Ψηφιακός έλεγχος σε αιγιαλό και πλατφόρμα εξαγοράς καταπατημένων

Ψηφιακό έλεγχο για αυθαιρεσίες σε αιγιαλό και παραλίες και ανάπτυξη ειδικού πληροφοριακού συστήματος μέσα από το οποίο θα υποβάλλονται οι αιτήσεις για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου προβλέπει  το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών,  για τους όρους αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές.

Τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία παρουσίασε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης στο υπουργικό συμβούλιο, που συνεδρίασε την Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2023 υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

 Με το νέο νομοσχέδιο εισάγεται:

• Ψηφιακή καταγραφή, των δημόσιων εκτάσεων σε αιγιαλούς
• Επιβολή αυστηρότερων όρων στην παραχώρηση της παραλίας, ώστε να εξασφαλίζονται η Ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών και δημόσια έσοδα.
• Εντατικοί έλεγχοι,  με την αξιοποίηση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, με χρήση από τους πολίτες ηλεκτρονικής εφαρμογής σε κινητά τηλέφωνα, αλλά και από τον ελεγκτικό μηχανισμό Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών ΣμηΕΑ – drones και  εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, για τον εντοπισμού τσε πραγματικό χρόνο των παραβάσεων στον αιγιαλό κατά μήκος της παράκτιας ζώνης.
• Οι έλεγχοι  θα γίνονται, όχι από τους δήμους, αλλά από το κεντρικό κράτος και  την Κτηματικη Υπηρεσία του Δημοσίου.
• Βαριά πρόστιμα για τους παραβάτες. Μάλιστα, θα βεβαιώνονται και θα εισπράττονται άμεσα.

Αιτήσεις για εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων

Παράλληλα θεσμοθετείται  η ανάπτυξη ειδικού πληροφοριακού συστήματος μέσα από το οποίο θα υποβάλλονται οι αιτήσεις για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου για πάνω από 30 έτη με εκπτώσεις έως 80% στην αντικειμενική τιμή και σε 60 δόσεις από 100 ευρώ το μήνα που προβλέπει ο νόμος. Στόχος είναι η είσπραξη 500 εκατ. ευρώ σε βάθος 5 ετών.

Εκτιμάται, δε, ότι πάνω από εννέα στα δέκα δημόσια ακίνητα έχουν καταπατηθεί καθώς σε σύνολο 97.029 καταγεγραμμένων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί τα 89.928, δηλαδή ποσοστό 92%. Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους.

Η κυβερνητική ανακοίνωση 

Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση, με το νομοσχέδιο που παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ο κος Χατζηδάκης,  για τους όρους αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές αντιμετωπίζεται το υφιστάμενο προβληματικό νομοθετικό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από τη πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων ως προς τη διαχείριση του αιγιαλού (Κτηματική Υπηρεσία Δημοσίου, Δήμοι, ΕΤΑΔ), τη βραδεία και αδιαφανή προφορική διαδικασία παραχώρησης από Δήμους, το παρωχημένο και αναποτελεσματικό σύστημα προστασίας/ επιβολής της νομιμότητας σε περίπτωση παραβάσεων στον αιγιαλό και τους περιορισμούς στη χρήση του παλαιού αιγιαλού.

Σκοπός του σχεδίου νόμου είναι η θέσπιση ενός νομοθετικού πλαισίου που να προστατεύει κατά τρόπο ουσιαστικό τους αιγιαλούς, ως στοιχείο του περιβάλλοντος, χωρίς να εμποδίζει την ανάπτυξη, την τροποποίηση της διαδικασίας παραχώρησής τους, ώστε να γίνεται με τρόπο ταχύ αλλά και διαφανή, την εξασφάλιση της τήρησης της νομιμότητας, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας και η δημόσια περιουσία να αξιοποιείται, με διατήρηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που σχετίζονται με το περιβάλλον.

Οι παρεμβάσεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περιλαμβάνουν τη διαβάθμιση στην προστασία των αιγιαλών, την ηλεκτρονική πλειοδοτική διαδικασία διαγωνισμού αποκλειστικά από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, την καθιέρωση υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων και την αντιμετώπιση ζητημάτων στις παραχωρήσεις προς τουριστικούς φορείς/ όμορες επιχειρήσεις.

Τέλος στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες για την επιβολή της νομοθεσίας για παραβάσεις σε αιγιαλούς, όπως μέτρα άμεσης διακοπής και αποτροπής της αυθαίρετης κατάληψης (άμεση απομάκρυνση κινητών στοιχείων, σφράγιση επιχείρησης), αυστηροποίηση προστίμων, αξιοποίηση τεχνολογίας για τον εντοπισμό όλων των παραβάσεων μέσω drones, και τη συνεργασία με κλιμάκια ελέγχου της αυθαίρετης δόμησης (ΑΑΔΕ, ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ, ΟΤΑ, Εισαγγελία).