Ο πολιτισμός της Κρήτης και η UNESCO
ΑρχιτεκτονικήΕιδήσειςΟικονομίαΠεριβάλλονΦυσικοί πόροιΧωροταξία 5 Μαΐου 2025 Αργύρης
Του Δημήτρη Παυλόπουλου*
Η προστασία του Μινωικού Πολιτισμού από την UNESCO και η επιπλέον προβολή του πολιτισμού της Κρήτης με την διεύρυνση της προτεινομένης ( tentative) λίστας της UNESCO.
-Σήμερα κανένα μνημείο της Κρήτης δεν προστατεύεται από την UNESCO.
Στην Κρήτη υπάρχουν μερικά από τα αρχαιότερα και ίσως σπουδαιότερα Μνημεία πολιτισμού της Οικουμένης. Συγκαταλέγονται μαζί με εκείνα των Πυραμίδων, των πόλεων, των νεκροπόλεων και των ναών των Φαραώ στην Αίγυπτο, καθώς και των κτισμάτων της Βαβυλώνας της δυναστείας του Χαμουραμπί.
Όλα τα παραπάνω ανάγονται στην δεύτερη χιλιετία προ Χριστού.
Τόσο οι Αιγυπτιακές όσο και οι Βαβυλωνιακές αρχαιότητες (που σήμερα ανήκουν στο Ιράκ), από αρκετά χρόνια έχουν ενταχθεί στην λίστα της UNESCO.
Στην προτεινόμενη λίστα από την Ελλάδα στην UNESCO – (tentative list) συμπεριλαμβάνονται:
1. Τα κέντρα Μινωικών Ανακτόρων (Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος, Κυδωνία, Ζωμινθος). Στην ίδια ενότητα είναι οπωσδήποτε το Μουσείο του Ηρακλείου, που είναι το δεύτερο σε επισκεψιμότητα μετά το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Επίσης είναι και ,οι Αρχανες, η Αμνισός, η Τύλισος , η Πραισός , η Ίτανος, το νεκροταφείο Πετρά στη Σητεία και πολλά άλλα μέρη που έχουν βρεθεί αρχαιότητες Μινωικής εποχής.
2. Οι Οχυρώσεις της Σπιναλόγκα.
3. Το Φαράγγι της Σαμαριάς (ως τοπίο φυσικού κάλλους) στο οποίο πρέπει να συμπεριληφθεί ο Ορεινός όγκος των Λευκών Ορέων.
ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΜΙΝΩΙΚΩΝ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΦΘΟΥΝ ΣΤΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ UNESCO, ΩΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ.
Σύμφωνα με την λογική και την διαδικασία της UNESCO, (επιλογή των προστατευόμενων μνημείων από την προτεινόμενη λίστα και πρόταση από την ενδιαφερόμενη χώρα στην UNESCO για έγκριση), πρέπει να διευρυνθεί η προτεινόμενη λίστα με τα ακόλουθα μνημεία της Κρήτης.
Α. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ.
1. Αρχαία Ελεύθερνα
2. Ενετικό Φρούριο του Φραγκοκαστελλου
3. Αρχαία Γόρτυνα
4. Τα σπήλαια Ιδαιον και Δικταιον Αντρον
Β. ΧΩΡΟΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ, τα Μοναστήρια και σπήλαια που είχαν ενεργή εμπλοκή στους Εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, όπως:
1. Μονή Αρκαδίου στο Ρέθυμνο, Τοπλού στη Σητεία, Πρέβελη στο Ρέθυμνο, Γωνιάς στο Κολυμπάρι Χανίων.
2. Τα σπήλαια, Μιλάτου, Κρυονερίδας Αποκορώνου Χανίων, Μελιδονίου Μυλοποτάμου στο Ρέθυμνο.
Γ. ΧΩΡΟΙ ΣΠΑΝΙΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΠΑΝΙΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ.
1. Η Μεσαιωνική πόλη του Ρεθύμνου με το Ενετικό Κάστρο της Φορτέτζας και με τα σημαντικά Ισλαμικά στοιχεία των τριών τζαμιών της.
2. Η Μεσαιωνική πόλη των Χανίων, με το σύνολο των μνημείων από την Μινωική μέχρι την Οθωμανική περίοδο.
3. Το νησί ( φρούριο ) της Γραμβούσας στην Κίσσαμο Χανίων και ο μοναδικός γύρω χώρος της λιμνοθάλασσας του Μπάλου.
4. Η Φαλάσαρνα και η περιοχή του Ελαφονησιού.
5. Οι πολλές εκατοντάδες ανεμόμυλοι στο Οροπέδιο Λασιθίου, οι οποίοι θα πρέπει να αναστηλωθούν γιατί οι περισσότεροι βρίσκονται στην κατάσταση της κατάρρευσης.
6. Το μοναδικό φοινικόδασος στο Βάι.
7. Το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης στα Χανια
Το να συμπληρωθεί η προτεινόμενη λίστα με 13 ακόμη μνημεία από την Κρήτη μπορεί να φαίνεται υπερβολή. Όμως μια έρευνα κατά την γνώμη μου καταλήγει στο ότι όλα είναι αξιόλογα!
*Δημήτρης Παυλοπουλος Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, πρώην μέλος ΔΕ ΤΕΕ, Επιτροπή Πρωτοβουλίας( Μινωικός πολιτισμός UNESCO)
