Στατικός έλεγχος αυθαιρέτων του ν.4495/17

Του Απόστολου Κωσταρέλλου*

ΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΔΗΛΟΥΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΟ Ν.4495/2017 (άρθρο 99 § 6 (η) Ν.4495/2017 & ΚΥΑ-ΦΕΚ 1643/11-05-2018 )

Α. ΠΟΤΕ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ;

Μελέτη Στατική επάρκειας απαιτείται : για κάθε κατασκευή που ανήκει σε μία από τις κατωτέρω περιπτώσεις, εκτός των περιπτώσεων των κατηγοριών 1, 2 και 3 του άρθρου 96 (αυθαίρετα πριν την 1-1-1983 καθώς και μικροπαραβάσεις) και κτιρίων σπουδαιότητας Σ1 (κτίρια με μικρή σπουδαιότητα ως προς την ασφάλεια του κοινού π.χ αγροτικά οικήματα, υπόστεγα ,στάβλοι κ.λ.π) σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό ( πίνακας 2.3 ΕΑΚ).

1. Για κάθε ανεξάρτητη κατασκευή που είναι εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετη.
2. Οι αυθαίρετες κατασκευές που έχουν υπαχθεί στο Ν.4178/2013 και, με βάση ένα τουλάχιστον από τα υποβληθέντα Δελτία Ελέγχου Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου (ΔΕΔΟΤΑ) που την αφορούν, κατατάσσεται σε υψηλής (Υ) προτεραιότητας περαιτέρω ελέγχου.
3. Για κάθε αυθαίρετη προσθήκη ή τροποποίηση ή αλλαγή χρήσης που έχει εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε κτίρια κατηγορίας σπουδαιότητας Σ2, Σ3 και Σ4 ( πίνακας 2.3 ΕΑΚ), σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό.

Κτίρια σπουδαιότητας Σ2 όπου έχει συντελεστεί αλλαγή χρήσης η οποία μεταβάλλει τη σπουδαιότητα σε Σ3 ή Σ4, σε επιφάνεια έως και του 1/3 της συνολικής, αντιμετωπίζονται στην παρούσα ως κτίρια σπουδαιότητας Σ2

Β. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ;

Δεν απαιτείται υποβολή μελέτης στατικής επάρκειας αλλά τεχνική έκθεση αρμόδιου μηχανικού στις εξής περιπτώσεις:

1. Για όλα τα κτίσματα ανεξάρτητα απ’ τη χρήση τα οποία έχουν ανεγερθεί πριν από την 1-1­1983.
2. Για κτίρια σπουδαιότητας Σ1 σύμφωνα με τον ΕΑΚ (κτίρια με μικρή σπουδαιότητα ως προς την ασφάλεια του κοινού π.χ αγροτικά οικήματα ,υπόστεγα ,στάβλοι κ.λ.π)
3. Μετατροπή ημιυπαίθριου χώρου σε κλειστό.
4. Διαμερισμάτωση ή αλλαγή διαρρύθμισης χώρου, που δεν επιφέρει αύξηση μόνιμου φορτίου πάνω από 10% στην επιφάνεια στην οποία έχει συντελεστεί η παρέμβαση.
5. (ΚΥΑ-ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρϋρο2): Αυθαίρετες κατασκευές παταριών ισογείου επιφάνειας μέχρι ποσοστού 50% του δαπέδου του ισογείου με την προϋπόθεση ότι δεν δημιουργούνται “θέσει” κοντά υποστυλώματα. Διαφορετικά εξετάζονται τα μέλη και η σύνδεσή τους με στοιχεία του φέροντος οργανισμού, τα οποία και θα ενισχύονται για ενδεχόμενες τοπικές αστοχίες. Σε κάθε περίπτωση ελέγχεται η στατική επάρκεια του αυθαίρετου παταριού για κατακόρυφα φορτία.
6. . (ΚΥΑ -ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρθρο2):Αυθαίρετες κατασκευές προβόλων οι οποίοι προεξέχουν έως 2.00 μέτρα ή αυθαίρετες επαυξήσεις της προεξοχής τους μέχρι ποσοστού 25%,
7. Κατασκευή στο δώμα κτιρίων μέχρι το είκοσι τοις εκατό (20%) της επιφάνειας αυτού.
8. Υπόγειοι χώροι μέγιστης επιφανείας έως αυτής του ισογείου, κατασκευασμένοι με περιμετρικούς τοίχους από μπατική τοιχοποιία ή οπλισμένο σκυρόδεμα, τα οποία καλύπτουν τουλάχιστον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της περιμέτρου.
9. Αλλαγή χρήσης με την προϋπόθεση ότι δεν διαφοροποιείται η κατηγορία σπουδαιότητας και η οποία δεν επιφέρει αθροιστική αύξηση των κινητών και μόνιμων φορτίων πάνω από τριάντα τοις εκατό (30%) του μόνιμου φορτίου πριν από την παρέμβαση.
10. Μετατροπή πιλοτής σε κλειστό χώρο με προσθήκη περιμετρικών τοίχων από μπατική τοιχοποιία ή οπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο καλύπτει τουλάχιστον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της περιμέτρου.
11. Υπόγεια που ξεμπαζώθηκαν και είναι κατασκευασμένα με περιμετρικούς τοίχους από μπατική τοιχοποιία ή οπλισμένο σκυρόδεμα, οι οποίο καλύπτουν τουλάχιστον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της περιμέτρου.
12. Σοφίτες με την προϋπόθεση ότι, από τον έλεγχο του συνολικού σεισμικού φορτίου (τέμνουσα βάσης) μετά την προσθήκη των αυθαίρετων κατασκευών στο σύνολο του κτιρίου, προκύπτει ότι αυτό δεν υπερβαίνει το 1,20 του αντίστοιχου σεισμικού φορτίου του υφιστάμενου κτιρίου, χωρίς τις αυθαίρετες κατασκευές. Στην περίπτωση αυτή εξετάζεται και η επάρκεια των φερόντων στοιχείων της σοφίτας, καθώς και η σύνδεσή τους με το φέροντα οργανισμό του υφιστάμενου κτιρίου.
13. (ΚΥΑ -ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρθρο2): Στατικά ανεξάρτητοι βοηθητικοί χώροι κατηγορίας σπουδαιότητας Σ2 και εμβαδού κάτοψης μέχρι 25m2 έκαστος.
14. (ΚΥΑ -ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρθρο2): Για αυθαίρετη προσθήκη στέγης με μεταλλικά ή ξύλινα ζευκτά ο έλεγχος περιορίζεται στον έλεγχο των δομικών στοιχείων της στέγης καθώς και στις συνδέσεις με το φέροντα οργανισμό του υφιστάμενου φορέα.
15. (ΚΥΑ -ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρϋρο2): Το σύνολο των αυθαιρέτων κατασκευών ανά διηρημένη ιδιοκτησία ή ανεξάρτητο κτίριο είναι μικρότερο σε επιφάνεια από 25 τ.μ.
16. (ΚΥΑ -ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρθρο2): Το σύνολο των αυθαιρέτων κατασκευών ανά διηρημένη ιδιοκτησία ή ανεξάρτητο κτίριο δεν επιφέρει αύξηση των κατακόρυφων φορτίων άνω του 20% για κατηγορία σπουδαιότητας Σ2 σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ) και 10% για κατηγορίες σπουδαιότητας Σ3 και Σ4 για τη διηρημένη ιδιοκτησία αυτή ή το ανεξάρτητο κτίριο.
17. (ΚΥΑ -ΦΕΚ1643Β/11-05-2018-άρθρο2): Έχει εκδοθεί άδεια σεισμοπλήκτου και έχουν υλοποιηθεί ενισχύσεις μετά την 1.1.2000.

