ΟΙ ΜΟΥΣΩΝΕΣ
ΚΑΙΡΟΣ & ΚΛΙΜΑ 15 Ιανουαρίου 2023 Αργύρης
Οι μουσώνες, από την αραβική λέξη mausim (= εποχή), είναι οι εποχιακές αλλαγές των ανέμων, που συχνά συνδέονται με βροχές και εμφανίζονται στους τροπικούς. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους ναυτικούς που διέπλεαν τον Περσικό Κόλπο και αναφερόταν στην εξαμηνιαία αντιστροφή των ανέμων από βορειοανατολικούς σε νοτιοδυτικούς. Σήμερα, εννοεί και τις δύο κύριες εποχές του έτους στους τροπικούς.
Αν και οι μουσώνες απαντώνται στην Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία, πουθενά αλλού δεν είναι τόσο καθοριστική η παρουσία τους όσο στη νότια και νοτιοανατολική Ασία. Στην Ινδία, περισσότερο από το 75% της ετήσιας βροχόπτωσης πέφτει την περίοδο των νοτιοδυτικών μουσώνων. Το Τσεραπούντζι, στη βορειοανατολική Ινδία, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Η μέση βροχόπτωση το Δεκέμβριο είναι μόλις 13 χιλιοστά, ενώ τον Ιούνιο φτάνει τα 2.695 χιλιοστά, όταν οι μουσώνες είναι στο απόγειο. Η συνολική μέση ετήσια βροχόπτωση είναι από τις υψηλότερες στον πλανήτη, ξεπερνώντας τα 12.700 χιλιοστά σε κάποιες περιοχές. Περίπου το ήμισυ του πληθυσμού της Γης εξαρτάται από τους μουσώνες για ι ην κάλυψη των αναγκών του σε νερό.
Η Ινδία, το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν αναφέρονται συχνά ως η μουσωνική υποήπειρος.
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΜΟΥΣΩΝΕΣ
ΘΕΡΙΝΟΙ ΜΟΥΣΩΝΕΣ
Η ΓΕΝΕΣΗ ΕΝΟΣ ΜΟΥΣΩΝΑ
Οι μουσώνες της νότιας και νοτιοανατολικής Ασίας είναι αποτέλεσμα των εποχιακών μεταβολών της παγκόσμιας κυκλοφορίας. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, στο βόρειο ημισφαίριο, ενισχύεται το βαρομετρικό υψηλό της Σιβηρίας, που γίνεται το ισχυρότερο στον πλανήτη. Αυτό δημιουργεί δυνατούς βορειοανατολικούς ανέμους που πνέουν προς τον ισημερινό. Οι άνεμοι αυτοί παραμένουν ξηροί ωσότου απορροφήσουν υγρασία πάνω από τη Νότιο θάλασσα της Κίνας και γίνουν οι βορειοανατολικοί μουσώνες της νοτιοανατολικής Ασίας. Οι θερινοί νοτιοδυτικοί μουσώνες δημιουργούνται όταν καταγράφονται υψηλές θερμοκρασίες στην κεντρική Ασία. Τότε συγκεντρώνονται οι νοτιοανατολικοί αληγείς, οι οποίοι μόλις περάσουν τον ισημερινό γίνονται νοτιοδυτικοί. Οι άνεμοι αυτοί προκαλούν ισχυρές βροχοπτώσεις στη νότια Ασία. Η ζώνη σύγκλισης μεταξύ των αληγών και των μουσώνων ονομάζεται Ενδοτροπική Ζώνη Σύγκλισή. Οι βροχές των μουσώνων είναι απαραίτητες για την επιβίωση δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Με την άφιξή τους, γίνονται γόνιμα χωράφια που ήταν άγονα επί μήνες. Κάποιες φορές, όμως, καθυστερούν ή είναι ασθενείς. Τότε ενσκήπτουν σιτοδείες και λιμοί.
Εποχιακοί κίνδυνοι: Άνθρωποι στο Μπανγκλαντές μετακινούνται με ποδήλατα και τρίκυκλα στον πλημμυρισμένο δρόμο, στη διάρκεια ενός μουσώνα. Εκκένωση κατοικιών και αναστάτωση του εμπορίου και της εκπαίδευσης είναι συχνά φαινόμενα, όταν οι μουσώνες είναι σε έξαρση. Όμως, παρά τα προβλήματα, οι μουσώνες είναι ευεργετικοί, γιατί εξασφαλίζουν νερό για την ξηρή περίοδο. Από τη νοτιοδυτική Αραβία έως την Ινδική υποήηειρο και τη νοτιοανατολική Κίνα, οι σοδειές εξαρτώνται από τις βροχές των μουσώνων.
