ΣΕΠΟΧ: συμφωνεί μα αστερίσκους και προαπαιτούμενα για τα νέα ΤΠΣ

Ο ΣΕΠΟΧ ανακοίνωσε ότι υποδέχεται θετικά την ανακοίνωση του ΥΠΕΝ για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας μέσω της εφαρμογής Προγράμματος Εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) και ταυτοχρόνως εκφράζει ουσιώδεις διαφωνίες, όπως  για την μετονομασία των ΤΧΣ σε ΤΠΣ, την εκπόνηση τους σε επίπεδο Δημοτικών Ενοτήτων και όχι Καλλικρατικών Δήμων κ.α ενώ παράλληλα θέτει πέντε προαπαιτούμενα.

Η ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών αναλυτικά έχει ως εξής:

Ο ΣΕΠΟΧ υποδέχεται θετικά την ανακοίνωση του ΥΠΕΝ (17 Ιουνίου 2020)- για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας μέσω της εφαρμογής Προγράμματος Εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ), όπως είχε τοποθετηθεί επίσης θετικά κατά την αντίστοιχη πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ ( 17 Απριλίου 2019 ) να καλυφθούν οι Δήμοι της Χώρας μέσω των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων στη βάση του Νόμου «Χωρικός Σχεδιασμός-Βιώσιμη Ανάπτυξη» (4447/2016, ΦΕΚ 241 Α’/23-12-2016 ).

Ο ΣΕΠΟΧ θεωρεί ότι η μετονομασία των ΤΧΣ σε ΤΠΣ βάσει του Ν.4685/20 (άρθ. 99) προβάλει κυρίως τον κανονιστικό χαρακτήρα τους, έναντι της φιλοσοφίας διαχρονικών νομοθετημάτων για τη στρατηγική και ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση των ΟΤΑ, όπως οι Ν. 2508/97, Ν. 4269/14, Ν. 4447/16 και ανάλογων προγραμματικών εγγράφων και κειμένων της Ε. Ένωσης για την Εδαφική συνοχή, τη Χάρτα της Λειψίας και την Territorial Agenda.

Ο ΣΕΠΟΧ υποστηρίζει ότι ο τοπικός σχεδιασμός θα έπρεπε να ολοκληρώνεται στο επίπεδο του Καλλικρατικού Δήμου, ώστε αφενός να καλύπτεται το σύνολο της έκτασης των αυτοδιοικητικών μονάδων, αφετέρου δε να διασφαλίζεται το ουσιαστικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα και η προστιθέμενη αξία του σχεδιασμού.

Το γεγονός ότι μετά την ψήφιση του άρθρου 207 Ν.4635/19 ο τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός προωθείται από το ΥΠΕΝ στη βάση των δημοτικών ενοτήτων, δημιουργεί την επείγουσα ανάγκη να εξασφαλιστούν τουλάχιστον οι κατευθύνσεις χωρικού σχεδιασμού στο επίπεδο του Καλλικρατικού Δήμου. Ιδιαίτερα κάτω από τις σημερινές πρωτόγνωρες συνθήκες που έφερε η υγειονομική κρίση απαιτούνται αναγκαίες προσαρμογές για την προαγωγή του στρατηγικού και δομικού χαρακτήρα χωρικής οργάνωσης των τοπικών σχεδίων, ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή βιώσιμη ανάπτυξη.

Ο ΣΕΠΟΧ θεωρεί επίσης επιβεβλημένη κατά την παρούσα συγκυρία την άμεση κατάρτιση χωρικού σχεδίου/πλαισίου σε εθνικό επίπεδο και προτείνει σε συνέχεια του άρθρου 99 του Ν.4685/20 και σε σχέση με τα οριζόμενα στην παρ.1 για τη «Διάρθρωση συστήματος χωρικού σχεδιασμού», την άμεση κατάρτιση χωρικού σχεδίου/πλαισίου σε εθνικό επίπεδο, ειδικώς υπό το πρίσμα των μεγάλων και απρόβλεπτων ανατροπών από την πανδημία COVID-19 και τις προεκτάσεις/διασυνδέσεις της με ζητήματα κλιματικής αλλαγής, πράσινης ανάκαμψης, χωρικής οργάνωσης καθώς επίσης και αναγκαιότητας επανεκκίνησης της εθνικής οικονομίας και αναπτυξιακού προτύπου με νέους όρους και βάσεις.

Η συγκυρία είναι καίριας σημασίας και η συμβολή του χωρικού σχεδιασμού στην προσπάθεια αυτή θεωρείται απολύτως απαραίτητη και εκ των ων ουκ άνευ, ενώ, η ευρωπαϊκή και διεθνής επιστημονική κοινότητα (UN HABITAT, Μanifesto ECTP-CEU, ISOCARP, Δίκτυο CIVINETCY-ELCIVITAS/DGMOVE κ.α.) επεξεργάζεται ανάλογες προτάσεις εναρμόνισης σχεδιασμών χωρικής οργάνωσης, οικιστικής ανάπτυξης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με αποκρίσεις σε απρόβλεπτες καταστάσεις, όπως η παρούσα πανδημία. Παράλληλα, η κατάρτιση εθνικού χωρικού σχεδίου/πλαισίου θα διευκολύνει την ανάδραση και εξειδίκευση/συμπλήρωση κατευθύνσεων σε άλλα εθνικά ή υποκείμενα πλαίσια ή σχέδια (υπό εκπόνηση/ανάθεση ή προσφάτως θεσμοθετημένες αναθεωρήσεις ειδικών και περιφερειακών πλαισίων, εξαγγελθέν πρόγραμμα εκπόνησης πληθώρας σχεδίων σε τοπικό επίπεδο), όπως ορίζονται από το άρθρο 99 του Ν.4685/20.

Αν και σήμερα διαφαίνεται η πρόθεση αξιοποίησης του υψηλά καταρτισμένου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (με εμπειρία σε παρόμοιου είδους μελέτες και παρόμοιας τάξης μεγέθους και εξειδίκευσης/εμπειρίας παράλληλα σε χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό (π.χ. σχετικά με το αντικείμενο πτυχία ή βασικές σπουδές χωροταξία-πολεοδομία ή μεταπτυχιακό- διδακτορικό κ.λπ.), με στόχο τη διασφάλιση επάρκειας μελετητικού δυναμικού ο ΣΕΠΟΧ κρίνει ως πολύ σημαντικό να διασφαλισθεί επίσης με εξειδικευμένο δυναμικό η επάρκεια της Δημόσιας Διοίκησης και κυρίως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε να μπορούν με αυτάρκεια να προγραμματίζουν, παρακολουθούν, να ελέγχουν και να εφαρμόζουν τις μελέτες που θα προκύψουν από την παραπάνω διαδικασία.

Ο ΣΕΠΟΧ προτίθεται και επιθυμεί, να συμβάλλει με την πολύχρονη και διεθνή εμπειρία του και την επιστημονική κατάρτιση των μελών του, στις επεξεργασίες του ΥΠΕΝ για τη διαμόρφωση των σχετικών κατευθύνσεων πολιτικής. Ειδικώς δε στην αντιμετώπιση των τρεχουσών δυσμενών επιπτώσεων, που προκαλεί στην κοινωνία και την οικονομία η υγειονομική κρίση, η οποία είναι κοινώς αποδεκτό ότι έχει περιβαλλοντικές και χωρικές διαστάσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΠΟΧ θεωρεί πρωτεύουσας σημασίας τις κάτωθι ενέργειες:

α) τη δημοσίευση/διαβούλευση των αναθεωρημένων τεχνικών προδιαγραφών εκπόνησης ΤΠΣ, δεδομένου ότι οι ισχύουσες (ΦΕΚ 1975 Β’/17) αφορούν σε Καλλικρατικούς Δήμους και των αμοιβών μελετών (ΦΕΚ 1470 Β’/19) για τους ίδιους ως άνω λόγους,

β) την ενσωμάτωση των υποστηρικτικών μελετών και ΣΜΠΕ στην κύρια μελέτη, για λόγους ουσιαστικού συντονισμού και προκειμένου να αποφευχθούν οι μεγάλες καθυστερήσεις του παρελθόντος.

γ) τη δημοσίευση/διαβούλευση λεπτομερειών επί της επιχειρησιακής εφαρμογής του προγράμματος (διαδικασίες προκήρυξης/ ανάθεσης/επίβλεψης/έγκρισης, τι μέλλει γενέσθαι με μελέτες ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ σε εξέλιξη οι οποίες σύμφωνα με το ΠΔ 90/18 -ΦΕΚ 162 Α’- θα πρέπει να ολοκληρωθούν ως τον Σεπτέμβριο 2020 κ.λπ.).

δ) την αναθεώρηση-επικαιροποίηση των πολεοδομικών σταθεροτύπων (ΦΕΚ 285 Δ’/04) τα οποία αφορούν σε μελέτες ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ και κρίνονται παρωχημένα για την αντιμετώπιση επίκαιρων κρίσιμων

ζητημάτων, όπως επάρκεια κοινοχρήστων χώρων (ειδικώς υπό το πρίσμα της πρόσφατης υγειονομικής κρίσης και των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης), προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ανθεκτικότητα στις φυσικές καταστροφές κ.ά.