Για ποια τεχνικά έργα υπάρχει υποχρέωση, ποιος κατά περίπτωση είναι υπόχρεος εργοδότης και πληρώνει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, τι ισχύει για έργα με αυτεπιστασία, τα βήματα και τα δικαιολογητικά για απογραφή ιδιωτικού οικοδομικού έργου, στον ΕΦΚΑ.
Εγκύκλιος της διοίκησης του ΕΦΚΑ καθορίζει αναλυτικά τη διαδικασία ηλεκτρονικής απογραφής ιδιωτικών οικοδομοτεχνικών έργων, πότε απαιτείται αυτοπρόσωπη παρουσία, πότε και πώς καταβάλλονται οι εισφορές για την έκδοση “σημειώματος κατάθεσης εισφορών για έκδοση Οικοδομικής Άδειας”, τα κατ’ ελάχιστα απαιτούμενα ημερομίσθια που ισχύουν κατά περίπτωση με έκθεση Μηχανικού για μειώσεις (εφαπτόμενα κτήρια ή/και κτήρια κατοικιών χωρίς σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα).
Η ίδια εγκύκλιος προβλέπει αναλυτικά τις ενέργειες και τους έλεγχους που πρέπει να γίνονται από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για να εντοπίζονται λάθη, παραλείψεις στις δηλώσεις και τα φαινόμενα ανασφάλιστων έργων και ανασφάλιστης εργασίας.
Οι βασικές πληροφορίες για τους ενδιαφερόμενους, σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ έχουν ως εξής:
Για ποια έργα υπάρχει υποχρέωση απογραφής ιδιωτικού οικοδομικού έργου, στον e-ΕΦΚΑ
Εμπίπτουν όλα τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα, για τα οποία ισχύει το αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού των κατ’ ελάχιστα απαιτούμενων ημερών εργασίας, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του Κανονισμού Ασφάλισης του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ήτοι:
– Ιδιωτικά οικοδομικά έργα, εκτελούμενα με αυτεπιστασία ή κατά το σύστημα της αντιπαροχής, για τα οποία η έκδοση της οικοδομικής άδειας προϋποθέτει την προηγούμενη απογραφή τους και καταβολή προκαταβολής εισφορών στον e-ΕΦΚΑ, καθώς και την κατάθεση στην οικεία πολεοδομική υπηρεσία σχετικού σημειώματος από τον e-ΕΦΚΑ.
-Ιδιωτικά οικοδομικά έργα, εκτελούμενα με αυτεπιστασία, για τα οποία εκδίδεται οικοδομική άδεια χωρίς προϋπόθεση της προηγούμενης απογραφής τους στον e-ΕΦΚΑ (π.χ. άδειες μικρής κλίμακας ή σαρανταοκτάωρες) ή οικοδομικές εργασίες, για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, ούτε έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας.
Πως γίνεται η απογραφή ιδιωτικού οικοδομικού έργου, στον e-ΕΦΚΑ
Προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης απογραφής ιδιωτικού οικοδομικού έργου, μέσω του ιστότοπου του e-ΕΦΚΑ ή μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) και ολοκλήρωσης αυτοματοποιημένα της απογραφής, χωρίς αυτοπρόσωπη παρουσία του εργοδότη σε Τοπική Διεύθυνση e-ΕΦΚΑ.
Πότε απαιτείται φυσική παρουσία στον ΕΦΚΑ
Απογραφή ιδιωτικού οικοδομικού έργου, με φυσική παρουσία των ενδιαφερομένων στην κατά τόπο αρμόδια Τοπική Διεύθυνση e-ΕΦΚΑ, προβλέπεται στις κάτωθι περιπτώσεις:
-Εκπρόθεσμων απογραφών.
-Αδυναμίας ή μη επιθυμίας χρήσης της εφαρμογής εκ μέρους των ενδιαφερομένων (ανεξαρτήτως αιτίας).
