Ψυττάλεια: πετάνε χιλιάδες κυβικά νερού στη θάλασσα, στην εποχή της λειψυδρίας

Του Γρηγόρη Γουρδομιχάλη*

Σε μία περίοδο που ο εφιάλτης της λειψυδρίας μετατρέπεται σε πραγματικότητα για την Αττική, τα νησιά και άλλες περιοχές της χώρας, ο πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθήνας – Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ) εντοπίζει στον Σαρωνικό μία σπατάλη εκατοντάδων χιλιάδων κυβικών μέτρων νερού, που σοκάρει!

«Ούτε σταγόνα χαμένη», ενώ…πετάμε καθημερινά 800.000 κυβικά νερού μόνο στην Αττική.

Άρθρο – παρέμβαση του προέδρου του ΠΕΣΥΔΑΠ Γρηγόρη Γουρδομιχάλη

 Καθώς η Αττική και ιδιαίτερα η νότια χώρα στεγνώνουν από νερό, δεν μπορώ να θυμηθώ πόσες φορές και για πόσα χρόνια έχει… «στεγνώσει» το στόμα μας εδώ στον ΠΕΣΥΔΑΠ, να πιέζουμε για την αξιοποίηση των επεξεργασμένων νερών της Ψυττάλειας που σήμερα πετιούνται άσκοπα στη θάλασσα.

Σαν ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός φορέας της αυτοδιοίκησης, ο ΠΕΣΥΔΑΠ είχε το ενδιαφέρον και την ικανότητα να αναγνωρίσει την επερχόμενη λειψυδρία πριν αυτή γίνει επείγουσα κατάσταση για την Αττική, αλλά δεν εισακούστηκε!   Τεχνικές μελέτες, ημερίδες, ψηφίσματα, συναντήσεις με την διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, διαχρονικές παρεμβάσεις με  τις κυβερνήσεις, συνεργασίες με ειδικούς, δεν στάθηκαν μέχρι τώρα ικανές να αλλάξουν…τον «σπάταλο» ρου των νερών της Ψυττάλειας προς τον Σαρωνικό.

Και κάπως έτσι, ήρθε η πραγματικότητα να μας εκδικηθεί:

Λειψυδρία: «εμφύλιος» στη Θεσσαλία, οι περιοχές που μετρούν τις σταγόνες νερού

Οι ταμιευτήρες υδάτων έχουν, ήδη, μειωθεί σε επικίνδυνα επίπεδα για την Αττική και η πρωτεύουσα άρχισε να εφαρμόζει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, τραβώντας νερό και από την Υλίκη.

Η Λέρος έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της έλλειψης νερού, η Πάρος έχει πισίνες αλλά όχι νερό για να πιει,  στη Χαλκιδική επιστρατεύτηκαν υδροφόρες, στην Κρήτη εξετάζεται η «λύση» να κλείσει η άρδευση των καλλιεργειών για να μην ξεμείνει η μεγαλόνησος από νερό, στον Έβρο η θάλασσα εισχώρησε μέσα στον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ σε δεκάδες περιοχές στερεύουν οι βρύσες, τα πηγάδια, τα ποτάμια και οι πηγές.

Σε μια ιδιαίτερα δυσμενή υδρολογική συγκυρία, οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ εμφανίζουν μείωση των αποθεμάτων τους κατά 24% φέτος, σε σχέση με το περασμένο έτος.

Συνολικά 14 δήμοι της χώρας έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ανάμεσα τους και περιοχές στην Κόρινθο, την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη…

Και την ίδια στιγμή που μας συμβαίνει το «αδιανόητο» (στην πραγματικότητα ήταν προβλέψιμο λόγω της κλιματικής κρίσης), εμείς αφήνουμε καθημερινά 800.000 κυβικά μέτρα επεξεργασμένου νερού της Ψυττάλειας, να χύνονται ανεκμετάλλευτα στη θάλασσα (αυτό είναι το πραγματικά αδιανόητο)!

