ΣΜΗΒΕ: οδηγός για μελέτες πυροπροστασίας και πιστοποιητικά πυρασφάλειας κτιρίων

Σε αναλυτικές οδηγίες για  την εφαρμογή της νομοθεσίας στις μελέτες πυροπροστασίας κτιρίων και  των πιστοποιητικών πυρασφάλειας προχώρησε ο Σύλλογος Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Βορείου Ελλάδας (ΣΜΗΒΕ), δημιουργώντας την πρώτη ύλη για κωδικοποίηση της νομοθεσίας και την έκδοση εγκυκλίου από το ΥΠΕΝ.

Η διοίκηση του ΣΜΗΔΕ, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Συλλόγου Ηλίας Χομσίογλου στο ecopress ανέλαβε την πρωτοβουλία να συγκεντρώσει παρατηρήσεις και ερωτήματα από τα μέλη του ΣΜΗΒΕ  αλλά και μηχανικούς από όλη την Ελλάδα και να προχωρήσει σε διεξοδική συνεργασία με τους αρμόδιους επικεφαλής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, προκειμένου να καταλήξει σε συγκεκριμένες απαντήσεις και διευκρινίσεις για την εφαρμογή του κανονισμού πυροπροστασίας και της νομοθεσίας.

Κωδικοποίηση της νομοθεσίας

Η συνεργασία των δύο πλευρών, κατάληξε σε αναλυτικές διευκρινίσεις και οδηγίες τις οποίες ανακοινώνει ο ΣΜΗΒΕ για την διευκόλυνση του επαγγελματικού επιστημονικού έργου των μελών του και ευρύτερα των μηχανικών. Όπως αναφέρει ο κ. Χομσίογλου θα συνεχιστεί η συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και παράλληλα το υλικό που συγκεντρώνεται αποστέλλεται στο ΥΠΕΝ, ώστε να προχωρήσει η διαδικασία διευκρινιστικής εγκυκλίου και να προωθηθεί η κωδικοποίηση της σχετικής νομοθεσίας.

-«Στόχος μας είναι το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας που ανέλαβε ο ΣΜΗΒΕ να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για όλους τους μηχανικούς, ιδίως τους νέους» τονίζει ο κ. Χομσίογλου

Συνάντηση 

Συγκεκριμένα ο Σύλλογος Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Βορείου Ελλάδος ΣΜΗΒΕ υλοποιώντας τον προγραμματισμό του, στο πλαίσιο των παρεμβάσεων του, που αφορούν το επιστημονικό και επαγγελματικό αντικείμενο ενασχόλησης των μελών του, πραγματοποίησε στις 21 Ιανουαρίου 2021 συνάντηση στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Θεσσαλονίκης.

Στη συνάντηση συμμετείχαν εκ μέρους της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, ο προϊστάμενος του Α’ Γραφείου Πυρασφάλειας Θεσσαλονίκης, Αντιπύραρχος Αζάς Αντώνιος, ο προιστάμενος του Β’ Γραφείου Πυρασφάλειας Θεσσαλονίκης, Αντιπύραρχος Νικόλαος Μουρτιάδης. Εκ μέρους του ΣΜΗΒΕ συμμετείχαν ο Πρόεδρος Ηλίας Χομσίογλου, ο Αντιπρόεδρος Βασίλειος Αργυρόπουλος και το μέλος ΔΣ Αθανάσιος Κολότσιος.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν τα θέματα:

• Αλλαγές στον τρόπο κατάθεσης των μελετών πυροπροστασίας και επικοινωνίας με τα γραφεία πυρασφάλειας λόγω μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας.
• Εφαρμοζόμενες Ηλεκτρονικές διαδικασίες έως την πλήρη μηχανοργάνωση των γραφείων Πυρασφαλείας
• Ποσοτική και ποιοτική, ως προς το γνωστικό αντικείμενο, επάρκεια των αξιωματικών-ελεγκτών που στελεχώνουν τα γραφεία πυρασφάλειας
• Χρόνοι και διαδικασίες διεκπεραίωσης υποθέσεων
• Ανάρτηση των πιστοποιητικών πυρασφάλειας στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ
• Εφαρμογή της 13^ης Πυροσβεστικής Διάταξης
• Δυνατότητα εκπαίδευσης – ενημέρωσης, Αξιωματικών ελεγκτών και Μηχανικών σχετικά με τον τρόπο σύνταξης και ελέγχου μίας μελέτης πυροπροστασίας.
• Συνεργασίας ΠΣ και ΣΜΗΒΕ κατά την επεξεργασία πυροσβεστικών διατάξεων ή/και άλλων σχετικών νομοθετημάτων