-Αποτυχίας ολοκλήρωσης της απογραφής μέσω της νέας ηλεκτρονικής υπηρεσίας
Πως λειτουργεί η ψηφιακή πλατφόρμα για τα οικοδομοτεχνικά έργα
Η ηλεκτρονική υπηρεσία απογραφής ιδιωτικών οικοδομοτεχνικών έργων παρέχει τη δυνατότητα στον κύριο του έργου ή εργολάβο με αντιπαροχή (φυσικά και νομικά πρόσωπα) να πραγματοποιήσει αυτοματοποιημένα την απογραφή του οικοδομοτεχνικού έργου, χωρίς την αυτοπρόσωπη παρουσία του σε Τοπική Διεύθυνση του e-ΕΦΚΑ. Τέθηκε σε λειτουργία από την Τετάρτη 31/05/2023
Η νέα ηλεκτρονική υπηρεσία απαλλάσσει από γραφειοκρατικές διαδικασίες και την υποχρέωση μετάβασης στις κατά τόπους υπηρεσίες του Φορέα περίπου 48.000 ενδιαφερόμενους, που επισκέπτονται κατ’ έτος τον e-ΕΦΚΑ για τη συγκεκριμένη συναλλαγή.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν την υπηρεσία μέσω του ιστότοπου του e-Ε.Φ.Κ.Α. www.efka.gov.gr επιλέγοντας: Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες → Εργοδότες → «Απογραφή Ιδιωτικών Οικοδομοτεχνικών Έργων», με τη χρήση κωδικών TAXISNET.
Η ηλεκτρονική διαδικασία περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:
-Καταχώρηση/άντληση στοιχείων των υπευθύνων,
-Καταχώρηση στοιχείων εκτέλεσης και τεχνικών στοιχείων του έργου (πίνακες Ι ή/και ΙΙ ή/και ΙΙΙ),
-Υποβολή απαιτούμενων δικαιολογητικών (επισύναψη σε μορφή ηλεκτρονικού αρχείου),
-Ηλεκτρονική αποδοχή της απογραφής από όλους τους συνιδιοκτήτες του έργου,
-Απόδοση Αριθμού Μητρώου Οικοδομοτεχνικού Έργου (Α.Μ.Ο.Ε.) και ταυτοτήτων πληρωμής τρεχουσών εισφορών για τον e-Ε.Φ.Κ.Α. και το Τ.Ε.Κ.Α.,
-Έκδοση (με δυνατότητα αποθήκευσης/εκτύπωσης) των κάτωθι εντύπων:
-«Έντυπο Απόδοσης Αριθμού Μητρώου Οικοδομοτεχνικού Έργου/Α.Μ.Ο.Ε.»
-«Σημείωμα για Ημέρες Εργασίας Έργου»
-«Προσωρινό Γραμμάτιο Είσπραξης» με RF πληρωμής της προκαταβολής
-«Σημείωμα Κατάθεσης Εισφορών για Έκδοση Οικοδομικής Άδειας».
Ποιος είναι υπόχρεος εργοδότης για απογραφή και καταβολή εισφορών
Υπόχρεος εργοδότης για την απογραφή ιδιωτικού οικοδομικού έργου που ανεγείρεται, συμπληρώνεται, μεταρρυθμίζεται, επισκευάζεται ή κατεδαφίζεται, την υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.) και την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών για τις οικοδομικές εργασίες που εκτελούνται, είναι ο κύριος ή οι συγκύριοι του οικοπέδου.
Σε περιπτώσεις ανάθεσης οικοδομικών εργασιών με εργολαβία κατά το σύστημα της αντιπαροχής, υπόχρεοι εργοδότες θεωρούνται, αλληλεγγύως και εις ολόκληρο, ο αρχικός κύριος ή οι αρχικοί συγκύριοι του οικοπέδου και ο εργολάβος κατασκευαστής (άρθρο 8 παρ. 5 εδάφιο γ’ του Α.Ν. 1846/51, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με τις διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 1. α του Ν. 2972/2001, ΦΕΚ 291 Α’).
Πότε γίνεται η απογραφή έργου στο Μητρώο Εργοδοτών του ΕΦΚΑ
Ο κύριος του έργου ή νόμιμα εξουσιοδοτημένο από αυτόν πρόσωπο υποχρεούται πριν από την έναρξη κάθε οικοδομικής εργασίας να αναγγείλει στην αρμόδια Τοπική Διεύθυνση e-ΕΦΚΑ την εκτέλεση του οικοδομοτεχνικού έργου (άρθρο 6 Ν. 2972/2001, ΦΕΚ 291 Α’).
Ποια είναι τα πεδία της δήλωσης και σε τι αφορούν
Η δήλωση πρέπει να είναι συμπληρωμένη σε όλα τα πεδία της, υπογεγραμμένη από τον υπόχρεο εργοδότη ή εξουσιοδοτημένο πρόσωπο και υποβάλλεται στην αρμόδια Τοπική Διεύθυνση συνοδευόμενη από τα παρακάτω δικαιολογητικά :
Συμπληρωμένος πίνακας Ι, ΙΙ, ΙΙΙ (ανάλογα με το είδος των εργασιών) εις διπλούν. Ειδικότερα,
O πίνακας Ι προσδιορίζει τον αριθμό των ημερομισθίων εργατοτεχνιτών μη στεγασμένων επαγγελμάτων ανά τ.μ. κτηρίου με τον οποίο υπολογίζονται οι κατ’ ελάχιστον καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές.
Ο πίνακας ΙΙ (για κτήρια ή τμήματα κτηρίων, των οποίων η φέρουσα κατασκευή κατασκευάζεται από συνεργεία εστεγασμένων επαγγελμάτων) προσδιορίζει τον αριθμό των ημερομισθίων εργατοτεχνιτών μη στεγασμένων επαγγελμάτων ανά τ.μ. κτηρίου με τον οποίο υπολογίζονται οι κατ’ ελάχιστον καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές.
Ο πίνακας ΙΙΙ προσδιορίζει τον αριθμό των ημερομισθίων ανά μονάδα οικοδομικής εργασίας σε προϋπάρχον κτήριο. Το πρώτο αντίγραφο κρατείται από την Τοπική Διεύθυνση και τίθεται στον εργοδοτικό φάκελο, το δεύτερο, το οποίο υπογράφεται από τον Προϊστάμενο Τμήματος Ασφάλισης & Εισφορών της Τοπικής Διεύθυνσης, συνοδευόμενο από το «Σημείωμα Κατάθεσης Εισφορών για έκδοση Οικοδομικής Άδειας», υποβάλλεται από τον εργοδότη στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία (αν απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας).
Ποια είναι τα δικαιολογητικά για την απογραφή του έργου στον ΕΦΚΑ
-Τίτλος ιδιοκτησίας.
-Ταυτότητα των κυρίων του έργου ή φωτοτυπία αυτής.
-Οποιοδήποτε έγγραφο στοιχείο από το οποίο να προκύπτει ο Α.Φ.Μ. του φυσικού ή νομικού προσώπου και των υπευθύνων αυτού.
-Επιπλέον, για νομικό πρόσωπο απαιτείται φωτοαντίγραφο εταιρικού ή καταστατικού ή συστατικού εγγράφου της κοινοπραξίας κλπ.
-Συμβολαιογραφικό προσύμφωνο με τον εργολάβο, σε περίπτωση εκτέλεσης εργασιών κατά το σύστημα της αντιπαροχής.
-Σύμβαση δωρεάς, σε περίπτωση δωρεάς ιδιωτών για ανέγερση δημόσιων κτηρίων ή τμημάτων αυτών ή εκτέλεση οικοδομικών εργασιών σε αυτά.
-Έκθεση Μηχανικού για μειώσεις (εφαπτόμενα κτήρια ή/και κτήρια κατοικιών χωρίς σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα).
-Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας (εάν αφορά έργο μικρής κλίμακας)
-Άλλα δικαιολογητικά κατά την κρίση του υπαλλήλου ή εργοδότη.
Τι ισχύει για προκαταβολή εισφορών και έκδοση «Σημειώματος Κατάθεσης Εισφορών για έκδοση Οικοδομικής Άδειας»
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 39 του Κανονισμού Ασφάλισης Κ.Α. του τ. Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. (όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 της ΥΑ Φ.11321/19423/1405/15.12.2014 – ΦΕΚ Β’ 3480/23-12-2014), για τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα προβλέπεται η καταβολή προκαταβολής εισφορών από τον εργοδότη κατά την αναγγελία του έργου στον e-ΕΦΚΑ. Στις περιπτώσεις που απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας, η προκαταβολή καταβάλλεται πριν από την έκδοσή της. Η προκαταβολή έχει την έννοια της σύνδεσης του εργοδότη με τον e-ΕΦΚΑ και συμψηφίζεται με το ποσό των εισφορών των πρώτων υποβαλλόμενων ΑΠΔ, ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών. Υπολογίζεται σε 1% του συνολικού αριθμού ημερομισθίων του πίνακα με ύψος ημερομισθίου που αντιστοιχεί στην 8η ασφαλιστική κλάση (31,67€, όπως ισχύει σήμερα). Δηλαδή, αν για οικοδομικό έργο καθορίζονται κατ’ ελάχιστα 200 ημέρες εργασίας, η προκαταβολή θα υπολογισθεί στην δαπάνη που αντιστοιχεί στις 2 ημέρες εργασίας επί το ημερομίσθιο της 8ης ασφαλιστικής κλάσης (2 Χ 31,67€ = 63,34€ εργατική δαπάνη επί 75,372% = 47,74€).
Η εν λόγω προκαταβολή καταβάλλεται με Προσωρινό Γραμμάτιο Είσπραξης, το οποίο εκδίδεται κατά τη διαδικασία απογραφής του έργου και δύναται να εξοφληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα έκδοσής του, μέσω διατραπεζικού συστήματος (επιλογή: e-ΕΦΚΑ – ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΥΠΟΚ/ΤΩΝ). Στη συνέχεια, αφού καταβληθεί το ποσό της προκαταβολής, εκδίδεται το «Σημείωμα Κατάθεσης Εισφορών για Έκδοση Οικοδομικής Άδειας» και χορηγείται στον εργοδότη, προκειμένου να το προσκομίσει στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία για έκδοση οικοδομικής άδειας.
Οι ενέργειες και οι έλεγχοι από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ
Σύμφωνα με εγκύκλιο της διοίκησης του ΕΦΚΑ για τα απογραφόμενα, μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας, ιδιωτικά οικοδομικά έργα από τις τοπικές διευθύνσεις του ΕΦΚΑ πρέπει οπωσδήποτε να τηρείται η κάτωθι διαδικασία:
1.Έλεγχος, σε καθημερινή βάση, από τους αρμόδιους υπαλλήλους, των ιδιωτικών οικοδομικών έργων που έχουν απογραφεί ηλεκτρονικά στην ασφαλιστική περιοχή της οικείας Τοπικής Διεύθυνσης, ως προς την ορθότητα συμπλήρωσης των στοιχείων και κυρίως ως προς την ορθότητα και πληρότητα των απαιτούυενων, κατά περίπτωση, δικαιολογητικών, που πρέπει να επισυνάπτονται.
2.Εάν διαπιστωθούν λάθη ή ανακρίβειες στη διαδικτυακή απογραφή (π.χ. δεν επισυνάφθηκε ο αντίστοιχος τίτλος ιδιοκτησίας ή το αντίστοιχο συμβολαιογραφικό προσύμφωνο με τον εργολάβο για έργο με το σύστημα της αντιπαροχής), θα αποστέλλεται έγγραφη πρόσκληση στον υπόχρεο εργοδότη για προσκόμιση των αναγκαίων στοιχείων εντός προθεσμίας πέντε (5) εργάσιμων ημερών.
