REN21: Καμπανάκι για διασυνδέσεις, έξυπνα δίκτυα, αποθήκευση και δημοπρασίες των ΑΠΕ

Οι δημοπρασίες των ΑΠΕ εγκυμονούν τον κίνδυνο να συρρικνωθεί  η συμμετοχή των μικρομεσαίων σε ευρωπαϊκό και των μεγάλων σε εγχώριο  επίπεδο ενεργειακών επιχειρήσεων στην αγορά.

Η παγκόσμια κοσμογονία που γίνεται στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εάν δεν ληφθούν μέτρα και δεν τεθούν κανόνες ισότιμης και ισόρροπης ανάπτυξης, θα  οδηγηθεί σε έναν νέο κύκλο υπερσυγκέντρωσης της αγοράς ενέργειας, με συνέπειες, που θα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές για την Ελλάδα, να υπονομευτεί η επιχειρηματικότητα, η ανάπτυξη, η απασχόληση και η προοπτική της Δημοκρατίας της Ενέργειας.

Τον κίνδυνο οι διαγωνισμοί ΑΠΕ να βγάλουν  εκτός παιχνιδιού τις μικρομεσαίες ενεργειακές επιχειρήσεις, επισήμανε ο καθηγητής του ΕΜΠ Αρθούρος Ζερβός, πρόεδρος του παγκόσμιου δικτύου REN21 με δηλώσεις του σε δημοσιογράφους, επισημαίνοντας παράλληλα ότι με τα μέχρι τώρα δεδομένα ο στόχος του 32% ΑΠΕ έως το 2030 που έχει τεθεί από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα δεν μπορεί να καλυφθεί από την Ελλάδα και ότι είναι  αδύνατη η ανάπτυξη πράσινης ενέργειας χωρίς διασυνδέσεις και αποθήκευση ενέργειας.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις διεθνώς, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα και την χώρα μας, ο κ. Ζερβός υπογράμμισε ότι στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ συντελείται κοσμογονία με βασικά χαρακτηριστικά την πτώση του κόστους εγκατάστασης (πάνω από 80% στα φωτοβολταϊκά και 40% στα αιολικά σε σχέση με το 2010), την αύξηση των επενδύσεων (την τελευταία πενταετία πάνω από τα δύο τρίτα των νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής είναι ανανεώσιμες πηγές) και την αλλαγή του τρόπου υποστήριξης, από το μοντέλο των εγγυημένων τιμών προς την διεξαγωγή δημοπρασιών και, σε επόμενο στάδιο, στην απευθείας συμμετοχή στην αγορά όπως οι συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.

Δύσκολη η ανάπτυξη χωρίς διασυνδέσεις, έξυπνα δίκτυα και αποθήκευση

Στην ηλεκτροπαραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως τόνισε ο κ. Ζερβός, τα τελευταία χρόνια, έγινε κοσμογονία. Όμως η ηλεκτροπαραγωγή αντιπροσωπεύει μόνο το 20% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης. Το υπόλοιπο 80% αφορά στην ενεργειακή κατανάλωση του τομέα ψύξης – θέρμανσης (48%) και στις μεταφορές (32%). Γι’ αυτό θα είναι δύσκολο να επιτευχθούν οι δεσμεύσεις που έχουν ληφθεί βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό του άνθρακα και την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αδύνατο να επιτευχθεί ο στόχος του 20% ενεργειακή κατανάλωση από ΑΠΕ έως το 2020. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το διάστημα 2008 – 2013, η συνεισφορά της ανανεώσιμης ενέργειας στη συνολική ενεργειακή κατανάλωση της χώρα μας αυξήθηκε από 8% σε 15%, αλλά από το 2013 και μετά, η κατάσταση δεν άλλαξε. Η αύξηση κατά την περίοδο 2008 – 2013, σύμφωνα με τον κ. Ζερβό, καταγράφηκε κυρίως λόγω της ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών, αλλά και εξαιτίας της πτώσης στην ενεργειακή κατανάλωση, ελέω κρίσης. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παράμετρος της καύσης βιομάζας για θέρμανση, πρακτική που, λόγω της ύφεσης, κατέγραψε άνοδο περίπου 35%. Από το 2013 και έπειτα, παρότι η ενεργειακή κατανάλωση σταθεροποιήθηκε, η καύση βιομάζας μειώθηκε κατά 12%, η συμμετοχή των ΑΠΕ δεν αυξήθηκε διότι οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάγωσαν, ενώ μικρή ήταν η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων.

Παγωμένες οι ΑΠΕ στο Αιγαίο ελλείψει διασυνδέσεων

Όσο για τον στόχο του 32% ΑΠΕ έως το 2030 που έχει τεθεί από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, σύμφωνα με τον κ. Ζερβό, αποτελεί άπιαστο όνειρο. «Για την επίτευξή του θα πρέπει, εντός της επόμενης δεκαετίας, η συνεισφορά των ΑΠΕ στην ενεργειακή κατανάλωση να αυξηθεί κατά 16%. Χωρίς διασυνδέσεις, έξυπνα δίκτυα και αποθήκευση ενέργειας δεν γίνεται να αναπτυχθούν οι ΑΠΕ. Αν στο Αιγαίο δεν προχωρήσουν μεγάλα έργα ΑΠΕ, δεν μπορούμε να πιάσουμε τους στόχους. Υπάρχουν ώριμα έργα, αλλά μένουν εδώ και χρόνια παγωμένα», επισημαίνει ο πρόεδρος του REN21.

Ο κ. Ζερβός αναφέρθηκε στο πρότζεκτ του ομίλου ROKAS-IBERDROLA, ο οποίος σχεδιάζει για περισσότερα από δέκα χρόνια αιολικά πάρκα 706 MW σε Λήμνο, Λέσβο και Χίο. Μίλησε επίσης για τα αιολικά πάρκα 582 MW σε 23 ακατοίκητες βραχονησίδες του Κεντρικού Αιγαίου, έργο που προωθείται από την Eunice Energy Group και βρίσκεται υπό ανάπτυξη από το 2007.

Την ανάπτυξη των ΑΠΕ θα μπορούσαν να στηρίξουν τα διμερή συμβόλαια, όπως υποστήριξε ο κ. Ζερβός. Δεν είναι τυχαίο ότι, έως σήμερα 164 πολυεθνικές εταιρείες έχουν δεσμευτεί (στο πλαίσιο του RE100) ότι θα καταναλώνουν 100% πράσινης ενέργειας τα επόμενα χρόνια. Έτσι, πετυχαίνουν ταυτόχρονα δύο στόχους, αφενός φθηνότερη ενέργεια, καθώς οι ΑΠΕ είναι πλέον ανταγωνιστικές, αφετέρου οι εταιρείες εκπληρώνουν και έναν από τους 17 κοινούς στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Sustainable Development Goals – SDGs) που έχει υιοθετήσει ο ΟΗΕ Έτσι, η IKEA, η BMW Group, η Coca-Cola, η AstraZeneca δεσμεύτηκαν ότι θα καταναλώνουν μόνο ΑΠΕ έως το 2020, η Burberry και η Carlsberg Group έως το 2022, η Allianz έως το 2023, η AXA έως το 2025 κλπ.