Οικισμοί υψηλού κινδύνου: ραντεβού αυθαιρεσίας πολιτείας και πολιτών
ΑυτοδιοίκησηΕιδήσειςΚτηματαγοράΟικιστικάΟικονομίαΠεριβάλλονΠολεοδομίαΧωροταξία 8 Αυγούστου 2021 Αργύρης
Της Γραμμάτης Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
Oικισμοί που γειτνιάζουν με δάση, αυθαίρετη δόμηση και χωρίς οδούς διαφυγής είναι «υψίστου κινδύνου» σε μεγάλες πύρινες καταστροφές.
Πραγματικά όλοι οι Έλληνες αισθανόμαστε θλίψη και οργή για αυτή τη μεγάλη καταστροφή με τις πυρκαγιές που μαίνονται στη χώρα μας. Ευχόμαστε να σταματήσει το κακό και να μην θρηνήσουμε κι άλλες ανθρώπινες ζωές. Μεγάλες οι ευθύνες , οι παραλήψεις και τα λάθη των κυβερνώντων των τελευταίων δεκαετιών. Μεγάλες και οι ευθύνες των πολιτών όμως που κτίζουμε μέσα στα δάση, που κτίζουμε διάσπαρτα αυθαίρετα, με δρόμους στο πουθενά, που αρνούμαστε να δώσουμε μια σπιθαμή γης για να πολεοδομηθεί ένας οικισμός , που μπαζώνουμε ρέματα και κλείνουμε τους αιγιαλούς. Χιλιάδες περιοχές και οικισμοί στην Ελλάδα κρίνονται ως «άμεσου κινδύνου» για τη μετατροπή τους σε περίπτωση πυρκαγιάς σε νέο Μάτι .
ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΣΤΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑ
Εγώ ως μηχανικός που δραστηριοποιούμαι στη Μαγνησία θα φέρω το παράδειγμα της περιοχής μου , όπου συνολικά πάνω από 30 περιοχές και οικισμοί της Μαγνησίας που γειτνιάζουν με δάση, αυθαίρετη δόμηση και χωρίς οδούς διαφυγής είναι «υψίστου κινδύνου» σε μεγάλες πύρινες καταστροφές. Μάλιστα αυτές οι κατοικίες λειτουργούν ως ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα με Αirbnb και οι ένοικοι δεν γνωρίζουν τους αγροτικούς δρόμους για να διαφύγουν.
Πρόκειται για περιοχές με διάσπαρτη δόμηση εκτός σχεδίου , με πολλά αυθαίρετα που νομιμοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια πληρώνοντας ένα μικρό πρόστιμο και με οικισμούς κυρίως παραθαλάσσιους, άναρχα δομημένους , με στενά δρομάκια που δεν μπορεί να εισέλθει πυροσβεστικό όχημα , με αποκλεισμένους τους αιγιαλούς και χωρίς διεξόδους διαφυγής προς τη θάλασσα. Τα οποία σπίτια μάλιστα έχουν μετατραπεί σε ενοικιαζόμενα με βραχυχρόνια μίσθωση και οι ένοικοι δεν γνωρίζουν τη γεωγραφία της περιοχής και τα δρομάκια διαφυγής.
* ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ Η ΠΟΛΕΟΔΟΜΗΣΗ
Αυτές οι περιοχές είναι ο Μάραθος , η Κριθαριά και η Μεγάλη Βελανιδιά ( με πολεοδομική μελέτη χωρίς όμως Πράξη Εφαρμογής) που βρίσκονται στη Νέα Αγχίαλο του Δήμου Βόλου, και εκκρεμεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός εδώ και δεκαετίες.
* ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΔΙΑΣΠΑΡΤΗ ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ Επίσης υπάρχουν πολλές περιοχές στο Νότιο Πήλιο , με πεύκα, κωνοφόρα δένδρα και με θερμόφιλους θάμνους όπως η αγριελιά και ο σχίνος , που πολλές φορές έχει καταστραφεί και αντικατασταθεί από φρυγανώδη βλάστηση .
Σε αυτές τις εκτός σχεδίου εκτάσεις βρίσκονται ανάμεσα τους διάσπαρτα σπίτια και μικροί οικισμοί σπιτιών όπως είναι: η Πάλτση, τα Ποτιστικά στην Ξινόβρυση, η Μελανή , ο Μαραθιάς τα Κουκουλέικα , η Ροδιά ,τα Τρόχαλα και το Βρομονέρι στον Κατηγιώργη και άλλες.