3.Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης στην πρόσκληση, θα αναστέλλεται άμεσα η δυνατότητα υποβολής ΑΠΔ μέσω διαδικτύου, θέτοντας οίκοθεν το έργο στην εσωτερική εφαρυονή ΟΠΣ/θ-ΕΦΚΑ σε κατάσταση «Εκκαθαρισμένο» (τύπος μεταβολής: «Αυτεπάγγελτη Μεταβολή»). Σημειώνεται ότι, όσον αφορά τα οικοδομοτεχνικά έργα, παρέχεται η δυνατότητα, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος θ-ΕΦΚΑ, η άμεση αναστολή της δυνατότητας υποβολής ΑΠΔ, μέσω διαδικτύου, όταν το οικοδομοτεχνικό έργο τεθεί σε κατάσταση «Εκκαθαρισμένο». Στις περιπτώσεις αυτές, όταν επιχειρηθεί από τον πιστοποιημένο χρήστη υποβολή ΑΠΔ μέσω διαδικτύου, παράγεται το μήνυμα «Σας ενημερώνουμε ότι δεν μπορεί να υποβληθεί ΑΠΔ γατί το έργο δεν είναι ενεργό στο Μητρώο Εργοδοτών Οικοδομοτεχνικών Έργων».
4.Εάν στη συνέχεια προσκομισθούν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κριθεί ότι συντρέχουν λόγοι το έργο να τεθεί εκ νέου στο ΟΠΣ σε κατάσταση «Ενεργό», πρέπει με ρόλο Προϊσταμένου να αλλάξει η κατάστασή του από «Εκκαθαρισμένο» σε «Ενεργό», ώστε να ενεργοποιηθεί αυτόματα εκ νέου η δυνατότητα υποβολής ΑΠΔ μέσω διαδικτύου.
5.Για τις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι έχουν υποβληθεί ΑΠΔ μέσω διαδικτύου, το περιεχόμενο των οποίων δεν ανταποκρίνεται σε πραγματική απασχόληση (εικονική ασφάλιση), θα εφαρμόζονται, σε συνεργασία με τα κατά τόπους αρμόδια Περιφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.), οι οδηγίες των με α.π. Ε41/42/7.2.2011 (ΑΔΑ: 4ΑΛ14691ΩΓ-ΔΗ) και Γ99/1/87/20.5.2011 (ΑΔΑ: 4ΑΘΑ4691ΩΓ- ΘΗ) Γενικών Εγγράφων τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (άρθρο 7 παρ. Α εδ. αε της αριθμ. 99447/2.11.2022 Απόφασης του Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ΦΕΚ Β’ 5621).
6.Εάν διαπιστωθεί λανθασμένος χαρακτηρισμός του έργου από τον υπόχρεο εργοδότη (π.χ. το έργο έπρεπε να χαρακτηριστεί ως ιδιωτικό τεχνικό και όχι ως ιδιωτικό οικοδομικό) και ως εκ τούτου δεν έπρεπε να απογραφεί μέσω της νέας ηλεκτρονικής υπηρεσίας, θα αποστέλλεται σχετικό Υπηρεσιακό Σημείωμα στη Διεύθυνση Εισφορών Μισθωτών (e-mail: d.eisf.misth@efka.aov.gr). για αλλαγή χαρακτηρισμού του έργου, κατά τα γνωστά. Ευνόητο είναι ότι στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να ενημερώνεται εγγράφως ο υπόχρεος εργοδότης.
Τα κατ’ ελάχιστα απαιτούμενα ημερομίσθια που ισχύουν κατά περίπτωση και όλες οι λεπτομέρειες σε σχετική εγκύκλιο του ΕΦΚΑ δείτε εδώ
