Στην περιλάλητη συμφωνία με την ΠΓΔΜ έχουν την «τιμητική» τους τα επιχειρηματικά σχέδια που θα «διευκολύνει» η «ευρωατλαντική ολοκλήρωση», με έμφαση στη «διασυνδεσιμότητα» υποδομών και δικτύων της περιοχής, στην Ενέργεια και στις Μεταφορές, όπου η αστική τάξη της Ελλάδας βλέπει «πεδίον δόξης λαμπρόν» για τα συμφέροντά της. Χαρακτηριστικά είναι όσα καταγράφονται στο άρθρο 14 της συμφωνίας: «Τα Συμβαλλόμενα Μέρη (…) θα αναπτύξουν και θα ενισχύσουν τη συνεργασία τους όσον αφορά στην Ενέργεια, ιδίως διά της κατασκευής, συντήρησης και χρήσης διασυνδεόμενων αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου (υφιστάμενων, υπό κατασκευή και σχεδιαζόμενων) και όσον αφορά στις ΑΠΕ, περιλαμβανομένων των φωτοβολταϊκών, της αιολικής και της υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Πιθανά εκκρεμή ζητήματα θα αντιμετωπιστούν χωρίς καθυστέρηση, με τη σύναψη αμοιβαίως επωφελών διακανονισμών λαμβάνοντας σοβαρά υπόψιν την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική και το ευρωπαϊκό κεκτημένο (…) θα βελτιώνουν συνέργειες στους τομείς των υποδομών και των μεταφορών, καθώς και, στη βάση της αμοιβαιότητας, στους τομείς των οδικών, σιδηροδρομικών, θαλάσσιων, αεροπορικών και επικοινωνιακών διασυνδέσεων, αξιοποιώντας τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες και πρακτικές. θα διευκολύνουν, επίσης, τη μεταξύ τους διαμετακόμιση αγαθών, φορτίων και προϊόντων μέσω των υποδομών, περιλαμβανομένων των λιμένων και των αερολιμένων στο έδαφος καθενός εκ των μερών».
Καθόλου τυχαία, την ώρα που προετοιμαζόταν η υπογραφή της συμφωνίας στις Πρέσπες, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γ Σταθάκης, μιλώντας στο συνέδριο του «Economist», διαπίστωνε ότι «ανοίγονται τεράστιες δυνατότητες» με την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» της περιοχής, καθώς «ο χώρος των Βαλκανίων θα αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό όλες τις τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές δυνατότητες που ανοίγονται με την προώθηση μεγάλων επενδύσεων και στον ενεργειακό τομέα».
Ο ίδιος ανέπτυξε στην ομιλία του «τη σημασία των ενεργειακών διασυνδέσεων», τόσο στο φυσικό αέριο (π.χ. αγωγοί φυσικού αερίου TAP, IGB, EastMed), όσο και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας «με στόχο σταδιακά όλες οι αγορές της περιοχής να συνδεθούν μεταξύ τους», δείχνοντας τα μεγαλεπήβολα σχέδια που καταστρώνει το κεφάλαιο σε όλη την ΕΕ και τα οποία περιλαμβάνουν και τα Βαλκάνια. Είναι άλλωστε γνωστό ότι τα Βαλκάνια αποτελούν «κρίκο» στο σχεδίασμά ΗΠΑ – ΕΕ (όχι χωρίς αντιθέσεις) για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, μέσα από την ανάπτυξη του «Νότιου Διαδρόμου», που θα τροφοδοτεί τα κράτη – μέλη με αέριο από εναλλακτικές πηγές, όπως το Αζερμπαϊτζάν και τα κοιτάσματα της Ανατ. Μεσογείου, ενώ υπάρχουν σχέδια και για εξαγωγή σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην ΕΕ από τις ΗΠΑ, με πύλη εισόδου την Ελλάδα και συγκεκριμένα το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, όπου σχεδιάζονται ήδη δεξαμενές, με συμμετοχή και ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων.
Αντίστοιχος σχεδιασμός υπάρχει και για τη «διακλάδωση» αγωγών όπως ο TAP προς τις χώρες της Βαλκανικής, ανταγωνιστικά προς τους ρωσικούς αγωγούς.
Είναι αυτός ο σχεδιασμός που καθιστά επείγουσα την ανάγκη να προσδεθούν τα Βαλκάνια πιο γερά στις ευρωατλαντικές δομές, ώστε να περιοριστεί η επιρροή που ασκεί η Ρωσία στην περιοχή, αξιοποιώντας ως βασικό «όπλο» την Ενέργεια. Ως προς αυτό, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης ήταν αποκαλυπτικός όταν έλεγε τις προάλλες στη Βουλή: «Στη σημερινή εποχή, τα Βαλκάνια μπορούν να έχουν μέλλον όχι απλώς ως ένας χώρος συνεργασίας, αλλά και ως μία δομή στο πλαίσιο της ΕΕ, ως ένα υποσύστημα μέσα στο ευρωπαϊκό σύστημα. Τη βαλκανική συνεργασία πρέπει να τη δούμε σε συνάρτηση με την ευρωπαϊκή και τη μεσογειακή συνεργασία, θα έλεγα εδώ ότι η Μεσόγειος είναι η οικεία θάλασσα για όλες τις χώρες των Βαλκανίων και όχι η Βαλτική ή η Βόρεια Θάλασσα. Και πρέπει να πείσουμε τις χώρες των Βαλκανίων γϊ αυτό, ότι δηλαδή εδώ μαζί πρέπει να πορευτούμε». Με άλλα λόγια, η συμφωνία Ελλάδας – ΠΓΔΜ, όπως προηγούμενα η ένταξη της Αλβανίας και του Μαυροβούνιου στο ΝΑΤΟ, καθιστούν τα Βαλκάνια πεδίο αναχαίτισης και αποδυνάμωσης της ρωσικής επιρροής, προσανατολίζοντας στη στενότερη οικονομική συνεργασία με τις ευρωατλαντικές δομές, με τη συμβολή και της Ελλάδας, που φιλοδοξεί να αναδειχτεί σε «πύλη» της βαλκανικής ενδοχώρας από και προς τη Μεσόγειο.
Ηδη, μέσα από διάφορα «συνεργατικά προγράμματα», η ΕΕ ενισχύει την ανάπτυξη δικτύων (σιδηροδρομικών, μεταφορικών, ενεργειακών) στα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων.
Στο φόντο όλων αυτών των σχεδιασμών και με τα «απόνερα» της συμφωνίας να μην έχουν κοπάσει, διάφοροι επιχειρηματικοί όμιλοι ξεδιπλώνουν ήδη τα πλάνα τους για επενδύσεις στην ΠΓΔΜ και από εκεί σε όλα τα Βαλκάνια, προσδοκώντας να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Τέτοιοι όμιλοι είναι για παράδειγμα τα ΕΛΠΕ ή η ΔΕΗ, που πρόσφατα εξαγόρασε την EDS, εταιρεία που δραστηριοποιείται στην ΠΓΔΜ και επεκτείνεται και σε άλλες χώρες.
Είναι φανερό επομένως ότι η συμφωνία ανοίγει νέους δρόμους για το κεφάλαιο, κυρίως στην Ενέργεια και τις μεταφορές, με την επένδυση συσσωρευμένων κεφαλαίων σε υποδομές και δίκτυα με μεγάλη γεωπολιτική σημασία, που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον πολυεθνικών ομίλων των ΗΠΑ και της ΕΕ, ανταγωνιστικά προς άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και καπιταλιστικά κράτη.
Όπως είναι βέβαιο ότι οι επενδύσεις αυτές θα γίνουν με ακόμα χειρότερους όρους για τους λαούς των χωρών που διαπραγματεύονται την ένταξή τους στην ΕΕ, καθώς καλούνται να επιταχύνουν αντεργατικές – αντιλαϊκές ανατροπές, ως προαπαιτούμενα της ενταξιακής τους πορείας.
Αυτό είναι το «ζουμί» της συμφωνίας στο τμήμα που αφορά την ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας, την οποία δεν μπορεί να τη δει κανείς ξεχωριστά από το γενικότερο σχέδιο ένταξης των βαλκανικών κρατών στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, την ενίσχυση δηλαδή της παρουσίας των δυο ιμπεριαλιστικών οργανισμών στην περιοχή, με ελληνική εμπλοκή, όχι προς όφελος των λαών, αλλά για το συμφέρον του κεφαλαίου.
Θ.Π.
ΠΗΓΗ: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
