Ταμείο Ανάκαμψης: πως μοιράζονται 312,5 δισ. ευρώ στις 27 χώρες της ΕΕ

Της Ντίνας Καράτζιου/

Στα 13,5 δις ανέρχεται το ποσό των επιχορηγήσεων που «κλείδωσε» ότι  θα λάβει η Ελλάδα από το ταμείο Ανάκαμψης για το 2021 και 2022.

Το ποσό αυτό αφορά το 70% του συνόλου των επιχορηγήσεων που θα δοθούν στη χώρα μέσα από  το  Μηχανισμό Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας που αποτελεί τον πυρήνα του ταμείου ανάκαμψης και έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση της  πανδημικής κρίσης και των προτεραιοτήτων που θέτει η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση.

Πρωτιά για την Ελλάδα

Η  κατανομή των κονδυλίων που αναλογούν στη χώρα μας μέσα από επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ είναι προϊόν της συμφωνίας που επιτεύχθηκε πριν σε επίπεδο Συμβουλίου. Η κατανομή των ποσών που έγινε για τα έτη 2021-2022  έλαβε υπόψη  για κάθε κράτος μέλος τον πληθυσμό του, στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ του και το ποσοστό ανεργίας κατά τα τελευταία 5 έτη.  Σύμφωνα τον πίνακα κατανομής, η αναλογία επιδοτήσεων και δανείων είναι εξαιρετικά θετική για την Ελλάδα, καθώς αναλογούν στη χώρα 19,3 δισ. ευρώ επιδοτήσεων, ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να προέλθει από δάνεια τα οποία μπορεί να ζητήσει εφόσον κι αν η ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει ότι τα χρειάζεται. Με βάση τα  προαναφερθέντα κριτήρια η Ελλάδα θα λάβει επιχορηγήσεις  που ανέρχονται στο 5,77% των 234 δις, ποσό που αποτελεί το 70% του συνολικού ποσού των επιχορηγήσεων.  Σε απόλυτους αριθμούς το ποσό αυτό ανέρχεται στο 13.518.285 δις ευρώ και της δίνει μία πρωτιά, που βασίζεται βέβαια στο κατακεφαλήν ΑΕΠ και το επίπεδο ανεργίας.

Ο μηχανισμός στοχεύει στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση

Με χρηματοδοτικό κονδύλιο ύψους 672,5 δισ. ευρώ, ο μηχανισμός θα στηρίξει τις δημόσιες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις και θα συμβάλει στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της ΕΕ. Θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι οικονομίες τους αναλαμβάνουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, με αποτέλεσμα να γίνουν πιο βιώσιμες και ανθεκτικές. Τα βασικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού, συζητήθηκαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες κατά τη σύνοδό τους από 17 έως 21 Ιουλίου 2020, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και τη δέσμη μέτρων για την ανάκαμψη. Από την Κομισιόν σημειώνεται  ότι η θέση του Συμβουλίου που οδήγησε στην παρούσα κατανομή, βασίζεται στην πολιτική τους καθοδήγηση.

Πως θα δοθούν τα κονδύλια

Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα διαθέσει στα κράτη μέλη 312,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις (σε τιμές 2018), εκ των οποίων το 70 % θα δεσμευθεί το 2021 και το 2022 και το 30 % έως το τέλος του 2023. Η μέθοδος κατανομής για τα έτη 2021-2022 θα λαμβάνει υπόψη για κάθε κράτος μέλος τον πληθυσμό του, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του και το σχετικό ποσοστό ανεργίας κατά τα τελευταία 5 έτη. Στην κατανομή για το 2023, για το υπόλοιπο 30% των επιδοτήσεων δηλαδή για τα υπόλοιπα περίπου 5,8 δισ. ευρώ που θα μπορεί να λάβει η Ελλάδα έως το τέλος του 2023, θα υπολογιστεί ως αξία με βάση τις αναπτυξιακές επιδόσεις. Το κριτήριο της ανεργίας αντικαθίσταται, σε ίση αναλογία, από την ποσοστιαία μείωση του πραγματικού ΑΕΠ του 2020 και τη συνολική εκατοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ κατά την περίοδο 2020-2021, σύμφωνα, με τις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2020 της Επιτροπής και στη συνέχεια αναπροσαρμόζεται έως τις 30 Ιουνίου 2022 σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία.

Επιπλέον, έως το τέλος του 2023, θα διατεθούν δάνεια ύψους 360 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη προκειμένου να τους παρασχεθεί συμπληρωματική χρηματοδότηση για τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις τους. Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων αυτών δεν θα υπερβαίνει το 6,8 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος κάθε κράτους μέλους.

Το 57% των κονδυλίων  στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό

Προκειμένου να λάβουν στήριξη από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας,  η Ελλάδα όπως και τα υπόλοιπα κράτη μέλη, έχει την υποχρέωση να καταρτίσει εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όπου θα καθορίζεται τα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά τους προγράμματα έως το 2026, καθώς και τους στόχους, τα ορόσημα και το εκτιμώμενο κόστος. Τουλάχιστον το 37 % των κονδυλίων του σχεδίου θα πρέπει να στηρίζουν την πράσινη μετάβαση και τουλάχιστον το 20 % τον ψηφιακό μετασχηματισμό  Τα σχέδια θα πρέπει να είναι διαμορφωμένα με τρόπο ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και να ληφθούν υπόψη οι προτεραιότητες που ορίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Θα πρέπει επίσης να συμβάλλουν στην ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας της χώρας.. Σύμφωνα με την εντολή του Συμβουλίου, θα είναι επιλέξιμα τα μέτρα που ετέθησαν σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2020 και μετά.  Το προσχέδιο του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να υποβληθεί στην Ε. Επιτροπή από τις 15 Οκτωβρίου, ενώ τα επίσημα τα σχέδιά της θα πρέπει να κατατεθούν το αργότερο  έως τις 30 Απριλίου τ

Διαδικασία έγκρισης

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συμβουλίου, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών ή, ενδεχομένως, τις αναπροσαρμογές τους, εντός διμήνου. Κάθε κράτος μέλος και η Επιτροπή μπορούν να συμφωνήσουν να παρατείνουν ενδεχομένως τη συγκεκριμένη προθεσμία κατά εύλογο χρονικό διάστημα. Το Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνει την αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με εκτελεστική απόφαση, η οποία θα πρέπει να εκδοθεί ει δυνατόν εντός τεσσάρων εβδομάδων από την υποβολή της πρότασης της Επιτροπής.

Μπορείτε να δείτε τη θέση του Συμβουλίου  εδώ