ΣτΠ: εφαρμόστε το νόμο προστασίας των ζώων για τα άλογα του Υμηττού

Ο Συνήγορος του Πολίτη ασκεί παρέμβαση και θέτει προ των ευθυνών τους, τους αρμόδιους της Περιφέρειας Αττικής,  του Δήμου Κρωπίας,  του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς της πολιτείας για το γεγονός ότι έχουν εγκαταλείψει στην τύχη τους περισσότερα από 100 άλογα, που διαρκώς αυξάνονται στο βουνό του Υμηττου.

Ο ΣτΠ τονίζει ότι εγκυμονούνται κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, την ασφάλεια των πολιτών, την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων αλλά και για τα ίδια τα άλογα, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να τηρηθεί άμεσα η νομοθεσία περί προστασίας των ζώων.

Οι αρμόδιοι της πολιτείας έχουν αφήσει τη διαχείριση των αλόγων του Υμηττού στην ΑΜΚΕ Help Horses, χωρίς πόρους και υποστήριξη. Οι υπεύθυνοι και οι εθελοντές της Help Horses εδώ και τρία χρόνια καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες αλλά  όπως φαίνεται η κατάσταση δεν είναι πλέον διαχειρίσιμη.

-«Από τη μεριά μας, κάνουμε και  θα συνεχίσουμε να κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να σώσουμε αυτά τα άλογα, ζητάμε όμως την συνδρομή και την στήριξη από μεριάς του κράτους, προκειμένου να τα καταφέρουμε να διαχειριστούμε αυτά τα άλογα έτσι ώστε πλέον να μην είναι αδέσποτα, μέσα σε δρόμους και κατοικημένες περιοχές», τονίζει η Help Horses.

 Η πολιτεία κλείνει τα μάτια σταθερά  και τροποποιεί την νομοθεσία, έτσι ώστε να απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη, όχι μόνο για τα άλογα του Υμηττού, αλλά όσον αφορά την ευζωία και προστασία των ιπποειδών γενικότερα στη χώρα μας. δείτε εδώ

Παρέμβαση Συνηγόρου του Πολίτη

-«Ολες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες τελούσαν σε γνώση του προβλήματος ήδη από τον Απρίλιο του 2021, ενώ αυτό επιδεινώθηκε τον Απρίλιο του 2023 και εξακολουθεί να επιδεινώνεται διαρκώς μέχρι σήμερα, χωρίς να έχει σημειωθεί πρόοδος για την επίτευξη οριστικής αντιμετώπισης του. Αντίθετα, τα ζώα πολλαπλασιάστηκαν και επίκειται άμεσα η περαιτέρω αύξησή τους, λόγω των 25 εγκυμονούντων φοράδων», τονίζεται στην παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη και αναλυτικά επισημαίνονται προς τους αρμόδιους του κράτους τα ακόλουθα.

1.Τα ιπποειδή, σύμφωνα με τον Κανονισμό 2021/963, θεωρούνται ως δεσποζόμενα ζώα και μόνο κατ’ εξαίρεση μπορούν να θεωρηθούν άγρια ή σε ημιελεύθερη κατάσταση.

2.Τα συγκεκριμένα άλογα χαρακτηρίστηκαν ως άγρια ή ημιελεύθερα ζώα, ενώ δεν είναι προσαρμοσμένα στο φυσικό περιβάλλον στο οποίο διαβιούν, σιτίζονται από εθελοντές και είναι απόλυτα εξαρτώμενα και εξοικειωμένα με τον άνθρωπο.

Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές ότι η επιβίωσή τους εξαρτάται απολύτως από την ανθρώπινη συνδρομή.

3.Τα ζητήματα ασφάλειας τα οποία δύνανται να προκύψουν και έχουν αρχίσει ήδη να απασχολούν την τοπική κοινωνία, αφορούν τόσο την πρόκληση ατυχημάτων λόγω της διαμονής τους σε κατοικημένες περιοχές, όσο και ζητήματα δημόσιας υγείας, λόγω της πιθανότητας μετάδοσης ζωονόσων αν δεν ληφθεί μέριμνα για τη συστηματική φροντίδα τους.

4.Ο Κανονισμός 2016/429 αφορά στην προστασία των ζώων από τις μεταδοτικές νόσους και γενικότερα θέτει κανόνες για την υγεία αυτών. Σε αυτόν τον Κανονισμό, εξάλλου, περιλαμβάνονται όλα τα αδέσποτα ζώα και τα ζώα που πιθανά έχουν επιστρέψει σε άγρια κατάσταση. Όπως προαναφέρθηκε οι Κανονισμοί πρέπει να εφαρμόζονται άμεσα από τα κράτη – μέλη της ΕΕ και ως εκ τούτου η ελληνική πολιτεία είναι υποχρεωμένη να μεριμνήσει για την υγεία των συγκεκριμένων ιπποειδών και την ασφάλεια των πολιτών από τη πιθανή μετάδοση ασθενειών.

5.Προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσει και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του δασικού περιβάλλοντος, καθώς η ανεξέλεγκτη αύξηση του είδους θα έχει δυσμενείς συνέπειες τόσο για τα είδη της χλωρίδας, όσο και για τα είδη της πανίδας.

Δεδομένης της διαπιστωμένης και από τις αρμόδιες υπηρεσίες ανεξέλεγκτης παρουσίας και του διαρκούς πολλαπλασιασμού των αλόγων στην περιοχή, τις αυξημένες ανάγκες για σίτιση και ιατρική περίθαλψη, τους κινδύνους που ενέχει η παρουσία τόσο μεγάλου αριθμού ιπποειδών κοντά σε αστικές περιοχές και δρόμους, η Αρχή εκτιμά ότι όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες οφείλουν να συντονιστούν και να αναλάβουν την ευθύνη και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη διαχείριση του προβλήματος. Ειδικότερα θα πρέπει να ταυτοποιηθούν άμεσα τα συγκεκριμένα ιπποειδή βάσει των προαναφερόμενων ΥΑ, προκειμένου να διευκρινισθεί αν πρόκειται για άγρια ή ημιελεύθερα ή δεσποζόμενα ζώα τα οποία εγκαταλείφθηκαν. Η ταυτοποίηση και ο χαρακτηρισμός τους θα καθορίσει και την καθ ́ύλην αρμόδια υπηρεσία.

Σημειώνεται ότι κατά την αυτοψία που διενήργησε η Αρχή διαπιστώθηκε ότι τα ζώα είναι φιλικά και εξοικειωμένα με τον άνθρωπο και απολύτως εξαρτημένα από την ανθρώπινη παρέμβαση για την κάλυψη βασικών αναγκών τους (σίτιση, στέγαση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη), γεγονός που, κατά την άποψη της Αρχής, τα καθιστά δεσποζόμενα.

Επισημαίνεται δε, και σύμφωνα με την ως άνω υπηρεσιακή αλληλογραφία, κατά τη διενέργεια αυτοψίας από την Περιφέρεια Αττικής το 2021 τα εν λόγω ζώα χαρακτηρίστηκαν ως δεσποζόμενα και στη συνέχεια το 2023 τα ζώα χαρακτηρίστηκαν ως άγρια.

Ωστόσο, αν και προκύπτει με σαφήνεια ότι από το 2021 έως το 2023 τα ζώα αντιμετωπίζονταν ως δεσποζόμενα, οι υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής δεν προέβησαν στη λήψη μέτρων και στην ανάληψη πρωτοβουλιών για τη διαχείριση του θέματος. Στο σημείο αυτό η Περιφέρεια παρακαλείται να απαντήσει το συντομότερο δυνατό στην οικονομικοτεχνική πρόταση που υποβλήθηκε από την ΑΜΚΕ Help Horses κατόπιν του υπ’ αριθμ. πρωτ.: 1476744/30.11.23 εγγράφου της ΔΑΟΚ Περιφέρειας Αττικής.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, η Αρχή καλεί όλες τις υπηρεσίες όπως προβούν σε άμεσες ενέργειες για την ταυτοποίηση και χαρακτηρισμό των ιπποειδών και την εφαρμογή της ανάλογης κείμενης νομοθεσίας περί προστασίας των ζώων. Σε κάθε περίπτωση, όλα τα ανωτέρω ζητήματα πρέπει να εξεταστούν υπό το πρίσμα της προστασίας των ιπποειδών, της διασφάλισης της οικολογικής ισορροπίας, της προστασίας των δασικών/ αναδασωτέων εκτάσεων και της ασφάλειας των κατοίκων των περιοχών.

