ΠΕΣΕΔΕ: «φωτογραφικοί όροι σε διαγωνισμό φυσικού αερίου 100 εκατ. ευρώ»

«Φωτογραφικούς» όρους που ευνοούν μικρό αριθμό εργοληπτικών εταιρειών και αποκλείουν τη συμμετοχή της πλειονότητας των μικρομεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων, διαπιστώνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων σε διακηρύξεις έργων συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, για την επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, που προς το παρόν βρίσκονται στο στάδιο της διαβούλευσης.

Η ΠΕΣΕΔΕ υπογραμμίζει την ανάγκη τήρησης των αρχών του ενωσιακού Δικαίου και ζητά «την τροποποίηση της διακήρυξης και τη διενέργεια ανοικτού δημόσιου διαγωνισμού χωρίς αποκλεισμούς».

Ζητώντας την απόσυρση και επαναπροκήρυξη των διαγωνισμών, η διοίκηση της ΠΕΣΕΔΕ ενημέρωσε εγγράφως τις ηγεσίες των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης, Υποδομών και Μεταφορών, ενώ κοινοποίησε το σχετικό έγγραφο στις διοικήσεις των ΤΕΕ και ΤΕΕ/ΤΚΜ, της ΔΕΔΑ και της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.

Στην επιστολή επισημαίνονται ως προβληματικά σημεία των επίμαχων διακηρύξεων, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Η κατασκευή των δικτύων περιλαμβάνει διαφορετικές πόλεις στην ίδια διακήρυξη (π.χ. για το δίκτυο διανομής σε Δράμα και Ξάνθη ή Σέρρες και Κιλκίς ή Χαλκίδα και Θήβα, κλπ), με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι προϋπολογισμοί των έργων σε τέτοια επίπεδα, που μπορούν να καλυφθούν μόνο από εργοληπτικές επιχειρήσεις 5ης τάξης και άνω.

Ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης δεν επιλέγεται αυτό της «πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς μόνο βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή)» αλλά αυτό της «πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής». Όμως, τα κριτήρια βάσει των οποίων θα αξιολογηθούν οι προσφορές των διαγωνιζόμενων δεν αιτιολογούνται επαρκώς.

Η επιστολή

Το πλήρες κείμενο της επιστολής της ΠΕΣΕΔΕ , την οποία υπογράφουν η πρόεδρος Μαρία Τσιομπάνου και ο γενικός γραμματέας Ιωάννης Δερμεντζόγλου έχει ως εξής:

«Θέμα: Απαράδεκτη χρήση φωτογραφικών ειδικών όρων εμπειρίας και κύκλου εργασιών για την ανάθεση έργων φυσικού αερίου.

Εξόφθαλμη και απαράδεκτη εύνοια σε «ειδικούς» κατασκευαστές με «φωτογραφική εμπειρία», και όχι μόνο, στην κατασκευή δικτύων φυσικού αερίου .

Η ΠΕΣΕΔΕ ζητάει την ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ της διακήρυξης και την επαναπροκήρυξη του εν λόγω έργου χωρίς «όρους» αποκλεισμού και με κριτήριο ανάθεσης μόνο την οικονομική προσφορά.

Κύριε Υπουργέ,

Κύριε Γενικέ Γραμματέα,

Κύριε Διευθύνοντα Σύμβουλε,

Κατόπιν διαμαρτυρίας μελών μας, Συνδέσμων Πιστοποιημένων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, λάβαμε γνώση ότι έχουν προκηρυχθεί σειρά διαγωνισμών που ως αντικείμενό τους έχουν την «ιδιαίτερα πολύπλοκη και εξειδικευμένη τεχνικά» εγκατάσταση δικτύων φυσικού αερίου – το σύνολο των έργων που θα δημοπρατηθούν εκτιμάται ότι θα είναι συνολικού προϋπολογισμού 100.000.000,00 € – προκειμένου να υλοποιηθεί η επέκταση του δικτύου διανομής φυσικού αερίου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Σύμφωνα με τις σχετικές διακηρύξεις, έξι τον αριθμό, που έχουν αναρτηθεί στον ειδικό, δημόσια προσβάσιμο, χώρο της πύλης www.procurement.gov.gr, Σας επισημαίνουμε τα κάτωθι :

>Η κατασκευή των δικτύων περιλαμβάνει διαφορετικές πόλεις, για παράδειγμα στην ίδια διακήρυξη το δίκτυο διανομής αφορά τις πόλεις Δράμα και Ξάνθη ή Σέρρες και Κιλκίς ή Χαλκίδα και Θήβα κλπ., με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι προϋπολογισμοί των έργων σε τέτοια επίπεδα, που μπορούν να καλυφθούν μόνο από εργοληπτικές επιχειρήσεις 5ης τάξης και άνω. Το λογικό θα ήταν τα εν λόγω έργα να αφορούν κάθε πόλη χωριστά και μάλιστα επειδή η κατασκευή σε κάθε πόλη είναι εντελώς ανεξάρτητη και διαφορετική, υπάρχει η δυνατότητα να διαιρεθεί η σύμβαση σε τμήματα (ανά πόλη) ώστε να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής στον διαγωνισμό και σε ένα μεγάλο κομμάτι εργοληπτικών επιχειρήσεων, που με τον τρόπο που έχουν διακριθεί τα δίκτυα, κατά τη γνώμη μας σκοπίμως, αποκλείονται αυτομάτως.

>Ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης δεν επιλέγεται αυτό της «πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς μόνο βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή)» αλλά αυτό της «πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής», τα κριτήρια όμως βάσει των οποίων θα αξιολογηθούν οι προσφορές των διαγωνιζόμενων δεν αιτιολογούνται επαρκώς. Ειδικότερα :

>κριτήριο Α : το προσωπικό του αναδόχου εφόσον καλύπτει τα κριτήρια επάρκειας- εμπειρίας που ορίζονται στο άρθρο 8 της ΕΣΥ κρίνεται επαρκές για την κατασκευή του έργου και δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο αξιολόγησης.

>κριτήριο Β : ο προσφερόμενος χρόνος για την ολοκλήρωση της κατασκευής των δικτύων δεν μπορεί να αξιολογείται, υπό την αίρεση της έκδοσης Εντολής Εργασίας από την ΔΕΔΑ, γιατί με την πρόβλεψη αυτή το κριτήριο αυτοαναιρείται.

>Η κατασκευαστική εμπειρία των συμμετεχόντων, που απαιτείται από την διακήρυξη, τίθεται περιοριστικά και φωτογραφικά. Συγκεκριμένα πρέπει να διευρυνθεί το περιεχόμενο του ειδικού κύκλου εργασιών της τελευταίας 3ετίας αλλά και το αντικείμενο εργασιών της τελευταίας 5ετίας πέραν της κατασκευής δικτύων φυσικού αερίου και σε έργα σε αναλόγως επικίνδυνα περιβάλλοντα (όπως διυλιστήρια, βιομηχανίες με υδραυλικές εγκαταστάσεις υπό πίεση κ.λ.π) καθώς και στην κατασκευή υδραυλικών δικτύων υπό πίεση θετική ή αρνητική (vacuum). Οι συγκεκριμένοι όροι τίθενται κατά την άποψή μας περιοριστικά, ιδιαίτερα για τους ελληνικούς οικονομικούς φορείς, ιδιαίτερα έχοντας ως δεδομένο ότι μέχρι σήμερα στην Ελλάδα τα έργα φυσικού αερίου ανατίθενται μόνο από τους υφιστάμενους αρμόδιους φορείς (ΕΔΑ), οι οποίοι τηρούν περιορισμένο μητρώο κατασκευαστών και δεν εφαρμόζουν τις διαδικασίες του Ν.4412/2016

Κύριε Υπουργέ,

Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και την Εθνική νομοθεσία, οι Αναθέτουσες Αρχές έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν την «καταλληλότητα» των οικονομικών φορέων για την εκτέλεση της σύμβασης, εισάγοντας στη διακήρυξη κριτήρια ποιοτικού ή οικονομικού ελέγχου. Όμως, κατά τη διαδικασία προσδιορισμού των κριτηρίων καταλληλότητας των υποψηφίων ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως : ΤΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ, ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΤΗΣ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ και της αποφυγής κάθε είδους άμεσων ή έμμεσων ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ.

Υπό αυτήν την έννοια, το απαιτητό επίπεδο ικανοτήτων πρέπει να μην περιορίζει τον ανταγωνισμό και ειδικά την πρόσβαση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στις δημόσιες Συμβάσεις, όπως περιγράφεται και στον «Ευρωπαϊκό Κώδικα βέλτιστων πρακτικών που διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ στις δημόσιες Συμβάσεις (βλ. κατευθυντήρια Οδηγία 17 – απόφαση 181/2016 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων). Με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό, πρέπει να αιτιολογείται με ακρίβεια η προσθήκη «ειδικών» όρων Οικονομικής, Τεχνικής και Χρηματοοικονομικής επάρκειας, διότι μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία περιορισμένου παγίου κύκλου οικονομικών φορέων κατά παραγνώριση θεμελιωδών αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού (Ε.Α. 408/2011).

Συμπερασματικά, η αναθέτουσα αρχή κατά την άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας για τη χρήση πρόσθετων κριτηρίων επιλογής, ειδικά για διαγωνισμούς που διενεργούνται με την ανοιχτή διαδικασία, δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη της τις προϋποθέσεις και τους όρους που οι διατάξεις περί ΜΕΕΠ/ΜΗΕΕΔΕ θέτουν για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις, η υπέρβαση των οποίων θα πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς και να είναι ανάλογη με τη σημασία της οικείας σύμβασης υπό την έννοια ότι θα πρέπει να αποτελεί μία αντικειμενική ένδειξη ως προς την ύπαρξη οικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας για την εκτέλεση της σύμβασης, χωρίς να βαίνει πέρα αυτού που είναι αναγκαίο προς το σκοπό αυτό. Το συγκεκριμένο έργο δεν παρουσιάζει χρηματοδοτικές ανάγκες και κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες που να δικαιολογεί αυξημένη οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια και κατά συνέπεια η χρήση πρόσθετων αυξημένων κριτηρίων επιλογής από αυτά που προσδιορίζει το Μητρώο (ΜΕΕΠ/ΜΗΕΕΔΕ) οδηγεί στον περιορισμό του κύκλου των συναγωνιζόμενων επιχειρήσεων και στον έμμεσο προσδιορισμό συγκεκριμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, οι οποίες μόνες αυτές δύναται να συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία.

Ειδικότερα, θέτοντας ιδιαίτερα εξειδικευμένες και πολύ υψηλές απαιτήσεις εμπειρίας σε συνδυασμό με χρήση κριτηρίων ανάθεσης που δεν αιτιολογούνται επαρκώς, παραβιάζονται οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της αναλογικότητας, νοθεύεται ευθέως ο ανταγωνισμός και κατευθύνεται ο διαγωνισμός σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις.

Η Ομοσπονδία μας, Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) διαμαρτύρεται έντονα για την μεθόδευση χρήσης των ως άνω απαράδεκτων διαδικασιών και απαιτεί την τροποποίηση της διακήρυξης και την διενέργεια ανοικτού δημόσιου διαγωνισμού χωρίς αποκλεισμούς, για να εξασφαλισθεί ο υγιής ανταγωνισμός και το Δημόσιο συμφέρον, αλλά και η έγκαιρη και έντεχνη εκτέλεση του έργου.

Παραμένουμε Στην διάθεσή Σας”.

Παραλήπτες

Η επιστολή της ΠΕΣΕΔΕ απευθύνεται προς τους:

Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος κ. Κώστα Χατζηδάκη
Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών πρώτων υλών κα. Αλεξάνδρα Σδούκου
Υπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων κ. Άδωνι – Σπυρίδων Γεωργιάδη
Γενικό Γραμματέα Δ.Ε & ΕΣΠΑ κ. Δημήτριο Σκάλκο
Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας κ. Απόστολο Τζιτζικώστα
Πρόεδρο ΤΕΕ κ. Γιώργο Στασινό
Διευθύνοντα Σύμβουλο ΔΕΔΑ κ. Μάριο Τσάκα

Κοινοποίηση:

Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών- Γραφείο Υπουργού κου Κ. Καραμανλή – Δ/νση Νομοθετικού
Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων Γραφείο Προέδρου
Διαχειριστική Αρχή Κεντρικής Μακεδονίας κα. Αγγελική Ωραιοπούλου
Πρόεδρο ΤΕΕ ΤΚΜ κ. Γιώργο Τσακούμη