Ο γεωργικός τομέας πρέπει να μειώσει τις εκπομπές και να συμβάλει στην καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη έχει βελτιωθεί, αλλά απαιτείται μεγαλύτερη πρόοδος όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αμμωνίας, εκ των οποίων το 95 % οφείλεται στη γεωργία. Για την επίτευξη των στόχων που θέτει η νέα εθνική οδηγία για τα ανώτατα όρια εκπομπών, ο γεωργικός τομέας θα πρέπει να χρησιμοποιήσει αποδεδειγμένα οικονομικά αποδοτικούς τρόπους μείωσης των εκπομπών αμμωνίας, ιδίως στις μεγάλες βιομηχανικές εκμεταλλεύσεις. 

Ο αγώνας για καθαρότερο αέρα είναι ένα από τα βασικά ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ από τα τέλη της δεκαετίας του ’70. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες αυτές οι πολιτικές κατάφεραν να μειώσουν τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων και να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστόσο, οι εκπομπές από τη γεωργία, που αντιστοιχούν στο 95 % όλων των εκπομπών αμμωνίας στην ΕΕ, παρουσιάζουν τη μικρότερη μείωση.

Παρά την περιορισμένη ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις επιπτώσεις της, υπάρχουν αναμφισβήτητα στοιχεία ότι οι εκπομπές αμμωνίας αποτελούν σοβαρή απειλή για την υγεία. Η αμμωνία συμβάλλει στον σχηματισμό δευτερογενούς σωματιδιακής ύλης, η οποία μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει καρδιαγγειακές παθήσεις, πνευμονοπάθειες, καρδιακές προσβολές, αρρυθμίες και καρκίνο. Τα σωματίδια μπορούν επίσης να επηρεάσουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και το αναπαραγωγικό σύστημα.

Όταν τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο Παρίσι έφθασαν στα ανώτερα επίπεδα την άνοιξη του 2014, περίπου το 62 % των λεπτών σωματιδίων στον ατμοσφαιρικό αέρα προέρχονταν από εκπομπές αμμωνίας, σύμφωνα με το Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS). Οι εκπομπές αμμωνίας αποτελούν επίσης τον κύριο λόγο για τον ευτροφισμό των λιμνών, των ποταμών και των ωκεανών.

Πολιτική ώθηση

Ο γεωργικός τομέας θα πρέπει να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την επίτευξη των δεσμεύσεων όσον αφορά τη μείωση της αμμωνίας που προβλέπονται στη νέα νομοθεσία για τη μείωση των εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων (ΕΑΟΕ), η οποία τέθηκε σε ισχύ στα τέλη του 2016. Τα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αμμωνίας, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων χαμηλής τεχνολογίας και των αλλαγών στις γεωργικές πρακτικές, αφορούν κυρίως τις μεγάλες βιομηχανικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες ευθύνονται για το 80 % των εκπομπών αμμωνίας.

Μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018, τα κράτη μέλη πρέπει να μεταφέρουν τους κανόνες αυτούς στη νομοθεσία τους. Επίσης έως το 2019, πρέπει να καταρτίσουν εθνικά προγράμματα ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που θα καθορίζουν μέτρα για τη μείωση των εκπομπών των πέντε κύριων ατμοσφαιρικών ρύπων —λεπτά σωματίδια (PM_2,5), διοξείδιο του θείου, οξείδια του αζώτου, πτητικές οργανικές ενώσεις εκτός του μεθανίου και αμμωνία— για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν για το 2020 και το 2030.

Παράλληλα με την πολιτική ώθηση, οι εκπομπές από τη γεωργία αποτελούν κεντρικό θέμα στο Φόρουμ για τον Καθαρό Αέρα στο Παρίσι στις 16-17 Νοεμβρίου —ακόμα ένα σημάδι ότι είναι καιρός ο γεωργικός τομέας να ενταχθεί στον αγώνα κατά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη.

Μάθετε περισσότερα: Έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος για την ποιότητα του αέρα στην ΕΕ το 2016