Γ. ΠΟΙΟ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ;

Η μελέτη στατικής επάρκειας περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

α) Έκθεση συλλογής στοιχείων και πληροφοριών

β) Έκθεση αποτύπωσης – τεκμηρίωσης

γ) Γενικά σχέδια αποτύπωσης του φέροντος οργανισμού και παρουσίασης ενδεχόμενων βλαβών

δ) Έκθεση αποτίμησης φέρουσας ικανότητας

ε) Τεύχη υπολογισμών, αναλύσεων και ελέγχων

Δ. ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΣΥΝΤΑΣΕΤΑΙ Η ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ;

Η μελέτη στατικής επάρκειας πραγματοποιείται είτε με τον ΚΑΝΕΠΕ είτε σύμφωνα με τους κανονισμούς που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας του κτιρίου ή της κατασκευής του φέροντος οργανισμού του. Σε κάθε περίπτωση ως σεισμικό φορτίο λαμβάνεται κατ’ ελάχιστο αυτό που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας ή της κατασκευής του φέροντος οργανισμού.

Για την περίπτωση κτιρίων τα οποία έχουν κατασκευαστεί πριν την 1.1.1983, αλλά η αυθαίρετη προσθήκη ή τροποποίηση ή αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί μεταγενέστερα, η μελέτη στατικής επάρκειας θα πρέπει να εκπονείται με προσομοίωση του συνόλου της κατασκευής και έλεγχο: (α) του προγενέστερου τμήματος με βάση τον αντισεισμικό κανονισμό που ίσχυε κατά την περίοδο αδειοδότησης ή κατασκευής του υπάρχοντος και (β) της αυθαίρετης προσθήκης ή τροποποίησης ή αλλαγής χρήσης με βάση τον αντίστοιχο αντισεισμικό κανονισμό που ίσχυε κατά την πραγματοποίησή της.

Για κτίρια για τα οποία διατίθεται εγκεκριμένη στατική μελέτη η οποία έχει εφαρμοστεί ως προς τις διαστάσεις του φορέα του φέροντος οργανισμού, η έκθεση αποτίμησης φέρουσας ικανότητας μπορεί να περιορίζεται στον έλεγχο του συνολικού σεισμικού φορτίου (τέμνουσα βάσης) όταν μετά την προσθήκη των αυθαιρέτων κατασκευών στο σύνολο του κτιρίου προκύπτει ότι αυτό δεν υπερβαίνει το 1.15 για κτίρια με άδεια προ της 1.7.1995και το 1.25 για κτίρια με άδεια από 1.7.1995 και
μετά. Οι αναλύσεις πραγματοποιούνται με το σεισμικό φορτίο της εγκεκριμένης στατικής μελέτης. Από την έκθεση αποτίμησης προκύπτει είτε στατική επάρκεια του κτιρίου είτε ανεπάρκεια.

Ε. ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΘΕΙ ΣΤΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ;

Από την έκθεση αποτίμησης προκύπτει είτε στατική επάρκεια του κτιρίου είτε ανεπάρκεια. Στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί στατική ανεπάρκεια ο ιδιοκτήτης υποχρεούται μέσα σε διάστημα τριών (3) ετών να προβεί στην εκπόνηση μελέτης επεμβάσεων και την υλοποίηση των απαραίτητων εργασιών που προκύπτουν από την μελέτη.

Το παραπάνω συμπέρασμα κοινοποιείται υποχρεωτικά στον αιτούντα την υπαγωγή, συνοδεύει τη βεβαίωση του μηχανικού σε κάθε δικαιοπραξία και συμπληρώνεται στο πληροφοριακό σύστημα υπαγωγής των αυθαιρέτων.

Μέχρι την υλοποίηση των εργασιών ενίσχυσης η εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετη κατασκευή ή η αυθαίρετη προσθήκη δεν μισθώνεται και δεν λαμβάνει άδεια λειτουργίας.

ΣΤ. ΠΟΤΕ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ;

1. Η μελέτη στατικής επάρκειας μπορεί να υποβάλλεται μέσα σε προθεσμία τριών (3) ετών από την ημερομηνία υπαγωγής για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ4, Σ3 και πέντε (5) ετών για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ2.
2. Για τα κτίρια που έχουν ήδη υπαχθεί στο Ν.4178/2013, η υποχρέωση υποβολής μελέτης στατικής επάρκειας ή τεχνικής έκθεσης, εφόσον αυτή απαιτείται με τις προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου υποβάλλεται κατά την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου ως αυτή ορίζεται στα άρθρα 53.

Ζ. ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ;

Η μελέτη επεμβάσεων πρέπει να πραγματοποιηθεί στο σύνολο του κτιρίου σύμφωνα με τις διατάξεις των ΚΑΝΕΠΕ / ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΩΝ και με σεισμική φόρτιση τουλάχιστον αυτή που ίσχυε κατά την περίοδο αδειοδότησης του υπάρχοντος. Για τις κατασκευές που μελετήθηκαν με άδεια από 1.7.1995 και μετά, η μελέτη επεμβάσεων δύναται εναλλακτικά να πραγματοποιηθεί για στάθμη επιτελεστικότητας τουλάχιστον Γ1 κατά ΚΑΝΕΠΕ.

Η. ΠΟΙΑ ΤΑ ΩΦΕΛΙΜΑΤΑ ΑΠ’ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ;

• Στο Ν4495/2017, δίνεται έκπτωση 10% λόγω υποβολής μελέτης στατικής επάρκειας. Για να υπολογιστή η έκπτωση 10 % θα πρέπει να είναι επιλεγμένο, στα Στοιχεία υπολογισμού, το πεδίο «υποβολή Μελέτης Στατικής Επάρκειας». Όσο η δήλωση είναι σε «Επεξεργασία» και σε «Αρχική υποβολή», εφόσον έχει ήδη εκπονηθεί η μελέτη στατικής επάρκειας, το πεδίο επιλέγεται από τον μηχανικό. Για την προώθηση της δήλωσης σε «Υπαγωγή» απαιτείται να έχει
  υποβληθεί το αρχείο «Μελέτη στατικής επάρκειας» και το πρόστιμο υπολογίζεται με έκπτωση 10%.

Σε περίπτωση που η μελέτη Στατικής Επάρκειας εκπονηθεί και υποβληθεί μετά την προώθηση της δήλωσης σε Υπαγωγή, ο μηχανικός υποβάλει ηλεκτρονικό αίτημα στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ ώστε να επιλεγεί το πεδίο «Υποβολή Μελέτης Στατικής Επάρκειας», να υπολογιστεί το πρόστιμο με την προβλεπόμενη έκπτωση και να αναπροσαρμοστούν οι ανεξόφλητες δόσεις. Τυχόν υπερβάλλοντα ποσά προστίμου δεν επιστρέφονται.

• Για την εκτέλεση των εργασιών ενίσχυσης σύμφωνα με την εκπονηθείσα μελέτη του μηχανικού προβλέπεται μείωση του ενιαίου ειδικού προστίμου κατά το κόστος αυτών και έως

α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3

β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2

γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1

Η διαδικασία προβλέπεται στο άρθρο 5 της υπουργικής απόφασης 27454/2631 (ΦΕΚ 3976 Β’/2017).

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΤΑΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ

*Απόστολος Κωσταρέλλος, Πολιτικός Μηχανικός-Civil Engineer  Κ.Βάρναλη 26-Τ.Κ. 54351-Άνω Τούμπα –Θεσσαλονίκη/ Τηλ. 2310 508119 -6977639448

ap.kostarellos@gmail.com