Ρύθμιση οφειλών: σε ποιους και γιατί δίνει σωσίβιο σωτηρίας

Με την ενεργοποίηση του πτωχευτικού νόμου και της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού  ρύθμισης οφειλών, για την οποία υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον με τις αιτήσεις  να ξεπερνούν ήδη  τις πέντε χιλιάδες, αλλάζει το τοπίο  στον τρόπο διευθέτησης των οφειλών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ποιες είναι οι δύο επιλογές που έχουν οι ενδιαφερόμενοι, οι προϋποθέσεις  και η διαδικασία των αιτήσεων.

Νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις μπορούν να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νέος Νόμος «Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας» (ν.4738/2020), με δύο τρόπους.

Ο πρώτος τρόπος, είναι μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Μ΄αυτόν τον τρόπο πραγματοποιείται:

*Αναστολή των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμοί, κατασχέσεις κ.λπ.)

*Αποπληρωμή των οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης σε έως και 240 δόσεις, δηλαδή σε χρονικό διάστημα έως 20 ετών. Ο αριθμός των δόσεων μπορεί να φθάσει έως τις 420 για οφειλές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Επιπρόσθετα, στις περιπτώσεις των ευάλωτων νοικοκυριών, παρέχεται κρατική επιδότηση της δόσης του δανείου της α΄κατοικίας για 5 έτη.

*Διαγραφή μέρους της οφειλής υπό τις προϋποθέσεις και συγκεκριμένα κριτήρια

Ο δεύτερος τρόπος είναι μέσω της διαδικασίας διαγραφής όλων των οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβουν τη 2η ευκαιρία, αφού θα έχει προηγηθεί, με συγκεκριμένους τρόπους που προβλέπονται στο νόμο, η απαλλαγή τους από όλα τα χρέη.

3ον. Διαγραφή μέρους της οφειλής, υπό τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που καθορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.

Ποιοι εντάσσονται και ποιοι μένουν εκτός

Στην εξωδικαστική ρύθμιση έχει δικαίωμα να ενταχθεί κάθε φυσικό πρόσωπο ή  νομικό  πρόσωπο (επιχείρηση) με πτωχευτική ικανότητα. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν έξι κριτήρια που αποκλείουν αρκετούς από τη διαδικασία. Αυτό συμβαίνει όταν  όταν το 90% των συνολικών οφειλών του σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή όταν το σύνολο των οφειλών του προς τα πρόσωπα αυτά δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.  Όταν εκκρεμεί αίτηση στο δικαστήριο για ένταξη στο ν. Κατσέλη (ν.3869/10) ή στο  ν. 4605/2019 Πλατφόρμα προστασίας κύριας κατοικίας ή στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων (ν. 4469/2017) ή όταν πρόκειται για εταιρεία και εκκρεμεί  αίτημα στο αρμόδιο δικαστήριο για επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση με βάσει το ν. 3588/2007 (Πτωχευτικός Κώδικας). Επίσης αποκλείονται  οι  οφειλέτες (εταιρείες)  που έχουν τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση. Οταν ο οφειλέτης έχει  αμετάκλητη δικαστική απόφαση Και τέλος, όταν ο οφειλέτης, ο οποίος έχει εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών του, δεν επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης σε ποσοστό 20%. 3. Ποιά είναι η διαδικασία για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών;

Η προστασία της περιουσίας

Η κινητή και ακίνητη περιουσία του οφειλέτη από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την περάτωση της διαδικασίας, αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων (κινητών ή ακινήτων) του οφειλέτη.

Στην περίπτωση υπογραφής σύμβασης αναδιάρθρωσης, δεν είναι επιτρεπτή η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για ικανοποίηση απαιτήσεων που ρυθμίστηκαν από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης.

Πότε βγαίνει ο οφειλέτηες εκτός της ρύθμισης

Ο οφειλέτης οφείλει να τηρεί τη ρύθμιση και να καταβάλλει το σύνολο των δόσεων, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Σε περίπτωση που καθυστερήσει να καταβάλλει συνολικό ποσό που υπερβαίνει είτε την αξία τριών (3) δόσεων  είτε την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικού οφειλόμενου ποσού, τότε οποιοσδήποτε πιστωτής μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Η καταγγελία συνεπάγεται την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον πιστωτή αυτόν, που με τη σειρά της συνεπάγεται την αναβίωση των απαιτήσεων του πιστωτή στο ύψος που είχαν πριν τη σύμβαση, αφαιρουμένων ποσών που τυχόν καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της ρύθμισης, οι οποίες καθίσταται έτσι ληξιπρόθεσμες και άμεσα απαιτητές.

