Ταμείο Απανθρακοποίησης: επενδύσεις 5 δισ. ευρώ στα νησιά

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Επενδύσεις άνω των 5 δισ. ευρώ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρικές διασυνδέσεις και υποδομές ύδρευσης στα νησιά καθώς και ελάφρυνση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των καταναλωτών από τον σταδιακό περιορισμό των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας θα είναι τα αποτελέσματα της λειτουργίας του Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών. Η σύμβαση για τη σύσταση του Ταμείου υπεγράφη στη Νάξο, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Το ταμείο περιλαμβάνει κεφάλαια ύψους 1,6 δισ. ευρώ τα οποία με τη μόχλευση ιδιωτικών πόρων θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις άνω των 5 δισ. Ευρώ σε τρεις τομείς:

1.Διασυνδέσεις των νησιών του ΒΑ Αιγαίου και των Δωδεκανήσων, που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ καθώς και μικρότερων νησιών (Κύμη, Πάτμος, Κύθνος, Αμοργός) από τον ΔΕΔΔΗΕ.

2.Έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας από νοικοκυριά και επιχειρήσεις (φωτοβολταϊκά, μπαταρίες, αντλησιοταμίευση, υπεράκτια αιολικά, ταμιευτήρες για αποθήκευση νερού και παραγωγή ενέργειας). Για τα 6 μεγαλύτερα μη διασυνδεδεμένα νησιά (Ρόδος, Κως, Κάλυμνος, Σάμος, Χίος και Λέσβος) θα προκηρυχθούν το 2025 διαγωνισμοί για εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε συνδυασμό με μπαταρίες.

3.Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και κυρίως ηλεκτρικής τροφοδοσίας των μεγάλων πλοίων (cold ironing) που προσεγγίζουν τα λιμάνια των νησιών.

Ο Πρωθυπουργός, κ. Κυριακός Μητσοτάκης, δήλωσε: «Η απανθρακοποίηση των νησιών θα αποτελέσει το “κλειδί” για την ανάπτυξή τους, παρέχοντας φτηνότερο ρεύμα. Ενισχύοντας τον τουρισμό. Και προστατεύοντας, παράλληλα, το περιβάλλον και την ατμόσφαιρά τους.Πρόκειται για μία συνολική αντίληψη για την πρόοδο της νησιωτικής Ελλάδας. Αντίληψη, με στόχευση διπλή: πρώτον, μία καλύτερη ζωή για τους κατοίκους. Με αιχμή την τόνωση της τοπικής παραγωγής και την ανάπτυξη ενός τουριστικού μοντέλου που θα έχει διάρκεια. Γι’ αυτό, άλλωστε, παράλληλα προχωρούν τα τοπικά χωροταξικά σχέδια, όπως και τα μέτρα προστασίας των θαλασσών μας. Και δεύτερον, τη συμμετοχή του Αιγαίου στην πανελλαδική προσπάθεια για μία πράσινη οικονομία, όπως την θέλει η εποχή μας».

Μιλώντας στην εκδήλωση ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης τόνισε ότι για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση χρειάζεται άφθονη και φθηνή ενέργεια, στόχος που υπηρετεί το νέο ταμείο, το οποίο επίσης βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα των νησιών και της ελληνικής οικονομίας συνολικά. Σημείωσε την πρωτοπορία της Ελλάδας στην πράσινη μετάβαση που σημαίνει ότι το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα λειτουργεί όπως ένα είδος “πειραματόζωου” με υψηλή διείσδυση ΑΠΕ ενώ τόνισε ότι με την ολοκλήρωση των έργων τα ελληνικά νησιά θα είναι από τα ελάχιστα στον κόσμο που θα έχουν το “πράσινο σήμα” με ό,τι σημαίνει αυτό για την ελκυστικότητά τους ως τουριστικού προορισμού. Όπως επεσήμανε οι νησιώτες θα διαπιστώνουν το όφελος στην καθημερινότητά τους αλλά και στο λογαριασμό του ηλεκτρικού.

Η υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου έκανε λόγο για ένα “μίνι Ταμείο Ανάκαμψης” σημειώνοντας ότι το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τα ελληνικά νησιά. “Αναβαθμίζουμε, είπε, συνολικά την ποιότητα ζωής των νησιωτών και εκατομμυρίων επισκεπτών”. Η ίδια εκτίμησε το όφελος των καταναλωτών από τη μείωση των ΥΚΩ σε 2,2 δισ. για τα Δωδεκάνησα και 1,6 δισ. από το Β.Αιγαίο σε βλαθος 25ετίας , με τις διασυνδέσεις που αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2029.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς εκτίμησε ότι το ποσό που μπορεί να εξασφαλίσει η χώρα μας από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων (είναι βασική πηγή χρηματοδότησης του Ταμείου) μπορεί να φθάσει στα 2 δισ. Ευρώ. Σημείωσε τη σημασία των έργων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στα νησιά και τόνισε ότι η ΕΕ αναμένει άμεσα τις προτάσεις για τα έργα που θα ενταχθούν.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης ανέφερε ότι η συμφωνία αποδεικνύει τη δέσμευση της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας στην πράσινη μετάβαση και αποτελεί ορόσημο για τη συνεργασία της χώρας μας με την ΕΤΕπ η οποία έχει διαθέσει συνολικά 50 δισ. Ευρώ για πάνω από 400 έργα σε όλη τη χώρα.

Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύθυναν ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ο οποίος αναφέρθηκε στο σχέδιο και την πολιτική βούληση του πρωθυπουργού για την υλοποίηση του μεγαλύτερου πλέγματος έργων υποδομής στα νησιά, καθώς και ο Δήμαρχος Νάξου Δημήτρης Λιανός που τόνισε την ανάγκη ισορροπίας ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και την περιβαλλοντική προστασία.