Ταμείο Ανάκαμψης: πως και ποιά είναι τα πρώτα έργα που θα χρηματοδοτηθούν

Της Ντίνας Καράτζιου/

Η κινητοποίηση επιχειρηματικών δυνάμεων από τον ιδιωτικό τομέα ακολουθείται  ως στρατηγική κατεύθυνση του ελληνικού σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ποια είναι επενδυτικά σχέδια που θα χρηματοδοτηθούν. Γιατί η πράσινη ανάπτυξη κρατά το κλειδί των χρηματοδοτήσεων.

Σε τρείς άξονες διαρθρώνεται η στρατηγική κατεύθυνση του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στον Πράσινο Πυλώνα που δεσμεύεται  τουλάχιστον το 37% του εκτιμώμενου προϋπολογισμού: Σύμφωνα με την ανάλυση που πραγματοποίησε ο αν. υπουργός Οικονομικών κ. Θ. Σκυλακάκης στο πρόσφατο συνέδριο Athens Energy Dialogues, οι τρείς άξονες, είναι οι εξής:

Πρώτον: Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων.

Δεύτερον: Η ενεργός συμμετοχή εταιρειών  ενεργειακών Υπηρεσιών ESCO για την πραγματοποίηση έργων ενεργειακής απόδοσης στον δημόσιο τομέα και

Τρίτον: Συγχρηματοδοτήσεις μέσω ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων ώστε να συγκεντρώσει σημαντικότατα επιπρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια για τις επιλέξιμες ιδιωτικές επενδύσεις. Μάλιστα, υπογραμμίστηκε, ότι στόχος, είναι οι επιλέξιμες ιδιωτικές επενδύσεις που θα έχουν πράσινο προσανατολισμό, να μπορέσουν να εγκρίνονται με «ελάχιστη γραφειοκρατία».

Τα πρώτα έργα

Γίνεται γνωστό, ότι τα πρώτα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι τα εξής: Α/Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ Αυτονομώ». Β/. Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις νησιών Γ/ Η αγορά ταμειακών μηχανών που θα συνδέονται online με τις φορολογητέε αρχές. Δ/Τα vouchers για την αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών από μαθητές για να καλυφθούν οι πρόσθετες ανάγκες που δημιούργησε η παρατεταμένη τηλεκπαίδευση Ε/ Πρόγραμμα κατάρτισης, ύψους 200-300 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται, ότι πρόσφατα, με νομοθετική ρύθμιση, κλείδωσε η προχρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για τα έργα «φαβορί» να ενταχθούν στο Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκεται για επενδυτικά έργα και μεταρρυθμίσεις, που έχουν ισχυρή πιθανότητα να υλοποιηθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ξεκινούν πριν την τελική έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, με ένταξή τους στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.

Όπως έγραψε το Ecopress δείτε εδώ το ρεπορτάζ  στα έργα και στα προγράμματα αυτά περιλαμβάνονται το νέο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ Αυτονομώ», που θα προχωρήσει άμεσα, τα 200 πρώτα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, προγράμματα αναδάσωσης, προγράμματα αποκατάστασης εδαφών σε λιγνιτικές περιοχές, δράσεις που σχετίζονται με την τηλεκπαίδευση, πολλά έργα ψηφιακού μετασχηματισμού του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και της ΑΑΔΕ κ.ά. Στον  κανονισμό του Ταμείου  Ανάκαμψης προβλέπεται ότι μπορούν να περιληφθούν έργα, προγράμματα και επενδύσεις από τον Φεβρουάριο του 2021.

Πρόκληση οι πράσινοι στόχοι

Ως πρόκληση χαρακτήρισε επίσης ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών τη διάθεση του 37% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την υποστήριξη πράσινων στόχων της Οικονομίας. Ως προς τους προαναφερθέντες στόχους –άξονες, ανέφερε, ότι το Ταμείο ανάκαμψης στοχεύει στο να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια με βάση συγκεκριμένες επιλεξιμότητες όπως έργα ΑΠΕ, εξοικονόμησης ενέργειας, προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή καθώς και έργων υποδομών που σχετίζονται με τις Μεταφορές. Εξήγησε ότι στόχος είναι η κινητοποίηση σημαντικών δυνάμεων από τον ιδιωτικό τομέα χρησιμοποιώντας Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων, Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών για την πραγματοποίηση έργων ενεργειακής απόδοσης στον δημόσιο τομέα και συγχρηματοδοτήσεις μέσω ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων ώστε να συγκεντρώσει σημαντικότατα επιπρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια για τις επιλέξιμες ιδιωτικές επενδύσεις. Τόνισε ότι  θα υπάρχει διαθεσιμότητα πόρων ήδη από το β’ εξάμηνο του 2021 με ελάχιστη γραφειοκρατία όσον αφορά την έγκριση των επενδύσεων.

