Οδικά δίκτυα: εμφύλιος μελετητών για τις αμοιβές συγκοινωνιολόγων στα νέα ΤΠΣ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Ξέσπασε εμφύλιος σε κοινοπρακτικά σχήματα των μελετητών που εκπονούν τα νέα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια σε όλη τη χώρα για τις αμοιβές των συγκοινωνιολόγων, οι οποίοι καταγγέλλουν σε βάρος τους «απαράδεκτή, αντισυναδελφική, αντιδεοντολογική και παράνομη πρακτική». Το ΥΠΕΝ ασκεί πυροσβεστική παρέμβαση ζητώντας τη συνδρομή των φορέων πολεοδόμων χωροτακτών για να εφαρμοστεί ο νόμος και μην κολλήσουν οι μελέτες.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ)  έστειλε επιστολή στο ΥΠΕΝ, με την οποία κατήγγειλε ότι σε κοινοπρακτικά σχήματα που εκπονούν τις μελέτες των νέων Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε όλη τη χώρα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με χρηματοδότηση περί το μισό δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης παραβιάζεται η απόφαση του ΥΠΕΝ που προβλέπει ότι «από την αμοιβή της Κύριας Μελέτης του ΤΠΣ, ποσοστό 10 % αντιστοιχεί στην Συγκοινωνιακή / Κυκλοφοριακή Μελέτη».

Ρυμοτομικές γραμμές και πλάτη οδών

-«Οι συγκοινωνιολόγοι είναι αρμόδιοι να επιλύσουν στα νέα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια σε όλη τη χώρα θέματα για ρυμοτομικές γραμμές, πλάτη οδών, χρήσεις γης, πληθυσμός, γένεση νέων μετακινήσεων, έλλειψη κοινόχρηστων χώρων…» επισήμανε ο ΣΕΣ και τόνισε ότι: «είναι ευκαιρία πλέον, να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος και να υπάρχει ουσιαστική συμμετοχή του συγκοινωνιολόγου στις μελέτες των ΤΠΣ. Το γεγονός ότι τα ΤΠΣ θα καταλήξουν σε προεδρικά διατάγματα (που θα περιλαμβάνουν και την ιεράρχησή του οδικού δικτύου), δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερες απαιτήσεις στην συμμετοχή του Συγκοινωνιολόγου, πόσο μάλλον όταν οι πόλεις μας δεν διαθέτουν Γενικές Μελέτες Μεταφορών, τις οποίες και θα έπρεπε να είναι συντονισμένος ο πολεοδομικός σχεδιασμός».

Ανελαστυικά χρονοδιαγράμματα

Άμεσα απάντησε στον ΣΕΣ ο Ευθύμιος Μπακογιάννης γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, υπογραμμίζοντας ότι το ΥΠΕΝ έχει νομοθετήσει τις αμοιβές των συγκοινωνιακών κυκλοφοριακών μελετών στα νέα ΤΠΣ  «αναγνωρίζει τη βαρύτητα και τη σημασία της υποστήριξης των συγκοινωνιολόγων στον πολεοδομικό σχεδιασμό», υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι: «η Διοίκηση έχει εξαντλήσει τις σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες για το ζήτημα των αμοιβών και δεν νομιμοποιείται να υπεισέλθει σε ζητήματα ιδιωτικών συμφωνιών κλπ.».

Παράλληλα ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ κοινοποιώντας την επιστολή του κάλεσε τους συλλογικούς φορείς των πολεοδόμων χωροτακτών να αναλάβουν πρωτοβουλίες σημειώνοντας ότι: «παρακαλούνται ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) και ο Σύλλογος Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ) για σχετική ενημέρωση των μελών τους, με στόχο την επίτευξη των βέλτιστων δυνατόν συνθηκών συνεργασίας μεταξύ των κοινοπρακτούντων μελετητικών σχημάτων, των εμπειρογνωμόνων, των συμβούλων κλπ. προς όφελος αυτής καθ εαυτής της ποιότητας και του εμπροθέσμου υλοποίησης των μελετών ΤΠΣ, δεδομένου μάλιστα του γεγονότος ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει θέσει ανελαστικά χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωσή τους».

Βαριές καταγγελίες από τον ΣΕΣ

Στην επιστολή του ΣΕΣ προς το ΥΠΕΝ, με θέμα: «συμμετοχή και Αμοιβές Συγκοινωνιολόγων στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», που υπογράφουν ο Πρόεδρος Παναγιώτης Παπαντωνίου και ο Θανάσης Τσιάνος Γενικός Γραμματέας αναφέρονται τα ακόλουθα:

«Ο πολεοδομικός σχεδιασμός των Ελληνικών πόλεων στο παρελθόν, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, έγινε χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή και συμβολή Συγκοινωνιολόγων Μηχανικών με ευθύνη κυρίως της πολιτείας, με αποτέλεσμα να παράγονται πολλές φορές προβληματικά δεσμευτικά στοιχεία για τις επόμενες κλίμακες σχεδιασμού που ακολουθούν (συγκοινωνιακές και κυκλοφοριακές μελέτες, σχεδιασμός υποδομών ποδηλάτου, αρχιτεκτονικές μελέτες αστικών αναπλάσεων, μελέτες λιμενικών έργων, σταθμοί μετεπιβίβασης, αποκλειστικοί διάδρομοι Μ.Μ.Μ. κ.α.).

Οι συγκοινωνιολόγοι μηχανικοί τις περισσότερες φορές καλούμαστε εκ των υστέρων να επιλύσουμε προβλήματα μετακινήσεων τα οποία έχουν δημιουργηθεί από την εφαρμογή των πολεοδομικών σχεδίων (ρυμοτομικές γραμμές, πλάτη οδών, χρήσεις γης, πληθυσμός, γένεση νέων μετακινήσεων, έλλειψη κοινόχρηστων χώρων). Τότε όμως είναι αργά και οι συγκοινωνιακές λύσεις προσαρμόζονται στην υφιστάμενη κατάσταση και στα δεσμευτικά στοιχεία της και όχι στις ανάγκες εξυπηρέτησης των μετακινήσεων.

Για αυτόν τον λόγο η πολιτεία πρόσφατα στις τεχνικές προδιαγραφές μελετών των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) έχει θεσπίσει και ποσοτικοποίησει το συγκοινωνιακό αντικείμενο και την αντίστοιχη αμοιβή του.

Είναι ευκαιρία πλέον, να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος και να υπάρχει ουσιαστική συμμετοχή του συγκοινωνιολόγου στις μελέτες των ΤΠΣ. Το γεγονός ότι τα ΤΠΣ θα καταλήξουν σε προεδρικά διατάγματα (που θα περιλαμβάνουν και την ιεράρχησή του οδικού δικτύου), δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερες απαιτήσεις στην συμμετοχή του Συγκοινωνιολόγου, πόσο μάλλον όταν οι πόλεις μας δεν διαθέτουν Γενικές Μελέτες Μεταφορών, τις οποίες και θα έπρεπε να είναι συντονισμένος ο πολεοδομικός σχεδιασμός.

Παρόλα αυτά κατά την εκπόνηση των ΤΠΣ, ο ΣΕΣ γίνεται αποδέκτης καταγγελιών από τα μέλη του, για την διαπραγμάτευση της αμοιβής του συγκοινωνιακού αντικειμένου των ΤΠΣ από την εκάστοτε ανάδοχο εταιρεία μελετών στην εκάστοτε ομάδα συγκοινωνιολόγων που συμμετέχει στην μελέτη. Αυτή η πρακτική είναι απαράδεκτή, αντισυναδελφική, αντιδεοντολογική και παράνομη».

Και ο ΣΕΣ ζητά παρέμβαση του ΥΠΕΝ και του ΤΕΕ, «ώστε να αποδίδονται στους συγκοινωνιολόγους οι πληρωμές των αμοιβών του συγκοινωνιακού αντικειμένου των ΤΠΣ, όπως αυτές καθορίζονται ξεκάθαρα από το ισχύον ΦΕΚ. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η κατά το δυνατόν ουσιαστική συμμετοχή των συγκοινωνιολόγων στην εκπόνηση των ΤΠΣ, διατηρώντας το υψηλό επίπεδο του μελετητικού αποτελέσματος και αποφεύγοντας λάθη του παρελθόντος».

Η παρέμβαση του ΥΠΕΝ

Στην απαντητική επιστολή του προς τον Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, την οποία κοινοποιεί  στον Σύλλογο Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), τον Σύλλογος Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ) και το  Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας,  με θέμα «Απάντηση σε έγγραφο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων για «Συμμετοχή και Αμοιβές Συγκοινωνιολόγων στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», ο Ευθύμιος Μπακογιάννης γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ αναφέρει τα ακόλουθα:

«Σχετ.: το με Α.Π. 1.2024/8-01-2024 έγγραφο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων για «Συμμετοχή και Αμοιβές Συγκοινωνιολόγων στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια» (με Α.Π. Εισερχ. ΥΠΕΝ/ΓΡΓΓΧΣΑΠ/4292/179)

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού εγγράφου σας, σας ενημερώνουμε ότι το ΥΠΕΝ αναγνωρίζει τη βαρύτητα και τη σημασία της υποστήριξης των συγκοινωνιολόγων στον πολεοδομικό σχεδιασμό και δη στην εποχή της βιωσιμότητας και της αειφορίας στην οποία έχουμε εισέλθει.

Με το ανωτέρω σκεπτικό, το Υπουργείο προχώρησε και προσδιόρισε ρητά τις αμοιβές των συγκοινωνιολόγων στο πλαίσιο συμμετοχής τους στην εκπόνηση των μελετών ΤΠΣ με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/ 71715/2675/04-08-2021 Υπ. απόφαση «Αμοιβές μηχανικών για την εκπόνηση των κύριων μελετών των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων του άρθρου 7 ν. 4447/2016» (Β’ 3572) ως ισχύει και ειδικότερα με την παρ. 9 του μέρους Β αυτής, όπου αναφέρεται ότι «Από την αμοιβή της Κύριας Μελέτης του ΤΠΣ, ποσοστό 10 % αντιστοιχεί στην Συγκοινωνιακή / Κυκλοφοριακή υποενότητα αυτής που περιλαμβάνει και τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (μελέτη κατηγορίας 10 – Μελέτες συγκοινωνιακών έργων και κυκλοφοριακές μελέτες). Το ποσό της εν λόγω αμοιβής αντλείται από τις αμοιβές των μελετών κατηγορίας 01 και 02, κατ’ αντιστοιχία με τα ανωτέρω κατά περίπτωση οριζόμενα ποσοστά επιμερισμού».

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι η Διοίκηση έχει εξαντλήσει τις σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες για το ζήτημα των αμοιβών και δεν νομιμοποιείται να υπεισέλθει σε ζητήματα ιδιωτικών συμφωνιών κλπ.

Με γνώμονα τα ανωτέρω, παρακαλούνται ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) και ο Σύλλογος Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ) για σχετική ενημέρωση των μελών τους, με στόχο την επίτευξη των βέλτιστων δυνατόν συνθηκών συνεργασίας μεταξύ των κοινοπρακτούντων μελετητικών σχημάτων, των εμπειρογνωμόνων, των συμβούλων κλπ. προς όφελος αυτής καθ εαυτής της ποιότητας και του εμπροθέσμου υλοποίησης των μελετών ΤΠΣ, δεδομένου μάλιστα του γεγονότος ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει θέσει ανελαστικά χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωσή τους».