«Πράσινες μετακινήσεις»: Στο «κόκκινο» τα θανατηφόρα ατυχημάτα!

Της Γιούλης Μανώλη/

Υψηλού κινδύνου είναι τα ήπια μέσα μεταφοράς στις πόλεις, που δε διαθέτουν τις αναγκαίες υποδομές. Εξίσου επικίνδυνες είναι οι πόλεις με «ανάπηρες» υποδομές για τις μετακινήσεις  των πεζών. Το πρόβλημα δεν έχει ελληνική καταγωγή, διασχίζει τον Ατλαντικό  και αναδεικνύεται ανάγλυφο, λόγω της παγκόσμιας στροφής προς τις εναλλακτικές μετακινήσεις.

Στις ΗΠΑ χτύπησε κόκκινος συναγερμός από έκθεση που δείχνει ραγδαία αύξηση των θανάτων πεζών την τελευταία διετία.

Στην Ευρώπη  μέσα από τα διαρθρωτικά προγράμματα, η ΕΕ χρηματοδοτεί μία σειρά παρεμβάσεων τόσο σε επίπεδο στρατηγικού σχεδιασμού όσο και σε υποδομές και έργα παρέμβασης παρέχοντας την απαραίτητη χρηματοδότηση αλλά και το πολιτικό πλαίσιο το οποίο απαιτείται για να εξασφαλίσει μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό που θα αποφεύγει αποσπασματικές δράσεις με αυξημένο κόστος και μειωμένα αποτελέσματα.

Στην Ελλάδα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας εφαρμόζονται σε 162 δήμους. Νέες υπηρεσίες ήπιων και ευέλικτων μέσων μεταφοράς, όπως είναι τα ηλεκτροκίνητα ποδήλατα, τα πατίνια και τα σκούτερ, ξεκίνησαν να προσφέρονται στη Θεσσαλονίκη και το τελευταίο διάστημα στην Αθήνα.

Στην ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, ο ρόλος των πόλεων στην Ευρώπη αναβαθμίζεται συνεχώς, και η «Urban Agenda for the EU» αναδεικνύεται σταδιακά σε μείζονα ευρωπαϊκή πολιτική. Οι πόλεις αναγνωρίζονται ως ο βασικός πυρήνας παρέμβασης για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και για το λόγο αυτό περισσότεροι ευρωπαϊκοί πόροι κατευθύνονται προς αυτές, όπως είναι το πρόγραμμα URBACT και οι Αστικές Καινοτόμες Δράσεις (Urban Innovative Actions).

Οι πεζοί κινδυνεύουν

Στις ΗΠΑ όπου το αυτοκίνητο παραμένει κορυφαίο μέσο μεταφοράς, οι πεζοί κινδυνεύουν ολοένα και περισσότερο από τραυματισμούς και θάνατο. Μία νέα έκθεση αναζωπύρωσε τη συζήτηση για την ευθύνη των πόλεων που καλούνται να πάρουν μέτρα ασφαλέστερων υποδομών.

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση  Smart Growth America αντλώντας δεδομένα από το ομοσπονδιακό Σύστημα Πληροφοριών Ανάλυσης Θνησιμότητας διαπίστωσε ότι υπήρχαν 12.057 θάνατοι πεζών το 2016 και το 2017 μαζί (6.080 και 5.977 θάνατοι, αντίστοιχα), τα δύο υψηλότερα σύνολα από το 1990.

Κληρονομιά υποδομής
Η απειλή έχει αυξηθεί από το χαμηλό των 4.109 θανάτων το 2009, αύξηση πάνω από 35%. “Η κατώτατη γραμμή είναι: σκοτώνουμε περισσότερους ανθρώπους με τα πόδια”, δήλωσε ο Emiko Atherton, Διευθυντής του Εθνικού Συνδέσμου Ολοκληρωμένων Οδών. Το πρόβλημα σύμφωνα με την έκθεση της  Smart Growth America «είναι μια κληρονομιά υποδομής που δεν συνεχίστηκε με έναν πληθυσμό που θέλει – ή χρειάζεται – να περπατήσει. Ενώ ορισμένες πόλεις έχουν επενδύσει σημαντικά σε λωρίδες ποδηλασίας, δημόσιες συγκοινωνίες ή νέες δυνατότητες κινητικότητας, πολλές πόλεις εξακολουθούν να υστερούν, με ανεπαρκή πεζοδρόμια που μπορούν να αφήσουν τους πεζούς σε κίνδυνο. Επίσης τα έργα Vision Zero που επιδιώκουν την εξάλειψη των θανάτων από κυκλοφορία δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα ώστε να εξουδετερώσουν την αύξηση των οχημάτων που ταξιδεύουν.

Καθώς οι νέες δυνατότητες κινητικότητας, όπως τα κοινά ποδήλατα και τα σκούτερ επεκτείνονται στις πόλεις, οι υποστηρικτές τους προειδοποιούν ότι δεν γίνονται αρκετά για να σχεδιαστούν δρόμοι που μπορούν να φιλοξενήσουν την πλήρη ποικιλία ταξιδιωτών, αφήνοντας τα πεζοδρόμια και τις λωρίδες ποδηλασίας γεμάτες.

Γειτονιές χαμηλών εισοδημάτων

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στις γειτονιές χαμηλών εισοδημάτων και μειονοτικών πληθυσμών, οι οποίες παραδοσιακά «απολαμβάνουν» μικρότερες επενδύσεις σε υποδομές. Οι Αφροαμερικανοί και  οι Ινδοαμερικανοί είναι πιο πιθανό να διατρέχουν κίνδυνο ως πεζοί. Ο Charles Brown, ερευνητής στο Κέντρο Μεταφορών του Πανεπιστημίου Rutgers, δήλωσε ότι οι αυξημένοι κίνδυνοι αντικατοπτρίζουν το υψηλότερο μερίδιο των κατοίκων μειονοτήτων που πρέπει να περπατήσουν για να πάνε στη δουλειά τους.
Οι πιο επικίνδυνες πολιτείες είναι συγκεντρωμένες στο νότο. Το Ορλάντο αναδείχθηκε στην  πιο επικίνδυνη πόλη της χώρας, όπως συνέβαινε και σε παρόμοια αναφορά του 2016. Είναι ένα πρόβλημα που η πόλη γνωρίζει πολύ καλά και εργάζεται ενεργά για να διορθώσει, εξήγησε ο Billy Hattaway, Διευθυντής Συγκοινωνιών για την πόλη του Ορλάντο. «Δεν θέλουμε να δούμε αυτή τη φήμη να συνεχιστεί», δήλωσε ο Hattaway, προτείνοντας η πόλη να υιοθετήσει ένα σχέδιο Vision Zero, με επενδύσεις σε περισσότερες υποδομές ποδηλάτων και πεζών και επανασχεδιασμό σημαντικών δρόμων για την επέκταση της πρόσβασης στο πεζοδρόμιο, τη μείωση της ταχύτητας των οχημάτων και την προσφορά ασφαλέστερων χώρων κυκλοφορίας για τους πεζούς.