ΣΕΠΙΕ: παράνομο και επικίνδυνο ικρίωμα στο βόρειο τείχος της Ακρόπολης!

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Στα έργα που υλοποιεί το υπουργείο Πολιτισμού για την εγκατάσταση νέου ανελκυστήρα ΑμεΑ στην Ακρόπολη έχουν τοποθετηθεί επικίνδυνα και επισφαλή ξύλινα ικριώματα στο βόρειο τείχος του Ιερού Βράχου, κατά παράβαση της νομοθεσίας και των σχετικών προδιαγραφών «περί των μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών».

Τη σοβαρή αυτή καταγγελία τεκμηριώνει με επίσημο έγγραφο του ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Ικριωμάτων Ελλάδος (Σ.ΕΠ.Ι.Ε.), ως θεσμικός εκπρόσωπος των επαγγελματιών, που ασχολούνται με την παραγωγή, εισαγωγή και εγκατάσταση ικριωμάτων στην Ελλάδα.

Έγγραφό, που ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε στο μεταξύ έχει αποστείλει από το Σάββατο 9 Μαΐου 2020 στις παρακάτω αρμόδιες υπηρεσίες:

• Αστυνομικό Τμήμα ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ
• Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
• Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού
• Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ)
• Διεύθυνση προγραμματισμού και συντονισμού επιθεώρησης ασφάλειας και υγείας στην εργασία (Γραφείο Ειδικού Γραμματέα).

Ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε υπογραμμίζει  προς κάθε αρμόδιο, ότι η κατασκευή του συγκεκριμένου ξύλινου ικριώματος, δεν είναι σύμφωνη με τη διάταξη του ΠΔ 778/1980  («Περί των μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεσιν οικοδομικών εργασιών»), η οποία προβλέπει ότι το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των ξύλινων ικριωμάτων είναι έως 10 μέτρα (άρθρο 3, παράγραφος 3) ενώ το ξύλινο ικρίωμα που έχει τοποθετηθεί στο Βόρειο τείχος της Ακρόπολης είναι 28 μέτρων και επιπλέον δεν εξασφαλίζει στους χρήστες του ασφαλή πρόσβαση, αποτελεσματική πλαϊνή προστασία, μεταξύ άλλων ελλείψεων.

 Η υπουργός Πολιτισμού, κατά την επίσκεψη της στο έργο, είδε με τα μάτια της τα παράνομα και επικίνδυνα ξύλινα ικριώματα. Πηγή : www.archaiologia.gr (04/05/2020)

Αυτοψία Μενδώνη

Ο πρόεδρος του Σ.ΕΠ.Ι.Ε  Μ. Κουντούρης δηλώνει στο ecopress ότι «η παρανομία που γίνεται στο μεγαλύτερο, λαμπρότερο και πιο προβεβλημένο ιστορικό και πολιτιστικό μνημείο της ανθρωπότητας, η οποία δημιουργεί κινδύνους για ανθρώπινες ζωές, εκθέτει τη χώρα διεθνώς, και εμμέσως αλλά σαφώς προσβάλει το «Ίδρυμα Ωνάση», που χορηγεί το έργο εγκατάστασης νέου ανελκυστήρα ΑμεΑ  στην Ακρόπολη,  είναι σε πλήρη γνώση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, τόσο από την έγγραφη καταγγελία που κατέθεσε ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε  στο υπουργείο, όσο και  από την επιτόπια αυτοψία  που πραγματοποίησε η υπουργός Λίνα Μενδώνη στο έργο  στις 4 Μαΐου 2020».

Ο ίδιος εξηγεί ότι «φωτογραφικό υλικό, που δημοσιεύτηκε στα μέσα ενημέρωσης, το οποίο επισυνάπτει ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε στην έγγραφη καταγγελία του,  αποκαλύπτει ότι η υπουργός Πολιτισμού, κατά την επίσκεψη της στο έργο, είδε με τα μάτια της τα παράνομα και επικίνδυνα ξύλινα ικριώματα αλλά και τεχνίτες να εργάζονται σε αυτά χωρίς στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας, δημιουργώντας η κα Μενδώνη  αναπάντητα ερωτήματα για τη στάση που επέδειξε, καθώς τόσο ως υπουργός  Πολιτισμού, όσο και ως αρχαιολόγος είναι σε θέση να γνωρίζει και όφειλε να επιβάλλει τους κανόνες νομιμότητας στο έργο της Ακρόπολης».

-Όπως φαίνεται καθαρά στις φωτογραφίες κανένας από τους χρήστες του ικριώματος δεν εμφανίζεται να φορά ζώνη ασφαλείας κατά την εργασία του επί του ικριώματος, προλαμβάνοντας έστω και με τον τρόπο αυτό την πτώση του από τα διαμήκη άκρα (πέρατα) του ικριώματος, τα οποία είναι εντελώς ακάλυπτα», σημειώνει ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε. Πηγή : www.protothema.gr (07/05/2020)

Δίχτυ συγκάλυψης

Στο μεταξύ λέει ο πρόεδρος του Σ.ΕΠ.Ι.Ε. κανένας από τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας,  που έχουν λάβει την επίσημη καταγγελία δεν έχει αντιδράσει επί πέντε ημέρες, ενώ το έργο συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο. Μάλιστα τα τελευταία 24ωρα τοποθετήθηκε ένα μεγάλο δίκτυ, που καλύπτει τα παράνομα και επισφαλή ξύλινα ικριώματα.

Θέμα τίθεται και για όλους όσοι  εμπλέκονται στο συγκεκριμένο έργο (Προκηρύττουσα και επιβλέπουσα Υπηρεσία, Ανάδοχος, Επιβλέπων Μηχανικός, Κύριος του έργου, κλπ), οι οποίοι ερωτώνται από τον  Σ.ΕΠ.Ι.Ε.  αν έχει εκπονηθεί μελέτη στατικής επάρκειας για το εν λόγω ικρίωμα και με βάση ποιον κανόνα, κανονισμό και πρότυπο. Επίσης για το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) του υπουργείου Εργασίας, εαν έχει κάνει έλγχο νομιμότητας και τήρησης των κανόνων ασφαλείας στο έργο.

-«Πώς είναι δυνατόν το σύνολο των κατά τόπους αρμοδίων Εφοριών Αρχαιοτήτων ανά την Ελλάδα να δημοπρατούν συνεχώς, με ορθό τεχνικά και νομικά τρόπο, την προμήθεια ή/και την ενοικίαση ικριωμάτων και να το αγνοεί το υπηρεσιακά αρμόδιο πρόσωπο για την Ακρόπολη, έχοντας μάλιστα πίσω του το παρελθόν της εγκατάστασης και χρήσης χιλιάδων κυβικών μέτρων μεταλλικών ικριωμάτων επί σειρά ετών, εντός και πέριξ του Παρθενώνος;» θέτει το ερώτημα ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε.

Ο κατάλογος των παραβάσεων

Ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε  επισημαίνει συνοπτικά ότι το ξύλινο ικρίωμα, που έχει εγκατασταθεί στο Βόρειο τείχος της Ακροπόλεως Αθηνών:

-Έχει ύψος άνω των δέκα μέτρων και συνεπώς δεν επιτρέπεται η ανέγερσή του,

– Δεν διαθέτει ασφαλή τρόπο πρόσβασης προς αυτό, ούτε και καθ’ ύψος από επίπεδο σε επίπεδο,

– Δεν διαθέτει ενιαία δάπεδα εργασίας τα οποία θα έπρεπε να καλύπτουν όλο το πλάτος κάθε φατνώματος, ούτε διαθέτει διατάξεις που να επιβάλλουν τον ταυτόχρονο και ομοιόμορφο λυγισμό τους,

-Δεν διαθέτει επαρκείς διατάξεις πλαϊνής προστασίας για τους χρήστες του,

-Έχει μεγάλα χάσματα εντός του, εκ των οποίων είναι δυνατόν να διέλθει άνθρωπος,

-Κατά πάσα πιθανότητα δεν διαθέτει μελέτη στατικής επάρκειας σύμφωνα με αναγνωρισμένο ή/και ισχύοντα κανόνα, κανονισμό, πρότυπο, κλπ.

Το έγγραφο του Σ.ΕΠ.Ι.Ε

Το έγγραφο του Σ.ΕΠ.Ι.Ε  με θέμα  «επικίνδυνο ικρίωμα στο Βόρειο τείχος της Ακρόπολης Αθηνών» αναφέρει τα ακόλουθα:

“Ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Ικριωμάτων Ελλάδος (Σ.ΕΠ.Ι.Ε.), ως θεσμικός εκπρόσωπος των επαγγελματιών που ασχολούνται με την παραγωγή, εισαγωγή και εγκατάσταση ικριωμάτων στην Ελλάδα, προσπαθεί επί σειρά ετών να καταδείξει τα κακώς κείμενα στο χώρο, ώστε να αναβαθμιστεί το επίπεδο των σχετικών παρεχομένων υπηρεσιών.

