Παράταση διαβούλευσης για το λατομικό νομοσχέδιο

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, αποφάσισε την παράταση της δημόσιας διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου «Έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις», μέχρι την Τετάρτη 19 Ιουλίου 2017 και ώρα 17:00. Η παράταση της δημόσιας διαβούλευσης δίνεται ώστε να συμπεριληφθούν τα σχόλια όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, με σκοπό να βελτιωθεί περαιτέρω το περιεχόμενο του σχεδίου νόμου.

Έναρξη λειτουργίας λατομείου με απλή ηλεκτρονική ανάρτηση από τον επιχειρηματία στο Πληροφοριακό Σύστημα του υπουργείου Οικονομίας

Με τα σημερινά δεδομένα για να αδειοδοτηθεί ένα λατομείο, εφόσον πληρούνται όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις απαιτούνται από 3 έως 7 χρόνια, ανάλογα με τις διαδρομές και τις άλλες περιπέτειες που θα συναντήσει η διαδικασία αδειοδότησης στα γρανάζια της γραφειοκρατίας της ελληνικής διοίκησης και της πελατειακής διαχείρισης. Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου ΠΕΝ, «έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις», το οποίο βγήκε σε διαβούλευση για να ψηφιστεί εντός του θέρους στη Βουλή, καθώς αποτελεί παράλληλα και μνημονιακή υποχρέωση  είναι πολύ τολμηρό, όσον αφορά στην απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης. Πιο συγκεκριμένα  στο άρθρο 23 του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου περί λατομείων έχει συμπεριληφθεί εμβόλιμα Κεφάλαιο (Θ) που τροποποιεί/συμπληρώνει τον πρόσφατο Ν.4442/2016  (ΦΕΚ 230/Α/ 7-12-2016) για την απλοποίηση αδειοδότησης, στο παράρτημα του οποίου έχει ενταχθεί η εξορυκτική δραστηριότητα (ομάδα 2η). Υπενθυμίζεται ότι η “καινοτομία” του ανωτέρω νόμου είναι η γνωστοποίηση με την οποία ο επιχειρηματίας ενημερώνει τη διοίκηση για την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης, οπότε, πλέον, τα δικαιολογητικά δεν προσκομίζονται, αλλά αναρτώνται ηλεκτρονικά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ-ΑΔΕ). Παράλληλα με το νέο νομοσχέδιο καταργείται το σύνολο της λατομικής νομοθεσίας των τελευταίων 40 ετών. Το ΥΠΕΝ σημειώνει ότι στο νέο νομοσχέδιο συγκεντρώνει και επικαιροποιεί την πολύπλοκη και αποσπασματική λατομική νομοθεσία των προηγούμενων δεκαετιών. Με το νέο νομοσχέδιο καταργείται σχεδόν το σύνολο της μέχρι σήμερα υφιστάμενης λατομικής νομοθεσίας Ν. 669/1977 (ΦΕΚ 241Α), Ν. 1428/1984 (ΦΕΚ 43Α), Ν. 2115/1993 (ΦΕΚ 15Α), Π.Δ. 285/1979 (Α’83) και λοιπές διατάξεις που διατηρήθηκαν σε ισχύ επί δεκαετίες.

Ειδικότερα όσον αφορά την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης σημειώνεται επίσης ότι:

Στο  νόμο Ν.4442/2016 (ΦΕΚ 230/Α/7-12-2016) για την απλοποίηση της αδειοδότησης, στο κεφάλαιο (Θ)  πραγματοποιείται προσθήκη άρθρων 49-60 που επιχειρούν την απλοποίηση της εξορυκτικής δραστηριότητας και συμπληρώνουν τον Ν. 4442/2016.  Συγκεκριμένα, στοχεύουν στην  απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης των εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης, καθώς ενδεικτικά:  α) καταργείται η άδεια εκμετάλλευσης στις δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις και  η μίσθωση επέχει θέση άδειας (στο άρθρο 55) ενώ η εκμετάλλευση στις ιδιωτικές (αλλά και αμφισβητούμενες) υπάγεται σε καθεστώς γνωστοποίησης ( στο άρθρο 54)  β) καταργείται η άδεια εγκατάστασης και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλονται με την τεχνική μελέτη ενώ η άδεια λειτουργίας εγκαταστάσεων πλέον γίνεται με γνωστοποίηση (άρθρο 57) και  γ) η έρευνα ρυθμίζεται για μεν τις ιδιωτικές εκτάσεις στο άρθρο 50 του Ν. 4442/2016 (πραγματοποιείται κατόπιν γνωστοποίησης), ενώ για τις δημοτικές και δημόσιες εκτάσεις στο άρθρο 51 του Ν. 4442/2016 (κατόπιν έγκρισης).

Σε δημόσια διαβούλευση το ν/σ του ΥΠΕΝ για τα λατομικά ορυκτά

Το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, «Έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις» αφορά νομοθέτημα, το οποίο ολοκληρώνεται ύστερα από επίπονη, συστηματική και συντονισμένη προσπάθεια του ΥΠΕΝ, καθώς εκκρεμούσε για παραπάνω από μία δεκαετία, λόγω του σύνθετου χαρακτήρα του. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει δύο εβδομάδες, έως τις  12 Ιουλίου 2017. Στην ίδια ανακοίνωση όσον αφορά στην φιλοσοφία του νομοσχεδίου, το οποίο αποτελεί παράλληλα μνημονική υποχρέωση σημειώνεται ότι «με την επικείμενη θεσμοθέτηση του νέου νόμου συγκεντρώνεται για πρώτη φορά και επικαιροποιείται η πολύπλοκη και αποσπασματική λατομική νομοθεσία των τελευταίων 30-40 χρόνων, ένα πάγιο αίτημα, διαχρονικά, όλων των κοινωνικών εταίρων που σχετίζονται με τον εξορυκτικό κλάδο». Σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ οι βασικές προβλέψεις του νομοσχεδίου έχουν ως εξής:

-Βασικός Στόχος: Το σχέδιο νόμου αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό του  θεσμικού πλαισίου έρευνας και εκμετάλλευσης των λατομείων και της εξορυκτικής δραστηριότητας γενικότερα, με στόχο την απρόσκοπτη τροφοδοσία των βιομηχανιών σε ορυκτές πρώτες ύλες και τη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος. Στο πλαίσιο αυτό πρωταρχική σημασία για το ΥΠΕΝ έχουν τα ζητήματα του δημοσίου συμφέροντος που συνδέονται άμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος και την προάσπιση της ασφάλειας και της δημόσιας υγείας.

Οι καινοτομίες που εισάγονται

• Η διατύπωση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων που αφορούν όλες τις κατηγορίες λατομικών ορυκτών, με παράλληλη κατάργηση των αποσπασματικών διατάξεων και παρεκκλίσεων που είχαν εισαχθεί στο παρελθόν, δημιουργώντας σύγχυση και ευνοώντας την παραβατικότητα. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται η γραφειοκρατία και βελτιώνεται η αποδοτικότητα των πόρων της διοίκησης.
• Ο εξορθολογισμός και η ενιαία αντιμετώπιση των διαδικασιών αλλά και του χρόνου για τις μισθώσεις και τη χορήγηση των εγκρίσεων των λατομείων. Πιο συγκεκριμένα: α) το μέγιστο χρονικό διάστημα ισχύος των μισθώσεων του δικαιώματος εκμετάλλευσης για όλα τα λατομικά ορυκτά, ορίζεται πλέον στα εβδομήντα (70) χρόνια, ώστε να επιτυγχάνεται η οικονομική βιωσιμότητα των κοιτασμάτων β) η μίσθωση δημοσίων ή δημοτικών εκτάσεων γίνεται μέσω δημοπρασίας. Η απευθείας μίσθωση επιλέγεται μόνον εφόσον έχει προηγηθεί σχετική έρευνα και έγκριση των αποτελεσμάτων από την αδειοδοτούσα αρχή.
• Η απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης της διενέργειας των εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης, με στόχο ένα απλό, διαφανές, σαφές και με σταθερούς όρους πλαίσιο. Έτσι: α) Καταργείται η άδεια εκμετάλλευσης. Στις δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις η μίσθωση επέχει θέση άδειας, ενώ η εκμετάλλευση στις ιδιωτικές υπάγεται σε καθεστώς γνωστοποίησης. β) Καταργείται η άδεια εγκατάστασης και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλονται με την τεχνική μελέτη, ενώ η άδεια λειτουργίας εγκαταστάσεων γίνεται πλέον με γνωστοποίηση.
• Η αναμόρφωση της διαδικασίας καθορισμού λατομικών περιοχών εκμετάλλευσης αδρανών υλικών, ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια δομικών υλικών σε εθνικό επίπεδο, η ποιότητα των παραγόμενων υλικών με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα και η ένταξη των λατομικών περιοχών στον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας.
• Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και η ασφάλεια και ο εποπτικός έλεγχος, τίθενται σε αυστηρότερο πλαίσιο, με συγκεκριμένες διατάξεις που διατρέχουν ολόκληρο το σχέδιο νόμου. Όπως, για παράδειγμα, η ενιαία αντιμετώπιση εγγυητικών για το περιβάλλον.

-Νέο πλαίσιο για τα πρόστιμα: Εισάγεται ένα πλήρες παραμετροποιημένο σύστημα καθορισμού προστίμων για παραβάσεις του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών. Με βάση το νέο σύστημα,  λαμβάνεται υπόψη η σοβαρότητα και η επαναληπτικότητα της  παράβασης, καθώς και ο συνολικός αριθμός εργαζομένων στο έργο, σε αντίθεση  με το υφιστάμενο πλαίσιο που αφήνει στην κρίση του Επιθεωρητή τον καθορισμό του ύψους του προστίμου. Επιπρόσθετα, παραμετροποιούνται τα πρόστιμα που αφορούν την παράνομη εκμετάλλευση, δηλαδή, τις εξορυκτικές εργασίες που γίνονται χωρίς τις κατά το νόμο εγκρίσεις. Με το νέο νόμο τα πρόστιμα κλιμακώνονται από 5.000 ευρώ έως 90.000 ευρώ, ανάλογα με τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από τον παραβάτη (χειρωνακτικά, με χρήση μηχανικών μέσων ή χρήση εκρηκτικών) και τριπλασιάζονται εφόσον η παράβαση τελεστεί για περισσότερες από μία φορές .