Μόλυβδος: αλλαγές για κτίρια, ανεμογεννήτριες, μπαταρίες και οχήματα

Αλλάζουν οι προδιαγραφές υλικών για κατασκευές και ανακαινίσεις κτιρίων, ανεμογεννήτριες, μπαταρίες αυτοκινήτων και ηλεκτρικά οχήματα, καθώς για πρώτη φορά  μετά από σαράντα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε αυστηρά όρια έκθεσης στον μόλυβδο καθώς και στις διισοκυανικές ενώσεις.

Για πρώτη φορά στα χρονικά την Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2024, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέες οριακές τιμές έκθεσης για τον μόλυβδο, καθώς και για τις διισοκυανικές ενώσεις ανατρέποντας προδιαγραφές υλικών που ισχύουν εδώ και σαράντα χρόνια.

Στην ΕΕ, 50.000 έως 150.000 εργαζόμενοι εκτίθενται σε μόλυβδο και 4,2 εκατομμύρια εργαζόμενοι σε διισοκυανικές ενώσεις κάθε χρόνο. Η νέα νομοθεσία, που έχει ήδη συμφωνηθεί με τα κράτη μέλη και εγκρίθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με 589 ψήφους υπέρ, 10 κατά και 40 αποχές, θα προστατεύσει αποτελεσματικότερα την υγεία των εργαζομένων μειώνοντας τα όρια έκθεσης σε αυτές τις ουσίες.

Και οι δύο ουσίες χρησιμοποιούνται ευρέως για την ανακαίνιση κτιρίων και για την παραγωγή μπαταριών, ανεμογεννητριών και για να κάνουν ελαφρύτερα τα ηλεκτρικά οχήματα. Περιορίζοντας την έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες, η ΕΕ προστατεύει όσους εργάζονται για την πράσινη μετάβαση.

Ο μόλυβδος στις κατασκευές

Ειδικότερα  το φύλλο μολύβδου εφαρμόζεται ω υλικό στην κατασκευή και ανακαίνιση κτιρίων, λόγω των χαρακτηριστικών του: αδιαβροχοποιητικές ιδιότητες, αντοχή στη διάβρωση, ελατότητα, ηχομονωτική ικανότητα, άκαυστη και ευκολία σύζευξης και συναρμολόγησης.

Aξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι η αντίσταση μολύβδου με την πάροδο του χρόνου. Ο μόλυβδος σε σχήμα φύλλων, ως κάλυμμα στέγης ή περιστεριού, είναι ανθεκτικός στην ατμοσφαιρική διάβρωση γιατί δημιουργεί ένα προστατευτικό φιλμ στην επαφή του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο μόλυβδος έχει χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση εμβληματικών κτιρίων που ανήκουν στην αρχιτεκτονική κληρονομιά, όπως  το Palacio Real στη Μαδρίτη, ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων ή το Παλάτι των Βερσαλλιών.

Στερέωση στεγών και προσόψεων

Εφαρμογές του μολύβδου γίνονται σε στερέωση στεγών και προσόψεων, με απευθείας τοποθέτηση ελασμάτων μολύβδου ή χρησιμοποιώντας προκατασκευασμένα πάνελ.

Τα φύλλα μολύβδου έχουν περιορισμένο μέγεθος ανάλογα με το πάχος, οι αρμοί είναι αδιάβροχοι και  επιτρέπουν, όπως τα εξαρτήματα στερέωσης, τη θερμική κίνηση.

Τα φύλλα μολύβδου 2 – 3 mm χρησιμοποιούνται  για την κάλυψη επίπεδων και κεκλιμένων στεγών, ενώ πάχη μεταξύ 1,5 και 2,5 mm χρησιμοποιούνται για επενδύσεις προσόψεων.

Η ελαστικότητα των φύλλων μολύβδου επιτρέπει μια ευρεία γκάμα σχεδίων, που μπορούν να εφαρμοστούν για την κάλυψη θόλων, θόλων και οποιασδήποτε άλλης καμπύλης επιφάνειας. Επίσης για φεγγίτες και κωδωνοστάσια.

Δραστική μείωση ορίων και επαγγελματικής έκθεσης

Οι ανώτατες τιμές για τον μόλυβδο επικαιροποιήθηκαν για πρώτη φορά από το 1982 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η έκθεση σε μόλυβδο μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα των γυναικών και των ανδρών και την ανάπτυξη των εμβρύων. Μπορεί επίσης να βλάψει το νευρικό σύστημα και τα νεφρά, αλλά και να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση.

Τα νέα όρια, που επικαιροποιήθηκαν για πρώτη φορά από το 1982, μειώνονται σε λιγότερο από το ένα τέταρτο των τρεχουσών τιμών: το όριο επαγγελματικής έκθεσης ορίζεται στα 0,03 mg/m³ και η βιολογική οριακή τιμή στα 15 µg/100 ml.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αναθεωρήσει τα όρια αυτά εντός πέντε ετών για να προστατεύσει καλύτερα τις εργαζόμενες σε αναπαραγωγική ηλικία, λαμβάνοντας υπόψη τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα.

Για πρώτη φορά ανώτατες τιμές για τις διισοκυανικές ενώσεις

Οι διισοκυανικές ενώσεις είναι επιβλαβείς για την υγεία των εργαζομένων και αποτελούν μια από τις πιο κοινές αιτίες του επαγγελματικού άσθματος, καθώς μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Η νέα νομοθεσία θέτει το όριο επαγγελματικής έκθεσης για τις διισοκυανικές ενώσεις στα 6 µg NCO/m³ (τη μέγιστη συγκέντρωση στην οποία μπορεί να εκτεθεί ένας εργαζόμενος κατά τη διάρκεια μιας οκτάωρης εργάσιμης ημέρας) και στα 12 µg NCO/m³ για βραχυχρόνια έκθεση (δηλ. περίοδο 15 λεπτών). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει τα όρια αυτά έως το 2029.

Προηγούμενη έκθεση σε μόλυβδο

Ορισμένοι εργαζόμενοι έχουν εκτεθεί σε μόλυβδο εδώ και αρκετά χρόνια και έχουν συσσωρεύσει την ουσία αυτή στο αίμα τους σε επίπεδα πολύ πάνω από κάθε νέα οριακή τιμή. Για την αποτελεσματικότερη προστασία της υγείας αυτών των εργαζομένων, θα πρέπει να διενεργούνται τακτικά ιατρικές εξετάσεις για να διαπιστωθεί αν μπορούν να συνεχίσουν να εκπληρώνουν καθήκοντα που συνεπάγονται έκθεση σε μόλυβδο.

Δηλώσεις

Ο εισηγητής Nikolaj Villumsen (Αριστερά, Δανία), δήλωσε: «Σήμερα πετύχαμε πραγματικά και απτά αποτελέσματα, τα οποία αισθανθούν εκατομμύρια άνθρωποι. Δεν συμβαίνει συχνά να παρέχουμε ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον για περισσότερους από 4 εκατομμύρια εργαζόμενους. Πέρα από την επιτυχία αυτή, δείξαμε και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η πράσινη μετάβαση είναι κοινωνικά δίκαιη — και αυτό είναι ένα πραγματικό βήμα προς τα εμπρός για την προστασία των εργαζομένων.»

Επόμενα βήματα

Το Συμβούλιο θα πρέπει επίσης να εγκρίνει επίσημα το κείμενο της συμφωνίας, πριν από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και την έναρξη ισχύος του.