Πράσινο Ταμείο: παρατάσεις προγραμμάτων και νέα έργα

Σε αύξηση της χρηματοδότησης για έργα προστασίας και αναβάθμισης του περιβάλλοντος, αναμένεται να προχωρήσει το Πράσινο Ταμείο από τη νέα χρονιά, προκειμένου να αυξηθεί η απορρόφηση των διαθέσιμων κεφαλαίων και να επεκτείνει την παρουσία του σε νέες παρεμβάσεις σε όλη τη χώρα. Παράλληλα παρατείνονται οι προθεσμίες για σειρά προγραμμάτων των Δήμων.

Το Πράσινο Ταμείο χρηματοδοτεί προγράμματα που καταρτίζονται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή άλλα υπουργεία και τους εποπτευόμενους οργανισμούς τους, αποκεντρωμένες γενικές διοικήσεις, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Όπως αναφέρει στο powergame.gr ο πρόεδρος του οργανισμού, Γιάννης Ανδρουλάκης, το Πράσινο Ταμείο έχει ταμειακά διαθέσιμα ύψους 4,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων μπορεί διαθέτει σε ετήσια βάση περί τα 125 εκατ. ευρώ. Οι εισροές ανέρχονται σε 300 εκατ. ευρώ, σε ετήσια βάση. Το ποσοστό απορρόφησης των κονδυλίων από τους ενδιαφερόμενους φορείς, κυριως τους Δημους όλης της χώρας, είναι 70%.

Γιάννης Ανδρουλάκης, πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου

Το Πράσινο Ταμείο έχει δύο κυρίως άξονες δράσης: Το φυσικό περιβάλλον και το λεγόμενο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, δηλαδή, μεταξύ άλλων, την ανάπλαση κοινόχρηστων χώρων, όπως είναι για παράδειγμα τα πάρκα και οι παιδικές χαρές, την αποκατάσταση δημόσιων κτιρίων που είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα και την αποκάλυψη/αποκατάσταση των ρεμάτων. Επίσης, το Πράσινο Ταμείο χρηματοδοτεί, μεταξύ άλλων, καινοτόμες δράσεις από πολίτες και περιβαλλοντικές οργανώσεις με ποσά έως 50.000 ευρώ (μαζί με το ΦΠΑ) ανα δικαιούχο.

Νέα έργα το 2024:

Ο κ. Ανδρουλάκης επισημαίνει ότι στο σχεδιασμό του Πράσινου Ταμείου είναι η προώθηση «πιο στοχευμένων» μέτρων για τη στήριξη των ΟΤΑ, η λειτουργία με νέα κριτήρια πέρα από τα αμιγώς πληθυσμιακά, δηλαδή με την επέκταση της παρουσίας του οργανισμού σε δράσεις στα νησιά (όπως για παράδειγμα τον καθαρισμό των βυθών) και τους ορεινούς δήμους της χώρας.

«Στόχος μας είναι η αλλαγή της “φιλοσοφίας” των χρηματοδοτήσεων, η ανακατεύθυνση των διαθέσιμων πόρων και η στροφή σε πιο μεγάλα έργα», δηλώνει χαρακτηριστικά. «Θέλουμε επίσης να ανεβάσουμε ταχύτητα στις δράσεις για το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, οι οποίες συμβάλλουν στην καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης και γενικότερα των περιβαλλοντικών παραβάσεων» προσθέτει.

Ένα από τα πλέον σημαντικά μέτωπα για το Πράσινο Ταμείο το 2024 θα είναι η ενεργός συμμετοχή στις πολιτικές για τα δάση, όπου το ύψος των χρηματοδοτικών συμβάσεων για τις μελέτες συντήρησης, πυροπροστασίας κτλ αναμένεται σχεδόν να διπλασιαστεί έναντι των σημερινων επιπέδων. Το Πράσινο Ταμείο θα έχει ενεργό ρόλο στη χρηματοδοτική στήριξη των διαχειριστικών μελετών, οι οποίες, με βάση το νομοσχέδιο που ετοιμάζει το ΥΠΕΝ, θα είναι υποχρεωτικές σε όσες δασικές περιοχές δεν υπάρχουν σήμερα, ενώ σε όσα δάση υπάρχουν διαχειριστικές μελέτες αυτές θα επικαιροποιούνται με έναν «αυτόματο» μηχανισμό σε προκαθορισμένα τακτικά χρονικά διαστήματα.

Πληρωμές εντός του 2024 για τα Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών ρύπων:

Επίσης, άμεσα θα «τρέξει» από το Πράσινο Ταμείο το πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση των μελετών που αφορούν τα Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών ρύπων (ΔΗΣΜΕ), καθώς η σχετική Υπουργική Απόφαση θα είναι έτοιμη μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες. Στον εθνικό κλιματικό νόμο, που ψηφίστηκε το 2022, προβλέπεται ότι οι Δήμοι θα πρέπει να συλλέγουν στοιχεία για τον υπολογισμό των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από τα δημοτικά κτίρια.

Στα ΔΗΣΜΕ θα πρέπει να αναφέρονται οι στόχοι εκπομπών που πρέπει να επιτευχθούν κατ’ έτος και κατά τα έτη 2025 και 2030, καθώς και οι δράσεις για τη μείωση των εκπομπών και την αύξηση των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου. Κανονικά, οι Δήμοι θα έπρεπε να έχουν έτοιμα αυτά τα Σχέδια από την 1η Ιανουαρίου 2024, ωστόσο αυτό δεν είναι εφικτό λόγω της έλλειψης κονδυλίων. Οι πρώτες πληρωμές από το Πράσινο Ταμείο θα γίνουν εντός της νέας χρονιάς.

Παράταση προθεσμίας για το πρόγραμμα εξασφάλισης κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων: Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου αποφάσισε την παράταση της πρόσκλησης που αφορά στο «Επιχειρησιακό σχέδιο για την εξασφάλιση κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων – Ε.Σ.Ε.Κ.Κ.», προϋπολογισμού 10,3 εκατ. ευρώ, που υλοποιείται στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου». Η προθεσμία υποβολής προτάσεων έληγε στις 31 Δεκεμβρίου και αποφασίστηκε η παράταση του κατά 7 μήνες, έως τις 29 Ιουλίου 2024.

Στο πλαίσιο της εφαρμογή του σχεδίου πόλης και της απόκτησης των χαρακτηρισμένων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, οι Δήμοι καταρτίζουν Επιχειρησιακό Σχέδιο στο οποίο καταγράφονται οι συγκεκριμένοι χώροι. Στις περιπτώσεις που δεν έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση, οι Δήμοι ιεραρχούν αυτούς τους χώρους ως προς την αναγκαιότητα της απόκτησής τους, ενώ λαμβάνουν υπόψη και το χρονικό διάστημα που έχει περάσει από την επιβολή της απαλλοτρίωσης. Έτσι λοιπόν, υποβάλλουν πρόταση χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο ώστε να εκπονήσουν το επιχειρησιακό σχέδιο για την εξασφάλιση κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων.

Ανοιχτή ως τις 29 Μαρτίου είναι η πρόσκληση για το πρόγραμμα που αφορά στις σύνθετες αναπλάσεις, τις παρεμβάσεις στον αστικό χώρο και τα ολοκληρωμένα πολεοδομικά σχέδια. Το πρόγραμμα «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» για τα έτη 2023-2024», έχει συνολικό προϋπολογισμό 55,52 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτεί μεταξύ άλλων, τη δημιουργία νέων ή την αναβάθμιση υφιστάμενων παιδικών χαρών και πάρκων δραστηριοτήτων (όπως πάρκα σκύλων και άλλα θεματικά πάρκα), την αναβάθμιση ανακατασκευή, πεζοδρόµων και πεζοδροµίων ή την κατασκευή νέων, την ανακαίνιση κτιρίων που βρίσκονται στην ιδιοκτησία των Δήμων ή έχουν εκμισθωθεί/παραχωρηθεί σε ΟΤΑ από φορείς που συγκαταλέγονται στους εν δυνάμει δικαιούχους του Πράσινου Ταμείου για χρονική διάρκεια τουλάχιστον 15 ετών.

Επίσης, χρηματοδοτείται η διαμόρφωση θεσμοθετημένων χώρων στάθμευσης οχημάτων, υπέργειων και υπαίθριων με βιοκλιματικά υλικά, όπως και υπόγειων, καθώς και η ενεργειακή, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση σχολικών κτιρίων.

Σε περίπτωση που μέχρι τις 29 Μαρτίου δεν έχουν υποβληθεί αρκετές προτάσεις, το ΔΣ του Πράσινου Ταμείου ενδέχεται να αποφασίσει την παράταση της προθεσμίας, δεδομένου ότι περίπου το 40% των δημάρχων σε όλη τη χώρα έχει αλλάξει μετά τις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές και ορισμένοι δήμαρχοι ίσως δεν θα έχουν προλάβει να ενημερωθούν και να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες