Νέα δικαιολογητικά δόμησης: 18 για οικοδομική άδεια, 8 για άδεια κατεδάφισης και 11 για  εργασίες μικρής κλίμακας

Του Αργύρη Δεμερτζή

Δυνατότητα να επιστρέψουν στον επαγγελματικό στίβο χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες μηχανικοί, χωρίς ασφαλιστική ενημερότητα. Αγκάθια η ευθύνη του μηχανικού και η ηλεκτρονική μετάβαση.- Τι ισχύει για αυθαίρετα και διατηρητέα

Με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος  «έλεγχος και προστασία του δομημένου Περιβάλλοντος» , που βρίσκεται  στο τελικό στάδιο  της επεξεργασίας του  από την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή – την Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2017 στις 11 το πρωί πραγματοποιείται η  4η συνεδρίαση – β΄ ανάγνωση- για να ακολουθήσει η ψήφιση του από την Ολομέλεια της Βουλής αλλάζουν τα δικαιολογητικά και οι διαδικασίες για την έκδοση της οικοδομικής άδειας.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το  νέο νομοσχέδιο:

Δεν προβλέπεται στα απαιτούμενα δικαιολογητικά  έκδοσης οικοδομικής άδειας υποχρεωτική κατάθεση ασφαλιστικής ενημερότητας των μηχανικών.

Εκτιμάται ότι  με αυτή τη ρύθμιση,  σε χιλιάδες  μηχανικούς, που μέχρι τώρα αδυνατούν όχι μόνον να πληρώσουν αλλά και να ρυθμίσουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους, με συνέπεια τον εκτοπισμό τους από το επάγγελμα, δίνεται πλέον η δυνατότητα να  επιστρέψουν στον επαγγελματικό στίβο και στην αγορά των ιδιωτικών κατασκευών.

Τεχνικοί κύκλοι σημειώνουν ότι το μέτρο είναι θετικό, διότι βάζει φρένο σε μία «παράλληλη αγορά» αποκλεισμού και εκμετάλλευσης,  που έχει ήδη δημιουργηθεί  εις βάρος των πιο αδύναμων μηχανικών.

Θετικό θεωρείται επίσης το μέτρο στη διάσταση ότι αποκτώντας την δυνατότητα να εργαστούν και να εκδώσουν άδειες πολλοί μέχρι τώρα επαγγελματικά αποκλεισμένοι και ασφαλιστικά «παγωμένοι» μηχανικοί,  θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν και τις  οφειλές τους, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στις ασφαλιστικές και ιατροφαρμακευτικές παροχές και παράλληλα θα εισρεύσουν έσοδα στο ασφαλιστικό ταμείο.

Ωστόσο οι  ίδιοι κύκλοι εκτιμούν ότι το κύριο πρόβλημα, που αντιμετωπίζουν οι μηχανικοί και ο τεχνικός κόσμος είναι η βαθιά και δομική κρίση, που μαστίζει  τα τελευταία χρόνια τον κατασκευαστικό κλάδο , τονίζοντας ότι αν αυτό δεν αλλάξει  δεν πρόκειται να φέρουν σοβαρά αποτελέσματα οι διαδικαστικές διευκολύνσεις.

Προς επίρρωση των λεγομένων  τους, οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι από καιρό, σε πολλές Υπηρεσίες Δόμησης σιωπηρά παρακάμπτεται η υποχρεωτική κατάθεση της  ασφαλιστικής ενημερότητας του μηχανικού, χωρίς αυτό να έχει επηρεάσει αισθητά την επαγγελματική ενασχόληση τους.

Η «μαύρη» αλήθεια των αριθμών

Η ζοφερή εικόνα στην κατασκευαστική αγορά και στην απασχόληση των μηχανικών αποτυπώνεται στα στοιχεία του ΤΕΕ, σύμφωνα με τα οποία:

• Από το σύνολο των περίπου 70.000 μηχανικών ελεύθερων επαγγελματιών, οι 68.183 έχουν οφειλές συνολικού ύψους 885 εκατ. ευρώ.
• Μόνο οι 12.738 από αυτούς έχουν κάνει ρύθμιση ασφαλιστικών εισφορών για συνολικό ποσό 88 εκατ. ευρώ.
• Οι μηχανικοί έχουν στον ΕΦΚΑ αρρύθμιστες οφειλές της τάξης των 885 εκατ. ευρώ.
• Οι ασφαλιστικά ρυθμισμένοι μηχανικοί αντιστοιχούν σε ποσοστό μόλις 18,5%.

Δηλαδή,  η νέα ρύθμιση, αποσύνδεσης της ασφαλιστικής ενημερότητας από τα δικαιολογητικά έκδοσης οικοδομικής άδειας αφορά άμεσα 68.183 ελεύθερους επαγγελματίες μηχανικούς, (ποσοστό το  81,5%).

Τα «αγκάθια»

Όσον αφορά τις νέες διαδικασίες και προβλέψεις για την έκδοση των οικοδομικών αδειών προβάλλονται από τον τεχνικό κόσμο τουλάχιστον  δύο σημαντικές  αιτιάσεις, τις οποίες μέχρι τώρα δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη του και να θεραπεύει το ΥΠΕΝ, στην πορεία προς την ψήφιση του νομοσχεδίου στη Βουλή. Αυτά τα ζητήματα είναι :

•  Η μετάβαση στην ηλεκτρονική έκδοση των οικοδομικών αδειών θεωρείται σημείο καμπής για τις εξελίξεις στην κατασκευαστική αγορά αλλά και στοίχημα, που πρέπει να κερδηθεί στην πράξη, καθώς  μέχρι τώρα έχουν σημειωθεί μεγάλες καθυστερήσεις και παλινωδίες στην πολυδιαφημισμένη ηλεκτρονική μετάβαση.
• Η θετική πρόθεση μείωσης της γραφειοκρατίας και απλοποίησης των διαδικασιών αδειοδότηοης περνά στο άλλο άκρο, στην έκδοση οικοδομικής άδειας μόνο με την ευθύνη του μηχανικού, χωρίς όμως η πολιτεία να έχει φροντίσει να υπάρχουν παράλληλα διαθέσιμα σε πραγματικό χρόνο ηλεκτρονικά όλα τα δεδομένα με το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να χτιστεί. Αυτή η πρόβλεψη προκαλεί αντιδράσεις και  λέγεται ότι στην πράξη θα ευνοήσει μόνον τα πολύ μεγάλα και οργανωμένα γραφεία, που έχουν δυνατότητες τεχνικής και νομικής υποστήριξης , «τολμηρούς» και ιδιοτελείς, ενώ οι νομοταγείς επιστήμονες επαγγελματίες θα αδυνατούν να σηκώσουν το βάρος πιέσεων της αγοράς για υπερβάσεις αλλά ακόμη και ακούσιου λάθους.

Τα Δικαιολογητικά για τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας

 Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος  «έλεγχος και προστασία του δομημένου Περιβάλλοντος» για τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας προβλέπεται ότι υποβάλλονται στο ηλεκτρονικό σύστημα τα εξής δικαιολογητικά και μελέτες, όπου απαιτούνται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία:

1. Αίτηση του κυρίου ή του έχοντος νόμιμο δικαίωμα με τις δηλώσεις αναθέσεων – αναλήψεων.
2. Εγκρίσεις άλλων υπηρεσιών και διοικητικών οργάνων, όπου απαιτούνται. Όπου απαιτείται έγκριση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, προσκομίζεται και βεβαίωση περί μη υποβολής ένστασης ή η απόφαση του ΠΕ.Σ.Α.
3. Τίτλοι ιδιοκτησίας, πρόσφατο πιστοποιητικό ιδιοκτησίας ή κτηματογραφικό φύλλο και απόσπασμα κτηματογραφικού διαγράμματος για κάθε ακίνητο.
4. Αποδεικτικά στοιχεία νομιμότητας των τυχόν υφιστάμενων κτισμάτων.
5. Αρχιτεκτονική μελέτη, στην οποία εμπεριέχεται η μελέτη παθητικής πυροπροστασίας και η μελέτη προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, όπου απαιτείται.
6. Στατική μελέτη.
7. Μελέτες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.
8. Μελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίου.
9. Μελέτη χρονικού προγραμματισμού εκτέλεσης έργου.
10. Μελέτη υδραυλικών εγκαταστάσεων και αποχετεύσεων.
11. Μελέτη ενεργητικής πυροπροστασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις για την πυροπροστασία, όπου απαιτείται.
12. Μελέτη καυσίμου αερίου εγκεκριμένη από την αρμόδια εταιρεία παροχής αερίου.
13. Σχέδιο και φάκελος ασφάλειας και υγείας του έργου, όπου απαιτείται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 305/1996 (Α’ 212).
14. Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΣΔΑ) σύμφωνα με την ΚΥΑ 36259/2010 (ΦΕΚ 1312/Β).
15. Συμβολαιογραφική δήλωση των προβλεπόμενων χώρων στάθμευσης, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 1221/1981 (Α’ 292), και πιστοποιητικό μεταγραφής της στο υποθηκοφυλακείο ή καταχώρισής της στο κτηματολογικό γραφείο. Σε περίπτωση εξαγοράς, αντί της συμβολαιογραφικής δήλωσης υποβάλλεται αποδεικτικό καταβολής της απαιτούμενης εισφοράς.
16. Αιτιολογική έκθεση της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 1577/1985 (Α’ 210).
17. Αποδεικτικά κατάθεσης των απαιτούμενων εισφορών του ιδιοκτήτη του έργου υπέρ του Δημοσίου, ΕΦΚΑ και δήμου.
18. Αντίγραφο απόδειξης παροχής υπηρεσιών ή τιμολόγιο που αφορά την καταβολή της συμφωνηθείσας αμοιβής των μελετητών μηχανικών, καθώς και το ΦΕΜ αυτής.

Αν έχει εκδοθεί προέγκριση οικοδομικής αδείας, δεν απαιτείται εκ νέου η προσκόμιση των δικαιολογητικών που υποβλήθηκαν για την έκδοση αυτής.

Τα δικαιολογητικά άδειας κατεδάφισης

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος «έλεγχος και προστασία του δομημένου Περιβάλλοντος», τα δικαιολογητικά για άδειας κατεδάφισης είναι:

1. Τοπογραφικό διάγραμμα με ένδειξη της θέσης του κατεδαφιστέου κτιρίου ή της κατασκευής και φωτογραφίες όλων των όψεων του προς κατεδάφιση κτίσματος.
2. Περίγραμμα κάτοψης σε κλίμακα τουλάχιστον 1:100 του κατεδαφιστέου κτιρίου και των περί αυτό κτισμάτων.
3. Σχηματικές τομές του κτιρίου.
4. Διάγραμμα κάλυψης, μόνο αν τα κτίσματα του οικοπέδου ή γηπέδου δεν κατεδαφίζονται ολοσχερώς.
5. Τεχνική έκθεση της παρ.6 του άρθρου 11 της 31245/22.5.1993 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Β’ 451) με τις μελέτες που  τη  συνοδεύουν.
6. Άδεια που χορηγεί η Αστυνομική αρχή αν η κατεδάφιση γίνει με εκρηκτικά.
7. Σχέδιο και φάκελος ασφάλειας και υγείας του έργου, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 305/1996.
8. Αποδεικτικά κατάθεσης των οφειλόμενων εισφορών του έργου υπέρ του Δημοσίου και ΕΦΚΑ για την έκδοση της άδειας.
9. Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων η αδρανών υλικών.
10. Εγκρίσεις άλλων υπηρεσιών και διοικητικών οργάνων, όπου απαιτούνται. επίσης, υποβάλλεται, όπου απαιτείται, γνωμοδότηση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) ή απόφαση του ΠΕ.Σ.Α..
11. Όπου απαιτείται έγκριση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, προσκομίζεται και βεβαίωση περί μη υποβολής ένστασης.

Για την έκδοση προέγκρισης ή οικοδομικής άδειας δεν απαιτείται η εκ νέου έκδοση εγκρίσεων άλλων υπηρεσιών και διοικητικών οργάνων, αν οι εν λόγω εγκρίσεις έχουν χορηγηθεί και ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για την έκδοση υπουργικών αποφάσεων κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων του ν.1650/1986 και του ν. 4014/2011, εφόσον οι όροι αυτοί βρίσκονται σε ισχύ. Στην περίπτωση αυτή, υποβάλλονται και λαμβάνονται υπόψη ως δικαιολογητικά οι αρχικές εγκρίσεις.

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να καθορίζονται δικαιολογητικά και ειδικότερα θέματα αναφορικά με την διαδικασία των εγκρίσεων του παρόντος άρθρου.

Για την έγκριση παρεκκλίσεων από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης περιοχών, όπου αυτές προβλέπονται, υποβάλλονται στην αρμόδια ΥΔΟΜ τα προβλεπόμενα, κατά περίπτωση, στοιχεία και δικαιολογητικά. Η ΥΔΟΜ μετά τον έλεγχο αυτών εισηγείται στην αρμόδια υπηρεσία για τη χορήγηση της παρέκκλισης εντός είκοσι (20) ημερών.

Για την έκδοση άδειας νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών και εγκαταστάσεων, επιτρέπεται η εκ των υστέρων έγκριση χορήγησης παρέκκλισης, εφόσον πληρούνται, κατά το  χρόνο υποβολής του αιτήματος παρέκκλισης, οι προϋποθέσεις χορήγησής της. Σε κάθε περίπτωση, η διοίκηση δε δεσμεύεται για την εκ των υστέρων χορήγηση παρέκκλισης, ιδιαίτερα εφόσον αυτή δεν αιτιολογείται επαρκώς.

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να καθορίζονται ειδικότερα θέματα   που αφορούν τη διαδικασία, τα δικαιολογητικά και το έντυπο εισήγησης.