Η δυνατότητα επιδότησης καταβολής δόσεων

Ο νέος πτωχευτικός νόμος προβλέπει τη δυνατότητα επιδότησης καταβολής δόσεων σε οφειλέτες που έχουν ρυθμίσει ή δεν έχουν καθυστερήσει για χρονικό διάστημα άνω των 90 ημερών τις οφειλές τους προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, για την αποπληρωμή δανείων που εξασφαλίζονται με την κύρια κατοικία τους για πέντε χρόνια από την ημερομηνία της αίτησης.

 Ευάλωτοι  οφειλέτες

Στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών ανήκουν τα φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι δικαιούχοι του επιδόματος στέγασης. Σύμφωνα με το νέο  νόμο,οι ευάλωτοι οφειλέτες, οι οποίοι είτε κηρύχθηκαν σε πτώχευση είτε επισπεύδεται σε βάρος της κύριας κατοικίας τους αναγκαστική εκτέλεση από ενυπόθηκο ή προσημειούχο πιστωτή, έχουν τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν ή να μισθώσουν, κατόπιν σχετικού αιτήματος, την κύρια κατοικία τους σε φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης.Ο φορέας θα είναι ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ), στο οποίο θα παραχωρούνται από το Δημόσιο βάσει σύμβασης παραχώρησης τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητές του. Ειδικότερα, θα αναλαμβάνει την απόκτηση, τη μίσθωση και τη μεταβίβαση της κύριας κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη.

Η διάρκεια της μίσθωσης ορίζεται σε 12 έτη και μπορεί να καταγγελθεί, εφόσον ο μισθωτής καθυστερήσει να καταβάλλει τρία μισθώματα. Η καταγγελία της μίσθωσης συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος επαναγοράς. Εφόσον, ο μισθωτής (ή οι νόμιμοι διάδοχοί του) καταβάλλει το σύνολο των μισθωμάτων, τότε μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα επαναγοράς και να αποκτήσει έναντι τιμήματος την κυριότητα της κύριας κατοικίας, που είχε μεταβιβαστεί στον φορέα. Αν το δικαίωμα αυτό ασκηθεί πριν τη λήξη της μίσθωσης, τότε ο μισθωτής οφείλει να καταβάλλει στον φορέα την τρέχουσα αξία των μισθωμάτων που οφείλονται μέχρι τη λήξη της μίσθωσης (των 12 ετών)  επιπλέον του τιμήματος επαναγοράς.

Μέσω της πλατφόρμας

Οι διαδικασίες ρύθμισης οφειλών διενεργούνται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού που σχεδίασε και ανέπτυξε η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από την οποία υποστηρίζεται διαρκώς και φιλοξενείται στις υποδομές της.

Συνοπτικά, η διαδικασία ρύθμισης οφειλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:

1. Δημιουργία αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (http://www.keyd.gov.gr/ ή http://ofeiles.gov.gr).
2. Άρση του απορρήτου του/της συζύγου, εξαρτώμενων μελών, συνοφειλετών και εγγυητών (εάν υπάρχουν) και άντληση προσωπικών και οικονομικών στοιχείων.
3. Επιβεβαίωση κριτηρίων επιλεξιμότητας και διενέργεια ελέγχων και διασταυρώσεων, με σκοπό τον αποκλεισμό στρατηγικών κακοπληρωτών.
4. Παραγωγή, από την πλατφόρμα, μιας αυτοματοποιημένης πρότασης ρύθμισης οφειλών, βάσει αλγορίθμου με συγκεκριμένους οικονομικούς κανόνες/παραμέτρους (π.χ. αξία ρευστοποίησης, ικανότητα αποπληρωμής).
5. Διενέργεια ψηφοφορίας επί της πρότασης ρύθμισης οφειλών από τους πιστωτές. Εάν η πλειοψηφία των πιστωτών συμφωνήσει, τότε η πρόταση αποστέλλεται στον οφειλέτη.
6. Αξιολόγηση προτεινόμενης συμφωνίας από τον οφειλέτη.
7. Υπογραφή συμφωνίας αναδιάρθρωσης οφειλών μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών.

Αναλυτικός οδηγός χρήσης της πλατφόρμας, καθώς και συχνές ερωτήσεις-απαντήσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της ΕΓΔΙΧ (www.keyd.gov.gr).

,