Κλιματικός νόμος: στον αέρα τα έργα ενεργειακής εξοικονόμησης των Δήμων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Στον αέρα βρίσκονται από την 1η Ιανουαρίου 2024 τα έργα ενεργειακής εξοικονόμησης της συντριπτικής πλειοψηφίας των Δήμων της χώρας, καθώς δεν έχουν ολοκληρώσει τα Δημοτικά Σχεδία Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ), που είναι προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση τους από το ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και το  Ταμείο Ανάκαμψης.

Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Εθνικού Κλιματικού Νόμου (ν. 4936/2022 Α’105) από την 1η Ιανουαρίου 2024  η εκπόνηση του ΔηΣΜΕ αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των ΟΤΑ α’ βαθμού για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας και κλιματικής αλλαγής.

Από το Φεβρουάριο του 2022 που ψηφίστηκε ο Κλιματικός Νόμος αρχικά ορίστηκε 11μηνη προθεσμία και στη συνέχεια δόθηκαν νέες παρατάσεις για την εκπόνηση των ΔηΣΜΕ, οι οποίες εξέπνευσαν άπρακτες για τους περισσότερους Δήμους, αφού μέχρι τώρα οι ΟΤΑ που έχουν συντάξει ένα σχέδιο για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων ρύπων να είναι ελάχιστοι.

Τι ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου

Ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου Γιάννης Ανδρουλάκης συνέδεσε την αδυναμία των Δήμων να ολοκληρώσουν ΔηΣΜΕ, με την έλλειψη κονδυλίων να ολοκληρώσουν τις σχετικές μελέτες και ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση των μελετών και πληρωμές εντός του 2024, ενώ προανήγγειλε μία ακόμη παράταση για την εκπόνηση και ολοκλήρωση των ΔηΣΜΕ.

-«Αμεσα θα «τρέξει» από το Πράσινο Ταμείο το πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση των μελετών που αφορούν τα Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών ρύπων (ΔηΣΜΕ), καθώς η σχετική Υπουργική Απόφαση θα είναι έτοιμη μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες. Στον εθνικό κλιματικό νόμο, που ψηφίστηκε το 2022, προβλέπεται ότι οι Δήμοι θα πρέπει να συλλέγουν στοιχεία για τον υπολογισμό των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από τα δημοτικά κτίρια» δήλωσε στο powergame ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου και σημείωσε ότι:

-«Στα ΔηΣΜΕ θα πρέπει να αναφέρονται οι στόχοι εκπομπών που πρέπει να επιτευχθούν κατ’ έτος και κατά τα έτη 2025 και 2030, καθώς και οι δράσεις για τη μείωση των εκπομπών και την αύξηση των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου. Κανονικά, οι Δήμοι θα έπρεπε να έχουν έτοιμα αυτά τα Σχέδια από την 1η Ιανουαρίου 2024, ωστόσο αυτό δεν είναι εφικτό λόγω της έλλειψης κονδυλίων. Οι πρώτες πληρωμές από το Πράσινο Ταμείο θα γίνουν εντός της νέας χρονιάς».

Ποιά έργα “παγώνουν”

Τα ΔηΣΜΕ είναι ωστόσο νόμιμη υποχρέωση και προαπαιτούμενα για εν εξελίξει και νέα έργα που αφορούν στην ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων, την αντικατάσταση του οδοφωτισμού με λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης τύπου LED, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, τη  δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων κ.α Από 1η Ιανουαρίου 2024 αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων που υποβάλλονται από Δήμους  για την υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και προστασίας του κλίματος, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων (ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», Ταμείο Ανάκαμψης κλπ.).

Τι πρέπει να κάνουν οι Δήμοι

Ειδικότερα σύμφωνα με το άρθρο 16 του Εθνικού Κλιματικού Νόμου (ν. 4936/2022 Α’105) κάθε Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ βαθμού θα πρέπει να καταρτίσει Δημοτικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ), το οποίο να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

-υπολογισμό ανθρακικού αποτυπώματος και θέσπιση στόχου μείωσης καθαρών εκπομπών κατ’ ελάχιστο 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030 σε σχέση με το έτος 2019 λαμβάνοντας υπόψη και τις απορροφήσεις  διερεύνηση,

-προσδιορισμό και ιεράρχηση των απαραίτητων μέτρων και δράσεων για την επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών.

Συγκεκριμένα, το σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή με βάση το έτος 2019 των ενεργειακών καταναλώσεων και των εκπομπών για τα ακόλουθα:

• τα κτίρια,
• τις κοινωφελείς εγκαταστάσεις (για αθλητισμό, πολιτισμό, φωτισμό δημοτικών οδών και κοινόχρηστους χώρους),
• τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης, άρδευσης και
•  τα δημοτικά οχήματα

Το ΔηΣΜΕ θα πρέπει να είναι συμβατό με τους στόχους και τις πολιτικές του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και να λαμβάνει υπόψη το Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης των κτιρίων (άρθρο 7 παρ. 12) βάσει του νόμου 4342/2015 (Α’ 143).

Το ΥΠΕΝ έχει εκδώσει οδηγό κατάρτισης Δημοτικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ)  ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