«Αντιστέκεται στην κρίση ο κλάδος της ελληνικής χημικής βιομηχανίας» – Συνέντευξη του Γενικού Διευθυντή του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
Θεωρείται από τους πλέον εξωστρεφής κλάδους της ελληνικής οικονομίας καθώς το 60% της παραγωγής εξάγεται σε χώρες της ΕΕ και σε τρίτες χώρες. Ο λόγος για τον κλάδο της ελληνικής χημικής βιομηχανίας ο οποίος φαίνεται ότι «αντιστέκεται» στην κρίση, επιβεβαιώνοντας τη ρήση «έξω πάμε καλά…».
Σύμφωνα με όσα επισημαίνει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών, Παναγιώτης Σκαρλάτος ο κλάδος της ελληνικής χημικής βιομηχανίας συμμετέχει κατά 7% στο ΑΕΠ της μεταποίησης, αποτελώντας μοχλό ανάπτυξης, καθώς προσφέρει θέσεις εργασίας και συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου με την αύξηση των εξαγωγών, οι οποίες ξεπέρασαν τα προ κρίσης επίπεδα.
Ο κ. Σκαρλάτος στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ επισημαίνει την αναγκαιότητα ανάπτυξης βιομηχανικής πολιτικής, με στόχο την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων στον τομέα της μεταποίησης, την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, καθώς και την αποτελεσματικότερη εποπτεία της αγοράς και των προϊόντων, η οποία μπορεί να προσφέρει αναπτυξιακή προοπτική στην ελληνική οικονομία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Γενικού Διευθυντή του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών, Παναγιώτη Σκαρλάτου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
ΕΡ. Περιγράψτε μας εν συντομία την «ταυτότητα» της ελληνικής χημικής βιομηχανίας (αριθμός εργαζομένων, επιχειρήσεων, κύκλος εργασιών, συμμετοχή στο ΑΕΠ κ.ά)
ΑΠ. Στον κλάδο της χημικής βιομηχανίας δραστηριοποιούνται περίπου 400 επιχειρήσεις κυρίως Μικρομεσαίες. Η αξία της παραγωγής ανέρχεται σε 2,4 δισ. ευρώ, ενώ απασχολούνται άμεσα 13.000 εργαζόμενοι.
Ο κλάδος συμμετέχει κατά 7% στο ΑΕΠ της μεταποίησης και δαπανά το 0,8% για έρευνα και ανάπτυξη. Επίσης θα πρέπει να τονίσουμε ότι η χημική βιομηχανία με τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της, – πέραν των προϊόντων που προσφέρει στον καταναλωτή -, υποστηρίζει σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας όπως Γεωργία, Φαρμακοβιομηχανία, Βιομηχανία Τροφίμων, Τουρισμός, Βιομηχανία Μετάλλων, κ.α., αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, προσφέροντας θέσεις εργασίας και συνεισφέροντας σημαντικά στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου με την αύξηση των εξαγωγών.
Επίσης, η ελληνική χημική βιομηχανία αποτελεί τμήμα της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας και συνεισφέρει θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο της Ε.Ε.
ΕΡ. Σε ποιο βαθμό η κρίση έχει επηρεάσει την πορεία του κλάδου; Ποιες οι εκτιμήσεις σας για το άμεσο μέλλον;
ΑΠ. Η κρίση για τη βιομηχανία ξεκίνησε το 2008. Έως το 2012 η χημική βιομηχανία υποχώρησε κατά 26%, χάθηκαν 21% των θέσεων εργασίας, οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 62%.
Οι επιχειρήσεις μας προσαρμόσθηκαν και λειτούργησαν εξωστρεφώς. Τα τελευταία δύο χρόνια ο κύκλος εργασιών σταθεροποιήθηκε στα επίπεδα του 2006.
ΕΡ. Πιστεύετε ότι είναι ανταγωνιστική η ελληνική χημική βιομηχανία;
ΑΠ. Αν και σε οικονομικούς όρους η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής χημικής βιομηχανίας υστερεί, ωστόσο παράγει προϊόντα εφάμιλλα των ευρωπαϊκών που εφαρμόζουν την αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία και είναι πιστοποιημένα (CE, eco-label κλπ.).
Τα εργοστάσια είναι πιστοποιημένα με τα συστήματα διαχείρισης ISO 9001 για την ποιότητα, 14001 για την περιβαλλοντική διαχείριση, 50001 για την εξοικονόμηση ενέργειας, ΟΗSAS 18001 για την ασφάλεια και υγιεινή. Οι χημικές επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει το παγκόσμιο πρόγραμμα RESPONSIBLE CARE για την ασφάλεια, υγιεινή και προστασία του καταναλωτή.
ΕΡ. Εκτιμάτε ότι η εποπτεία της αγοράς είναι επαρκής για την αποτροπή διακίνησης προϊόντων της χημικής βιομηχανίας και υλικών, όπως τα δομικά, τα οποία δεν τηρούν την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία και δεν φέρουν πιστοποιήσεις με επιπτώσεις στη ποιότητα των κατασκευών, την ασφάλεια των χρηστών και στα φορολογικά έσοδα;
ΑΠ. Ενώ το νομικό πλαίσιο είναι σαφέστατο, απουσιάζουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν εγχώρια προϊόντα αλλά και εισαγόμενα ποιοτικά ακατάλληλα, μη πιστοποιημένα, χωρίς να τηρούνται οι φορολογικές διαδικασίες. Το πρόβλημα είναι έντονο στη Βόρεια Ελλάδα με τα εισαγόμενα προϊόντα από Βουλγαρία. Το θέμα έχει τεθεί κατ’ επανάληψη στις Αρχές.
ΕΡ. Η χημική βιομηχανία θεωρείται από τους πλέον εξωστρεφείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ποιο είναι το ποσοστό εξαγωγών και σε ποιες χώρες;
ΑΠ. Οι εξαγωγές χημικών κατατάσσονται στις κορυφαίες θέσεις καταλαμβάνοντας το 13% των εξαγωγών. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι εξάγεται το 60% της παραγωγής περίπου 1,3 δισ. ευρώ ετησίως κατά 75% σε χώρες της ΕΕ και κατά 25% σε τρίτες χώρες. Οι εξαγωγές ξεπέρασαν τα προ κρίσης επίπεδα.
ΕΡ. Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος και ποιες οι προτάσεις σας για την ενίσχυση του;
ΑΠ. Τα προβλήματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: α) Οριζόντια προβλήματα: Φορολογία και ασφαλιστικές εισφορές, γραφειοκρατία, έλλειψη κεφαλαίων, Capital controls κλπ. αι β) Ειδικά: Χωροταξικό, υποδομές που να εξυπηρετούν τη χημική βιομηχανία (λιμένες με υποδομή αποθήκευσης), εποπτεία αγοράς, η επιβολή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο φυσικό αέριο όταν χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη κλπ.
Δυνητικά η χημική βιομηχανία ως κλάδος της γνώσης μπορεί να αναπτυχθεί με την δημιουργία αλυσίδας αξιών, συνεργασίας Πανεπιστημίων και βιομηχανίας, με την εξοικονόμηση ενέργειας, με εμπορικές διακρατικές συμφωνίας και με αξιοποίηση των δυνητικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
ΕΡ. Αναφέρατε το θέμα της φορολογίας. Τι ακριβώς ισχύει σχετικά με τον ειδικό φόρο κατανάλωσης του φυσικού αερίου όταν χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη;
ΑΠ. Το φυσικό αέριο κοστίζει 19% περισσότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και η ελληνική λιπασματοβιομηχανία που το χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη, επιβαρύνεται λόγω του ΕΦΚ 16-25%.
Αυτό ήταν το συμπέρασμα του GAS FORUΜ που πραγματοποιήθηκε στις 19/10 στις Βρυξέλλες και που οργάνωσε η Hellenic Association for Energy Economics και στην οποία συμμετείχε ο ΣΕΧΒ. Δηλαδή επιβάλλονται αντικίνητρα στη χρήση της πλέον οικολογικής πρώτης ύλης, καθίσταται μη ανταγωνιστική η ελληνική χημική βιομηχανία και ευνοούνται οι εισαγωγές.
ΕΡ. Χώρες όπως, η Ινδία με τη στρατηγική «Made in India», η Κίνα με τη στρατηγική «Made in China 2025» και πρόσφατα η ΗΠΑ με το «America first» επηρεάζουν την πορεία της ελληνικής βιομηχανίας και αποτελούν «απειλή» κατ’ επέκταση για αναδιάταξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας στο μακροπρόθεσμο μέλλον;
ΑΠ. Καθυστερημένα η Ευρώπη μετά την κρίση του 2008 αντελήφθη τη σπουδαιότητα της μεταποίησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο για όλη την ΕΕ την αύξηση της συμμετοχής της βιομηχανίας στο ΑΕΠ από 16% σε 20%. Η Ευρώπη ήδη έχει επιλέξει την ανάπτυξη με χαμηλό άνθρακα, την βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
ΕΡ. Προβλήματα δεν αντιμετωπίζει μόνο η χημική βιομηχανία στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Ποιο είναι το ποσοστό της μεταποίησης στο ΑΕΠ της ΕΕ και ποιος ο στόχος για το 2020;
ΑΠ. Η ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία έχει ανακάμψει και σταθεροποιήθηκε στα προ του 2008 επίπεδα και συνεισφέρει σταθερά με θετικό εμπορικό ισοζύγιο. Με το πέρασμα του χρόνου αν και αυξάνεται το ποσοστό της παγκοσμίως μειώνεται σήμερα, είναι 15,5% έναντι 32% πριν 20 χρόνια.
