάλιση των συντάξεων των νέων γενεών. Οι σχετικές εισηγήσεις θα γίνουν κατά το προγραμματισμένο κυβερνητικό συμβούλιο οικονομικής πολιτικής από τον Γ. Σταθάκη, καθώς το τελευταίο διάστημα η αγορά των υδρογονανθράκων εμφανίζει μεγάλη επενδυτική κινητικότητα και υπάρχει σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον από μεγάλες διεθνείς εταιρείες, όπως για παράδειγμα ο αμερικανικός κολοσσός ExxonMobil που έχει εκδηλώσει από κοινού με τη γαλλική Total και τα ΕΛΠΕ ενδιαφέρον για έρευνες στην περιοχή της δυτικά και νότια της Κρήτης. Σύφωνα με το capital.gr, πίσω από την κινητικότητα αυτή, βρίσκονται οι ευρύτερες εξελίξεις στην περιοχή και η ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος Ζορ στην Αίγυπτο, η οποία ακολούθησε την προηγούμενη ανακάλυψη στο Ισραήλ του επίσης μεγάλου κοιτάσματος Λεβιάθαν. Πλέον η ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου έχει μπει στο χάρτη της αγοράς πετρελαίου, εξέλιξη που δημιουργεί ευκαιρίες και για τη χώρα μας, η οποία ήδη μετρά μία χαμένη ευκαιρία εξαιτίας των καθυστερήσεων αλλά και της αβεβαιότητας στους διαγωνισμούς του 2014, οι οποίοι συνέπεσαν με την κατακόρυφη πτώση των τιμών του πετρελαίου και τη σημαντική μείωση των επενδύσεων για νέες έρευνες από την πετρελαϊκή βιομηχανία. Πλέον τα δεδομένα δείχνουν να έχουν αλλάξει, ενώ η Ελλάδα έχει και πρόσθετους γεωπολιτικούς λόγους να είναι παρούσα στην ανάπτυξη της αγοράς στην Ανατολική Μεσόγειο. Τὠρα σε σχέση με τις αλλαγές που θα ανακοινωθούν αύριο, αυτές θα κινηθούν σε τρία επίπεδα:

Πρώτον θα υπάρξουν αλλαγές στους διαγωνισμών με στόχο να υπάρξει επιτάχυνση της διαδικασίας επιλογής των αναδόχων. Δεύτερον θα γίνει πιο ευέλικτη η λειτουργία της ΕΔΕΥ, του δημόσιου φορέα που διενεργεί τους διαγωνισμούς και εκπροσωπεί τα συμφέροντα του δημοσίου τόσο κατά την υπογραφή όσο και κατά την υλοποίηση των συμβάσεων παραχώρησης. Εδώ υπάρχουν σοβαρά κενά, ιδιαίτερα ενόψει και των νέων διαγωνισμών που επίκεινται. Η ΕΔΕΥ που ήδη έχει δικά της έσοδα από τις υφιστάμενες συμβάσεις που έχουν υπογραφεί, θα γίνει πιο ευέλικτη ώστε να μπορεί να προσελκύσει προσωπικό και περισσότερα στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα με εμπειρία από την αγορά πετρελαίου. Τρίτον η κυβέρνηση προτίθεται να ανοίξει τη συζήτηση για αλλαγές στις συμβάσεις παραχώρησης. Διεθνώς υπάρχουν δύο μοντέλα που ακολουθούνται το lease agreement και το production sharing agreement. Στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο υπάρχει η πρόβλεψη και για τις δύο λύσεις, ωστόσο όσες συμβάσεις έχουν υπογραφεί έχουν προχωρήσει με τους αναδόχους να “ενοικιάζουν” τις παραχωρήσεις και να καταβάλουν royalties και να αποδίδουν στο δημόσιο μερίδιο από την κερδοφορία τους. Εδώ λοιπόν η κυβέρνηση προτίθεται να ανοίξει το διάλογο για να ξεκινήσει να εφαρμόζεται και το δεύτερο μοντέλο, όπου όμως το δημόσιο έχει πιο ενεργό ρόλο, συμμετέχει στα επενδυτικά κόστη και αναλαμβάνει μεγαλύτερο επενδυτικό ρίσκο. Σε ότι αφορά τον ειδικό λογαριασμό αλληλεγγύης γενεών προβλέπεται να εκδοθούν δύο κοινές υπουργικές αποφάσεις που θα καθορίζουν το χρόνο έναρξης καταβολής των πόρων του ΕΛΚΑΓ και ο χρόνος διάθεσης στον ΕΦΚΑ και το ποσοστό ανά έτος των εσόδων που θα κατευθύνεται από τον λογαριασμό στο ασφαλιστικό σύστημα.