Νέοι συντελεστές ΦΠΑ για ακίνητα-πράσινη επιχειρηματικότητα  

Με σαφή περιβαλλοντική χροιά, προσαρμοσμένη στους ευρωπαϊκούς στόχους της πράσινης συμφωνίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας είναι, η πρόταση της οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ στην ΕΕ, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών Ecofin. Παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην αγορά των ακινήτων. Ποιές είναι οι αλλαγές μειωμένου ΦΠΑ για υπηρεσίες και αγαθά στην Ελλάδα.

Μπορεί στη συμφωνία για την επικαιροποίηση των συντελεστών ΦΠΑ την οποία υιοθέτησε το Ecofin να γίνεται ειδική μνεία για αποφυγή της διάδοσης των μειωμένων συντελεστών, ωστόσο  στον νέο κατάλογο των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ υπήρξαν αρκετές προσθήκες αγαθών και υπηρεσιών, οι οποίες όμως σχετίζονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση της οικονομίας.  Εφεξής, στους μειωμένους συντελεστές, θα συμπεριλαμβάνονται προϊόντα όπως οι ηλιακοί συλλέκτες, τα ηλεκτρικά ποδήλατα και οι υπηρεσίες ανακύκλωσης απορριμμάτων.

Σταδιακή κατάργηση

Αντίθετα, ο Συμβούλιο συμφώνησε να καταργήσει σταδιακά τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ ή τις απαλλαγές στα ορυκτά καύσιμα και άλλα αγαθά με παρόμοιο αντίκτυπο στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, έως την 1η Ιανουαρίου 2030. Οι μειωμένοι συντελεστές και οι εξαιρέσεις για τα χημικά λιπάσματα και τα χημικά φυτοφάρμακα θα λήξουν έως την 1η Ιανουαρίου 2032. Επίσης, λόγω της πανδημίας και της κλιματικής κρίσης, στην οδηγία για το ΦΠΑ υπάρχει ειδική διάταξη για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών κρίσεων και για να επιτρέψει στα κράτη μέλη να ανταποκριθούν γρήγορα σε εξαιρετικές περιστάσεις, όπως πανδημίες, ανθρωπιστικές κρίσεις ή φυσικές καταστροφές.

Η Ελλάδα

Τη δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση η πρόταση οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ στην ΕΕ, όπως υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών Ecofin.Παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην αγορά των ακινήτων ενώ η Ελλάδα πέτυχε την ομόφωνη συμφωνία όλων των κρατών-μελών για τη στήριξη του κλάδου σε όλα τα κράτη-μέλη, με την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε βαμβάκι, αγροτικά μηχανήματα και λοιπά βασικά αγροτικά είδη, όταν οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.

Η αγορά ακινήτων

Οσον αφορά την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην αγορά ακινήτων, στη σχετική ανακοίνωση αναφέρεται το εξής για το ζήτημα: Περαιτέρω, στόχος της Κυβέρνησης ήταν και είναι, επίσης, η στήριξη της αγοράς ακινήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών υποστήριξε σταθερά και πέτυχε τη διεύρυνση της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε συναφή αγαθά και υπηρεσίες, μέσω και της παροχής δυνατότητας αξιοποίησης παρεκκλίσεων που εφαρμόζουν για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ άλλα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς ακινήτων.

Οι μειωμένοι συντελεστές

Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Οικονομικών κατά τη διάρκεια των συζητήσεων υπέβαλε επιπλέον αιτήματα για παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε επιμέρους αγαθά και υπηρεσίες, προκειμένου, εφόσον γίνουν αποδεκτά από τα κράτη-μέλη, να μπορούν να αξιοποιηθούν από τη χώρα μας, με βάση τις κοινωνικές ανάγκες και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς.

Ενδεικτικά, η Ελλάδα υποστήριξε και πέτυχε εμπλουτισμό του Καταλόγου μειωμένων συντελεστών με παροχή δυνατότητας, ενδεικτικά:

Εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων

Απαλλαγής ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη

Εφαρμογής απαλλαγής ΦΠΑ σε περιπτώσεις κρίσεων, καταστροφών, πανδημιών.

Μειωμένο συντελεστής στα νησιά του Αιγαίου

Κατά τη διάρκεια των τεχνικών διαπραγματεύσεων σε επίπεδο Συμβουλίου Ε.Ε.,  το ΥΠΟΙΚ υποστηρίζει, ότι «αποτέλεσε πολιτική επιλογή η εκπροσώπηση της χώρας μας σε υψηλό Κυβερνητικό επίπεδο, προκειμένου να εκφράζονται διαρκώς οι πολιτικές θέσεις και επιλογές της Ελλάδας για τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων και την επαναφορά φορολογικών δικαιωμάτων, τα οποία από δεκαετίες είχε κατοχυρώσει η χώρα, όσον αφορά, κατά βάση, στην εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Επιλογή που απεδείχθη ορθή και αποτελεσματική, καθώς η πρόταση Οδηγίας όπως υιοθετήθηκε, κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση τη δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Δυνατότητα η οποία είχε απαλειφθεί από την Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2018, η οποία αντιμετώπισε τη σχετική ειδική διάταξη της Οδηγίας για την Ελλάδα (άρθρο 120 Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τα νησιά του Αιγαίου) ως μεταβατική και προς κατάργηση στα πλαίσια του οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ».

Τεχνικές συσκέψεις

Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Οικονομικών, δια της Γενικής Γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κυρίας Αθηνάς Καλύβα, που παρευρέθη σε όλες τις τεχνικές συσκέψεις σε επίπεδο Συμβουλίου Ε.Ε., και του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα σε επίπεδο Συμβουλίου Ecofin, ανέδειξε το ζήτημα διατήρησης ειδικών συντελεστών σε νησιά του Αιγαίου, συνδέοντας το ελληνικό αίτημα με την τελική της συμφωνία επί του συνόλου των ρυθμίσεων της πρότασης και αναδεικνύοντας ιδιαιτερότητες ελληνικής νησιωτικότητας, αλλά και νομικά επιχειρήματα υπέρ της ελληνικής θέσης.

Στήριξη αγροτών

Στην ανακοίνωση καταγράφεται ακόμη, ότι το Υπουργείο Οικονομικών εστίασε σταθερά στην ανάγκη στήριξης των μικρών αγροτών επαναφέροντας το πάγιο ελληνικό αίτημα για την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, ως προϋπόθεση συμφωνίας επί της πρότασης, και εισάγοντας ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030. Η Ελλάδα, επαναφέροντας σταθερά την πολιτική της επιφύλαξη προκειμένου για τη στήριξη των μικρών αγροτών, πέτυχε την ομόφωνη συμφωνία όλων των κρατών-μελών για τη στήριξη του κλάδου σε όλα τα κράτη-μέλη, με την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε βαμβάκι, αγροτικά μηχανήματα και λοιπά βασικά αγροτικά είδη, όταν οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.

Επιτυχία για τη χώρα

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, «η συμφωνία επί της πρότασης Οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ αποτελεί ουσιαστική επιτυχία για τη χώρα μας, καθώς περιλαμβάνει ειδικά μέτρα που αφορούν κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, όπως η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η ενίσχυση των αγροτών και της αγοράς ακινήτων, η στήριξη των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας, μέσω της στήριξης των νησιών του Αιγαίου, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μέσω των ειδικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση κρίσεων και καταστροφών. Παράλληλα, διασφαλίζει κεκτημένα ελληνικά δικαιώματα, ενώ διευρύνει τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε κρίσιμους τομείς στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος ΦΠΑ, με παράλληλη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού φορολογικού συστήματος και της οικονομίας».