Σύνδεση ενεργειακής και δομικής αναβάθμισης κτιρίων, με ιταλικό μοντέλο 

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Έρχεται στο προσκήνιο η σύνδεση των νέων προγραμμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης με τη σεισμική ενίσχυση των κτιρίων  και εξετάζεται κατά προτεραιότητα το Ιταλικό μοντέλο, που προβλέπει  έκπτωση φόρου για τις δαπάνες επεμβάσεων,  με συγκεκριμένο μέγιστο φορολογικό όφελος.

Δείτε εδώ στο ecopress: ανοίγει πρόγραμμα σεισμικής αναβάθμισης σχολικών κτιρίων

-«Οι μηχανικοί της Ευρώπης  προωθούν τη μείωση της στατικής και σεισμικής διακινδύνευσης,  σε συνδυασμό με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων,  καθώς επενδύονται σημαντικά ποσά  από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους στην ενεργειακή  βελτίωση, χωρίς τη δομική ενίσχυση αυτών των κτιρίων, ειδικά σε χώρες που βρίσκονται σε σεισμογενείς περιοχές, όπως η Ελλάδα».

Αυτά  αναφέρει στο   ecopress ο κ. Άρης Χατζηδάκης, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών (ECCE), αντιπρόεδρος του ΟΑΣΠ και συμμετέχων σε επιτροπή,  που έχουν συστήσει από κοινού ΟΑΣΠ και ΤΕΕ, με θέμα «τυποποίηση των διατάξεων για τον στατικό έλεγχο των κτιρίων και την πιθανή θέσπιση στόχων επιτελεστικότητας στον Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝΕΠΕ)».

Ο ίδιος επισημαίνει ότι στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι προωθημένες οι ενέργειες που γίνονται για αυτό το σκοπό από χώρες κυρίως του νότου, μεταξύ αυτών η Ελλάδα, οι οποίες έχουν μεγάλη σεισμική δραστηριότητα και μετρούν παράλληλα με ανθρώπινες απώλειες  τεράστιες οικονομικές ζημιές  από τις συνέπειες των σεισμών. Προσθέτει ωστόσο, ότι δεν έχουν το ίδιο ενδιαφέρον και ζήλο, για  τη μείωση της στατικής και σεισμικής διακινδύνευσης, συνδυαστικά με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, οι βόρειες χώρες, καθώς αυτές δεν έχουν ιδιαίτερα προβλήματα με τους σεισμούς.

 Δείτε εδώ στο ecopress άρθρο- ανάλυση  με τίτλο: Στατική επάρκεια στα αυθαίρετα – Θέμα ασφάλειας ή ένας ακόμα φόρος στα ακίνητα; – Πρόταση για δίκαιη και βιώσιμη λύση με πραγματικά κίνητρα, του κ. Γιώργου Τσιαμτσακίρη, Πολιτικoύ Μηχανικού ΕΜΠ, MSc, Συγγραφέα, Μέλους Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής

Ολοκληρωμένη πρόταση

Ο κ Χατζηδάκης τονίζει ότι, ενόψει των νέων προγραμμάτων «εξοικονομώ» και παράλληλα της υπαγωγής αυθαιρέτων με προβλέψεις στατικών ελέγχων και βεβαιώσεων, η ελληνική  τεχνική επιστημονική κοινότητα έχει ξεκινήσει πρωτοβουλία να καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση προς την πολιτεία,  για τον συνδυασμό των προγραμμάτων ενεργειακής και δομικής αναβάθμισης κτιρίων, εξηγώντας ότι σε αυτή την κατεύθυνση αποτελεί καλό παράδειγμα το μοντέλο Ιταλίας.

-«Η εφαρμογή ενός νέου προγράμματος, το οποίο θα συνδέει τη δομική και ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων είναι εξαιρετικά επίκαιρο και ωφέλιμο», λέει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών  και σημειώνει ότι οι λόγοι είναι γνωστοί και προφανείς:

-Η  εφαρμογή νέων προγραμμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης στα κτίρια, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, όπως επίσης και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είναι επιβεβλημένο να συνδέεται με ελέγχους και εργασίες στατικής επάρκειας των κτιρίων, ώστε να μην διοχετεύονται άκριτα ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι, μόνον για εξωτερικού τύπου επεμβάσεις σε κτίρια, τα οποία είναι αθωράκιστα σε σεισμό και από στατική άποψη προβληματικά.

-Η πολεοδομική νομοθεσία, που συνδυάζει τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων με ελέγχους και την εκπόνηση μελετών και έκδοση βεβαιώσεων μηχανικών για τη σεισμική επάρκεια των κτιρίων χρειάζεται πλαίσιο θεσμικής υποστήριξης των μελετών και επεμβάσεων και μέτρα  οικονομικής ενίσχυσης των ιδιοκτητών,  ώστε να εφαρμοστεί σωστά και να μην μείνει στα χαρτιά, παράγοντας στρεβλώσεις, προβλήματα και εκπλήξεις για το μέλλον.

Τα επόμενα βήματα

Ο κ Χατζηδάκης αναφέρει ότι «για να προχωρήσει η σύνδεση  των προγραμμάτων σεισμικής ενίσχυσης και ενεργειακής εξοικονόμησης και να ανοίξει το κεφάλαιο και στην Ελλάδα εφαρμογής μόνιμων οικονομικών κίνητρων για την ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων, που διατρέχουν κίνδυνο βλαβών από σεισμό έχουν δρομολογηθεί δύο πρώτα βήματα, προαπαιτούμενα, προς αυτή την κατεύθυνση,  τα οποία είναι:

-H επιλογή ενός κρίσιμου αριθμού κτιρίων, στα οποία θα εφαρμοστεί πιλοτικά σχετικό πρόγραμμα κατάταξης της τρωτότητας των κτιρίων σε  κατηγορίες, ώστε να προκύψει τεκμηριωμένο όφελος από τις επεμβάσεις σεισμικής αναβάθμισης τους, καθώς η ποσοτικοποίηση των σχετικών εργασιών είναι προϋπόθεση για την τεκμηρίωση και αναζήτηση πόρων από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια.

-Να αναμορφωθεί ο Κανονισμός Επεμβάσεων (ΚΑΝΕΠΕ), ώστε να καθιερωθούν περισσότερες και ενδιάμεσες κατηγορίες επιτελεστικότητας στον ΚΑΝΑΠΕ. Όπως εξηγεί ο κ Χατζηδάκης εξετάζεται να τεθούν περισσότεροι και ρεαλιστικότεροι στόχοι σεισμικής αναβάθμισης των κτιρίων,  έναντι υψηλών στόχων που προβλέπονται στον ΚΕΝΕΠΕ αλλά δεν εφαρμόζονται. Δηλαδή «έναντι της απαίτησης πχ ένα παλαιό κτίριο με τον κανονισμό του 59 να πιάσει τους στόχους μίας καινούργιας κατασκευής, πράγμα συνήθως τεχνικά δύσκολο, πρακτικά και οικονομικά αδύνατον, που οδηγεί σε στρεβλώσεις, καλό θα ήταν να πετύχει σε ενδιάμεσες κατηγορίες βελτίωση της δομικής του κατάστασης και προστασίας του από τις συνέπειες του σεισμού».

Σημειώνεται ότι για το σκοπό αυτό έχει συσταθεί και προχωρά στο έργο της κοινή επιτροπή ειδικών ΟΑΣΠ –ΤΕΕ.

Ιταλικό μοντέλο

Αναφέροντας τι είναι και πως λειτουργεί το ιταλικό μοντέλο, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρει στο  ecopress ότι:

Στην Ιταλία έχει εφαρμοστεί με επιστημονική μέθοδο, σύστημα  κατάταξης της τρωτότητας των κτιρίων σε 8 κατηγορίες, όπως αντίστοιχα με τη γνωστή ενεργειακή κατάταξη των κτιρίων, ώστε με βάση την κατηγορία σεισμικής κατάταξης του κάθε κτιρίου, να αποτυπώνεται ο βαθμός επάρκειας του κτιρίου σε σεισμό, όπως επίσης και το εκτιμώμενο κόστος- όφελος,  αν το κτίριο με βάση την κατηγορία του, πάθαινε ζημιές από σεισμό.

Το σύστημα αυτό αποτελεί οδηγό για τους μελετητές μηχανικούς, ώστε να αποτυπώνεται με ακρίβεια η αρχική κατηγορία κατάταξης και με βάση τις ενισχύσεις και παρεμβάσεις, που προκρίνουν και υλοποιούνται  κάθε φορά να καταγράφεται η νέα κατηγορία κατάταξης, στην οποία αναβαθμίζεται το κτίριο. Ταυτοχρόνως προκύπτει κατά τεκμηριωμένο τρόπο, το οικονομικό όφελος της αναβάθμισης, δηλαδή γιατί συμφέρει το συγκεκριμένο κτίριο να αναβαθμιστεί πριν συμβεί το κακό.

Το σύστημα κατάταξης της τρωτότητας των κτιρίων, που έχει καθιερώσει με σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και εφαρμόζει η Ιταλία επιτυγχάνει  να ταυτιστούν η ενεργειακή και δομική αναβάθμιση των κτιρίων, ενώ παράλληλα συνδέεται με οικονομικά κίνητρα, τα οποία παρέχει η πολιτεία, σε όσους θωρακίζουν τα ακίνητα τους από τις συνέπειες του σεισμού, όπως αντίστοιχα συμβαίνει με τα προγράμματα ενεργειακής απόδοσης.

Συγκεκριμένα στην Ιταλία προβλέπεται,  ότι για κάθε μία κατηγορία δομικής αναβάθμισης του κτιρίου ο ιδιοκτήτης έχει έκπτωση 10% από τον ετήσιο φόρο εισοδήματος του κάθε χρόνο, μέχρι του συνολικού ποσού των 90.000 ευρώ.

Το όφελος,  από τον κύκλο εργασιών και αντίστοιχα νέων φορολογικών εσόδων και εισφορών που δημιουργείται από τις μελέτες και εργασίες δομικής αναβάθμισης των κτιρίων είναι πολλαπλάσιο για την οικονομία και μεγεθύνεται ακόμη περισσότερο συνυπολογιζομένων των δημοσιονομικών πόρων, που γλιτώνει το δημόσιο ταμείο για αποζημιώσεις ζημιών και βλαβών, που αποφεύχθηκαν, εξαιτίας της σεισμικής θωράκισης των κτιρίων.

Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα δρομολογήθηκε στην Ιταλία από το  2009, μετά τον σεισμό στην L’Aquila. Το  κράτος ξεκίνησε ένα εθνικό σχέδιο για τη σεισμική πρόληψη, το οποίο προβλέπει τη διάθεση περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ σε επτά χρόνια για:

• Τον καθορισμό ζωνών σεισμικότητας των περιοχών, σε μικρή κλίμακα.
•  παρεμβάσεις για να καταστούν ασφαλέστερα τα στρατηγικά και συναφή δημόσια κτίρια. Και
• Φορολογικά κίνητρα σεισμικής βελτίωσης ιδιωτικών κτιρίων.