Εν συνεχεία αναπτύχθηκαν θέματα διαδικασιών και εφαρμογής της νομοθεσίας και διευκρινίστηκαν ερωτήματα συναδέλφων μηχανικών, όπως αυτά συγκεντρώθηκαν μετά από κάλεσμα του ΣΜΗΒΕ.

Οδηγίες για διαδικασίες και εφαρμογή της νομοθεσίας

Μετά την εποικοδομητική συζήτηση συμφωνήθηκε η τακτικότερη συνάντηση και συνεργασία μεταξύ των δύο μερών. Αναλυτικά τα θέματα που αναπτύχθηκαν στο δεύτερο μέρος της συνάντησης ήταν:

Διαδικαστικά θέματα 

-Στην αίτηση που καταθέτουν οι μηχανικοί ή οι ιδιοκτήτες θα πρέπει οπωσδήποτε να αναγράφεται ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας (e-mail).

-Οι αιτήσεις και οι υπεύθυνες δηλώσεις που κατατίθενται στα γραφεία πυρασφάλειας έχουν αναρτηθεί στο site του ΣΜΗΒΕ http://www.smhbe.gr/χρήσιμες-πληροφορίες/  σε επεξεργάσιμη μορφή και συνίσταται να χρησιμοποιούνται αυτές από τους συναδέλφους μηχανικούς.

-Οι παρατηρήσεις μελετών/δικαιολογητικών, η έγκριση μελέτης, η έκδοση πιστοποιητικού είναι διαδικασίες για τις οποίες ενημερώνεται ο Μηχανικός ηλεκτρονικά, εφόσον το επιθυμεί και έχει καταχωρήσει στην αρχική αίτηση, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail).

-Σε εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων συνάθροισης, λόγω πανδημίας, οι μηχανικοί μπορούν να καταθέτουν μελέτες ή/και λοιπά έγγραφα στην θυρίδα στην υποδοχή των κτηρίων που στεγάζουν τα Α’ και Β’ γραφεία Πυρασφάλειας. Εννοείται ότι σε αυτή την περίπτωση δεν είναι δυνατή η άμεση έκδοση πρωτοκόλλου.

-Η παρακολούθηση της πορείας των μελετών μπορεί να γίνει μέσω του συνδέσμου https://www.fireservice.gr/pyrasfaleia/index.php εφόσον είναι γνωστός ο αριθμός Πρωτοκόλλου και η ημερομηνία κατάθεσης. Θα εξεταστεί η περίπτωση αναζήτησης του φακέλου μόνο με τον αριθμό ΧΠΕ.

-Κατάθεση δικαιολογητικών για έκδοση πιστοποιητικού μπορεί να γίνει με αίτηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις ηλεκτρονικής διευθύνσεις:

Α’ Γραφείο Πυρασφάλειας: pyrathes@psnet.gr

B’ Γραφείο Πυρασφάλειας: pyrthes2@psnet.gr

μόνον εφόσον τα ηλεκτρονικά αρχεία διαθέτουν ηλεκτρονική υπογραφή και την επαγγελματική σφραγίδα του μηχανικού.

-Μελέτες πυροπροστασίας που αποτελούν τμήμα της διαδικασίας έκδοσης πολεοδομικής άδειας και δεν εμπίπτουν σε υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού πυροπροστασίας ή δεν υπόκεινται σε έλεγχο επενδυτικού προγράμματος, αρχειοθετούνται από το αρμόδιο γραφείο πυρασφάλειας.

-Μελέτες για έκδοση πολεοδομικής άδειας μπορούν να κατατεθούν στο αρμόδιο γραφείο Πυρασφάλειας αρχικά χωρίς να είναι μέσω του συστήματος e-adeies ώστε να γίνουν οι απαιτούμενοι έλεγχοι και διορθώσεις και να υποβληθούν εκ νέου στην τελική τους μορφή μετά την ανάρτηση τους στο σύστημα e-adeies και την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγονται οι άσκοπες πολλαπλές υποβολές στο σύστημα έκδοσης αδειών.

-Να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή από τους μηχανικούς στην επωνυμία της εταιρείας καθώς πολλές φορές δημιουργούνται προβλήματα από την εσφαλμένη αναγραφή της επωνυμίας.

-Παρατηρήσεις μελετών όπου υπάρχει διαφωνία μεταξύ του συντάκτη μηχανικού και του ελεγκτή αξιωματικού, μπορεί ο μηχανικός να απευθύνεται στον προϊστάμενο του γραφείου Πυρασφάλειας.

-Ο υπολογισμός του πυροθερμικού φορτίου όπου απαιτείται από τη σχετική νομοθεσία είναι αποκλειστική ευθύνη του μηχανικού. Η ορθότητα των υπολογισμών ελέγχεται σε περίπτωση αυτοψίας από την Π.Υ.

-Ο εκάστοτε προϊστάμενος των γραφείων πυρασφάλειας, ως ο έχων την ευθύνη της έγκρισης της μελέτης, δηλώθηκε ότι, διατηρεί το δικαίωμα να διατυπώσει παρατηρήσεις επί των μελετών, ακόμα και όταν υπάρχει θετική εισήγηση από τον ελεγκτή αξιωματικό.

Θέματα Νομοθεσίας

1. Η άμεση γειτνίαση των επικίνδυνων χώρων με τις τελικές εξόδους ως μέτρο παθητικής πυροπροστασίας δεν εξετάζεται (ΠΔ 71/1988 – ΠΔ 41/2018)
2. Για τους ορισμούς Εκθεσιακού κέντρου και Μουσείου, ισχύουν τα οριζόμενα από τον Οικοδομικό Κανονισμό. Η πυρασφάλεια δέχεται ότι αναγράφεται στον τίτλο.
3. Οδεύσεις διαφυγής σύμφωνα με την 3/2015 Πυρ.Διατ. μετρώνται από κύριους χώρους. Στις άλλες περιπτώσεις (Υ.Α. 136860 ή ΠΔ 41/2018) από κάθε σημείο της κάτοψης.
4. Δεν εξετάζεται αναλυτικά από την Πυρασφάλεια το πώς επιτυγχάνεται ο δείκτης πυραντίστασης σε μεταλλικές κατασκευές. Αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του μηχανικού.
5. Δεν είναι αποδεκτός ο χαρακτηρισμός περισσότερων του ενός ορόφου εκκένωσης. Έτσι ορίζει η σχετική νομοθεσία (ΠΔ 41/2018).
6. Σε επιχειρήσεις που διαθέτουν περισσότερα του ενός κτήρια στην ίδια εγκατάσταση με διαφορετικές μελέτες πυροπροστασίας, η ομάδα πυροπροστασίας μπορεί να είναι η ίδια.
7. Χώροι γραφείων και αποθηκών σε κτήρια άλλης χρήσης δεν διαθέτουν πληρότητα χρήσης και εξετάζονται με την κυριαρχούσα χρήση κατά περίπτωση όπως ορίζεται στο ΠΔ 41/2018. Γενικά σε βιομηχανικούς χώρους εξετάζονται μαζί με τη χρήση «Βιομηχανία». Σε περίπτωση αμφισβήτησης μιας χρήσης ως συμπληρωματικής σε σχέση με την κυριαρχούσα, αποφαίνεται οριστικά η αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
8. Επικίνδυνοι χώροι κατηγορίας Α, εντάσσονται στην κατηγορία Β όταν έχουν εμβαδό μεγαλύτερο των 50 τ.μ. σύμφωνα με το ΠΔ41/2018. Εννοείται ότι εξετάζεται το εμβαδό του κάθε χώρου.
9. Γενικά το κυλικείο-κατάστημα ψιλικών σε κτήρια υγείας και πρόνοιας είναι χώρος συνάθροισης κοινού εάν διαθέτει τραπεζοκαθίσματα. Σε διαφορετική περίπτωση χαρακτηρίζεται ως κατάστημα.
10. Χειρουργεία και εντατικές εξετάζονται ως χώροι υψηλής επικινδυνότητας σύμφωνα με την παρ. 5.4.2. του άρθρου 5. του κεφ. Β του ΠΔ 41/2018 μόνον όσον αφορά το φωτισμό ασφαλείας του χώρου σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 1838.
11. Δεν απαιτείται αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης σε κτήρια της κατηγορίας Ε3 από τις ειδικές διατάξεις σύμφωνα με το ΠΔ41/2018.
12. Περιπτώσεις κτηρίων που απαιτείται έλεγχος πρόσβασης (στρατιωτικές εγκαταστάσεις, σωφρονιστήρια, εργαστήρια) που υπάγονται στο ΠΔ 41/2018 εξετάζονται κατά περίπτωση αναφορικά με τα συστήματα ασφάλισης των θυρών.
13. Δεν υπάρχει διευκρίνιση αναφορικά με το ύψος του κτηρίου, πλήν των περιπτώσεων όπου αναφέρεται η στάθμη του δαπέδου του ανώτερου ορόφου. Σύμφωνα με τον ΝΟΚ ύψος κτηρίου είναι «απόσταση από το οριστικά διαμορφωμένο έδαφος έως τη στάθμη της τελικής άνω επιφάνειας του τελευταίου ορόφου» εξαιρουμένων υπερκατασκευές κεραιών κλπ. και απόληξη κλιμακοστασίου. (ΠΔ 41/2018)
14. Υπόγειες αποθήκες καταστημάτων, εμβαδού < 250 μ η καθεμία, πυράντοχα χωρισμένες μεταξύ τους, χωρίς άμεση (απευθείας) επικοινωνία, που διαθέτουν ανεξάρτητες οδεύσεις διαφυγής ή μοιράζονται κοινή / κοινές προστατευμένες οδεύσεις, δεν εμπίπτουν στην περίπτωση της παραγράφου 9.4.3.γ του άρθρου 9 του ΠΔ 71/88 – δηλαδή δεν απαιτείται καταιονισμός
15. Αναφορές στο συνολικό εμβαδόν πολλών καταστημάτων που αποτελούν ανεξάρτητα πυροδιαμερίσματα αφορούν το εμβαδό του εκάστοτε καταστήματος – πυροδιαμερίσματος (ΠΔ 71/1988 & ΠΔ 41/2018)
16. Χώροι στάθμευσης έως 10 θέσεων σε κτήρια κατοικιών εξετάζονται με την κύρια χρήση καθώς δεν έχουν πληρότητα χρήσης. (ΠΔ 71/1988 & ΠΔ 41/2018)
17. Σύστημα απαγωγής καπναερίων σε επικίνδυνους χώρους κατ. Β δεν απαιτείται όταν ο χώρος είναι ισόγειος και διαθέτει ανοίγματα φυσικού αερισμού που δεν επικοινωνούν με το υπόλοιπο κτήριο. (ΠΔ 41/2018)
18. Διαφοροποιήσεις της νομοθεσίας με έκδοση νέας νομοθετικής διάταξης όπως στις βιομηχανίες από ΚΥΑ 1589 σε Υ.Α. 136860 δεν συνεπάγεται την ακύρωση των εκδοθέντων πιστοποιητικών πυροπροστασίας.
19. Παλαιά κτήρια που μελετώνται εκ νέου λόγω υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.4495/2017 και υπάγονται στις διατάξεις του ΠΔ 71/88 εξετάζονται ως προς την παθητική πυροπροστασία με το ΠΔ 71/88 και ως προς την ενεργητική πυροπροστασία με την Υ.Α. 136860 αναφορικά με την υλοποίηση δυσμενέστερων μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας.
20. Μηχανοκίνητες συρόμενες πόρτες γίνονται αποδεκτές σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που θέτει η παρ. 5.3.7.2 του ΠΔ 41/2018 και έως πλάτος θυρόφυλλου 1,20 μ.
21. Δεν ελέγχεται σε αυτοψία η συμφωνία των διαγραμμάτων διαφυγής με το πρότυπο ISO Πρέπει τα διαγράμματα να είναι σύμφωνα με το σχετικό πρότυπο.
22. Σε περίπτωση επέκτασης βιομηχανίας που διαθέτει μελέτη με την ΚΥΑ 1589 απαιτείται νέα μελέτη σύμφωνα με την Υ.Α. 136860.
