Πολυνομοσχέδιο:  Συστήνεται ο νέος ενιαίος φορέας «Ελληνικό Κτηματολόγιο»

Η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας σε συνδυασμό με την ανάρτηση των δασικών χαρτών αποτελούν κεντρικά αναπτυξιακά εργαλεία και συνεπώς προτεραιότητες της Κυβέρνησης. Πρόκειται για δύο σημαντικές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση, με στόχο τη διασφάλιση της ασφάλειας δικαίου για τις επενδύσεις και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών επί της ακίνητης τους περιουσίας.  Αυτά αναφέρονται σε ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ και αναλυτικά σημειώνεται ότι:

-Ελληνικό Κτηματολόγιο

Με το παρόν σχέδιο νόμου συστήνεται ο νέος ενιαίος φορέας «Ελληνικό Κτηματολόγιο», όπως ισχύει σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ανώνυμη Εταιρεία του δημοσίου «Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση» (Ε.Κ.ΧΑ.) θα ενσωματωθεί στον νέο οργανισμό, καθώς και τα υφιστάμενα κτηματολογικά γραφεία και υποθηκοφυλακεία. Η δημιουργία του ενιαίου φορέα επιτρέπει τη διαμόρφωση μίας ενιαίας στρατηγικής και την επίτευξη του απαραίτητου συντονισμού που θα θέσει σε λειτουργία το σύστημα του Κτηματολογίου και τελικά θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της ελληνικής επικράτειας έως το 2020.

Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση θεσπίζει ένα ορθολογικό και ενιαίο τρόπο οργάνωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών καταχώρισης και δημοσιότητας των δικαιωμάτων σε ολόκληρη την επικράτεια. Επιβάλει ακόμη την εφαρμογή ενιαίων κανόνων σχετικά με τον τρόπο καταχώρισης και δημοσιότητας των δικαιωμάτων, και τον τρόπο υπολογισμού και είσπραξης των τελών, ώστε να διασφαλίσει την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και την ασφάλεια των συναλλαγών, πριν ακόμη από την ολοκληρωτική μετάβαση στο καθεστώς του κτηματολογίου, μέσω της σταδιακής και ελεγχόμενης  μετάβασης σε μια αποκεντρωμένη δομή.

Η τελική δομή και ο τρόπος λειτουργίας του Ελληνικού Κτηματολογίου είναι αποτέλεσμα ευρείας διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με την Παγκόσμια Τράπεζα να έχει συμβουλευτικό ρόλο. Η ριζική αναδιοργάνωση των δομών κτηματογράφησης πραγματοποιείται ώστε να εξασφαλίσει πλήρως την αρχή της δημοσιότητας και να κατοχυρώσει την ασφάλεια των συναλλαγών. Το οργανόγραμμα και ο κανονισμός λειτουργίας του φορέα ουσιαστικά ενσωματώνονται στο σχέδιο νόμου, ώστε να μπορεί να τεθεί άμεσα σε λειτουργία.

Οργανωτική δομή

Το Ελληνικό Κτηματολόγιο διαρθρώνεται σε μία κεντρική καθώς και σε περιφερειακές υπηρεσίες που συμπεριλαμβάνουν 17 κτηματολογικά γραφεία και 75Υποκαταστήματα.Η σύσταση των Υποκαταστημάτων θα γίνει σταδιακά και εντός δύο ετών από την ψήφιση του νομοσχεδίου.

Νομική μορφή

Το Ελληνικό Κτηματολόγιο θα είναι φορέας του δημοσίου, με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, θα παρέχει υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα και θα τελεί υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ. Η νομική του μορφή επιλέχθηκε για δύο λόγους:

Ο νομικός έλεγχος και η καταχώριση των δικαιωμάτων των πολιτών συνιστά άσκηση δημόσιας εξουσίας και επομένως δεν μπορεί παρά να ανατεθεί σε όργανο που ανήκει στο κράτος.

Τα δεδομένα που τηρούνται στο Κτηματολόγιο αφορούν την ακίνητη περιουσία των πολιτών και του δημοσίου σε όλη την επικράτεια και εξυπηρετούν άμεσα δημόσιους σκοπούς. Συνεπώς, η κυριότητα και η συναφής διαχείριση/εκμετάλλευσή τους, οφείλει να ανήκει αποκλειστικά στο κράτος.

Αρμοδιότητες του φορέα.

Το Ελληνικό Κτηματολόγιο διενεργεί την κτηματογράφηση στο σύνολο της χώρας και λειτουργεί το σύστημα του εθνικού κτηματολογίου. Τηρεί, ενημερώνει και λειτουργεί το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών  σε όσες περιοχές δεν έχει γίνει έναρξη της λειτουργίας του εθνικού κτηματολογίου, ασκώντας όλες τις σχετικές αρμοδιότητες που ασκούνται από τα υποθηκοφυλακεία, ενώ διατηρεί και διαχειρίζεται τα αρχεία των υποθηκοφυλακείων και μετά την έναρξη λειτουργίας του κτηματολογίου. Ασκεί ακόμη, τις αρμοδιότητες του ενεχυροφυλακείου που έχουν προσωρινά ανατεθεί στα υποθηκοφυλακεία. Προβλέπεται επίσης η διαχείριση των βάσεων δεδομένων του κτηματολογίου και δίνεται η δυνατότητα να αναθέτει σε τρίτους υπηρεσίες, μελέτες και έργα που κρίνονται απαραίτητα για την επίτευξη των σκοπών του. Δίνεται τέλος η δυνατότητα συνεργασίας με άλλους φορείς και η συμμετοχή του φορέα σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βασικοί στόχοι

Η μεγάλη αυτή αλλαγή που εισάγει το σχέδιο νόμου για τη σύσταση του Ελληνικού Κτηματολογίου:

εκσυγχρονίζει το σύστημα δημοσιότητας στη βάση ενός μοναδιαίου κωδικού ακινήτου και όχι σε ονομαστική βάση

εξασφαλίζει την ενιαία εφαρμογή των κανόνων καταχώρισης και δημοσιότητας των δικαιωμάτων των πολιτών αλλά και του Ελληνικού Δημοσίου επί της ακίνητης περιουσίας, μέσω της άσκησης ενιαίας εποπτείας

παρέχει υπηρεσίες καταχώρισης με διαφανή και αποτελεσματικό τρόπο

βελτιώνει την εξυπηρέτηση των χρηστών, μέσω των ηλεκτρονικών εφαρμογών κατάθεσης των προς καταχώριση πράξεων, λήψης πιστοποιητικών, έρευνας κτηματολογικών δεδομένων κ.τ.λ.

Κεντρικά αποτελέσματα

Αντιμετωπίζουμε με αυτόν τον τρόπο κεντρικά ζητήματα, που είχαν ως αποτέλεσμα την τόσο μεγάλη καθυστέρηση της διαδικασίας κτηματογράφησης. Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού, της παρακολούθησης, καθώς και του αποτελεσματικού ελέγχου και αξιολόγησης του συστήματος κτηματογράφησης:

Δημιουργούμε τις κατάλληλες εφαρμογές και ηλεκτρονικές υπηρεσίες που θα επιτρέψουν τη διαβαθμισμένη διάθεση των κτηματολογικών στοιχείων, με σεβασμό στη διαφύλαξη των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.

Προχωράμε στη σταδιακή ψηφιοποίηση του αρχείου που έχουν στη διάθεση τους τα υφιστάμενα υποθηκοφυλακεία, ώστε αυτά να είναι άμεσα διαθέσιμα για κάθε χρήση, καθιστούμε δυνατό τον άμεσο έλεγχο και κατοχυρώνουμε τις εμπράγματες σχέσεις.

Δημιουργούμε ταυτόχρονα ένα αποτελεσματικό μηχανισμό διόρθωσης τυχόν εσφαλμένων εγγραφών.

Κωδικοποιούμε τα τέλη που εισπράττονται από τα Υποθηκοφυλακεία και απλοποιούμε τον τρόπο υπολογισμού τους.

Μειώνουμε τη γραφειοκρατία προβλέποντας την είσπραξη όλων των τελών ηλεκτρονικά.

Απλοποιείται η διαδικασία είσπραξης των τελών για τον πολίτη, αφού αυτή θα διενεργείται μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Διασφαλίζεται η ενιαία εφαρμογή των διατάξεων, καθ ότι το θεσμικό πλαίσιο απλοποιείται και διότι η εφαρμογή τους κατά το μεγαλύτερο μέρος  θα γίνεται ηλεκτρονικά

Ζητήματα Προσωπικού

Οι θέσεις εργασίας των υπαλλήλων της νομικής υπηρεσίας της ΕΚΧΑ, των υπαλλήλων των υφιστάμενων έμμισθων υποθηκοφυλακείων, καθώς και των άμισθων υποθηκοφυλακείων διασφαλίζονται απόλυτα. Οι μεν υπάλληλοι των έμμισθων υποθηκοφυλακείων, οι οποίοι είναι δικαστικοί υπάλληλοι, έχουν τη δυνατότητα είτε να ενταχθούν στο φορέα ως δημόσιοι υπάλληλοι, είτε να μεταταχθούν σε θέσεις κλάδου δικαστικών υπαλλήλων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Οι δε υπάλληλοι των άμισθων υποθηκοφυλακείων μεταφέρονται στο φορέα σε προσωποπαγείς θέσεις, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, αορίστου χρόνου. Οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας διατηρούνται, καθώς αναγνωρίζεται η αποκτηθείσα τεχνογνωσία και εμπειρία των υπαλλήλων.