«Ντιμπέϊτ» για την παράταση και την επόμενη ημέρα των αυθαιρέτων

Αντιπαράθεση απόψεων και επιχειρημάτων για την παράταση που λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 και τον  τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίσει η πολιτεία την επόμενη ημέρα  τα αυθαίρετα της κατηγορίας 5 αναπτύσσεται στον δημόσιο διάλογο, μεταξύ του Γιώργου Στασινού προέδρου του ΤΕΕ και του Δημήτρη Μέλισσα, δικηγόρου, καθηγητή ΕΜΠ.

Το «ντιμπέϊτ» Στασινού- Μέλισσα αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον και είναι απολύτως επίκαιρο, καθώς τα επιχειρήματα που καταθέτουν οι δύο πλευρές είναι αυτά, που στην πραγματικότητα συνθέτουν και συμπυκνώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται να πάρει τελικές αποφάσεις η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ για τα επίμαχα θέματα των αυθαιρέτων, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν επισήμως τις επόμενες ώρες.

ΣΤΑΣΙΝΟΣ: “Είναι μη ρεαλιστικό να σταματήσει η δυνατότητα τακτοποίησης κάποιων ακινήτων που κατασκευάστηκαν πριν από την 28/7/2011, γιατί αυτά δεν θα μεταβιβάζονται, δεν θα μπορούν να συντηρηθούν, δεν θα μπορούν να αναβαθμιστούν ενεργειακά, είτε είναι δημόσια, είτε είναι ιδιωτικά και εν τέλει θα πρέπει η πολιτεία να τα κατεδαφίσει.”

ΜΕΛΙΣΣΑΣ: “Αν ο υπουργός υποκύψει και παρατείνει την τακτοποίηση της πέμπτης κατηγορίας των αυθαιρέτων, τότε για ακόμα μία φορά η πολιτεία θα φανεί αναξιόπιστη και η ανάπτυξη δεν θα στηρίζεται στον σχεδιασμό, αλλά στον λαϊκισμό.”

Οι απόψεις του  Γιώργου Στασινού προέδρου του ΤΕΕ και του Δημήτρη Μέλισσα, δικηγόρου, καθηγητή ΕΜΠ δημοσιεύονται στην εφημερίδα «Καθημερινή», στο πλαίσιο σχετικού ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Γιώργου Λιάλιου, με τίτλο «παράθυρο εκπρόθεσμων δηλώσεων για τα αυθαίρετα» και έχουν ως εξής:

Οι ΔΥΟ ΑΠΟΨΕΙΣ

Η σωστή επιλογή της πολιτείας

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΣΙΝΟΥ*

Η καταγραφή και η τακτοποίηση των αυθαιρέτων με όλους τους τελευταίους νόμους ήταν αναγκαία για να γνωρίζουμε τι ισχύει στην πραγματικότητα και ποιο είναι το πλαίσιο για την «επόμενη μέρα».

Μπήκε μία αυστηρή κόκκινη γραμμή όσον αφορά την ημερομηνία κατασκευής (28/7/2011) και ήδη έχουν καταγραφεί πάνω από 1.500.000 δηλώσεις αυθαιρέτων, με τον τελικό αριθμό να προσεγγίζει κατά την προσωπική μου άποψη τα 2.500.000 δηλώσεις.

Η δυνατότητα καταγραφής και τακτοποίησης των αυθαιρέτων είναι μία σοφή και ρεαλιστική απόφαση της πολιτείας, που θα επιτρέψει να προχωρήσει ο συνολικός χωροταξικός σχεδιασμός σε ολόκληρη τη χώρα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρότι διαδοχικά έχουν αλλάξει οι νόμοι τακτοποίησης όσον αφορά σε επιμέρους περιπτώσεις και στο ύψος του προστίμου, σε όλους τους νόμους υπήρχε η δυνατότητα της τακτοποίησης εφόσον το κτίσμα δεν ήταν σε αιγιαλό, δασική έκταση, προστατευόμενη περιοχή, κ.λπ.

Αντιλαμβάνεστε ότι αυτά που δεν θα τακτοποιούνται θα πρέπει άμεσα να εντοπιστούν από την πολιτεία και να πληρώνουν υπέρογκα πρόστιμα. Η άποψή μου είναι ότι εφόσον έχει μπει η κόκκινη γραμμή της ημερομηνίας κατασκευής θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα τακτοποίησης μέσω της ταυτότητας του κτιρίου για όλες τις περιπτώσεις που ισχύουν και σήμερα.

Εφόσον η πολιτεία θέλει να είναι πιο αυστηρή για τα λεγόμενα βαριά ή μεγάλα αυθαίρετα μπορεί να αυξάνει το πρόστιμο τακτοποίησης σε αυτά τα αυθαίρετα, όσο κάποιος καθυστερεί να το δηλώσει και επίσης θα μπορούσε σε αυτές τις περιπτώσεις να κάνει υποχρεωτικό τον έλεγχο της δήλωσης από ελεγκτή δόμησης. Εμείς οι μηχανικοί που έχουμε αναλάβει τη δύσκολη αποστολή της καταγραφής των αυθαιρέτων για λογαριασμό της πολιτείας, η οποία αδυνατούσε να το κάνει, θέλουμε περισσότερο από όλους να λήξει κάποια στιγμή το θέμα της καταγραφής των αυθαιρέτων, αφού η κύρια δουλειά μας είναι να σχεδιάζουμε και να κατασκευάζουμε νέα έργα.

Παρ’ όλα αυτά είναι μη ρεαλιστικό να σταματήσει η δυνατότητα τακτοποίησης κάποιων ακινήτων που κατασκευάστηκαν πριν από την 28/7/2011, γιατί αυτά δεν θα μεταβιβάζονται, δεν θα μπορούν να συντηρηθούν, δεν θα μπορούν να αναβαθμιστούν ενεργειακά, είτε είναι δημόσια, είτε είναι ιδιωτικά και εν τέλει θα πρέπει η πολιτεία να τα κατεδαφίσει.

* Ο κ. Γιώργος Στασινός είναι πρόεδρος του ΤΕΕ.

Πολιτική αξιοπιστία

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΛΙΣΣΑ*

Η Νομιμοποίηση-τακτοποίηση των αυθαιρέτων και ο τμηματικός εκ των υστέρων σχεδιασμός, που επικυρώνει την ήδη διαμορφωθείσα οικιστική περιοχή, είναι τόσο συχνό φαινόμενο και επαναλαμβάνεται σε τόσο σύντομα χρονικά διαστήματα, που δίνει πλέον την εντύπωση ότι αποτελεί ένα έθιμο που θα αποκτήσει δεσμευτική ισχύ, όταν τα πολιτικά οφέλη το επιβάλλουν, μια «υποχρέωση» της πολιτείας στους παράνομους οικιστές.

Έτσι, η τακτοποίηση των αυθαιρέτων που επιδιώκεται με τους Ν.4014/2011, Ν.4178/2013, Ν.4495/2017 και τις συνεχείς τροποποιήσεις τους αποτελεί τη συνέχιση μιας οικιστικής παράδοσης καταστρατήγησης της πολεοδομικής νομοθεσίας και του πολεοδομικού σχεδιασμού, που οφείλει να τηρήσει η πολιτική εξουσία.

Παράλληλα, η αρχή του κράτους δικαίου που επιβάλλει την τήρηση της ευνομίας, όσο και η αρχή της ισότητας, δεν επιτρέπουν στην πολιτεία να εξυπηρετεί τους πολίτες εκείνους που, σε αντίθεση με τους νομοταγείς, προέβησαν σε παράνομες πράξεις για να ικανοποιήσουν αποκλειστικά και μόνο τις προσωπικές τους ανάγκες.

Οι παράνομες αυτές πράξεις, εξαιτίας της αδράνειας των κρατικών αρχών, έγιναν ανεκτές από την πολιτεία και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το αυθαίρετο είναι μια παρανομία διαρκής, ορατή και ελέγξιμη ανά πάσα στιγμή, σε αντίθεση με μια παράβαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας που είναι στιγμιαία, ή ακόμη η παράβαση της τελωνειακής ή της φορολογικής νομοθεσίας που ενδεχομένως τη γνωρίζουν μόνον αυτός που παρανομεί και ο ελέγχων.

Επομένως, η αξιοπιστία ενός πολιτικού, και συγκεκριμένα του υπουργού Περιβάλλοντος Κ. Χατζηδάκη, δεν διακυβεύεται, στον βαθμό που εφαρμόζει τον πολεοδομικό νόμο, ακόμη κι αν γίνεται δυσάρεστος. Και στην περίπτωση των αυθαιρέτων, δυσάρεστος ήταν και είναι εκείνος ο υπουργός, ο γενικός γραμματέας, ο περιφερειάρχης, ο δήμαρχος που τηρεί τον νόμο, δηλαδή, που κατεδαφίζει αυθαίρετα, επιβάλλει κυρώσεις, χωρίς να σταθμίζει εάν τυχόν θα επανεκλεγεί ή όχι.

Αν ο υπουργός υποκύψει και παρατείνει την τακτοποίηση της πέμπτης κατηγορίας των αυθαιρέτων, τότε για ακόμα μία φορά η πολιτεία θα φανεί αναξιόπιστη και η ανάπτυξη δεν θα στηρίζεται στον σχεδιασμό, αλλά στον λαϊκισμό.

* Ο κ. Δημήτρης Μέλισσας είναι δικηγόρος, καθηγητής ΕΜΠ.