ΣΕΠΟΧ: έξι προτάσεις για το πρόγραμμα Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων

Η άμεση επίλυση των θεσμικών προϋποθέσεων οριοθέτησης των οικισμών περιλαμβάνεται στις  έξι προτάσεις, που διατυπώνει ψήφισμα της γενικής συνέλευσης του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) για να αντιμετωπιστούν ζητήματα που προκύπτουν στην εξέλιξη του προγράμματος εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων.

Σχετικά με το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των νέων ΤΠΣ έως το τέλος του 2025 ο ΣΕΠΟΧ σημειώνει ότι: «Η συνθήκη αναγκαστικής τήρησης του χρονοδιαγράμματος, που επιβάλλεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προκαλεί τον έντονο προβληματισμό και την ανησυχία του ΣΕΠΟΧ για την τελική έκβαση του προγράμματος και την ποιότητα των μελετών. Ιδιαίτερα, μάλιστα, στο βαθμό που το ΥΠΕΝ δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ομαλή τους εκπόνηση με την παροχή των αναγκαίων δεδομένων, κατευθύνσεων και οριστικών διαδικασιών ολοκλήρωσης, ώστε να διασφαλιστεί ένας πραγματικά αποτελεσματικός σχεδιασμός, επιχειρώντας μάλιστα να μεταθέσει μια σειρά από επιπρόσθετες ευθύνες στις μελετητικές ομάδες».

Οι έξι προτάσεις που διατυπώνει και ζητά ο ΣΕΠΟΧ είναι:

-Η άμεση επίλυση των διαδικαστικών προβλημάτων επίβλεψης,

-Η διασφάλιση της διαθεσιμότητας των επίκαιρων στοιχείων και δεδομένων που απαιτούν οι μελέτες,

-Η άμεση επίλυση των θεσμικών προϋποθέσεων οριοθέτησης των οικισμών,

-Η ρητή κατεύθυνση ως προς την επαλληλία διαφορετικών χωρικών ρυθμίσεων λόγω της παράλληλης εξέλιξης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, σε συνδυασμό με νομοθετική αντιμετώπιση,

-Η εγγύηση ουσιαστικών προϋποθέσεων δημόσιας διαβούλευσης, και

-Η άμεση εγκαθίδρυση διαλόγου μεταξύ των μελετητών, του ΥΠΕΝ και του ΤΕΕ για τον από κοινού σχεδιασμό συντεταγμένων και αποτελεσματικών δράσεων για τη βέλτιστη ροή εργασιών ολοκλήρωσης των μελετών.

Οι ανησυχίες του ΣΕΠΟΧ

«Η ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού στη χώρα αποτελεί ένα διαχρονικό ζητούμενο για τους πολεοδόμους-χωροτάκτες ως επιστημονική, επαγγελματική και πανεπιστημιακή κοινότητα. Η ενδεχόμενη ολοκλήρωση του προγράμματος εν μέσω άκαμπτων χρονοδιαγραμμάτων, έλλειψης στόχευσης, πλημμελούς προετοιμασίας ή/και αδυναμίας διαχείρισης θα επιφέρει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στο χώρο και το περιβάλλον αλλά και στην εμπιστοσύνη της κοινωνίας στο σχεδιασμό του χώρου, στους θεσμικούς φορείς και τις διαδικασίες» σημειώνεται στο ψήφισμα και αναλυτικά σημειώνεται ότι «ο  ΣΕΠΟΧ υποδέχθηκε καταρχήν θετικά το πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, παρά τις επιφυλάξεις του ως προς:

-το διοικητικό επίπεδο αναφοράς του σχεδιασμού,

-την ασάφεια στην τεκμηρίωση επιλογής Τοπικού ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου,

-το ρόλο που ανέλαβε το ΤΕΕ ως προς την ανάθεση και την παρακολούθηση των μελετών, όσο και την ετοιμότητά του να αναλάβει το έργο αυτό,

-τα μεγέθη του εγχειρήματος και τη δυνατότητα διασφάλισης της αναγκαίας ποιότητας των μελετών, που προϋποθέτει τον κύριο ρόλο για τον πολεοδόμο-χωροτάκτη και πρωτεύουσα σημασία της κύριας μελέτης ΤΠΣ με σαφείς αλληλουχίες και αλληλοτροφοδοτήσεις από τις υποστηρικτικές μελέτες αυτής, καθώς και

-τη στελεχιακή επάρκεια των δημοσίων δομών υποστήριξης του έργου».

«Σήμερα, σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, λέει το ψήφισμα επιβεβαιώνονται δυστυχώς οι ανησυχίες του ΣΕΠΟΧ γι’ αυτό το πολύ σημαντικό πρόγραμμα, από το οποίο αναμένεται η ορθολογική οργάνωση του χώρου με όρους βιωσιμότητας και, συγκεκριμένα, η ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, η προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων και η εναρμόνιση της χώρας μας με το ευρωπαϊκό χωροταξικό και πολεοδομικό κεκτημένο.

Οι μελέτες των ΤΠΣ εξελίσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς και χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία εκ μέρους του ΥΠΕΝ. Για ένα μέρος από αυτές, αν και οι μελετητές έχουν ολοκληρώσει το 1ο στάδιο, δεν έχουν λάβει οδηγίες, ώστε να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο. Άλλες μελέτες δεν έχουν ξεκινήσει γιατί δεν ολοκληρώθηκαν οι συμβάσεις τους. Τέλος, ένας υπολογίσιμος αριθμός μελετών δεν έχει ακόμη ανατεθεί. Για όλες τις περιπτώσεις, όμως, ο ορίζοντας ολοκλήρωσης είναι το τέλος του 2025».