Στο πλαίσιο αυτό και με αφορμή τις εργασίες εγκατάστασης νέου ανελκυστήρα Α.Μ.Ε.Α. στο Βόρειο τείχος της Ακροπόλεως Αθηνών, το μεγαλύτερο, λαμπρότερο και πιο προβεβλημένο ιστορικό και πολιτιστικό μνημείο της ανθρωπότητος, ο Σ.ΕΠ.Ι.Ε. επέλεξε να αναδείξει το μέγεθος των αυθαίρετων πρακτικών που υιοθετεί μέρος του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, όσον αφορά την εγκατάσταση και χρήση ικριωμάτων εν Ελλάδι το 2020, καθώς επίσης και την απροθυμία ή αδιαφορία των αρμοδίων Αρχών να επιβάλλουν τα κατά νόμον προβλεπόμενα.

Συγκεκριμένα, στο Βόρειο τείχος της Ακρόπολης έχει εγκατασταθεί και χρησιμοποιείται (ως ιδίοις όμμασι διεπίστωσε και η κα Υπουργός Πολιτισμού προ ολίγων ημερών), ξύλινο ικρίωμα. Ξεπερνώντας τη ρητή διάταξη του ΠΔ 778/1980 για το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των ξύλινων ικριωμάτων (Άρθρο 3, παράγραφος 3, μέγιστο ύψος ξύλινων ικριωμάτων: 10 μέτρα), εστιάζουμε στην ουσία, προσπαθώντας να αναδείξουμε και να καταδείξουμε τους ανωτέρω ισχυρισμούς μας.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε ικρίωμα θα πρέπει να εξασφαλίζει στους χρήστες του τα εξής:

1. Επαρκή αντοχή. Ρωτούμε τους καθ’ ύλην αρμοδίους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, που εμπλέκονται στο συγκεκριμένο έργο (Προκηρύττουσα και επιβλέπουσα Υπηρεσία, Ανάδοχος, Επιβλέπων Μηχανικός, Κύριος του έργου, κλπ), αν έχει εκπονηθεί μελέτη στατικής επάρκειας για το εν λόγω ικρίωμα και με βάση ποιον κανόνα, κανονισμό, πρότυπο, κλπ. Ποιο αρμόδιο πρόσωπο την ήλεγξε και πώς διασφαλίζεται ο έλεγχος πιστής εφαρμογής της; Ομοίως, ποιο πρόσωπο ήλεγξε την καταλληλότητα των πρώτων υλών ώστε να αποφανθεί ότι αυτές όντως πληρούν τις προδιαγραφές του μελετητή του ικριώματος με συνεπαγόμενη την επιθυμητή αντοχή; Στις ηλώσεις και λοιπές συναρμογές για αντοχή του ικριώματος σε οριζόντια και κατακόρυφη φόρτιση, η μελέτη του ικριώματος περιλαμβάνει και τη χρήση πλαστικών δεματικών (tire-up);
2. Ασφαλή πρόσβαση. Είναι φανερό πως οι αυτοσχέδιες ξύλινες κλίμακες που φαίνονται στις συνημμένες φωτογραφίες κάτωθι, δεν υλοποιούν ούτε το πνεύμα ούτε το γράμμα του νομοθέτη σχετικά με τον όρο “ασφαλή πρόσβαση”. Σας παραπέμπουμε ενδεικτικά στα πρότυπα της σειράς ΕΝ 131 και στις γενικές πρόνοιες που περιλαμβάνει το πρότυπο ΕΝ 12811.01 για κλίμακες και κλιμακοστάσια σε ικριώματα, για να διαμορφώσετε ιδίαν άποψη, ώστε να προβείτε σε αξιολόγηση των διατάξεων πρόσβασης του εν λόγω ικριώματος. Παρά ταύτα, για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση ικριωμάτων, τονίζουμε ότι κάθε κλίμακα που τοποθετείται σε ικρίωμα (και γενικά διάταξη πρόσβασης), θα πρέπει να διασφαλίζει στους χρήστες της, αφενός μεν ασφάλεια & εργονομική άνεση και αφετέρου να μην επιτρέπει την πιθανή (και απευκταία) πτώση τους εκτός του ικριώματος. Ο Επιβλέπων Μηχανικός χρησιμοποίησε τις εν λόγω κλίμακες για να ανέβει στο ικρίωμα ώστε να το επιθεωρήσει πριν την υπογραφή της βεβαιώσεως, σύμφωνα με το Άρθρο 3, παράγραφο 2 του ΠΔ 778/1980 και τους τακτικούς & έκτακτους ελέγχους που προβλέπονται στο Άρθρο 21, παράγραφο 3 του ιδίου ΠΔ; Αν ναι, τις βρήκε ασφαλείς και σύμφωνα με τα ισχύοντα; Αν όχι, τι έπραξε σχετικώς και οι διατάξεις πρόσβασης στο ικρίωμα έχουν ακόμη την εικόνα που φαίνεται στις κάτωθι φωτογραφίες; Ελέγχθηκε η ύπαρξη της βεβαιώσεως κατά το Άρθρο 3, παρ.3 του ΠΔ 778/1980 από επιθεωρητή του Σ.ΕΠ.Ε.; Αν έγινε όντως έλεγχος από επιθεωρητές του Σ.ΕΠ.Ε., αυτοί δεν παρατήρησαν τίποτε άλλο στο συγκεκριμένο ικρίωμα και θεώρησαν ότι πληροί όλες τις ισχύουσες διατάξεις; Αν σε αντίθετη υποθετική περίπτωση εξέδωσαν οδηγίες για αποκατάσταση όλων των ελλείψεων, τότε γιατί το ικρίωμα εξακολουθεί να έχει την εικόνα που έχει (και γιατί δεν έχει αποξηλωθεί ακόμη);
3. Αποτελεσματική πλαϊνή προστασία. Είδος υπό εξαφάνιση στο συγκεκριμένο ικρίωμα. Παρά τη ρητή αναφορά του ΠΔ 778/1980 στο είδος, τη θέση και τη σκοπιμότητα των διατάξεων πλαϊνής προστασίας (Άρθρο 9, παράγραφος 9, εδάφιο η), οι εγκαταστάτες του ικριώματος τοποθέτησαν χιαστί δοκάρια μεταξύ ορθοστατών απλά για τη σύνδεσή τους κι όχι για τη προστασία των χρηστών του. Επίσης όπως φαίνεται καθαρά στις φωτογραφίες κάτωθι, κανένας από τους χρήστες του ικριώματος δεν εμφανίζεται να φορά ζώνη ασφαλείας κατά την εργασία του επί του ικριώματος, προλαμβάνοντας έστω και με τον τρόπο αυτό την πτώση του από τα διαμήκη άκρα (πέρατα) του ικριώματος, τα οποία είναι εντελώς ακάλυπτα. Ας μην αναφερθούμε και στα θωράκια που δεν υπάρχουν ούτε ως δείγμα, αφού θα πρέπει πρώτα να ρωτήσουμε για τα δάπεδα εργασίας (ως κάτωθι), λόγω του ότι άνευ ορθής τοποθέτησης δαπέδων δεν είναι δυνατή και η τοποθέτηση θωρακίων. Ήλεγξε κανείς την ύπαρξη και επάρκεια των διατάξεων πλαϊνής προστασίας στο ικρίωμα ή όλοι αρκέστηκαν στις διαβεβαιώσεις των εγκαταστατών του ότι “είναι μια χαρά”;
4. Ασφαλή δάπεδα εργασίας. Προκαλούμε οποιονδήποτε από τους μελετητές, εγκρίνοντες και επιβλέποντες του έργου να σταθεί και να εργαστεί (επιθεώρηση, χειρισμός εργαλείων χειρός) άνευ φόβου, σε οποιοδήποτε δάπεδο εργασίας στο συγκεκριμένο ικρίωμα. Θέτουμε την ίδια πρόκληση ακόμη και στους εγκαταστάτες του ικριώματος, ζητώντας τους να βαδίσουν επί του ασφαλέστερου (κατ’ αυτούς) φατνώματος του ικριώματος, χωρίς να κρατιούνται απ’ αυτό και χωρίς να κοιτάζουν το δάπεδο. Οι διατάξεις του ΠΔ 778/1980 (Άρθρο 9) και ΠΔ 1073/1981 (Άρθρο 34), είναι προφανώς άγνωστες τόσο στους εγκαταστάτες του ικριώματος όσο και σε όσους τους καμαρώνουν για το έργο τους.
5. Ελάχιστα ανοίγματα και χάσματα. Η όλη φιλοσοφία του νομοθέτη που εισήγαγε τη συγκεκριμένη διάταξη – απαίτηση στο ΠΔ 778/1980 (Άρθρο 9), είχε να κάνει με την πρόληψη πτώσης ανθρώπων και υλικών, εργαλείων κλπ εκτός και εντός του ικριώματος. Οποιοσδήποτε άσχετος με το χώρο, μπορεί να διαπιστώσει πως ο κανόνας αυτός δεν εφαρμόζεται ούτε στο ελάχιστο στη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού η τοποθέτηση δαπέδων (και λοιπών προστατευτικών διατάξεων) σ’ αυτό, γίνεται με μόνο γνώμονα την πρόσβαση πλησίον του Βορείου τείχους, αφήνοντας όλον τον υπόλοιπο χώρο κενό!! Αναρωτήθηκε κανείς εκ των υπευθύνων του έργου πόσο χρόνο, προσπάθεια και προσοχή δαπανούν οι εργαζόμενοι επί του ικριώματος, προσπαθώντας να μην πέσουν από αυτό;

Εκτιμούμε ότι δεν είναι η στιγμή να αναδείξουμε και το ζήτημα της πιστοποίησης ικριωμάτων τύπου πύργου, ως επιβάλλει το ΠΔ 778/1980 (Άρθρο 13), αφού το συγκεκριμένο κατασκεύασμα έτσι όπως έχει εγκατασταθεί, ανήκει σε μη τυποποιημένη κατηγορία (ιδιοκατασκευή). Παρά ταύτα, είναι λογικό να αναμένουμε πως κάποιος από όλους τους «υπευθύνους» θα σκέφτηκε να θέσει το ζήτημα του είδους και της κατάστασης των πρώτων υλών του ικριώματος αυτού και τις συνέπειες που θα είχε μια πιθανή περίπτωση ακαταλληλότητάς τους. Επίσης, καλό θα ήταν να βρεθεί κάποιος «αρμόδιος» να απαντήσει στο εξής ερώτημα: πώς είναι δυνατόν το σύνολο των κατά τόπους αρμοδίων Εφοριών Αρχαιοτήτων ανά την Ελλάδα να δημοπρατούν συνεχώς, με ορθό τεχνικά και νομικά τρόπο, την προμήθεια ή/και την ενοικίαση ικριωμάτων και να το αγνοεί το υπηρεσιακά αρμόδιο πρόσωπο για την Ακρόπολη, έχοντας μάλιστα πίσω του το παρελθόν της εγκατάστασης και χρήσης χιλιάδων κυβικών μέτρων μεταλλικών ικριωμάτων επί σειρά ετών, εντός και πέριξ του Παρθενώνος;

Έχοντας κατά νου τα ανωτέρω, καταγγέλλουμε προς πάσα αρμόδια Αρχή και Υπηρεσία τα εντός της παρούσης αναφερόμενα και ζητούμε την άμεση εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων του νόμου :

Το ξύλινο ικρίωμα που έχει εγκατασταθεί στο Βόρειο τείχος της Ακροπόλεως Αθηνών:

-Έχει ύψος άνω των δέκα μέτρων και συνεπώς δεν επιτρέπεται η ανέγερσή του,

– Δεν διαθέτει ασφαλή τρόπο πρόσβασης προς αυτό, ούτε και καθ’ ύψος από επίπεδο σε επίπεδο,

– Δεν διαθέτει ενιαία δάπεδα εργασίας τα οποία θα έπρεπε να καλύπτουν όλο το πλάτος κάθε φατνώματος, ούτε διαθέτει διατάξεις που να επιβάλλουν τον ταυτόχρονο και ομοιόμορφο λυγισμό τους,

-Δεν διαθέτει επαρκείς διατάξεις πλαϊνής προστασίας για τους χρήστες του,

-Έχει μεγάλα χάσματα εντός του, εκ των οποίων είναι δυνατόν να διέλθει άνθρωπος,

-Κατά πάσα πιθανότητα δεν διαθέτει μελέτη στατικής επάρκειας σύμφωνα με αναγνωρισμένο ή/και ισχύοντα κανόνα, κανονισμό, πρότυπο, κλπ.

Καλούμε δε την Υπουργό Πολιτισμού κα Μενδώνη, να επιδείξει την πυγμή και αποφασιστικότητα για τα οποία είναι γνωστή και να προβεί άμεσα στις δέουσες ενέργειες.

Τέλος, παραμένουμε αρωγοί σε οποιονδήποτε θελήσει περισσότερες πληροφορίες ή/και συνδρομή σχετικά τόσο με τη συγκεκριμένη περίπτωση όσο και γενικότερα με την παραγωγή, εισαγωγή και εγκατάσταση ικριωμάτων στην Ελλάδα.

Με εκτίμηση,

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Σ.ΕΠ.Ι.Ε.

Συνημμένα θα βρείτε παρακάτω σχετικές φωτογραφίες, από δημοσιεύματα σε ιστοσελίδες Τύπου”.