23. Αλλαγή κατηγορίας επικινδυνότητας βιομηχανίας (π.χ. από Ζ1 σε Ζ2) αποτελεί αλλαγή χρήσης και απαιτείται νέα μελέτη πυροπροστασίας.
24. Καταστήματα – καφέ με λειτουργία Take away χωρίς τραπεζοκαθίσματα ή με τραπεζοκαθίσματα σε εξωτερικό μη περιφραγμένο χώρο αντιμετωπίζονται ως καταστήματα.
25. Εμπορικές αποθήκες με μελέτη σύμφωνα με την ΚΥΑ 1589 που τροποποιούνται σε Κέντρο Αποθήκευσης και Διανομής (ΚΑΔ) απαιτούν νέα μελέτη παθητικής ενεργητικής μέσω του e-adeies. (ΠΔ 41/2018)
26. Μελέτες που έχουν γίνει με πυροσβεστικές διατάξεις που έχουν καταργηθεί ή έχουν τροποποιηθεί, εξακολουθούν να ισχύουν εφόσον δεν έχει γίνει καμία αλλαγή στην εγκατάσταση.
27. Θεωρημένες μελέτες με χρήση πετρελαίου ως καύσιμο, που τροποποιούνται μόνο ως προς την χρήση καυσίμου, από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο, δεν απαιτείται αλλαγή της μελέτης αλλά προσκόμιση της άδειας χρήσης Φυσικού αερίου και Δήλωση αλλαγής καυσίμου.
28. Προσθήκη Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας σε βιομηχανία που δεν μεταβάλλει την κατηγορία κινδύνου της επιχείρησης δεν απαιτεί νέα μελέτη. Σε περίπτωση αλλαγής ή εγκατάστασης νέου εξοπλισμού τότε απαιτείται νέα μελέτη. Η άποψη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας είναι ότι μπορεί να γίνει να γίνει κατάθεση εκτός του συστήματος e-adeies. Ο ΣΜΗΒΕ προτείνει οποιαδήποτε αλλαγή να γίνεται με ενημέρωση της οικοδομικής άδειας μέσω του συστήματος e-adeies.
29. Σε οριζόντιες εξόδους μονής κατεύθυνσης το απαιτούμενο εμβαδό από τη νομοθεσία (παρ. 5.3.5 του ΠΔ 41/2018) ισχύει μόνο για την πλευρά όπου υπάρχει περίπτωση συνωστισμού, δηλαδή την πλευρά που χρησιμοποιεί την οριζόντια έξοδο ως έξοδο κινδύνου.
30. Υπολογισμός των διαδρόμων μεταξύ σταθερών καθισμάτων αποτελεί θέμα παθητικής πυροπροστασίας. Ο υπολογισμός γίνεται και με βάση άλλα νομοθετήματα όπως ο κανονισμός Θεάτρων και κινηματογράφων. (ΠΔ 71/1988 και ΠΔ 41/2018)
31. Σε εγκαταστάσεις πρατηρίων υγρών καυσίμων αλλά και όπου από το ΠΔ 41/2018 αναφέρονται στις Ειδικές διατάξεις διαφορετικά μέτρα από τις Γενικές Διατάξεις (όπως πχ οι δείκτες πυροπροστασίας), ισχύουν τα δυσμενέστερα.
32. Η κατάθεση τοπογραφικού διαγράμματος σε περιπτώσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων, ακόμα και όταν δεν είναι υποχρεωτική η εκπόνηση του, ζητείται ως δικαιολογητικό έγκρισης της μελέτης πυροπροστασίας σύμφωνα με διαταγή του Αρχηγείου του Π.Σ.
33. Το ΠΔ 41/2018 εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 2. Σε περίπτωση κτηρίων ανεγερθέντων πριν από το ΠΔ 71/88 θα πρέπει να συντελείται συνολική αλλαγή χρήσης για να εξεταστούν με το ΠΔ 41/2018, διαφορετικά εξετάζονται με την αντίστοιχη πυροσβεστική διάταξη.