Μνημόνιο για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Για συμφωνία-ορόσημο, που αναβαθμίζει τη συνεργασία Ελλάδας-Αιγύπτου και τον ρόλο της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή, ενώ βελτιώνει την ασφάλεια εφοδιασμού και υποστηρίζει την πράσινη μετάβαση, έκανε λόγο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στην τελετή υπογραφής μνημονίου συνεργασίας για την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών.

Το  μνημόνιο υπεγράφη το μεσημέρι της Πέμπτης 14 Οκτωβρίου 2021 στην Αθήνα, από τον κ. Σκρέκα και τον υπουργό Ηλεκτρισμού και ΑΠΕ της Αιγύπτου, Mohamed Shaker και προβλέπει τη σύσταση ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου, που θα αναλάβει τα επόμενα βήματα για την μελέτη, αδειοδότηση και υλοποίηση του έργου.

Οι βάσεις για την υπογραφή της συμφωνίας τέθηκαν κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο Κάιρο, τον Ιούνιο, στο πλαίσιο της οποίας ο κ. Σκρέκας συναντήθηκε με τον κ. Shaker και συζήτησε τα σχέδια για ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών.

«Με το μνημόνιο συνεργασίας προωθούμε την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, η οποία θα μεταφέρει καθαρή ενέργεια που θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προκειμένου να εξάγεται στις βορειότερες χώρες και την Ευρώπη», τόνισε ο κ. Σκρέκας και πρόσθεσε:

«Η Αίγυπτος και η Ελλάδα είναι δύο χώρες με ιστορικούς δεσμούς και βαριά πολιτιστική κληρονομιά. Αυτή η ενεργειακή συμφωνία ενισχύει ακόμα περισσότερο αυτούς τους δεσμούς φιλίας και συνεργασίας. Αποτελεί ορόσημο για την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών και την ικανότητα να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης. Με την υπογραφή του μνημονίου οι δύο κυβερνήσεις αναγνωρίζουν την σημασία της εγκατάστασης μιας αμφίδρομης ηλεκτρικής διασύνδεσης, που θα μεταφέρει ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές».

Ο υπουργός επεσήμανε ότι η συμφωνία θα επιταχύνει την δημιουργία ενεργειακού διαδρόμου στην Ανατολική Μεσόγειο και θα αυξήσει την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα του ενεργειακού εφοδιασμού, ενώ σημείωσε πως πρόκειται για την πρώτη ηλεκτρική διασύνδεση στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα ενισχύσει την περιφερειακή ενοποίηση της αγοράς ενέργειας, επιτρέποντας σε όλες τις πλευρές να αυξήσουν τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό τους μείγμα.

Διακυβερνητική Συμφωνία

Μετά την υπογραφή του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του ελληνικού Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του αιγυπτιακού Υπουργείου Ηλεκτρισμού και ΑΠΕ, το οποίο θα μπορούσε να εξελιχθεί σε Διακυβερνητική Συμφωνία, θα συσταθούν κοινές ομάδες εργασίας με αξιωματούχους των δύο χωρών προκειμένου να εξετάσουν τις λεπτομέρειες του έργου. Μεταξύ άλλων, θα εξεταστεί και το ενδεχόμενο ένταξης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών στα Έργα Κοινού/Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PCI/PMI), στο πλαίσιο της διασύνδεσης των Διευρωπαϊκών Δικτύων Ενέργειας.

Με το μνημόνιο συστήνεται ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου, με συμμετοχή εκπροσώπων των δύο υπουργείων, των Διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς και των ρυθμιστικών αρχών, που θα εξετάσει τις τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους του έργου, θα διευκολύνει την αδειοδότηση και θα υποστηρίξει τον χαρακτηρισμό του, ως έργου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.

Ο υπουργός Ηλεκτρισμού και ΑΠΕ της Αιγύπτου, Mohamed Shaker, έκανε λόγο από την πλευρά του, για μία από τις πιο σημαντικές στιγμές στην ιστορία των σχέσεων των δύο χωρών, τις οποίες χαρακτήρισε εξαίρετες. Αναφέρθηκε στις μακρόχρονες διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου, στην πολυεπίπεδη συνεργασία που έχει αναπτυχθεί, καθώς και στην παρουσία της ελληνικής κοινότητας στην Αίγυπτο, όπως και της αιγυπτιακής στην Ελλάδα. Ο κ. Shaker υπογράμμισε τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη της συμφωνίας για τις δύο χώρες, καθώς και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού, ενώ σημείωσε ότι πρόσφατα η Αίγυπτος υπέγραψε συμφωνία για την κατασκευή ηλεκτρικής διασύνδεσης με τη Σαουδική Αραβία, ισχύος 3.000 μεγαβάτ και προϋπολογισμού 1,8 δισ. δολαρίων. Τόνισε εξάλλου, ότι η χώρα του έχει προχωρήσει σε επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας, και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών, η ισχύς των οποίων αναμένεται να φθάσει σε 2 χρόνια τα 10 γιγαβάτ.

