Ταμείο Ανάκαμψης: πότε και για ποια έργα «κλειδώνει» χρηματοδότηση

Της Ντίνας Καράτζιου/

Το δεύτερο εξάμηνο του 2021 θα εισρεύσουν τα πρώτα χρήματα από το Ταμείο ανάκαμψης με το κλειδί των χρηματοδοτήσεων να κρατάνε τα έργα του πράσινου πυλώνα και της ψηφιακής μετάβασης. Πως και ποια είναι τα επενδυτικά σχέδια που θα χρηματοδοτηθούν. Ποια τα πρώτα έργα που θα ξεκινήσουν.

Η πρώτη παρουσίαση του ελληνικού σχεδίου που θα συγκεντρώσει 32 δις σε δάνεια και επενδύσεις παρουσιάζεται την Τρίτη 16 Μαρτίου 2021 στο Ecofin από τον  υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα με τη στρατηγική κατεύθυνση του σχεδίου να είναι προσανατολισμένη στον πράσινο πυλώνα που δεσμεύει το 37% του εκτιμώμενου προϋπολογισμού. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σύμφωνα με δηλώσει του αν.  υπουργού Οικονομικών κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, στο «Βήμα της Κυριακής», «περιλαμβάνει κατάλογο 100 έργων (επενδύσεις και επενδυτικά προγράμματα), τα οποία ήδη έχουν εξασφαλίσει τη θετική γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Όπως ανέφερε, τα έργα συνοδεύονται από κατάλογο 60 μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών-προγραμμάιων τα οποία,έχουν σημαντικές δαπάνες που θα πριμοδοτηθούν από το Ταμείο.

Τα πρώτα 100 έργα

Αν και ως προθεσμία κατάθεσης του ελληνικού σχεδίου έχει τεθεί το τέλος  Απριλίου και η τελική έγκριση από την Κομισιόν θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο, εντούτοις, τα πρώτα έργα ήδη έχουν κλειδώσει, με προχρηματοδότηση από το ΠΔΕ. Στα έργα και στα προγράμματα αυτά περιλαμβάνονται το νέο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ Αυτονομώ», τα 200 πρώτα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, προγράμματα αναδάσωσης, και αποκατάστασης εδαφών σε λιγνιτικές περιοχές και έργα ψηφιακού μετασχηματισμού και ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε ζητήματα ψηφιακής μετάβασης και καινοτομίας. Επίσης περιλαμβάνονται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις νησιών. Η αγορά ταμειακών μηχανών που θα συνδέονται online με τις φορολογητέε αρχές. Τα vouchers για την αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών από μαθητές για να καλυφθούν οι πρόσθετες ανάγκες που δημιούργησε η παρατεταμένη τηλεκπαίδευση. Και εσχάτως, προστέθηκε και η υπογειοποίηση των ηλεκτρικών καλωδίων  σε συγκεκριμένες περιοχές μετά τη φυσική καταστροφή που προκάλεσε η Μήδεια.

Υποστήριξη πράσινων στόχων της οικονομίας

Από τα κεφάλαια των 32 δις  κεφάλαια που θα εισρεύσουν στη χώρα από το ταμείο ανάκαμψης ,τα 12,7 δις αφορούν δάνεια και τα  17,77 επιδοτήσεις που θα κατευθυνθούν κυρίως σε δημόσια έργα.  Το σύνολο του πακέτου συμπληρώνεται από τους πόρους του React EU ύψους 2,3 δις, εκ των οποίων η χώρα έχει απορροφήσει  1,1 δις που δόθηκαν για τις ανάγκες του ΕΣΥ αλλά και στην αγορά με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής. Σε κάθε περίπτωση η διάθεση του 37% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την υποστήριξη πράσινων στόχων της Οικονομίας με ΑΠΕ, εξοικονόμησης ενέργειας, ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος  έργων υποδομών που σχετίζονται με την ηλεκτροκίνηση.  Οσον αφορά στις  ιδιωτικές επενδύσεις, αυτές θα προχωρήσουν ως  συγχρηματοδοτούμενες τουλάχιστον κατά 50% με ίδια κεφάλαια των επενδυτών και δάνεια προερχόμενα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ή/και ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς θεσμούς (EIB, EBRD). Θα αφορούν επιχειρηματικές προτάσεις που προωθούν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Είναι χαρακτηριστικό, ότι η ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξης (EBRD) έχει ήδη δεσμευτεί, ότι πάνω από 50% των ετήσιων επενδύσεων της Τράπεζας μέχρι το 2025 θα αφορά σε πράσινες χρηματοδοτήσεις.  Με την EBRD υιοθετεί να  κλιμάκωση των πράσινων χρηματοδοτήσεων και στήριξη της καινοτομίας και της βιωσιμότητας.

Ανοιχτές προκηρύξεις

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης,  τα 12,7 δισ. ευρώ δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, μπορούν να κινητοποιήσουν επενδύσεις που θα ανέλθουν ή ακόμη και θα ξεπεράσουν τα 30 δισ. Ευρώ.  Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βασικές προκλήσεις της χώρας και να υλοποιηθούν οι στρατηγικοί της στόχοι, οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο  έχουν στην κορυφή τους την πράσινη & ψηφιακή μετάβαση. Το υπουργείο Οικονομικών προγραμματίζει να διαθέσει τα δάνεια σε ανοιχτές προκηρύξεις ανάλογα με επιλεξιμότητες που θα προβλέπονται στο τελικό σχέδιο της χώρας. Ο κάθε κύκλος θα είναι ανοιχτός και θα τροφοδοτείται συνεχώς από νέα δάνεια, που θα έρχονται στην πορεία υλοποίησης του ελληνικού προγράμματος. Με τελική στόχευση να απορροφηθεί το σύνολο των 12.7 δισ δανείων του ταμείου που είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα, για ιδιωτικές επενδύσεις, ούτως ώστε να κινητοποιηθούν, όσο το δυνατόν μεγαλύτερα ποσά ιδιωτικών κεφαλαίων.