Νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων σε λιμένες & περιβαλλοντική κατάταξη ξενοδοχείων

Σπάει η λεγόμενη «κόκκινη γραμμή» του 2011 για νομιμοποιήσεις  αυθαιρέτων ειδικά για καθ’ υπέρβαση της χωροθέτησης ή χωρίς άδεια έργα και εγκαταστάσεις εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης τουριστικών λιμένων με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Παράλληλα καθιερώνεται νέο σύστημα κατάταξης ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων με περιβαλλοντικά κριτήρια, από πιστοποιημένους μηχανικούς μέσω του ΤΕΕ και του ΞΕΕ.

Στο νέο νομοσχέδιο, με τις σχετικές ρυθμίσεις «διευκρινίζεται ότι η δυνατότητα της υπό προϋποθέσεις νομιμοποίησης κατασκευασθέντων έργων και εγκαταστάσεων αφορά τόσο τους τουριστικούς λιμένες που λειτουργούσαν νόμιμα την 1η.1.2022 όσο και αυτούς που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ», όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση.

Σπάει η«κόκκινη γραμμή» για τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων

Για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις επιτρέπεται η νομιμοποίηση των καθ’ υπέρβαση της χωροθέτησης ή χωρίς άδεια έργων και εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης, σε όλους τους χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες που λειτουργούν την 1η.1.2022. Σπάει λοιπόν η λεγόμενη «κόκκινη γραμμή» για τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Σημειώνεται ότι σε όλους τους πολεοδομικούς νόμους των τελευταίων ετών έχει τεθεί ως αμετακίνητη η κόκκινη γραμμή της 28ης Ιουλίου 2011. Και προβλέπεται ότι αυθαίρετες κατασκευές που ανεγέρθηκαν μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία δεν νομιμοποιούνται αλλά θα παραμείνουν για πάντα αυθαίρετες και κατεδαφιστέες.

Υπαγωγή ως προς τις υπερβάσεις δόμησης στις διατάξεις του ν. 4495/2017

Ειδικότερα η νέα νομοθετική ρύθμιση, που μετατοπίζει το χρονικό όριο του 2011  για νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων και θέτει το 2022 για νομιμοποιήσεις έργων και κατασκευών σε ζώνες λιμένων παραπέμπει σε κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Περιβάλλοντος που θα καθορίσει τη διαδικασία, τη προθεσμία υποβολής αίτησης νομιμοποίησης και τα αναγκαία δικαιολογητικά. Επιπροσθέτως γίνεται διάκριση στις προϋποθέσεις που απαιτούνται μεταξύ των άλλων τουριστικών λιμένων και αυτών που ανήκουν στην αρμοδιότητα του ΤΑΙΠΕΔ.

Η νομοθετική ρύθμιση αναφέρει σχετικά ότι:

-«β. Σε όλους τους χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες που λειτουργούν την 1η.1.2022 επιτρέπεται η νομιμοποίηση των καθ’ υπέρβαση της χωροθέτησης ή χωρίς άδεια έργων και εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Τουριστικών Λιμένων. Προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση της καθ’ υπέρβασιν χωροθέτησης είναι η υπαγωγή των αιτούντων ως προς τις υπερβάσεις δόμησης στις διατάξεις του ν. 4495/2017 (Α’ 171), ως εκάστοτε ισχύει, καθώς και περιβαλλοντική αδειοδότηση της εφεξής λειτουργίας τους, μετά από σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης.

γ. Σε χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες αρμοδιότητας του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. επιτρέπεται η νομιμοποίηση των υφιστάμενων καθ’ υπέρβαση ή χωρίς άδεια κατασκευασθέντων έργων και εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης, τα οποία συνδέονται λειτουργικά με αυτά που είχαν αρχικά εγκριθεί μέσω της απόφασης χωροθέτησης, με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Τουριστικών Λιμένων.

Σε εφαρμογή των περ. β) και γ) με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται η διαδικασία, η προθεσμία υποβολής αίτησης νομιμοποίησης τα αναγκαία δικαιολογητικά και κάθε σχετικό ζήτημα προς τα ανωτέρω».

Καθορισμός χρήσεων γης και όρων δόμησης από το ΤΑΙΠΕΔ

Σημειώνεται ότι  το ΤΑΙΠΕΔ ενεργεί ως Αρχή Σχεδιασμού, κατά την έννοια της περιβαλλοντικής νομοθεσίας  για τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης, καθώς και για τα 10 περιφερειακά λιμάνια του χαρτοφυλακίου του, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που θα υπο-παραχωρηθούν σε επενδυτές δυνάμει του ν. 4597/2019. Ο ρόλος του ΤΑΙΠΕΔ ως Αρχής Σχεδιασμού συνίσταται για τον καθένα από τους λιμένες αυτούς στα εξής:

-Στην συν-διαμόρφωση της στρατηγικής ανάπτυξης των λιμενικών δραστηριοτήτων κάθε λιμένα.

-Στον συντονισμό της διαδικασίας διαβούλευσης επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).

-Στην ενεργό εμπλοκή της έγκρισης του masterplan, του προγράμματος των έργων-επενδύσεων και των περιβαλλοντικών όρων.

-Στον καθορισμό χρήσεων γης και όρων δόμησης.

-Στην προετοιμασία του εγκριτικού Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ)

Στους  τουριστικοί λιμένες αρμοδιότητας ΤΑΙΠΕΔ είναι Ρόδου, Ραφήνας Αλεξανδρούπολης, Κέρκυρας, Ζακύνθου, Σκιάθου, Κύμης, Καβάλας, Πατρών

Περιβαλλοντική κατάταξη ξενοδοχειακών καταλυμάτων

Θεσμοθετείται ένα πρωτοπόρο και καινοτόμο, σε παγκόσμιο επίπεδο, σύστημα κατάταξης των καταλυμάτων, με βάση την αρχή της βιωσιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη το περιβαλλοντικό και κοινωνικό τους αποτύπωμα. Το σύστημα στηρίζεται σε πλαίσιο που επεξεργάστηκαν το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος μαζί με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Οι εν λόγω διατάξεις εισήχθησαν με γνώμονα τις αρχές της αειφορίας και με σκοπό η ανάπτυξη της τουριστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας να πραγματοποιείται με όρους βιωσιμότητας. Στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, προβλέπεται η ευθυγράμμιση του προτεινόμενου συστήματος κατάταξης με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους.

-«Η εισαγόμενη ρύθμιση αντικατοπτρίζει το αίτημα μεγάλου αριθμού ξενοδοχείων και μη κύριων τουριστικών καταλυμάτων, που επιθυμούν να ενισχύσουν την εικόνα της επιχείρησής τους ως φιλικής προς το περιβάλλον, με την εφαρμογή βέλτιστων περιβαλλοντικών πρακτικών», λέει η αιτιολογική έκθεση.

Η σχετική νομοθετική διάταξη (άρθρο 4 του νομοσχεδίου) έχει ως εξής:

Σύστημα κατάταξης καταλυμάτων βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων – Προσθήκη άρθρου 5Α στον ν. 4276/2014

Στον ν. 4276/2014 (Α’155) προστίθεται άρθρο 5Α ως εξής:

«Άρθρο 5Α

Σύστημα κατάταξης καταλυμάτων βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων

1. Τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα της περ. α’ της περ. 2 του άρθρου 1 κατατάσσονται σε κατηγορίες περιβαλλοντικής απόδοσης.

2. Τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα της υποπερ. γγ’ της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 1 δύνανται να καταταχθούν σε κατηγορίες περιβαλλοντικής απόδοσης.

3. Αρμόδιος φορέας για την κατάταξη των καταλυμάτων των παρ. 1 και 2 ορίζεται το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (Ξ.Ε.Ε.), το οποίο εκδίδει το πιστοποιητικό κατάταξης ύστερα από αίτηση της επιχείρησης.

4. Το πιστοποιητικό κατάταξης εκδίδεται είτε από την κεντρική υπηρεσία του Ξ.Ε.Ε., είτε από τα περιφερειακά του γραφεία, μετά από έλεγχο συμμόρφωσης με τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Το Ξ.Ε.Ε. σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) εξουσιοδοτεί τους διαπιστευμένους μηχανικούς για τη διενέργεια ελέγχων στα τουριστικά καταλύματα της παρούσας και καταρτίζει κατάλογο εξουσιοδοτημένων προς τούτο προσώπων.

5. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Τουρισμού προβαίνουν οποτεδήποτε σε έλεγχο, για να διαπιστώνουν αν η κατάταξη έγινε σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ίσχυαν κατά την αρχική κατάταξή τους στο σύστημα περιβαλλοντικής απόδοσης. Αν διαπιστωθεί ότι η κατάταξη έγινε σε ανώτερη κατηγορία, χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις που απαιτούνται, η λειτουργία της τουριστικής δραστηριότητας διακόπτεται και η εγκατάσταση σφραγίζεται με απόφαση του προϊσταμένου της κατά τόπον αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού έως την προσκόμιση νέου πιστοποιητικού κατάταξης από την επιχείρηση.

6. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας:

α) μετά από εισήγηση του Ξ.Ε.Ε. και του Τ.Ε.Ε., καθορίζονται o αριθμός των κατηγοριών, οι τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές των κυρίων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, ο τρόπος και η διαδικασία κατάταξής τους σε κατηγορίες, τα κριτήρια βαθμολόγησης και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την κατάταξη των υφιστάμενων ξενοδοχείων στις κατηγορίες περιβαλλοντικής απόδοσης της παρ. 1, και

β) καθορίζονται ο αριθμός των κατηγοριών, οι τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές των ενοικιαζόμενων επιπλωμένων δωματίων – διαμερισμάτων, ο τρόπος και η διαδικασία κατάταξής τους σε κατηγορίες, τα βαθμολογούμενα κριτήρια και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την κατάταξη στις κατηγορίες περιβαλλοντικής απόδοσης της παρ. 2.

7. Με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού, μετά από εισήγηση του Ξ.Ε.Ε. και του Τ.Ε.Ε., καθορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο του πιστοποιητικού κατάταξης που χορηγεί το Ξ.Ε.Ε., καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος. Με όμοια απόφαση καθορίζεται το ανώτατο ύψος της αμοιβής που καταβάλλουν οι αιτούντες για τη χορήγηση του πιστοποιητικού κατάταξης, αναλόγως του αριθμού των δωματίων των προς κατάταξη καταλυμάτων».

Οι άλλες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου

Κέντρα Αναζωογόνησης: Διεύρυνση του ορισμού των Κέντρων Αναζωογόνησης (spa). Η αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες ευεξίας ανέδειξε την ανάγκη για την διεύρυνση του αρχικού ορισμού των κέντρων αναζωογόνησης, ο οποίος υπό το ισχύον θεσμικό πλαίσιο ήταν προσανατολισμένος στην παροχή ιαματικών υπηρεσιών, αποκλείοντας έτσι υπηρεσίες σχετικές με την προαγωγή της ευεξίας. Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση εκσυγχρονίζεται και επικαιροποιείται η τουριστική νομοθεσία ώστε να ανταποκρίνεται στις διαμορφωμένες ανάγκες και σύγχρονες τάσεις της εξελισσόμενης αγοράς.

Στέγαση Προσωπικού: Δίνεται η δυνατότητα αξιοποίησης των εγκαταστάσεων δωματίων προσωπικού των ξενοδοχειακών καταλυμάτων (που θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά με το άρθρο 66 του ν. 5121/2024) προκειμένου να διατίθενται προς μίσθωση από προσωπικό του ευρύτερου δημοσίου τομέα (όπως ενδεικτικά ιατρών και νοσηλευτών του ΕΣΥ, Κέντρων Υγείας, δασκάλων και καθηγητών, πυροσβεστών εποχικής απασχόλησης κ.λπ.).

Κολυμβητικές Δεξαμενές: Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις παρέχεται η δυνατότητα εκτέλεσης κάθε αναγκαίου έργου για την άντληση και απάντληση θαλασσίου ύδατος προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε κολυμβητική δεξαμενή (πισίνα) κύριου ή μη κύριου τουριστικού καταλύματος. Η συγκεκριμένη ρύθμιση εισάγεται στο πλαίσιο της ανάγκης για αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη, με σκοπό την προστασία των περιορισμένων υδάτινων πόρων, ειδικά σε περιοχές με λειψυδρία, την ορθολογικότερη διαχείριση των αποθεμάτων νερού και τη διασφάλιση της ύπαρξης αδιάλειπτης πηγής νερού, ιδίως, κατά τις περιόδους υψηλής τουριστικής ζήτησης.

Προσβασιμότητα σε τουριστικούς λιμένες: Απλοποιείται η διαδικασία υλοποίησης έργων προσβασιμότητας στους τουριστικούς λιμένες. Η ρύθμιση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής “μια Ελλάδα με όλους για όλους” για την διασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης των ΑμεΑ.

Διαδικασία ίδρυσης και λειτουργίας γραφείων: απλοποιείται η διαδικασία ίδρυσης και λειτουργίας των γραφείων ενοικιάσεως αυτοκινήτων, επιχειρήσεων εκμίσθωσης μοτοσικλετών, τρίτροχων και τετράτροχων οχημάτων άνω των πενήντα (50) κυβικών εκατοστών και ναυλομεσιτικών γραφείων, τα οποία, πλέον, υπάγονται, στο καθεστώς της γνωστοποίησης. Η συγκεκριμένη νομοθετική παρέμβαση προωθεί την ελεύθερη και απρόσκοπτη ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, απαλλαγμένη από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις.