Γκρίζες ζώνες για καταναλωτές στους νέους «τρικολόρε» λογαριασμούς ρεύματος

Τρεις κατηγορίες τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας με αντίστοιχη χρωματική επισήμανση  (μπλε, πράσινο, πορτοκαλί)  για να τις ξεχωρίζουν οι καταναλωτές προκρίνει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) από 1ης Ιανουαρίου 2024, οπότε λήγει το έκτακτο πλαίσιο που θεσπίστηκε το καλοκαίρι του 2022 λόγω της ενεργειακής κρίσης και επιστρέφει το πρότερο καθεστώς με τη ρήτρα αναπροσαρμογής.

Η επιλογή του φθηνότερου τιμολογίου θα είναι «άλυτος γρίφος» για τους καταναλωτές αφού η απαιτούμενη κοστολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος, η αξιολόγηση και η σύγκριση διαφορετικών τιμολογίων είναι εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία και χρειάζεται ειδικές γνώσεις από ειδικούς.

Οι αλλαγές αφορούν το σύνολο των οικιακών καταναλωτών, αφού πριν από την εφαρμογή των έκτακτων μέτρων τα τιμολόγια όλων των παρόχων βασίζονταν στη ρήτρα αναπροσαρμογής, την οποία πλέον και οι ίδιοι θέλουν να αποφύγουν καθώς τους βαραίνει η καταστρατήγησή της, για την οποία βρέθηκαν να απολογούνται και στα δικαστήρια.

Το νέο καθεστώς διαδέχεται το έκτακτο πλαίσιο που ίσχυσε από πέρυσι λόγω της ενεργειακής κρίσης και περιελάμβανε πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των μονάδων ηλετροπαραγωγής, αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής και ανακοίνωση των τιμών λιανικής που ισχύουν κάθε μήνα έως τις 20 του προηγούμενου μήνα. Το καθεστώς αυτό έχει παραταθεί και θα ισχύσει έως τις 31 Δεκεμβρίου.

Διαδικασία ενημέρωσης

Οι προμηθευτές θα πρέπει μέχρι και την 1η Νοεμβρίου να ενημερώσουν τους πελάτες τους για τις νέες συμβάσεις και τα νέα τιμολόγια, με διακριτή έντυπη ή ηλεκτρονική επιστολή, ενώ η συναίνεση του καταναλωτή θα θεωρείται δεδομένη εφόσον δεν τους αρνηθεί γραπτώς, εντός 30 ημερών από την ημέρα της γνωστοποίησης. Ωστόσο η  διαδικασία ενημέρωσης των πελατών έχει γκρίζες περιοχές που αναμένεται να δημιουργήσουν σύγχυση.

-Η ενημέρωση θα φτάσει με έντυπη ή ηλεκτρονική επιστολή, ανάλογα με τον τρόπο που ο πελάτης λαμβάνει τον λογαριασμό κατανάλωσης.

-Εάν ο καταναλωτής δεν δηλώσει εγγράφως την εναντίωσή του στους νέους όρους, τεκμαίρεται ότι συναινεί.

-Εάν όμως διαφωνεί με τους νέους όρους τιμολόγησης, διαλέγει κάποιο άλλο τιμολόγιο, αλλά πρέπει να επισυνάψει τη σύμβαση με τον προμηθευτή.

-Εάν δεν συναφθεί η νέα σύμβαση, ο καταναλωτής μεταπίπτει σε καθεστώς Καθολικής Υπηρεσίας με τιμολόγιο που είναι 5% ακριβότερο από τα ισχύοντα. Στην υπηρεσία αυτή εντάσσονται, μεταξύ άλλων, όσοι έχουν σωρεύσει οφειλές με συνέπεια να έχουν καταγγελθεί οι συμβάσεις τους.

Τα χρωματιστά τιμολόγια

Η απόφαση  της ΡΑΑΕΥ δημοσίευσε στη Διαύγεια. Προηγήθηκε  διαβούλευση με τις εταιρείες προμήθειας. Προβλέπει τις εξής κατηγορίες τιμολογίων.

Τύποι τιμολογίων

• ΣΤΑΘΕΡΑ

Με σταθερή χρέωση προμήθειας (ευρώ ανά κιλοβατώρα) για ορισμένο χρόνο διάρκειας  (καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης). Τα τιμολόγια αυτά θα φέρουν μπλε σήμανση. Αναμένεται να είναι και τα ακριβότερα.

• ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΡΙΩΝ ΕΙΔΩΝ

1.Με τιμή χρέωσης που θα ανακοινώνεται την πρώτη μέρα του μήνα εφαρμογής και θα προκύπτει είτε συνδεόμενη με τη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος είτε από συνδυασμό σταθερής χρέωσης και μηχανισμού διακύμανσης.

2. Με τιμή χρέωσης που θα προκύπτει, όπως και στο προηγούμενο είδος, αλλά θα ανακοινώνεται δύο μήνες μετά την εφαρμογή της.

3. Προϊόντα Μικτής Τιμολόγησης, που θα έχουν χαρακτηριστικά και σταθερής και κυμαινόμενης χρέωσης, ενώ η τιμή θα ανακοινώνεται είτε έναν είτε δύο μήνες αργότερα.

Τα κυμαινόμενα θα φέρουν πράσινη σήμανση.

Παράδειγμα η τιμή του Ιανουαρίου θα ανακοινωθεί την 1η Ιανουαρίου, είτε απολογιστικά (στο ίδιο παράδειγμα η τιμή του Ιανουαρίου θα οριστικοποιείται έως δύο μήνες μετά το μήνα κατανάλωσης, δηλαδή έως το Μάρτιο). Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και τα προϊόντα μεικτής τιμολόγησης η τιμή των οποίων θα ανακοινώνεται είτε την πρώτη μέρα του μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής της είτε την πρώτη μέρα του τρίτου μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής της.

• ΔΥΝΑΜΙΚΑ

Οι τιμές χρέωσης θα αντικατοπτρίζουν τη διακύμανση των χονδρεμπορικών τιμών, ακόμη και μέσα στην ίδια ημέρα, αλλά αυτά αφορούν προς το παρόν ελάχιστους καταναλωτές που διαθέτουν εγκατεστημένο «ευφυή μετρητή». Αυτά θα επισημαίνονται με πορτοκαλί χρώμα

Οι τιμές ρεύματος 

Σε ό,τι αφορά τις τιμές, η αγορά ενέργειας  εκτιμά ότι θα υπάρξει «αποσυμπίεση». Εξηγούν ότι δεν θα υπάρχει το ρίσκο της πρόβλεψης για την τιμή του επόμενου μήνα που ίσχυσε την περίοδο των έκτακτων μέτρων και ως γνωστόν οι τιμές γνωστοποιούνταν στις 20 του προηγούμενου μήνα. Πράγμα που λένε ότι επιβάρυνε τελικά τα τιμολόγια πολύ περισσότερο από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.

Κώδικας Προμήθειας

Σύμφωνα με την ΡΑΑΕΥ, η λήξη των έκτακτων μέτρων θα οδηγήσει σε ευρύτατη αλλά και ουσιώδη τροποποίηση των συμβάσεων προμήθειας, είτε αυτές συνήφθησαν πριν την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, είτε κατά τη διάρκειά τους. Η Αρχή αναφέρει ότι οι προμηθευτές οφείλουν να προγνωστοποιήσουν τους τροποποιημένους όρους στους πελάτες τους με διακριτή έντυπη ή ηλεκτρονική επιστολή:

-της Σύμβασης Προμήθειας έως και την 1η Νοεμβρίου 2023 και φέρουν το βάρος απόδειξης.

-της εμπρόθεσμης εκπλήρωσης της ανωτέρω υποχρέωσής τους.

Αναφέρει ακόμη ότι η προγνωστοποίηση υποκαθιστά την απαίτηση του Κώδικα Προμήθειας για ρητή συναίνεση του καταναλωτή εφόσον ο τελευταίος δεν εναντιωθεί.

Πηγές των προμηθευτών ανέφεραν ότι θα ήταν χρήσιμη η ψήφιση σχετικής νομοθετικής ρύθμισης ώστε να μην προκύψουν νομικές αμφισβητήσεις πχ. ως προς την εφαρμογή του Κώδικα Προμήθειας, ή και το καθεστώς που θα διέπει τις συμβάσεις που υπεγράφησαν πρόσφατα και είναι σε ισχύ.