Μινωικός πολιτισμός: οι πολεοδομικές λύσεις για ένταξη στην UNESCO   

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Οι απαντήσεις για τα νέα έργα και τη χωροταξική και πολεοδομική εξυγίανση αναβάθμιση των περιοχών επιρροής των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, ως προϋπόθεση ένταξης του Μινωικού πολιτισμού στο καλεντάρι της UNESCO.

Ο Αντώνη Χουρδάκη, Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π., Πολεοδόμος M.C.D., University of Liverpool με συνέντευξη του στο ecopress δίνει απαντήσεις για τη συνύπαρξη των αρχαίων με τα νέα κτίσματα, όπως για παράδειγμα τον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού, που εκτείνεται σε πολύ μεγάλη έκταση και περιλαμβάνει 4 νόμιμους οριοθετημένους οικισμούς και αρκετά κτίσματα εκτός σχεδίου (νόμιμα ή αυθαίρετα) και για κρίσιμες πολεοδομικές και χωροταξικές παρεμβάσεις, όπως και για αναγκαία έργα υποδομής, που μπορεί και πρέπει να συνοδεύσουν την προετοιμασία του φακέλου για τη ένταξη του Μινωικού πολιτισμού στα μνημεία της UNESCO.

Πρέπει να γίνει συντονισμένη προσπάθεια όλων των αρμόδιων και ενδιαφερόμενων φορέων για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων και την σύνταξη του φακέλου για την εγγραφή του Μινωικού πολιτισμού στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO, τονίζει ο Αντώνη Χουρδάκη, Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π., Πολεοδόμος M.C.D., University of Liverpool.

Η συνέντευξη

Ο Αντώνης Χουρδάκης απαντά στις ερωτήσεις του ecopress ως εξής:

 -Η εγγραφή του Μινωικού πολιτισμού στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO είναι αναγκαία ενέργεια και γιατί; Ποια θα είναι τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη;

-Τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη θα είναι η διεθνής προβολή του Μινωϊκού πολιτισμού και η πίεση προς τις αρμόδιες αρχές για την καλύτερη διαχείριση των μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου.

-Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα των προετοιμασιών, που δεν έχουν ολοκληρωθεί  και των  πρωτοβουλιών που έχουν αναπτυχθεί, τι πρέπει να γίνει ώστε να επιτευχθεί ως σκοπός;

-Η πρόταση για την εγγραφή του Μινωικού πολιτισμού στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠ.ΠΟ.Α). Χρειάζεται να γίνει η σύνταξη του σχετικού φακέλου σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους και σχετικούς με το αντικείμενο φορείς και υπηρεσίες.

-Η χωροταξική και πολεοδομική εξυγίανση και αναβάθμιση των περιοχών επιρροής των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων είναι προϋπόθεση ή  θα επέλθει ως αποτέλεσμα της ένταξης του Μινωικού πολιτισμού στο καλεντάρι της UNESCO;

-Ισχύουν και τα δύο. Είναι πιθανό να χρειαστεί να γίνουν βελτιώσεις στους χώρους που περιβάλλουν τα μνημεία και πριν την ένταξη. (εφόσον τίθενται προϋποθέσεις) και μετά την ένταξη (εφόσον γίνουν υποδείξεις). Ως παράδειγμα, στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού ο επαρχιακός δρόμος προς Αρχάνες διέρχεται πάνω από το κτιριακό συγκρότημα των ανακτόρων και το διχοτομεί. Θα χρειαστεί να γίνει νέα χάραξη του επαρχιακού δρόμου σε αδόμητη περιοχή που να παρακάμπτει τα αρχαία κτίσματα (υπάρχει από παλιά σχετική πρόταση).

Χάρτης από την «ΜΕΛΕΤΗ ENOΠΟΙΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΝΩΣΟΥ-ΑΡΧΑΝΩΝ-ΚΑΡΤΕΡΟΥ». Ανατέθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης την 14.03.2013. Ανάδοχοι μελετητές είναι τα γραφεία Γεωργίου Πετράκη , Οδυσσέα Σγουρού & Αντωνίου Χουρδάκη και οι συνεργάτες τους. Η μελέτη είναι ακόμα σε εκκρεμότητα.

 -Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία του Μινωικού πολιτισμού της Κρήτης ευρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου μεγάλης πόλης και εντός των ορίων οικισμών αλλά και σε περιοχές που έχουν διαμορφωθεί οικιστικά από κτίσματα (νόμιμα ή αυθαίρετα). Αυτό είναι αποδεκτή διαμορφωμένη κατάσταση ή αποτελεί πρόβλημα, που πρέπει να αντιμετωπιστεί; Για ποιους οικισμούς μιλάμε και τι πρέπει να γίνει;

-Οι ίδιοι αρχαιολογικοί χώροι αποτελούνται από κτίσματα και στρώματα διαφόρων χρονολογικών περιόδων. Η διατήρηση η όχι υφισταμένων νεωτέρων κτισμάτων θα πρέπει να εξεταστεί με κριτήριο την αρμονική ένταξή των στον αρχαιολογικό χώρο.

Για παράδειγμα ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού εκτείνεται σε πολύ μεγάλη έκταση και περιλαμβάνει 4 νόμιμους οριοθετημένους οικισμούς και αρκετά κτίσματα εκτός σχεδίου (νόμιμα ή αυθαίρετα). Τα Μινωϊκά Ανάκτορα στα Χανιά (Κυδωνία) και στις Αρχάνες ευρίσκονται εντός του σχεδίου πόλης (Χανιά) και εντός των ορίων του οικισμού (Αρχάνες) με πλήθος νέων οικοδομών γύρω και πάνω από τα αρχαία κτίσματα. Στις περιπτώσεις αυτές η συνύπαρξη των αρχαίων με τα νέα κτίσματα είναι αναπόφευκτη.

-Ποιο είναι το μήνυμα σας προς το επιστημονικό δυναμικό, τις τοπικές αρχές, την κοινωνία της  Κρήτης και προς τους θεσμούς και φορείς της κεντρικής πολιτείας για την προσπάθεια εγγραφής του Μινωικού πολιτισμού στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO;

-Να γίνει συντονισμένη προσπάθεια όλων των αρμόδιων και ενδιαφερόμενων φορέων για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων και την σύνταξη του φακέλου για την προσπάθεια εγγραφής του Μινωικού πολιτισμού στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO.