ΣΥΡΙΖΑ: το πρόγραμμα για την προστασία πρώτης κατοικίας

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για την προστασία της Πρώτης Κατοικίας, της Επαγγελματικής Στέγης και της Αγροτικής Γης, παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Εκθεσιακό Κέντρο Περιστερίου.

Ο κ. Τσίπρας είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει «άρτια επεξεργασμένη και άμεσα εφαρμόσιμη λύση για την προστασία της πρώτης κατοικίας», η οποία βασίζεται στη δουλειά που έχει προηγηθεί.

Υπενθύμισε ότι τον Απρίλιο του 2021 ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε το πλαίσιο για «μόνιμο και ολοκληρωμένο πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, με προστασία της κύριας κατοικίας και άλλων κρίσιμων περιουσιακών στοιχείων, σε αντικατάσταση του Πτωχευτικού της Κυβέρνησης», πρόταση που αφορά έκτακτα μέτρα για τη ρύθμιση του πανδημικού χρέους και μόνιμο πλαίσιο, διαρθρωμένο σε τρεις βασικούς πυλώνες: επιχειρήσεις – νοικοκυριά – οφειλές προς το δημόσιο. Επίσης, τον περασμένο Ιούλιο παρουσιάστηκε σχέδιο με τέσσερις άξονες για τη στεγαστική πολιτική (α. αντιμετώπιση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών με εγγύηση την κατοικία, β. έλεγχος της δραστηριότητας του Airbnb, γ. προστασία του δικαιώματος των νέων σε κατοικία, με τον διπλασιασμό της επιδότησης ενοικίου για νέους και νέα ζευγάρια από 24 μέχρι 44 ετών και τη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για κάλυψη περισσότερων δικαιούχων, δ. δημιουργία τράπεζας στέγης από υπάρχοντα διαμερίσματα και κατοικίες ώστε να διατεθούν κατά προτεραιότητα σε νέα ζευγάρια με χαμηλά ενοίκια).

Πάνω σε αυτή την προγραμματική βάση, εξήγησε, χτίζεται η πρόταση για την ρύθμιση οφειλών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά και της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.

Οι απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις

Ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε αρχικά στις θεσμικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν.

-Πρώτον, δημιουργείται Υφυπουργείο στο Υπουργείο Οικονομικών, με αποκλειστική αρμοδιότητα τη Διαχείριση του Ιδιωτικού Χρέους και της Στεγαστικής Πολιτικής.

-Δεύτερον, συστήνεται Δημόσια Εποπτική Αρχή για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που θα υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών.

-Τρίτον, δημιουργείται Ειδικό Ταμείο Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, που θα υποστηρίζει με χρήμα, μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων: Τις ρυθμίσεις κόκκινων δανείων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Τις δόσεις δανείων ενήμερων δανειοληπτών που αυξήθηκαν υπέρμετρα λόγω αύξησης επιτοκίων, για να συνεχίσουν οι συνεπείς να αποπληρώνουν τα δάνειά τους. Τις δόσεις χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέα ζευγάρια, στο πλαίσιο της ειδικής στεγαστικής πολιτικής.

Κανόνες στα Funds

Τόνισε ότι θα μπουν κανόνες στη λειτουργία των fund, με εξασφάλιση της διαφάνειας και της δικαιοσύνης για τις δραστηριότητες τους. Ειδικότερα:

-Καθιστώντας υποχρεωτική την κατάθεση στη Δημόσια Εποπτική Αρχή του συνόλου των πληροφοριών – δεδομένων και επιχειρηματικών σχεδίων – των τιτλοποιήσεων και αγορών πακέτων δανείων από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.

-Επιβάλλοντας τη νόμιμη φορολογία στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.

-Αναμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων.

-Αναβαθμίζοντας τα ΚΕΠ δανειοληπτών που υπάγονται στην ΕΓΔΙΧ για τη συμβουλευτική και νομική υποστήριξη των ευάλωτων οφειλετών.

Τα βασικά χαρακτηριστικά

Ο κ. Τσίπρας είπε ότι η πρόταση βασίζεται στα εξής χαρακτηριστικά: Τη συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Την προστασία από ρευστοποίηση πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης. Τη συμμετοχή του Δημοσίου, με την επιδότηση μέρους της ρυθμισμένης οφειλής μέσω του Ταμείου Αναδιαρθρώσεων. Την εποπτεία και το συντονισμό της όλης διαδικασίας από την Δημόσια Εποπτική Αρχή.

Είπε ειδικότερα ότι μιλάμε για όλες τις οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές: Τράπεζες, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία. «Στόχος είναι η συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών».

Το πρόγραμμα αφορά κάθε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα που έχει περιέλθει σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Τόνισε ότι οι προϋποθέσεις είναι απλές και αυτονόητες, «χωρίς παραθυράκια για αποκλεισμούς: Μόνιμη και γενική αδυναμία ικανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών. Απουσία καταδολιευτικής ή απατηλής συμπεριφοράς. Υποχρέωση ειλικρίνειας, που εξασφαλίζεται με την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου».

Ως προς τις επιμέρους προϋποθέσεις: Για την πρώτη κατοικία, το ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία ή εν δυνάμει κύρια κατοικία. Για την επαγγελματική στέγη, το ακίνητο να χρησιμεύει ως φορολογική και πραγματική έδρα άσκησης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας. Για την αγροτική γη, το ακίνητο να ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη.

Επιπλέον, το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη να μην ξεπερνάει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70% και η αντικειμενική αξία του ακινήτου για να ενταχθεί στη ρύθμιση να μην υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια.

Τα στάδια

Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο στάδια: το εξωδικαστικό, με δύο εναλλακτικές επιλογές και την προσφυγή στη δικαστική οδό.

Ως προς το στάδιο της εξωδικαστικής ρύθμισης, κρίσιμο στοιχείο είναι η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής του πιστωτή. Ο κ. Τσίπρας εξήγησε ότι «καμία τράπεζα και κανένα πιστωτικό ίδρυμα δεν θα μπορεί πια να κάνει bypass την υποχρέωση του να προτείνει μια βιώσιμη λύση στον οφειλέτη, αντί να προχωρά σε express αναγκαστικές εκτελέσεις και χιλιάδες πλειστηριασμούς».

Επισήμανε ότι από το πρώτο εξωδικαστικό στάδιο, προκύπτουν δύο εναλλακτικές διαδρομές από τη στιγμή που μπαίνουμε στο πλαίσιο της ρύθμισης.

– Ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της, αλλά σύντομη διάρκεια αποπληρωμής. Αυτή η κατηγορία, αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων.

– Ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής και χαμηλές δόσεις.

Για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων. Σημείωσε δε ότι τα όρια ευαλωτότητας διευρύνονται κατά 50% προκειμένου η επιδότηση αυτή να αφορά ακόμα περισσότερους πολίτες.

Το δεύτερο στάδιο, η δικαστική προσφυγή, προβλέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις: Αφενός για τον οφειλέτη, εάν παρά την υποχρεωτικότητα, τελικά οι δανειστές για οποιοδήποτε λόγο δεν συμμετάσχουν στο εξωδικαστικό στάδιο, ή εάν θεωρεί ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης στον εξωδικαστικό, ή εάν κρίνει αιτιολογημένα την ρύθμιση ως μη βιώσιμη ή εσφαλμένη και επιθυμεί εξατομικευμένη κρίση από τον δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση. Αφετέρου, για τον πιστωτή, αν διαφωνεί με την απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό, θεωρώντας ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου.

Ο κ. Τσίπρας είπε ότι θα υπάρχει ειδική σύντομη προθεσμία εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων στο πλαίσιο της εκούσιας δικαιοδοσίας.

Προανήγγειλε ότι έως την έναρξη εφαρμογής της λύσης θα προχωρήσει με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης.