Τα μέτρα και οι δράσεις για την ανθεκτικότητα της πόλης στην Αττική

Της Μαργαρίτας Καραβασίλη*

Τα μέτρα και οι δράσεις για την ανθεκτικότητα της πόλης είναι ανάγκη να εφαρμοστούν στην Αττική Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ήδη  επηρεάζουν την υγεία, την ασφάλεια, την οικονομία και τον τρόπο ζωής των κατοίκων του λεκανοπεδίου, όπου είναι συγκεντρωμένος ο μισός πληθυσμός της χώρας αθωράκιστος από τις φυσικές καταστροφές, που κάνουν συχνά και με μεγάλη ένταση την επέλαση τους.

Η  Αττική είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη αστικοποίηση και πυκνοκατοίκηση στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει την πρωτεύουσα Αθήνα, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, καθώς και πολλούς άλλους δήμους και πόλεις.

Ωστόσο, η Αττική δεν είναι ανεξάρτητη από τις προκλήσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Οι υψηλές θερμοκρασίες, οι ακραίες καιρικές συνθήκες, ο αναμενόμενος άνοδος της στάθμης της θάλασσας και άλλες κλιματικές αλλαγές απειλούν την ασφάλεια, την υγεία και την οικονομία της περιοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη για ανθεκτικότητα στις πόλεις της Αττικής γίνεται επιτακτική.

Τι είναι η Ανθεκτικότητα της Πόλης;

-Η ανθεκτικότητα της πόλης (urban resilience) αναφέρεται στην ικανότητα μιας πόλης να αντιμετωπίσει και να αντέξει σε ακραίες καταστάσεις και προκλήσεις, όπως φυσικές καταστροφές, κλιματικές αλλαγές, κοινωνικές ανισότητες και οικονομικές κρίσεις. Η ανθεκτικότητα στις πόλεις περιλαμβάνει μια σειρά από πρακτικές, πολιτικές και κοινωνικές δράσεις που στοχεύουν στην προστασία των πολιτών, των υποδομών και του περιβάλλοντος.

Κλιματική Αλλαγή και Αττική:

Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει την Αττική. Οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι, οι ακραίες καταιγίδες, οι πλημμύρες και ο αναμενόμενος άνοδος της θάλασσας αποτελούν αυξημένους κινδύνους για την περιοχή. Οι επιπτώσεις αυτές επηρεάζουν την υγεία, την ασφάλεια, την οικονομία και τον τρόπο ζωής των κατοίκων.

Μέτρα για την Ανθεκτικότητα της Αττικής:

1.Υποδομές και Προστασία Πολιτών: Οι αρχές πρέπει να επενδύουν στην ενίσχυση των υποδομών, όπως πλημμυροπροστατευτικά έργα και συστήματα αποστράγγισης, και να εξασφαλίζουν την ασφάλεια των πολιτών σε περιόδους καταστροφών.

2.Πράσινες Υποδομές: Οι πόλεις της Αττικής μπορούν να αναπτύξουν πράσινες υποδομές, όπως πάρκα και δέντρα, που βοηθούν στην απορρόφηση του νερού και τη μείωση των θερμοκρασιών.

3.Κλιματική Διαχείριση: Οι αρχές πρέπει να αναπτύξουν σχέδια κλιματικής διαχείρισης που περιλαμβάνουν την προστασία των ακτών, τη διαχείριση του νερού και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

4.Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση: Η εκπαίδευση των πολιτών και η ευαισθητοποίησή τους σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την ανθεκτικότητα είναι σημαντικές για την επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Η κλιματική αλλαγή απαιτεί δράση για την ανθεκτικότητα των πόλεων στην Αττική. Με την κατάλληλη προετοιμασία και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, μπορούμε να προστατεύσουμε τις πόλεις μας, τους πολίτες και το περιβάλλον μας από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η ανθεκτικότητα των πόλεων είναι κλειδί για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου και ασφαλούς μέλλοντος για την Αττική και την ευημερία των κατοίκων της.

Για Πράσινες Πόλεις: Η δημιουργία πρασίνων χώρων, πάρκων και δασικών περιοχών μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα, να μειώσει τη θερμοκρασία και να αυξήσει την ανθεκτικότητα της πόλης στην κλιματική αλλαγή.

Για Βιώσιμες Μεταφορές: Η προώθηση των δημόσιων μεταφορών, του ποδηλατισμού και της περπατητικής κυκλοφορίας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Για Βιοκλιματικό περιβαλλοντικό σχεδιασμό σε κάθε επίπεδο

Ο περιβαλλοντικός βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι απαραίτητος για τη δημιουργία βιώσιμων πόλεων που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις περιβαλλοντικές και κλιματικές προκλήσεις. Με την ενσωμάτωση αυτών των αρχών στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των πόλεων, μπορούμε να δημιουργήσουμε κοινότητες που είναι βιώσιμες, υγιείς και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.

Ο περιβαλλοντικός βιοκλιματικός σχεδιασμός αφορά την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό των πόλεων και των περιβαλλόντων τους με γνώμονα τη βιωσιμότητα και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές. Αυτός ο τύπος σχεδιασμού λαμβάνει υπόψη την επίδραση του κλίματος στο περιβάλλον, την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Αυτές οι αρχές πρέπει να διέπουν τις πόλεις της Αττικής σε κάθε περίπτωση γιατί ο βιοκλιματικός σχεδιασμός προσαρμόζει τις πόλεις στις αλλαγές του κλίματος. Προωθεί την υγιεινή και ασφάλεια του περιβάλλοντος. Αυτό περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της ρύπανσης, τη διαχείριση των απορριμμάτων και την προώθηση της δημόσιας υγείας.

Τέλος βασική μέριμνα πρέπει να είναι η βιώσιμη διακυβέρνηση, μια προσέγγιση της διακυβέρνησης που στοχεύει στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής διάστασης, με σκοπό τη δημιουργία μιας καλύτερης και πιο βιώσιμης κοινωνίας για τις τρέχουσες και τις μελλοντικές γενιές.

Βάση σε όλα αυτά λοιπόν είναι η «Συμμετοχική Διακυβέρνηση», δηλαδή η ενεργή συμμετοχή του κοινού, των πολιτών, των τοπικών κοινοτήτων και των ενδιαφερόμενων μερών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων με διασφάλιση της διαφάνειας, της πρόσβασης στην πληροφόρηση και της δυνατότητας συμμετοχής του κοινού σε δημοκρατικές διαδικασίες.

Πρόκειται δηλαδή για μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση, καθώς η διακυβέρνηση πρέπει να ενσωματώνει τις διάφορες πτυχές της βιωσιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών πτυχών, στον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων.

Αλλά ταυτόχρονα και για έναν μακροπρόθεσμο προσανατολισμό, προκειμένου η διακυβέρνηση να λαμβάνει υπόψη τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των αποφάσεών της στο περιβάλλον και την κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επενδύει σε βιώσιμες λύσεις που θα διατηρούνται στον χρόνο.

*Μαργαρίτα Χόνδρου – Καραβασίλη, Αρχιτέκτων d.p.l.g. Πολεοδόμος Χωροτάκτης Msc Κοινωνική Ψυχολόγος Msc τ. Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ΥΠΕΚΑ. 

Υποψήφια Περιφερειακή Σύμβουλος στο Νότιο Τομέα Αθηνών με τον συνδυασμό «Αττικός Κύκλος Συνεργασίας και Εμπιστοσύνης»