* ΠΑΡΑΛΛΙΑΚΟΙ ΜΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΜΕΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΧΩΡΙΣ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΚΕΝΩΣΗΣ Ακόμη υπάρχουν και πολλοί παραλιακοί οικισμοί στο Νότιο Πήλιο, όπως είναι: η Άφησσος, ο Κάλαμος , το Λεφόκαστρο , η Πάου , το Χόρτο , το Τρίκερι κ.αλ. με δυσκολία στην κίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων αλλά και προβληματικά τα σχέδια εκκένωσης.
* ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΜΕ ΜΕΙΞΗ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ Στο Ανατολικό Πήλιο μέσα στα χωριά βρίσκονται ανάμικτα σπίτια με μεγάλες δασικές εκτάσεις , όπως ειναι : η Τσαγκαράδα, το Μούρεσι , η Μακρυράχη , το Ανήλιο κλπ.
Στη Μαγνησία, σύμφωνα με το Κτηματολόγιο, υπάρχουν περισσότερα από 50.000 στρέμματα με «μείξη» δασικού ιστού και αυθαίρετων κτισμάτων.
Κάθε χρόνο γίνονται συσκέψεις στους Δήμους, όπου προσδιορίζεται η επικινδυνότητα αυτών των περιοχών. Όμως δεν λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα. Το γεγονός ότι οι περιοχές αυτές δεν έχουν ενταχθεί στο σχέδιο πόλης, εμποδίζει οποιαδήποτε κίνηση για διάνοιξη δρόμων, για δημιουργία ζωνών πυρασφάλειας και για οτιδήποτε άλλο που θα μπορούσε να περιορίσει τα μεγέθη της καταστροφής. Οι περισσότεροι πολίτες αρνούνται να δώσουν χώρο από τα οικόπεδά τους για να βελτιωθεί η κατάσταση.
* ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ Ο ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Είναι χαρακτηριστικό ότι το Λεφόκαστρο , το Μαλάκι , ο Αγ. Γιάννης , η Άφησσος , τα Καλά Νερά , ο Πλατανιάς , η Κορώπη αποτυπώθηκαν το 1992 και 30 χρόνια μετά δεν προχώρησε η πολεοδόμηση τους ακριβώς γιατί οι ιδιοκτήτες ξεσηκώνονται γιατί δεν θέλουν να δώσουν μια σπιθαμή από το οικόπεδο τους για να υλοποιηθεί το σχέδιο με τους απαιτούμενους κοινόχρηστους χώρους.
Οι δήμαρχοι κάτω από την πίεση των ψηφοφόρων τους, σταματούν τις διαδικασίες πολεοδόμησης όπως έκαναν και με τον χωροταξικό σχεδιασμό ( ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ) , γιατί καταργούσε την δυνατότητα να κτίζονται στα μικρά γήπεδα κάτω των τεσσάρων στρεμμάτων σπίτια. Μόνο το ΣΧΟΟΑΠ Τρικερίου «έτρεξε» ο Δήμος Νοτίου Πηλίου κι αυτό για να μπορέσει να ξεμπλοκάρει η επένδυση στο νησί Αλλατάς .
Έτσι υπάρχει μία μόνιμη αδράνεια. Αυτές οι παραλιακές περιοχές με μεγάλη αυθαίρετη δόμηση και κλειστές διεξόδους μπορούν κάλλιστα σε μία πύρινη λαίλαπα να μετατραπούν σε «Μάτι».
Δυστυχώς πολλοί έχουν την αντίληψη ότι δεν κινδυνεύουν , γιατί δεν βρίσκονται σε περιοχές δασικές και επί το πλείστο στις περιοχές φύονται ελαιώνες. Κι όμως σε περίπτωση που κατέβει η φωτιά και περικυκλώσει τους οικισμούς δεν θα έχουν διεξόδους διαφυγής και θα θρηνήσουμε θύματα .
* ΛΑΘΑΝΘΑΣΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΜΟΣ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ Ακόμα και τώρα ο Πολεοδομικός Σχεδιασμός που γίνεται είναι ξεπερασμένος, αφού το Υπουργείο Περιβάλλοντος προωθεί την έγκριση των ορίων των οικισμών του Πηλίου που ακυρώθηκαν με απόφαση το ΣτΕ με γρήγορες διαδικασίες και χωρίς να συμπεριλαμβάνεται στην πολεοδομική μελέτη, η οριοθέτηση των ρεμάτων, των δασικών εκτάσεων και το δίκτυο των κοινόχρηστων δρόμων που είναι απαραίτητα για την λειτουργία των οικισμών. Στόχος είναι να ξεκινήσει άμεσα η οικοδομική δραστηριότητα στο Πήλιο και όχι να διορθώσουμε τα λάθη που έγιναν το 1995 με το άνοιγμα των ορίων με απόφαση Νομάρχη, ώστε να κτίζουν σωστά σήμερα.