Ανοιχτές προκηρύξεις έως εξαντλήσεων των πόρων

Ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε οι σχετικές προκηρύξεις έργων θα παραμείνουν ανοιχτές έως ότου εξαντληθούν οι διαθέσιμοι πόροι, επισημαίνοντας ότι ο κεντρικός στόχος είναι «να εξασφαλίσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα». Εξέφρασε δε την αισιοδοξία ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις θα κινηθούν προσεχώς με πολλή μεγάλη ταχύτητα και συμβούλευσε τις ιδιώτες να ξεκινήσουν άμεσα τη διαμόρφωση των επενδυτικών τις σχεδίων.  Σχολίασε ότι τόσο έργα με μεγαλύτερη ωριμότητα –τις έργα διασυνδέσεων- όσο και έργα με μικρότερο βαθμό ωριμότητας πρόκειται να ενταχθούν πιο εντατικά από την επόμενη χρονιά, οπότε «τα προγράμματα θα πάρουν μπρος για τα καλά», τις είπε.  Οι προωθούμενες επενδύσεις είναι ιδιωτικές επενδύσεις συγχρηματοδοτούμενες (τουλάχιστον κατά 50%) με τα ίδια κεφάλαια των επενδυτών και δάνεια προερχόμενα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ή/και ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς θεσμούς (EIB, EBRD) και αφορούν επιχειρηματικές προτάσεις που προωθούν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση

Κλειδί για τις χρηματοδοτήσεις ο πράσινος προσανατολισμός

Το  ότι γεγονός υπάρχει σταθερός προσανατολισμό του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος σε χρηματοδοτικά εργαλεία που θα ενισχύουν περιβαλλοντικά βιώσιμες επενδύσεις επιβεβαιώθηκε και από την παρέμβαση του εκπροσώπου της ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. «Βασική δέσμευση είναι πάνω από 50% των ετήσιων επενδύσεων της Τράπεζας μέχρι το 2025 να αφορά σε πράσινες χρηματοδοτήσεις» δήλωσε ο κ. Δημήτρης Κουφός  . Όπως ανέφερε, η EBRD υιοθετεί μία νέα στρατηγική προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων με εφαρμογή περιβαλλοντικά φιλικών πολιτικών, κλιμάκωση των πράσινων χρηματοδοτήσεων, ενθάρρυνση της καινοτομίας και της βιωσιμότητας.

Εκτός χρηματοδότησης έργα που δεν έχουν πράσινα χαρακτηριστικά

Για το πώς οι περιβαλλοντικές προκλήσεις μεταβάλλονται σε επενδυτικές ευκαιρίες, με τη μέτρηση του αντίκτυπου των δεικτών αειφορίας κάθε επένδυσης να αποκτά χρηματοοικονομική υπόσταση, αναλύθηκε ενδελεχώς κι από τους εκπροσώπους των τραπεζών. Την ισχυρή διάθεση για επέκταση του πιστωτικού χαρτοφυλακίου σε πράσινες ενεργειακές επενδύσεις. Ανέδειξε μεταξύ άλλων κατά την τοποθέτηση της η εκπρόσωπος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος κ. Αργυρώ Μπανίλα Πρόσθεσε ότι προβλέπεται επιστράτευση 3 δισ. ευρώ ρευστότητας στα επόμενα 3 χρόνια που επεκτείνεται από τους πελάτες χονδρικής μέχρι και τους πελάτες λιανικής. Κλείνοντας σχολίασε τη σημασία επίλυσης ρυθμιστικών θεμάτων.

Ως  «εμπορική αναγκαιότητα» που πρέπει να αποσαφηνιστεί τι ακριβώς θεωρείται πραγματικά πράσινη επένδυση ανέφερε κατά την τοποθέτηση του ο εκπρόσωπος της Eurobank, κ. Σπύρος Βενετσιάνος στη συζήτηση για τις πράσινες χρηματοδοτήσεις. «Χρειάζεται ένα πιο βιώσιμο περιβάλλον που θα δώσει ώθηση στην αγορά», επεσήμανε και σχολίασε ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον εφόσον θα υπάρχουν περισσότερα πράσινα προϊόντα και θα ικανοποιηθούν οι κλιματικοί και κοινωνικοί στόχοι.

Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναμένεται να μειώσουν την έκθεσή τους σε δραστηριότητες που κρίνονται ως επιβλαβείς περιβαλλοντικά και κοινωνικά, . ανέφερε μεταξύ άλλων ο εκπρόσωπος της Eurobank κ. Κωνσταντίνος Πετρόπουλος ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ.  Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε είναι κρίσιμο για τις ΜμΕ να προετοιμαστούν έγκαιρα στο νέο τοπίο με τις τράπεζες να έχουν την ευθύνη να βοηθήσουν τους πελάτες τους στη διαδικασία. Όπως είπε η Τράπεζα Πειραιώς σήμερα προσφέρει μία ευρεία γκάμα πράσινων δανείων καθώς και οικονομικά κίνητρα.