Η Ανεξάρτητη Αρχή επισημαίνει ότι η ανάληψη όλων των αναγκαίων πρωτοβουλιών, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών σας, θα πρέπει να οδηγήσει στην άμεση, συνολική και λυσιτελή αντιμετώπιση του προβλήματος χωρίς περαιτέρω χρονικές καθυστερήσεις λόγω της επιδείνωσης του προβλήματος.

Τι διαπίστωσε η αυτοψία κλιμακίου του ΣτΠ

Σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιοποίησε η Help Horses  στις 21.02.24 Κλιμάκιο της Ανεξάρτητης Αρχής, αποτελούμενο από τη Βοηθό Συνήγορο Δάφνη Φιλιππάκη και τους Ειδικούς Επιστήμονες Κων/νο Αντωνιάδη, Μαρία Αποστόλου, Ευγενία Παπαδοπούλου και Αντωνίνα Παπαθανάσογλου, μετέβησαν στις υπώρειες Υμηττού στο Δήμο Κρωπίας, στη θέση «Ανω Ντούσι», όπου συναντήθηκαν με την κα Μαρία Μαρώλια, ως εκπροσώπου της εθελοντικής οργάνωσης Help Horses και την κα Εφη Γρηγοριάδου, Προέδρου του Εξωραϊστικού Συλλόγου Πευκώνα Κορωπίου. Σύμφωνα με την έκθεση αυτοψίας του κλιμακίου του ΣτΠ:

Το σημείο στο οποίο έβοσκαν τα ιπποειδή ήταν απερίφρακτο και σε επαφή με το δάσος. Κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε η ύπαρξη 29 ιπποειδών, μεταξύ των οποίων ένα νεογέννητο άλογο και 7 εγκυμονούσες φοράδες.

Η κατάσταση σίτισης των αλόγων φαινόταν καλή (υπήρχε σανό σε διάφορα σημεία του οικοπέδου), ενώ έξωθεν της οικίας που βρισκόταν δίπλα στην εν λόγω έκταση είχαν τοποθετηθεί πλαστικά βαρέλια γεμάτα με νερό. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής μας εκεί, τα άλογα ήταν εξαιρετικά φιλικά και αποζητούσαν την ανθρώπινη επαφή.

Οι κυρίες μας ενημέρωσαν ότι το σύνολο των αλόγων είναι περί τα εκατό (100), μεταξύ των οποίων στην παρούσα περίοδο εικοσιπέντε πέντε (25) έγκυες φοράδες και καταφεύγουν σε διάφορα σημεία στις υπώρειες του Υμηττού, στα διοικητικά όρια του Δήμου Κρωπίας. Επισημάνθηκε μετ’ επιτάσεως ότι είναι πλέον συχνές οι εμφανίσεις των κοπαδιών στις δημοτικές οδούς στα όρια του οικιστικού ιστού.

Η εθελοντική οργάνωση Help Horses έχει ενοικιάσει, σε άλλο σημείο, μια έκταση 9 στρεμμάτων προκειμένου να κατασκευάσει υποδομές κατάλληλες για τη φιλοξενία των ζώων, ιδίως εκείνων που απαιτείτο να στειρωθούν ή να νοσηλευτούν ή να απομακρυνθούν από τα λοιπά άλογα για ένα διάστημα. Εκεί βρίσκεται ένας σημαντικός αριθμός ζώων. Εντούτοις, επειδή δε διαθέτει τα κατάλληλα κονδύλια, δεν είναι δυνατή η κατασκευή των απαιτούμενων υποδομών.

Στη συνέχεια μεταβηκαμε σε άλλο σημείο του Δήμου Κρωπίας, όπου σε στάβλους που έχουν παραχωρηθει στην εθελοντική οργάνωση φιλοξενούνταν περί τα 5 άλογα, μεταξύ των οποίων και μια μητέρα με το νεογέννητο πουλάρι της. Εντός της υποδομής αυτής υπήρχε και αποθήκη όπου συγκεντρώνεται η τροφή που διανέμεται στα ζώα. Η κ. Μαρώλια μας ενημέρωσε ότι υπάρχουν πολλά ακόμα άλογα που βρίσκονται και σε άλλα σημεία της περιοχής και γίνεται προσπάθεια σίτισής τους και ότι όλα αυτά τα ζώα αφέθηκαν εις γνώση του ιδιοκτήτη τους να πολλά πλασιαστούν ανεξέλεγκτα».