Οικιακά φωτοβολταϊκά: να εφαρμοστεί η ευρωπαϊκή οδηγία για μηδενικό ΦΠΑ

Επιστολή προς το ΥΠΟΙΚ απέστειλε ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) με θέμα τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για τα μικρά οικιακά φωτοβολταϊκά, δεδομένου ότι έληξε πλέον το πρόγραμμα επιδοτήσεων «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», ενώ παράλληλα έχει αντικατασταθεί το σχήμα του ενεργειακού συμψηφισμού (net-metering) με αυτό του ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού (net-billing) το οποίο συνεπάγεται μεγαλύτερους χρόνους αποπληρωμής των έργων αυτών.

Ο ΣΕΦ ζητά να αξιοποιηθούν οι πρόνοιες της Οδηγίας 2022/542 της 5ης Απριλίου 2022 (που αφορά τους συντελεστές φόρου προστιθέμενης αξίας), οι οποίες προβλέπουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ για ηλιακούς συλλέκτες στον οικιακό τομέα και κτίρια που χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες δημοσίου συμφέροντος.

Όπως αναγράφεται στο προοίμιο της Οδηγίας, “είναι σκόπιμο να συμπεριληφθούν οι ηλιακοί συλλέκτες …σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της Ένωσης για απανθρακοποίηση και με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, καθώς και να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να προωθήσουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επίσης μέσω μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Για να υποστηριχθεί η μετάβαση προς τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να ενισχυθεί η αυτάρκεια της Ένωσης όσον αφορά την ενέργεια, είναι αναγκαίο να επιτραπεί στα κράτη μέλη να βελτιώσουν την πρόσβαση των τελικών καταναλωτών σε πράσινες πηγές ενέργειας”.

Έτσι λοιπόν, στον κατάλογο των παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, προστέθηκε η εξής κατηγορία: “η παράδοση και εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών πάνω και δίπλα σε ιδιωτικές κατοικίες, κατοικίες και άλλα κτίρια δημόσια και μη, που χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες δημοσίου συμφέροντος”.

Ως γνωστόν, σήμερα τα οικιακά φωτοβολταϊκά επιβαρύνονται με συντελεστή ΦΠΑ 24%.

Ως απόρροια της εν λόγω Οδηγίας, η Γερμανία προχώρησε ήδη από τον Δεκέμβριο του 2022 στη θέσπιση μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ για φωτοβολταϊκά συστήματα σε κατοικίες και κτίρια που χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες δημοσίου συμφέροντος. Δεν πρόκειται για απαλλαγή από ΦΠΑ, αλλά ο εγκαταστάτης τιμολογεί τον πελάτη με την καθαρή τιμή του συστήματος “πλέον 0% ΦΠΑ”. Ο μηδενικός συντελεστής ισχύει για το πλήρες φωτοβολταϊκό σύστημα με όλο τον επικουρικό εξοπλισμό του και φυσικά και τις παρεχόμενες υπηρεσίες εγκατάστασης και μέχρι ισχύ συστήματος 30 κιλοβάτ. Ισχύει επίσης και για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες) που συνοδεύουν το φωτοβολταϊκό, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.

Σε αντίστοιχες κινήσεις προχώρησαν και η Αυστρία (0% από 1.1.2024), η Βρετανία (0% από 5% που ήταν μέχρι πρότινος), η Ιρλανδία (0% από 1.5.2023), η Κροατία (0% από 25% που ήταν μέχρι πρότινος) και η Ολλανδία (0% από 21% που ήταν μέχρι πρότινος).

Δεδομένου ότι η εφαρμογή της σχετικής Οδηγίας δεσμεύει και τη χώρα μας, ο ΣΕΦ ζητά να ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο, το συντομότερο δυνατόν, οι πρόνοιες που αφορούν τα φωτοβολταϊκά.

Ο ΣΕΦ επισημαίνει ακόμη πως η όποια μείωση του ΦΠΑ θα πρέπει να γίνει σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, ώστε να μην επιβαρύνεται τελικά με ΦΠΑ ο ενδιάμεσος προμηθευτής-εγκαταστάτης (που σήμερα προμηθεύεται τον εξοπλισμό με 24% ΦΠΑ και μελλοντικά ο τελικός καταναλωτής δεν θα επιβαρύνεται με αυτόν τον συντελεστή).

Από τα στοιχεία της περιόδου 2020-2023 προκύπτει ότι το ύψος του ΦΠΑ για τα εν λόγω συστήματα ήταν κατά μέσο όρο 6,7 εκατ. € ετησίως  (με μέγιστο το 2023 οπότε και έφτασε τα 20 εκατ. €). Πιστεύουμε ότι τα μεγέθη αυτά είναι διαχειρίσιμα για την εθνική οικονομία, αν μάλιστα συνυπολογίσουμε τα οφέλη (περιβαλλοντικά, οικονομικά, κοινωνικά) που συνεπάγεται η ανάπτυξη των μικρών οικιακών συστημάτων.

Το 2023 τα μικρά συστήματα αυτοκατανάλωσης στην Ελλάδα ήταν μόλις το 3,2% της νέας εγκατεστημένης ισχύος. Παρόλα αυτά, συντηρούσαν το 17,5% των θέσεων εργασίας στον κλάδο, αφού η διεσπαρμένη παραγωγή έχει σαφή πλεονεκτήματα έναντι των μεγάλων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής σε ότι αφορά την απασχόληση. Αυτή η αναπτυξιακή διάσταση λησμονείται στη χάραξη πολιτικής και αυτό πρέπει να αλλάξει. Η προώθηση της αυτοκατανάλωσης και η ενδυνάμωση του δικαιώματος των πολιτών να δρουν ως αυτοκαταναλωτές αποτελεί άλλωστε προτεραιότητα της “Στρατηγικής της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια”.