Πρόγνωση βροχής: Νέες τεχνικές επιτρέπουν ακριβέστερη πρόβλεψη των βροχών των μουσώνων. Στην Ινδία, όπως στην εικονιζόμενη πόλη Σίμλα, οι μουσωνικές βροχές επικρατούν από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο, οπότε οι άνεμοι γίνονται ξανά βορειοανατολικοί και μειώνονται η υγρασία και η βροχόπτωση.
Ζώντας με τους μουσώνες: Χωρικοί περπατούν στη βροχή, στο χωριό Πάντβα της Ινδίας. Οι μουσώνες παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή των ιθαγενών του ινδικού κρατιδίου Γκουτζαράτ, η οποία εξαρτάται από τη δασική παραγωγή. Το πλεχτό κάλυμμα για το κεφάλι -παραδοσιακό και διακοσμητικό- παρέχει προστασία οπό τα στοιχεία της φύσης.
ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΑΠΟ ΨΗΛΑ
Οι ισχυρές καταιγίδες είναι συχνές την Ινδική υποήπειρο κατά τη διάρκεια των μουσώνων. Στο κέντρο της φωτογραφία διακρίνεται μια συστάδα καταιγίδων. Πριν από την εποχή των δορυφόρων και των ραντάρ, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τους οιωνούς τns φύσης, για να προβλέψουν την έναρξη των μουσώνων. Σήμερα, οι μετεωρολόγοι έχουν εξειδικευμένα εργαλεία, με τα οποία μπορούν να προβλέψουν, πριν οπό αρκετές μέρες, την άφιξη των μουσώνων.
Πηγή των δημοσιεύσεων της στήλης στο ecopress είναι η εξαιρετικά επιτυχημένη διεθνώς έκδοση «Καιρός & Κλίμα – Εικονογραφημένος Οδηγός», των Bruce Buckley, Edward. J. Hopkins, Richard Whitaker, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τον ιστορικό εκδοτικό οίκο «Κασταλία» , ο οποίος προσφέρει στους αναγνώστες του ecopress την καταγραφή της ιστορικής γνώσης και της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας για τον καιρό και το κλίμα.
-«Η οδύσσεια του καιρού είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια στην ιστορία του ανθρώπου, το οποίο προσφέρει γοητευτικές διηγήσεις στον αναγνώστη», σημειώνεται στην εισαγωγή της έκδοσης.
Η διαρκής επικαιρότητα της θεματολογίας για τον καιρό και το κλίμα αναδεικνύεται μέσα από τη φράση του Μαρκ Τουέιν, από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της Αμερικανικής λογοτεχνίας, ο οποίος έχει πει ότι: «o καιρός πάντα κάνει κάτι». Και πράγματι πρόκειται για ένα φαινόμενο καθολικού ενδιαφέροντος και θαυμασμού, αλλά παράλληλα και αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.
Οι Εκδόσεις «Κασταλία»
Οι Εκδόσεις «Κασταλία» ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 60, από το Χαρίλαο Θρ. Μηχιώτη και έγιναν βασικά γνωστές στην ελληνική αγορά από την έκδοση εγκυκλοπαιδειών, ιστορικών, παιδικών και σχολικών βιβλίων. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 εξέδωσαν το Θησαυρό των Γνώσεων, την πρώτη μεγάλη παιδική και σχολική εγκυκλοπαίδεια (5 τόμοι και στη συνέχεια 10), την εγκυκλοπαίδεια Θαύματα της Επιστήμης σε 6 τόμους , ένα ελληνικό λεξικό, χάρτες, κείμενα ιστορικά και λογοτεχνικά… Οι Εκδόσεις Κασταλία, από το 2005 δραστηριοποιούνται εκ νέου και είναι πάλι κοντά σας με νέους τίτλους.
Το πρόγραμμα των Εκδόσεων «Κασταλία»
Το πρόγραμμα των Εκδόσεων «Κασταλία» κινείται σε πέντε άξονες:
Ανθρωπιστικές επιστήμες, την γεωπολιτική, την ιστορία μέσα από έργα-σημεία αναφοράς
Επικαιρότητα: Μεγάλες αλλαγές στο σημερινό κόσμο
Βιογραφίες: Η συλλογή Folio των εκδόσεων Gallimard με 12 τίτλους το χρόνο αγγίζοντας όλους τους τομείς του πολιτισμού: Λογοτεχνία, σινεμά, ζωγραφική, θέατρο, ποίηση, ιστορία…
Λογοτεχνία: Κλασσικά και νέα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας
Πρακτικοί οδηγοί: 12 τίτλοι από μικρά βιβλιαράκια με συνταγές των εκδόσεων First
Στοιχεία επικοινωνίας των Εκδόσεων «Κασταλία»
Διεύθυνση: Σταδίου 33, Αθήνα 105 59
Τηλ.: +30 2103215280, +30 2103247945
EMAIL: info@kastaliaeditions.gr