MEDSEALITTER: συμμαχία για αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης

Του Ηλία Παλιαλέξη/

«Η Μεσόγειος είναι ένα από τα σημαντικότερα κέντρα βιοποικιλότητας, αλλά ταυτόχρονα και μία από τις πλέον ρυπασμένες θάλασσες παγκοσμίως. Μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος MEDSEALITTER, 83 επιστημονικοί φορείς στην Ελλάδα και 300 σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν πλέον στα χέρια τους ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη Προγραμμάτων του MEDASSET, Νάντια Ανδρεανίδου, στέλνοντας ένα δυνατό μήνυμα μείωσης της χρήσης και απόρριψης πλαστικών στη θάλασσα.

Ειδικότερα, όπως εξηγεί, «μέσα από το τριετές διεθνές πρόγραμμα διαμορφώθηκε και βρίσκεται πλέον σε λειτουργία το Πρωτόκολλο Παρακολούθησης Θαλασσίων Απορριμμάτων, το οποίο δίνει τη δυνατότητα να συγκεντρώσουμε και να χρησιμοποιήσουμε επιστημονικά δεδομένα για την προστασία της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο με έναν εμπεριστατωμένο τρόπο».

Σύμφωνα με την κα Ανδρεανίδου, «τα στοιχεία για συγκέντρωση πλαστικών σε θαλάσσιους οργανισμούς, όπως οι θαλάσσιες χελώνες και οι γόπες είναι αποκαλυπτικά και ανησυχητικά», καθώς η εξέταση της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta ως οργανισμού-δείκτη για την παρακολούθηση κατάποσης των μακρο-απορριμμάτων, έδειξε ότι σε 133 δείγματα χελωνών βρέθηκε πλαστικό σε ποσοστό μεγαλύτερο από 70%, ενώ η εξέταση 750 δειγμάτων γόπας, έδειξε την κατάποση πλαστικού σε ποσοστό 51,1% και συγκεκριμένα βρέθηκαν 1.086 αντικείμενα πλαστικού σε 383 ψάρια.

«Στο πλαίσιο του προγράμματος MEDSEALITTER, το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. ποσοτικοποίησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τα πλαστικά που καταπίνουν οι χελώνες και συνεχίζει, στο πλαίσιο άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τη μελέτη της επίδρασης των πλαστικών στην υγεία των ζώων, με σκοπό να τεκμηριώσει τη σπουδαιότητα της νομοθέτησης της τακτικής παρακολούθησης των χελωνών στην Ελλάδα», επισήμανε απ΄ την πλευρά της η δρ Ελένη Καμπέρη, Χημικός Ωκεανογράφος στο ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.

Ενώ η καθηγήτρια κτηνιατρικής στο ΑΠΘ Αναστασία Κομνηνού, εξηγώντας τη χρησιμότητα του νέου εργαλείου για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, δήλωσε: «Στις νεκροψίες στις οποίες κάνουμε, βρίσκουμε συχνά μεγάλη συγκέντρωση πλαστικών στο στομάχι, με αποτέλεσμα το ζώο να έχει έναν αργό και βασανιστικό θάνατο. Θεωρώ ότι το πρωτόκολλο είναι ένα σημαντικό και χρήσιμο εργαλείο για κτηνιάτρους και βιολόγους. Με αυτό τον τρόπο τεκμηριώνουμε τις επιπτώσεις των πλαστικών στα διάφορα θαλάσσια είδη, με σκοπό να θεσπιστούν μέτρα προστασίας αυτών των ζώων, που με έναν διαφορετικό τρόπο δεν θα μπορούσαν να γίνουν εφικτά».

Σύμφωνα με τον Γιώργο Μαρκοπουλιώτη, επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, «η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά την πυξίδα μας για την αναγκαία δράση για έξοδο από την οικονομική, και όχι μόνο, κρίση που προκαλεί η κρίση του κορονοϊού που βιώνουμε. Χρειάζονται πανευρωπαϊκές απαντήσεις και η “πράσινη” ανάκαμψη δεν είναι μόνο εφικτή αλλά αναγκαία, καθώς η Ευρώπη θα χάσει διπλά αν κινητοποιηθούν επενδύσεις για την ανοικοδόμηση της προ κρίσης οικονομίας χωρίς το μετασχηματισμό της σε “πράσινη” και βιώσιμη. Είμαστε η πρώτη γενιά που νιώθει στην καθημερινότητα της την κλιματική αλλαγή και ίσως και η τελευταία που μπορεί να κάνει κάτι έγκαιρα».

Ο Γιώργος Μελέκης, συνεργάτης του γενικού γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, για θέματα διαχείρισης υδάτων και θαλάσσιας στρατηγικής, ανέφερε: «Είναι πολύ σημαντική η θέσπιση μεθοδολογικών προτύπων, προδιαγραφών και τυποποιημένων μεθόδων για την παρακολούθηση των καθορισμένων, από την Οδηγία Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική (ΟΠΘΣ) κριτηρίων, προκειμένου να παράγονται αποτελέσματα τα οποία θα είναι κοινώς αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα και από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, χωρίς στοιχεία υποκειμενικότητας. Δίδεται ο απαραίτητος χρόνος, ώστε να ενσωματωθούν τα Πρωτόκολλα αυτά στην αναθεώρηση του δικτύου παρακολούθησης της θάλασσας, εντός του έτους 2020, κατόπιν εισήγησης των φορέων που υλοποιούν το πρόγραμμα και την αναθεώρηση, στο πλαίσιο του χρονοδιαγράμματος της ΟΠΘΣ.

Το MEDASSET καλεί το ελληνικό κοινό να συνδράμει στην προστασία της πολύτιμης βιοποικιλότητας της χώρας μας και της Μεσογείου, μειώνοντας τη χρήση των πλαστικών μιας χρήσης.

Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΠΕ η κα Ανδρεανίδου, «ενόψει λοιπόν του καλοκαιριού, ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας και ας συμβάλλουμε ο καθένας με τον δικό του τρόπο στη διατήρηση του περιβάλλοντος, μαζεύοντας απορρίμματα από τις παραλίες μας και μειώνοντας τη χρήση των πλαστικών μιας χρήσης, όπως τα καλαμάκια και τα πλαστικά ποτήρια, ώστε να μην καταλήξουν στις θάλασσές μας και τελικά στο πιάτο μας. Όλοι μαζί μπορούμε να καταφέρουμε περισσότερα. Με αυτό το Πρωτόκολλο είμαστε πιο έτοιμοι από ποτέ να αντιμετωπίσουμε τη ρύπανση των θαλασσών μας και σας θέλουμε στο πλευρό μας».

Σημειώνεται ότι τo εν λόγω πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του διακρατικού προγράμματος INTERREG MED 2014-2020, με τη συνεργασία τεσσάρων ευρωπαϊκών χωρών: Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Ελλάδα. Στη χώρα μας, στο πρόγραμμα συμμετείχε το MEDASSET και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.).

To σχετικό video του προγράμματος:

https://www.youtube.com/watch?v=HLmvIqjNyhY&feature=youtu.be