Μετρό: φρένο από την πέδηση των τρένων στις ιλιγγιώδεις αυξήσεις ενέργειας

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Η διοίκηση της εταιρίας Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ) επιταχύνει την εφαρμογή του προγράμματος αξιοποίησης της ενέργειας από το φρενάρισμα των συρμών, αναζητώντας λύσεις αντιμετώπισης της ιλιγγιώδους  αύξησης του ενεργειακού κόστους στη λειτουργία Μετρό, ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και τραμ.

Το ενεργειακό κόστος λειτουργίας των μέσων σταθερής τροχιάς της Αθήνας, παρά το γεγονός ότι η ΣΤΑΣΥ, σύμφωνα με σχετική σύμβαση που έχει συνάψει με τη ΔΕΗ, έχει τα τιμολογιακά πλεονεκτήματα του πελάτη μεγάλης ενεργειακής κατανάλωσης αυξάνεται υπερβολικά, λόγω της ιλιγγιώδους αύξησης των τιμών του ρεύματος την τρέχουσα χρονιά, με δυσοίωνες προβλέψεις για την επόμενη. Από 22 εκατ. ετησίως η δαπάνη ενέργειας της ΣΤΑΣΥ εκτινάχθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022 σε 36 εκατ. ευρώ, με συνεχώς ανοδική πορεία, ώστε να εκτιμάται ότι η τρέχουσα χρονιά θα κλείσει με υπερτριπλασιασμό του κόστους ενέργειας.

Σε αυτές τις συνθήκες η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ επιταχύνει την εφαρμογή προγράμματος αξιοποίησης της ενέργειας από το φρενάρισμα των συρμών, σύμφωνα με ενημέρωση, που έγινε προς δημοσιογράφους από τους Χάρη Δαμάσκο πρόεδρο και Αθανάσιο Κοταρρά διευθύνοντα σύμβουλο, της εταιρίας Σταθερές Συγκοινωνίες.

Συνεργασία ΣΤΑΣΥ -ΔΕΔΔΗΕ

Με αφετηρία το ερευνητικό έργο «MetroHESS», το οποίο ολοκληρώθηκε με επιτυχία και συντόνισε το ΚΑΠΕ, στο πλαίσιο της επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας, στο οποίο είχε συμμετοχή η Αττικό Μετρό και εν συνεχεία βάση μελέτης από τη ΣΤΑΣΥ, η λύση ενέργειας από το φρενάρισμα των τρένων έρχεται τώρα επιτακτικά στο προσκήνιο και προκρίνεται η εφαρμογή της στις γραμμές 1,2 και 3, δηλαδή στα δίκτυα του Μετρό και ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Πως λειτουργεί  το σύστημα Δείτε εδώ το ρεπορτάζ του ecopress

Η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με τον ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η εγκατάσταση και λειτουργία του νέου συστήματος αποθήκευσης ενέργειας, το οποίο θα εκμεταλλεύεται την αναγεννητική πέδηση των συρμών. Το ερευνητικό πρόγραμμα τεκμηρίωσε ότι μπορεί να καλυφθεί από το φρενάρισμα συρμών μεγάλο μέρος από την απαιτούμενη ενέργεια για τη συνολική λειτουργία του δικτύου και σε ποσοστό έως  90% των ενεργειακών αναγκών των σταθμών μετρό. Οι τεχνικές και εμπορικές μελέτες που εκπονούνται για την εφαρμογή του προγράμματος στις γραμμές 1,2 και 3 Μετρό της Αθήνας, καθώς λόγω των έκτακτων συνθηκών συμπυκνώνεται ο χρόνος ωρίμανσης που είναι αναγκαίος για έργα τεχνολογικής αιχμής, δεν είναι τόσο φιλόδοξες. Καταλήγουν στην εκτίμηση, ότι σε πρώτη φάση θα απαιτηθούν δαπάνες της τάξης των 3 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση του συστήματος και η απόδοση του σε πλήρη λειτουργία θα είναι κάλυψη του περίπου 10% των συνολικών ενεργειακών αναγκών των συγκεκριμένων γραμμών.

Εμπόδια στην αυτοπαραγωγή ενέργειας

Ένα από τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστεί  για να προχωρήσει η συνεργασία ΣΤΑΣΥ -ΔΕΔΔΗΕ είναι η συμπλήρωση του ισχύοντος  ενεργειακού θεσμικού πλαισίου, καθώς η εγκατάσταση του νέου έργου στις γραμμές του Μετρό ανήκει στην κατηγορία των ενεργειακών έργων αυτοπαραγωγής, αποθήκευσης και εκμετάλλευσης της ενέργειας με ενεργειακό συμψηφισμό, για το οποίο προς το παρόν δεν υπάρχει πρόβλεψη αδειοδότησης εγκατάστασης και λειτουργίας από την ισχύουσα νομοθεσία.

Ίντερνετ στο Μετρό

Παράλληλα η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ προχωρά σε συμβάσεις με τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, ώστε να εγκατασταθούν οι αναγκαίες υποδομές και να λειτουργεί ιντερνέτ στις υπόγειες και υπέργειες διαδρομές των γραμμών του δικτύου Μετρό. Ο προγραμματισμός προβλέπει το 2024 να έχουν πλήρη κάλυψη όλες οι γραμμές μετρό της Αθήνας και όλοι οι μετακινούμενοι επιβάτες πρόσβαση στο ιντερνέτ και στην κινητή τηλεφωνία, μέσω των συσκευών τους.

Σύμφωνα με σχετική σύμβαση που υπογράφηκε πρόσφατα η εγκατάσταση του πρώτου έργου από την COSMOTE στο δίκτυο της ΣΤΑΣΥ θα αρχίσει από το τέλος Οκτωβρίου 2022 και θα λειτουργεί δίνοντας τα πρώτα αποτελέσματα πρόσβασης μετακινούμενων επιβατών του Μετρό στο διαδίκτυο. Από τη λειτουργία των νέων έργων κάλυψης υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και ίντερνετ στο Μετρό, η ΣΤΑΣΥ θα έχει σημαντικά έσοδα, ως αντιστάθμισμα των εσόδων από την αύξηση του  όγκου χρεώσεων, που θα δημιουργούν οι επιβάτες της υπέρ των εταιριών κινητής τηλεφωνίας.

Πληγές οι βανδαλισμοί και εισιτηριοδιαφυγή

Στην πορεία που ακολουθεί η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ να μειώσει τις δαπάνες λειτουργίας, λόγω ενεργειακού κόστους και να αυξήσει τα έσοδα με νέες υπηρεσίες βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλα και διαχρονικά προβλήματα αυξημένων δαπανών και διαρροής εσόδων από την  έλλειψη αφενός μεν ολοκληρωμένου σχεδίου Δημόσιας Τάξης αφετέρου δε απιοτελεσματικών  μηχανισμών ελέγχου της εισιτηριοδιαφυγής  στα δίκτυα σταθερής τροχιάς της Αθήνας.

Είναι εντυπωσιακό ότι το κόστος για την αποκατάσταση ζημιών σε συρμούς και σταθμούς, που προκαλείται από βανδαλισμούς ανεξέλεγκτων οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων, μαζί με τις ζημιές που προκαλούν ακτιβιστές γκράφιτι στους συρμούς ξεπερνά τα 3 εκατ. ευρώ ετησίως. Συνεχώς δε αυξάνεται, καθώς τα φαινόμενα αυτά διαρκώς διογκώνονται.

Το τελευταίο διάστημα παράλληλα με τους γνωστούς οργανωμένους οπαδούς ποδοσφαιρικών ομάδων, η εμφάνιση νέων επιθετικών ομάδων, που αποτελούνται κυρίως από Ρομά και αλλοδαπούς, οι οποίοι συντονίζονται μέσω των κοινωνικών δικτύων και πρωτοστατούν σε βανδαλισμούς στο Μετρό ανεβάζει τους δείκτες της ανησυχίας. Όπως αναφέρεται αρμοδίως υπάρχει άμεσος κίνδυνος ακόμη για τη σωματική ακεραιότητα επιβατών και εργαζομένων ενω καταγράφονται μεγάλες ζημιές κυρίως τα Σαββατοκύριακα, που η αποκατάσταση τους απαιτεί χρόνο και χρήμα, ώστε να τίθεται σε διακινδύνευση η καθημερινή επάρκεια συρμών για την εκτέλεση των δρομολογίων.

Σε αυτές τις συνθήκες οι πληροφορίες αναφέρουν ότι με ευθύνη του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και της Αστυνομίας έχει ατονήσει η σύμβαση που έχει συναφθεί για την αστυνόμευση του Μετρό. Η σύμβαση που μονομερώς παραβιάζεται προβλέπει οικονομικά αντισταθμίσματα συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης για τους εργαζόμενους στα σώματα ασφαλείας. Από 140 αστυνομικούς που προβλέπει η σύμβαση να επιτηρούν το Μετρό, η Αστυνομία διαθέτει για αυτό το έργο, λιγότερους από τους μισούς. Αποδεκατισμένοι είναι και οι εργαζόμενοι που έχουν επιφορτιστεί με ελέγχους για την πάταξη της εισιτηριοδιαφυγής, λόγω της γενικότερης αδυναμίας για νέες προσλήψεις στους συγκοινωνιακούς οργανισμούς.

Σύστημα διανομής εσόδων

Είναι αξιοσημείωτο ότι η αποτελεσματικότητα της οικονομικής διαχείρισης των συγκοινωνιακών οργανισμών παραμορφώνεται από το σύστημα διανομής των εισπράξεων που ακολουθείται. Η ΣΤΑΣΥ συγκεντρώνει το 80% και στη διανομή που γίνεται εν συνεχεία μοιράζεται στη μέση με την ΟΣΥ τα συνολικά έσοδα των εισιτηρίων.

Αύξηση επιβατικής κίνησης

Πάντως  η κίνηση στα μέσα μαζικής μεταφοράς φαίνεται να επανέρχεται σε επίπεδα προ πανδημίας καθώς σημειώθηκε κατά το πρώτο 6μηνο του έτους άνοδος των εισπράξεων κατά 83% και των επικυρώσεων κατά 58% έναντι της περυσινής περιόδου, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΣΑ.

Η αύξηση των επικυρώσεων αποδίδεται στην επιστροφή του επιβατικού κοινού στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και στο γεγονός της διατήρησης της τιμής του εισιτηρίου στα ίδια επίπεδα, παρά τις μεγάλες αυξήσεις  του κόστους ενέργειας και καυσίμων.

Τι θα γίνει με τις τιμές εισιτηρίων

Προς το παρόν από καμία πλευρά δεν τίθεται θέμα αύξησης των τιμών των εισιτηρίων για την κάλυψη των αυξημένων δαπανών της ενεργειακής ακρίβειας. Υπενθυμίζεται ότι, πριν από λίγο καιρό, ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, είχε δηλώσει πως οι επιβάτες θα συνεχίσουν να μετακινούνται στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς με μειωμένη την τιμή στα εισιτήρια, παρά τις αυξήσεις που σημειώνονται το τελευταίο διάστημα σε αγαθά και ενέργεια.

Οι τιμές των εισιτηρίων είχαν αλλάξει αρχικά τον Ιούνιο του 2020, καθώς είχε μειωθεί ο συντελεστής ΦΠΑ στο 13%, με αποτέλεσμα το υπουργείο Μεταφορών, στο πλαίσιο των ευρύτερων μέτρων στήριξης πολιτών, επιχειρήσεων και τουρισμού, να αιτηθεί τη μείωση του κόστους τους.