Τα δικαιολογητικά για την χορήγηση της Έγκρισης Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας

Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο τα δικαιολογητικά, που υποβάλλονται για τη χορήγηση της Έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, είναι τα ακόλουθα:

1. Αίτηση του ιδιοκτήτη ή του έχοντος νόμιμο δικαίωμα.
2. Εγκρίσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και συλλογικών οργάνων, όπως δασαρχείου, Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής,   όπου αυτές απαιτούνται από τις κείμενες διατάξεις, κατά περίπτωση.
3. Τεχνική έκθεση μηχανικού και προϋπολογισμός έργου.
4. Βεβαίωση για την υποβολή δήλωσης στο κτηματολόγιο ή πιστοποιητικό κτηματογραφούμενου ακινήτου ή απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος ή, ελλείψει αυτού, το προσαρτώμενο σε δικαιοπραξία τοπογραφικό  διάγραμμα  της οικοδομικής αδείας ή της άδειας δόμησης.
5. Φωτογραφίες του ακινήτου.
6. Αντίγραφο της οικοδομικής αδείας ή της άδειας δόμησης του κτιρίου, εφόσον υφίσταται κτίριο ή κτίσματα.
7. Σε περίπτωση κτισμάτων ή διηρημένων ιδιοκτησιών , που έχουν υπαχθεί σε οποιοδήποτε νόμο εξαίρεσης από την κατεδάφιση ή τακτοποίησης ή ρύθμισης αυθαίρετων κατασκευών, κατατίθεται βεβαίωση εξαίρεσης ή περαίωσης από την αρμόδια αρχή που εξέδωσε την πράξη ή την αρμόδια ΥΔΟΜ ή βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής από το ηλεκτρονικό σύστημα του Τ.Ε.Ε. ή βεβαίωση εξόφλησης του τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου από το ηλεκτρονικό σύστημα του Τ.Ε.Ε., ανάλογα με τις διατάξεις του νόμου στον οποίο έχουν υπαχθεί,
8. Δήλωση συναίνεσης των συνιδιοκτητών του ακινήτου, εφόσον οι εργασίες πραγματοποιούνται σε κοινόχρηστους χώρους, όπως ακάλυπτους χώρους οικοπέδου ή γηπέδου, ή κοινόκτητα τμήματα του κτιρίου, όπως όψεις, φέροντα οργανισμό,  δώμα και στέγη.

Εργασίες μικρής κλίμακας σε τακτοποιημένα ακίνητα

Επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών μικρής κλίμακας  σε κτίρια νομίμως υφιστάμενα, καθώς και σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων τα οποία έχουν εξαιρεθεί της κατεδάφισης ή  έχουν υπαχθεί σε οποιοδήποτε νόμο εξαίρεσης από την κατεδάφιση ή τακτοποίησης ή ρύθμισης αυθαίρετων κατασκευών  εφόσον:

α) δεν παραβιάζονται οι πολεοδομικές διατάξεις,

β) τα οικόπεδα, τα γήπεδα ή τα κτίσματα, στα όποια εκτελούνται, δεν βρίσκονται σε δάσος, ρέμα, αιγιαλό ή παραλία, σε καθορισμένο αρχαιολογικό χώρο όπου απαγορεύεται η δόμηση, σε περιοχή απολύτου προστασίας, σε εγκεκριμένο κοινόχρηστο χώρο της πόλης ή του οικισμού,  σε κτίρια που είναι στατικά επικίνδυνα, πριν αρθεί η επικινδυνότητα, σε  τμήμα κτιρίου που έχει κατασκευαστεί μετά  τη θεσμοθέτηση παρόδιας στοάς και εμπίπτει σε αυτήν, καθώς και σε ρυμοτομούμενα κτίρια, παρά το όριο διεθνών, εθνικών, επαρχιακών, δημοτικών ή κοινοτικών οδών εντός ζώνης πλάτους πενήντα τοις εκατό (50%) των οριζόμενων από τη νομοθεσία για την ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας.

Εργασίες σε ρυμοτομούμενα ακίνητα

Σε ρυμοτομούμενα κτίρια επιτρέπεται μόνο η εκτέλεση των παρακάτω εργασιών:

Εργασίες τοποθέτησης υπόγειων, προκατασκευασμένων δεξαμενών υγρών και αερίων καυσίμων σε πρατήρια καυσίμων.

Επένδυση όψεων και αντικατάσταση υαλοπετασμάτων με χρήση ικριωμάτων.

Τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης ή παθητικών ηλιακών συστημάτων στις εξωτερικές όψεις.

Απλή περιτοίχιση από λιθοδομή μέχρι ύψους ενός (1,00) μέτρου ή περίφραξη από ελαφρύ υλικό  γηπέδων σε εκτός σχεδίου περιοχές και σε οικισμούς που στερούνται  σχέδιο πόλης.  Για γήπεδα όπου προβλέπεται η λειτουργία κέντρων κράτησης  παράτυπων μεταναστών δεν απαιτείται η  έγκριση εργασιών, έστω και αν η περίφραξη γίνεται με χρήση οποιουδήποτε υλικού και σενάζ.