Παραδείγματα: Τι κερδίζουν Δήμοι και δημότες με την  ανακύκλωση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Συγκεκριμένα παραδείγματα, που δείχνουν τη σημαντική εξοικονόμηση πόρων, που μπορούν να έχουν οι Δήμοι, και συνακόλουθα μειώσεις τελών οι δημότες με  αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων, με ενίσχυση της ανακύκλωσης και αποτροπή της ταφής, παρουσιάζει το ecopress.

Η τιμολογιακή πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων από τους Δήμους και τους ΦΟΣΔΑ, αλλάζει με  Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που υπογράφηκε από το ΥΠΕΝ και με τη δημοσίευση της στο ΦΕΚ τίθεται άμεσα σε εφαρμογή.

Για τη νέα τιμολογιακή πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων έκανε ανακοινώσεις ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, μιλώντας στην εκδήλωση με θέμα «Πορεία Υλοποίησης Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αστικών Απορριμμάτων», στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Ανακύκλωσης του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Με τη νέα τιμολογιακή πολιτική, η ταφή θα είναι πλέον η πιο ακριβή μέθοδος διαχείρισης αποβλήτων και θα εμπεριέχει το περιβαλλοντικό κόστος. Ο κάθε Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΣΔΑ) θα πρέπει να τιμολογεί διαφορετικά για την επεξεργασία οργανικού και σύμμεικτων απορριμμάτων και διαφορετικά για την κομποστοποίηση και τη μεταφόρτωση και γενικά για όλες τις υπηρεσίες που παρέχει, σε αντίθεση με αυτό που συνέβαινε μέχρι τώρα στη χώρα, “που είχαμε μία ενιαία τιμολόγηση για όλα τα είδη διαχείρισης αποβλήτων”.

Τα παραδείγματα

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες τιμολόγησης και την προβλεπόμενη περιβαλλοντική εισφορά, συγκεκριμένα παραδείγματα δείχνουν τα οφέλη, που αποφέρει άμεσα η ενίσχυση της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή και αποτροπή της ταφής των απορριμμάτων.

Ειδικότερα για να γίνει κατανοητή η επίπτωση των  νέων ρυθμίσεων προς όφελος της επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή (ΔσΠ) και της αποτροπής της ταφής ανεπεξέργαστων απορριμμάτων στους ΧΥΤΑ, παραθέτουμε παρακάτω τυπικό παράδειγμα με τα εξής χαρακτηριστικά:

1. ΦΟΔΣΑ με 10 Δήμους Μέλη
2. Ο κάθε Δήμος έχει περίπου 50.000 κατοίκους & παράγει περίπου 20.000 τν /έτος αστικών στερεών αποβλήτων ( ΑΣΑ) και σήμερα (υφιστάμενη κατάσταση) ανακυκλώνει με ΔσΠ απόβλητα συσκευασιών περίπου 1.000τν (ανάκτηση) ή το ~5% του συνόλου των ΑΣΑ και οδηγεί προς ταφή στον ΧΥΤΑ  το 95% δηλαδή περίπου 19.000 τν /έτος
3. Ο ΦΟΔΣΑ χρεώνει σήμερα τους Δήμους μέλη του με 40 €/τν, και συνεπώς η ετήσια εισφορά κάθε δήμου στον ΦΟΔΣΑ ανέρχεται σήμερα στο760.000 ευρώ.

Ακολουθούν 3 χαρακτηριστικά παραδείγματα της επίπτωσης των νέων ρυθμίσεων, εάν 3 από τους 10 Δήμους βελτιώσουν τις επιδόσεις στην ΔσΠ από 5%  που είναι σήμερα σε 10%, 15% και 20% αντίστοιχα, ενώ οι υπόλοιπο 7 μείνουν στο σημερινό χαμηλό ποσοστό ανακύκλωσης (5%).

Παράδειγμα 1^ο – Σενάριο μικρής βελτίωσης ΔσΠ

• Ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασιών 10% στο σύνολο των ΑΣΑ
• Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων 10% στο σύνολο των ΑΣΑ

οι εισφορές των δήμων διαμορφώνονται ως εξής:

–          οι 3 δήμοι θα έχουν έκαστος 70.000  €  μείωση =9%

–          οι 7 δήμοι θα έχουν έκαστος  30.000  €  αύξηση  =4%

Παράδειγμα 2^ο – Σενάριο μεσαίας βελτίωσης ΔσΠ

• Ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασιών 15% στο σύνολο των ΑΣΑ
• Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων 15% στο σύνολο των ΑΣΑ

οι εισφορές των δήμων διαμορφώνονται ως εξής:

–        οι 3 δήμοι θα έχουν έκαστος 150.000  €  μείωση =20% 

–        οι 7 δήμοι θα έχουν έκαστος 64.000  €  αύξηση  =8%

Παράδειγμα 3^ο – Σενάριο μεγάλης βελτίωσης ΔσΠ

• Ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασιών 20% στο σύνολο των ΑΣΑ
• Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων 20% στο σύνολο των ΑΣΑ

οι εισφορές των δήμων διαμορφώνονται ως εξής:

–        οι 3 δήμοι θα έχουν έκαστος 230.000  €  μείωση =30% 

–        οι 7 δήμοι θα έχουν έκαστος 98.000  €  αύξηση  =13%

 Βασικά σημεία των ανωτέρω ρυθμίσεων:

1. Yπάρχει ισχυρό κίνητρο(μείωση εισφορών 9 – 30%) για τους Δήμους που θα καταφέρουν να αυξήσουν την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με ΔσΠ (από 5% σε 10%, 15%, 20%), ενώ υπάρχει δευτερεύοντος αντικίνητρο (αύξηση 8-13%) για την αποτροπή της στασιμότητας στην υφιστάμενη κατάσταση της χαμηλής επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης με ΔσΠ (5%).
2. Aκόμη και εάν προστεθεί στο κόστος των ΦΟΔΣΑ η  μέγιστη περιβαλλοντική εισφορά 10€ (κατά το πρώτο έτος εφαρμογής & σε περίπτωση μηδενικής προόδου ωρίμανσης έργων επεξεργασίας), τότε οι Δήμοι με επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση άνω του 15% δεν θα έχουν καμία οικονομική επιβάρυνση στις εισφορές τους προς τον ΦΟΔΣΑ σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση.
3. H περιβαλλοντική εισφορά, έχει μεταβατικό χαρακτήρα και μηδενίζεται με τη λειτουργία έργων επεξεργασίας από τους ΦΟΔΣΑ. Για το μεταβατικό διάστημα που θα επιβαρύνει το κόστος των ΦΟΔΣΑ, θα αποδίδεται για δράσεις κυκλικής οικονομίας στους ΟΤΑ Α’ Βαθμού και ως εκ τούτου λειτουργεί ως ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ εντός των ΟΤΑ Α’ Βαθμού.

Δείκτες αξιολόγησης

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, μιλώντας στην εκδήλωση με θέμα «Πορεία Υλοποίησης Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αστικών Απορριμμάτων», στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Ανακύκλωσης του Δήμου Θεσσαλονίκης  αναφερόμενος στους δείκτες αξιολόγησης όσον αφορά την τιμολόγηση, σημείωσε ότι ένας άξονας με βάση τον οποίο θα αξιολογούνται οι δήμοι θα είναι η ανακύκλωση και η επιβεβαιωμένη αξιοποίηση υλικών συσκευασίας. Το δεύτερο σημαντικό εργαλείο θα είναι το ποσοστό χωριστής συλλογής και αξιοποίησης οργανικών αποβλήτων (βιοαπόβλητα, τρόφιμα, κλαδέματα κ.λπ.) και το τρίτο κριτήριο είναι ο συντελεστής εκτροπής από την ταφή, που θα καταλήγει σε φθηνότερο τιμολόγιο, με βάση τον συνολικό συντελεστή ανακύκλωσης και εκτροπής από την ταφή που επιτυγχάνει.

Επίσης, μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας ευρείας “εθελοντικής συμφωνίας” ανάμεσα στους Δήμους και στους φορείς των κλάδων του τουρισμού, της αναψυχής και της εστίασης στη Θεσσαλονίκη, για να ξεκινήσει η χωριστή συλλογή του οργανικού, που πλέον ο ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας έχει δεσμευτεί ότι μπορεί να παραλαμβάνει.

“Στα ΠΕΠ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι κατανεμημένα 31,7 εκατ. ευρώ για τη διαχείριση των αποβλήτων. Από αυτά, 10 εκατ. που αφορούν πράσινα σημεία στους Δήμους έχουν ήδη προκηρυχθεί. Για τα υπόλοιπα υπάρχει ήδη προκήρυξη και μια συζήτηση μεταξύ Περιφερειακής Ενωσης Δήμων (ΠΕΔ) και ΦοΔΣΑ για τον τρόπο προμήθειας καφέ κάδου στη Θεσσαλονίκη, ειδικών απορριμματοφόρων και κλαδοτεμαχιστών. Δεν μπορεί να καθυστερεί άλλο αυτή η συζήτηση. Εφόσον από την 1.1.2020 θα έχουμε τιμολόγια που θα συναρτώνται με την ανακύκλωση και του οργανικού, θα πρέπει από τώρα οι Δήμοι να έχουν την ευκαιρία να αλλάξουν τον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων. Η εκτροπή του οργανικού από τους κάδους του σύμμεικτου ή του ανακυκλώσιμου θα δώσει στην ανακύκλωση πολύ καθαρά υλικά και είναι κάτι που ο κλάδος της ανακύκλωσης διεκδικεί πάρα πολύ καιρό”, τόνισε.