Κυρ. Μητσοτάκης: Μια τολμηρή στρατηγική πρωτοβουλία      

«Το μνημόνιο κατανόησης που υπεγράφη σήμερα από την Ελλάδα και την Αίγυπτο εξασφαλίζει τη ροή της πράσινης ενέργειας και ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης» ανέφερε σε ανάρτησή του στο twitter ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. «Η διασύνδεση των δικτύων μεταφοράς μεταξύ των δύο χωρών μας αντιπροσωπεύει μια τολμηρή στρατηγική πρωτοβουλία» πρόσθεσε.

Για συμφωνία μεγάλης γεωπολιτικής και ενεργειακής σημασίας για ολόκληρη την Ευρώπη η συμφωνία ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου μιλούν κυβερνητικές πηγές.

Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν πως πρόκειται για μία συμφωνία, προϊόν των άριστων σχέσεων Αθήνας-Καϊρου, η οποία προσφέρει και διαβεβαιώσεις για την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί των θαλασσίων ζωνών της, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ρητή σχετική αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των δύο χωρών στις ΑΟΖ και στις θαλάσσιες ζώνες τους, σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Ακόμη, σημειώνουν ότι η συμφωνία βαδίζει στα χνάρια της συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο, η οποία υπογράφηκε στις 6 Αυγούστου του 2020.

Επιπλέον, προσθέτουν ότι το μνημόνιο κατανόησης για την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω της πόντισης υποθαλάσσιου καλωδίου θα βελτιώσει την ασφάλεια εφοδιασμού της περιοχής, αυξάνοντας τις διασυνοριακές ανταλλαγές ενέργειας, ενώ θα επιτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με τη συμφωνία η Ελλάδα φιλοδοξεί να καταστεί κόμβος ηλεκτρικής πράσινης ενέργειας, ενώ συμβάλλει δυναμικά στη συζήτηση για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Σημειώνεται, ότι προβλέπεται να εξεταστεί η προοπτική ένταξης του έργου στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της διασύνδεσης των Διευρωπαϊκών Δικτύων Ενέργειας, κάτι που θα διευκολύνει τόσο την αδειοδότηση όσο και τη χρηματοδότηση του έργου.

Τοποθέτηση στη Βουλή

Στο έργο του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου, αναφέρθηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας κατά την ομιλία του στη Βουλή επί του νομοσχεδίου για την ενερεγαική απόδοση, λίγο μετά την υπογραφή του σχετικού μνημονίου από τον ίδιο, με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Όπως είπε ο κ. Σκρέκας, το μνημόνιο προδιαγράφει το πλαίσιο με το οποίο προωθείται η συνεργασία για την κατασκευή ενός υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου, για τη διασύνδεση του ηλεκτρικό δικτύου της Αιγύπτου με αυτό της Ελλάδας. Με το καλώδιο αυτό θα μεταφέρεται καθαρή, πράσινη-ηλεκτρική ενέργεια, που θα παράγεται στην Αίγυπτο και μέσω της Ελλάδας θα μπορεί να εξάγεται στις χώρες βόρεια της Ελλάδας και στην κεντρική Ευρώπη, σημείωσε ο κ. Σκρέκας και πρόσθεσε: «Καταλαβαίνετε ότι το κόστος κατασκευής ενός φωτοβολταϊκού στην Αίγυπτο είναι πολύ πιο ανταγωνιστικό από το κόστος κατασκευής του στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Άρα, μέσα από την αυτή την πολύ πιο χαμηλή τιμή παραγωγής πράσινης-ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούμε να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα του δικτύου μας και την επάρκεια μας, να διαφοροποιήσουμε τις πηγές εφοδιασμού μας, να βοηθήσουμε στην ηλεκτρική ευελιξία μας, και από την άλλη να διασφαλίσουμε περισσότερο το περιβάλλον, καταφέρνοντας να πετύχουμε και τους στόχους μας, και εμείς και η Ευρώπη, για μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό μας μείγμα, τόνισε ο κ. Σκρέκας.