Όχι, δεν είναι «λύματα» – όπως βολικά αποκαλούνται – αυτά τα 800.000 κυβικά μέτρα νερού. Είναι νερά που έρχονται από τον Εύηνο και τον Μόρνο,  περνούν από τον δευτεροβάθμιο βιολογικό καθαρισμό της Ψυττάλειας, καθαρίζουν κατά 95% και αφήνονται…να «εκβάλλουν» ανεκμετάλλευτα στη θάλασσα!

Στην ουσία η Ψυττάλεια είναι ο μεγαλύτερος ποταμός σταθερής ροής στην Ελλάδα, αλλά η χώρα δεν αξιοποιεί ούτε σταγόνα του!

Έχει «στεγνώσει» το στόμα μου να εξηγώ σε υπουργούς, σε υπηρεσιακούς παράγοντες και σε φορείς της Πολιτείας ότι, αυτή η τεράστια ποσότητα νερού θα μπορούσε να εξοικονομηθεί και να χρησιμοποιηθεί για άρδευση αναδασώσεων στο όρος Αιγάλεω, για βιομηχανική χρήση, για άρδευση δημοτικών χώρων και πάρκων, για πλύσεις δρόμων, για άρδευση του κάμπου των Μεγάρων κλπ.

Επιστημονική μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων, υποστηρίζει ότι μέσα σε μία 5ετία θα μπορούσαν να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα που απαιτούνται για τη Δυτική Αττική. Σύμφωνα με αυτήν την μελέτη, το 40% του επεξεργασμένου νερού θα διοχετευόταν στη βιομηχανία, το 26% στη γεωργία, το 18% στην αναδάσωση περιοχών και το 12% για την ικανοποίηση των αναγκών του αστικού πρασίνου.

Αυτό ακριβώς κάνουν για να εξοικονομούν νερό, άλλες χώρες της Μεσογειακής λεκάνης. Στο Ισραήλ οι ανάγκες πόσιμου νερού αντιπροσωπεύουν το 40% της συνολικής κατανάλωσης, αλλά το 51% αφορά την γεωργία και την άρδευση. Μεγάλο μέρος των αναγκών (45%) καλύπτεται από επεξεργασμένα λύματα, τα οποία διοχετεύονται στις αγροτικές περιοχές με χωριστό δίκτυο. Περίπου το 87% των λυμάτων στη χώρα καθαρίζονται και χρησιμοποιούνται στη γεωργία, ενώ κάτι αντίστοιχο γίνεται σε μικρότερο ποσοστό και στην Ισπανία.

 Έχει εισπράξει πολλούς επαίνους και λόγια συμπάθειας για την πρόταση του ο ΠΕΣΥΔΑΠ, αλλά τίποτα δεν έχει ακόμα εκκινήσει…λόγω κόστους.

-Σοβαρά μιλάμε τώρα;

Μόνο για την υπογειοποίηση στο Ελληνικό και σε ένα μικρό τμήμα της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος, ο συνολικός προϋπολογισμός ξεπερνάει τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Και δεν μπορούμε να βρούμε τους εθνικούς και κοινοτικούς πόρους για ένα έργο που αφορά τη ζωή μας, την επιβίωση και την εξοικονόμηση ενός δημόσιου αγαθού όπως το νερό;

Άποψη μου είναι ότι το έργο αξιοποίησης του νερού της Ψυττάλειας και το δίκτυο επαναφοράς και διανομής του, έπρεπε να έχει ενταχθεί  στο Ταμείο Ανάκαμψης. 

Ήταν μοναδική ευκαιρία.

Τώρα, όμως, σήμανε η ώρα μιας μοναδικής ανάγκης. Εκτός αν πιστεύει κανείς ότι μπορούμε να αφήσουμε τα πράγματα,  σε ενδεχόμενες… βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις!