Οδηγός για τις αλλαγές στις φορολογικές δηλώσεις

Η διαδικασία υποβολής των νέων φορολογικών δηλώσεων εισέρχεται στην τελική ευθεία. Τα νέα φορολογικά έντυπα (Ε1, Ε2 και Ε3) είναι ήδη έτοιμα, ενώ με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή παρέχονται διευκρινήσεις και οδηγίες για τη συμπλήρωση των φορολογικών εντύπων.  Ποιες είναι οι κυριότερες αλλαγές που συνθέτουν την εικόνα των φετινών φορολογικών δηλώσεων.

Νέοι κωδικοί στο βασικό έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης για συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων και ολική επαναφορά των τεκμηρίων διαβίωσης και της υποχρέωσης κάλυψης ποσοστού 20%-30% του ετήσιου εισοδήματος με ηλεκτρονικά εξοφληθείσες καταναλωτικές δαπάνες συνθέτουν το τοπίο των φετινών φορολογικών δηλώσεων στις οποίες θα αποτυπωθούν τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2021 πάνω από 8,9 εκατομμύρια φορολογούμενοι. Οι ετήσιες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, υποβάλλονται υποχρεωτικά με χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου και συγκεκριμένα με τη χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας Υποβολής Δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων της ΑΑΔΕ, μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, έως την ημερομηνία που ορίζουν οι οικείες διατάξεις.

Ποιοι είναι οι νέοι κωδικοί

1.Νέοι κωδικοί 043-044: Αφορούν εργαζόμενους που έχουν μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και αποκτούν εισόδημα από μισθωτή εργασία που προκύπτει στην ημεδαπή, από πλήρωση νέας θέσης εργασίας.

2.Νέοι κωδικοί 873-874: Αναγράφονται οι μεταφερόμενες ζημιές από την πώληση τίτλων των προηγούμενων φορολογικών ετών, οι οποίες δεν έχουν συμψηφιστεί με κέρδη από την ίδια αιτία και γίνεται διάκρισή τους σε ημεδαπής/αλλοδαπής.

3.Νέοι κωδικοί 081,082,083: Στο ενοίκιο  για  την κύρια κατοικία της οικογένειας δηλώνεται ο αριθμός δήλωσης μίσθωσης.

4.Νέοι κωδικοί 084, 085, 086: Στο ενοίκιο για την κατοικία παιδιών της οικογένειας που σπουδάζουν στο εσωτερικό αναγράφεται ο αριθμός δήλωσης μίσθωσης.

5.Νέοι κωδικοί 818-820-822: Καταργήθηκε ο διαχωρισμός σε πρώτο και δεύτερο παιδί για το ενοίκιο παιδιών που σπουδάζουν.

6.Νέος κωδικός 087: Αφορά ενοίκιο ακινήτων εκτός από κύρια κατοικία και κατοικία παιδιών που σπουδάζουν. Δήλωση αριθμού δήλωσης μίσθωσης.

7.Νέοι κωδικοί 818, 820, και 822:  Συμπληρώνονται από τον/την σύζυγο σε περίπτωση που έχει συμβληθεί στη συγκεκριμένη μίσθωση ή αυτή αφορά σε κατοικία εξαρτώμενου τέκνου που δεν έχει αποκτήσει από κοινού με τον/την υπόχρεο.

8.Νέοι κωδικοί 633-634: Δηλώνεται το ποσό που καταβλήθηκε σε καθηγητές και λέκτορες πλήρους απασχόλησης σε Α.Ε.Ι. που δεν ασκούν ατομικά επιχειρηματική δραστηριότητα, στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του ΑΕΙ.

9. Νέος κωδικός 033: Συμπληρώνεται για τον υπόχρεο το σύνολο των τέκνων του, ήτοι τα κοινά τέκνα με τη σύζυγο/ΜΣΣ και τα μη κοινά τέκνα του.

Τα σημεία SOS της φορολογικής δήλωσης

Δηλώσεις συζύγων: Στις κοινές δηλώσεις συζύγων διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού φόρου, μία για κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου/ΜΣΣ δεν συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου και στην περίπτωση που έχουν και οι δύο πιστωτικά ποσά επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά. Ο φόρος των συζύγων/μερών συμφώνου συμβίωσης που προκύπτει από την κοινή τους δήλωση βεβαιώνεται στη ΔΟΥ του υπόχρεου, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική ΔΟΥ, λόγω του ότι ο ένας εκ των δύο (ή και οι δύο) ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή λόγω διαφορετικής φορολογικής κατοικίας. Ως εκ τούτου, οι πράξεις προσδιορισμού φόρου που εκδίδονται με την υποβολή κοινής δήλωσης αναγράφουν και στους δύο συζύγους/ΜΣΣ τη ΔΟΥ του υπόχρεου συζύγου.

Χωριστές δηλώσεις συζύγων: Οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις εφόσον τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο έχει δηλώσει την επιλογή αυτή στην ΑΑΔΕ. Χωριστές δηλώσεις υποβάλλονται υποχρεωτικά από τους συζύγους στις περιπτώσεις που έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.

Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: Ειδικά για το φορολογικό έτος 2021 , απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα, με εξαίρεση τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία στον δημόσιο τομέα και στις συντάξεις. Αν στο φορολογικό έτος 2021 προκύψει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων που φορολογείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή μισθωτή εργασία, προκειμένου να μην επιβληθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, πρέπει για τα δύο προηγούμενα φορολογικά έτη (2019 και 2020) είτε να μην υπάρχει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων είτε αυτή να έχει καλυφθεί έστω και με εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση. Η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης στην προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων που φορολογείται ως μισθωτή εργασία χορηγείται μόνο εφόσον ο φορολογούμενος αποκτά πραγματικό εισόδημα από μισθωτή εργασία εκτός δημοσίου τομέα και συντάξεων.

Τέλος επιτηδεύματος: Εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος των 650 ή των 1 .000 ευρώ:

* Οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

*Οι αγρότες – μέλη αγροτικών συνεταιρισμών.

* Όσοι έχουν πραγματοποιήσει έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά βρίσκονται σε κατάσταση πτώχευσης ή αδράνειας. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας.

* Οι πλοιοκτήτες των υπό ελληνική σημαία αλιευτικών πλοίων και πλοιαρίων, καθώς και των ρυμουλκών των οποίων ο χρόνος δραστηριοποίησης σε υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών δεν υπερβαίνει το 50% του συνολικού χρόνου δραστηριοποίησής τους.

Ανείσπρακτα ενοίκια: Τα ενοίκια του 202 1 που δεν κατάφερε να εισπράξει από τον ενοικιαστή του ο ιδιοκτήτης εκμισθωμένου ακινήτου συμπληρώνονται πρώτα στο έντυπο Ε2, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχει εκδοθεί σε βάρος του ενοικιαστή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων που συνοδεύεται από το αποδεικτικό επίδοσής της και εφόσον έχουν προσκομιστεί στη ΔΟΥ ευκρινή φωτοαντίγραφα αυτών πριν από την υποβολή της δήλωσης. Στην περίπτωση ασκηθείσας αγωγής στην οποία αναγράφεται ότι διεκδικούνται μισθώματα μέχρι την εκδίκαση αυτής, η αγωγή γίνεται δεκτή ως δικαιολογητικό, εφόσον συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση, όπου θα αναγράφεται το χρονικό διάστημα για το οποίο οφείλονται τα μισθώματα. Ειδικά για την περίπτωση που ο μισθωτής/υπομισθωτής έχει πτωχεύσει, αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή/υπεκμισθωτή.

Τεκμήρια διαβίωσης: Τα τεκμήρια διαβίωσης (οι τεκμαρτές δαπάνες χρήσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ.) επανέρχονται σε ισχύ για όλους τους φορολογουμένους. Συναθροιζόμενα με τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος (αγορές σπιτιών, αυτοκινήτων, αποπληρωμή δανείων καταναλωτικών κ.λπ.) προσδιορίζουν, πολλές φορές, το εισόδημα κάθε φορολογούμενου με τεκμαρτό τρόπο σε επίπεδα υψηλότερα του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος. Το αποτέλεσμα είναι ο φορολογούμενος να έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο επιβάρυνσης με επιπλέον φόρους. Για να αποτραπεί ένας τέτοιος κίνδυνος, ο φορολογούμενος θα πρέπει να καλύψει τη διαφορά μεταξύ χαμηλού πραγματικού και υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος με διάφορους τρόπους, όπως η ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η επίκληση εισοδημάτων που απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, η επίκληση εσόδων εισπραχθέντων εντός του 2021 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων ή από γονικές παροχές ή δωρεές χρηματικών ποσών ή από δάνεια κ.λπ. Οι παραπάνω κατηγορίες ποσών που καλύπτουν τεκμήρια δηλώνονται στους κωδικούς του Πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.

Υποχρέωση εξόφλησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα μέχρι ποσού 30% του ετήσιου εισοδήματος: Κάθε φορολογούμενος με ετήσιο ατομικό πραγματικό εισόδημα έτους 2021 προερχόμενο εκ μίας ή περισσοτέρων από τις 5 βασικές πηγές, δηλαδή από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και ενοίκια ακινήτων, πρέπει να έχει πραγματοποιήσει κατά το χρονικό διάστημα από την 1 η-12021 έως την 31 η-1 2-2021 δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με το 30% του εισοδήματος αυτού. Για να αναγνωριστούν οι δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών, θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ,λπ.). Το ποσό των δαπανών που λαμβάνεται υπόψη δεν μπορεί να υπερβεί σε ετήσια βάση τα 20.000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου ο οποίος δεν έχει καταφέρει να καλύψει το απαιτούμενο συνολικό ποσό δαπανών, το οποίο αντιστοιχεί,  στο 30% του συνολικού ετήσιου ατομικού πραγματικού εισοδήματος του έτους 2021, το «ακάλυπτο» ποσό φορολογείται με 22%. Όσοι φορολογούμενοι βαρύνονται με δαπάνες για πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ για τοκοχρεωλυτικές δόσεις δανείων και για ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν αθροιστικά το 60% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος του 2021 , οφείλουν να έχουν καλύψει ποσοστό 20% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος του 2021 με δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Προϋπόθεση για να ισχύσει αυτό το μειωμένο -από 30% σε 20%ποσοστό είναι οι δαπάνες για φόρους, δάνεια και ενοίκια να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να αναγράψουν τα ποσά των δαπανών που εξόφλησαν το 2021 με ηλεκτρονικά μέσα στους κωδικούς 049-050 του Πίνακα 7 της δήλωσης, λαμβάνοντας ηλεκτρονική πληροφόρηση από στοιχεία που έχει αναρτήσει π ΑΑΔΕ στο ηλεκτρονικό έντυπο της δήλωσης.