Τεχνικές εταιρίες: κίνητρα από την πολιτεία για τεχνικό δυναμικό στα εργοτάξια

Για έλλειμμα τεχνικού δυναμικού, που διαρκώς διογκώνεται έκαναν λόγο οι εκπρόσωποι των πέντε μεγάλων τεχνικών εταιριών της χώρας, επισημαίνοντας ότι είναι από τους κύριους λόγους αδυναμίας για την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων του ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης. Ζήτησαν κίνητρα από την πολιτεία για να επαναπατριστούν μηχανικοί που έφυγαν τα χρόνια της κρίσης. Ταυτοχρόνως μίλησαν για αυξημένο εργατικό κόστος στα εργοτάξια.

-«Κανένα έργο δεν θα μπορέσει να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί στην ώρα του, αν τα εργοτάξια λειτουργούν υπό συνεχές έλλειμμα ανθρώπινου δυναμικού», είπε ο τεχνικό δυναμικ, διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ ΑΕ, τονίζοντας την ανάγκη να γίνουν συντονισμένες προσπάθειες δημιουργίας μιας νέα γενιάς τεχνικού προσωπικού.

-«Από τη μία πλευρά αυξάνεται το κατασκευαστικό αντικείμενο, με σημαντικό αριθμό δημόσιων και ιδιωτικών έργων, παραχωρήσεις και ΣΔΙΤ. Από την άλλη πλευρά, διαμορφώνεται από εξωγενείς παράγοντες ένα όλο και πιο απαιτητικό περιβάλλον δραστηριοποίησης, με υψηλότερο κόστος χρήματος, πληθωριστικές πιέσεις σε ενέργεια και υλικά κατασκευών κι αυξανόμενο εργατικό κόστος»,  είπε ο Χρήστος Παναγιωτόπουλος, στο Συνέδριο ITC 2023, κάνοντας λόγο για ένα σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται ο κλάδος των κατασκευών τα τελευταία δύο χρόνια.

«Εμείς ήδη λειτουργούμε σε όλα μας τα έργα “φυτώρια” νέων τεχνιτών που εκπαιδεύονται στο πεδίο προκειμένου να αποκτήσουν την απαραίτητη εμπειρία σε συγκεκριμένες ειδικότητες που παρουσιάζουν μεγάλη ζήτηση, όπως, για παράδειγμα, οι χειριστές», υπογράμμισε.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε πως «επιτυχία για τον καθένα από εμάς στον κλάδο θα είναι να βρει τον τρόπο να διασχίσει αυτό το σταυροδρόμι με ασφάλεια, αξιοποιώντας την αυξημένη κατασκευαστική δραστηριότητα, ενώ ταυτόχρονα διαφυλάσσει την εργασιακή, επιχειρησιακή, οικονομική του υγεία».

Στα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος των κατασκευών είναι η αδυναμία εύρεσης μηχανικών, αλλά και γενικότερα εργατικού προσωπικού στις κατασκευές είπε ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Intrakat, Αλέξανδρος Εξάρχου.

Ο ίδιος ανέφερε ότι η λύση δεν είναι να έρθουν μηχανικοί από το εξωτερικό, αλλά να επιστρέψουν στην Ελλάδα οι Έλληνες που είχαν φύγει στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της κρίσης. «Για αυτό τον λόγο χρειάζεται να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση με στόχο τη μείωση της φορολογίας για τους επαναπατρισθέντες μηχανικούς».

-«Το ένα είναι ότι έχει φύγει ο κόσμος, δεν υπάρχουν τόσοι μηχανικοί όσοι απαιτούνται για την εκτέλεση των έργων αυτών. Ένα μεγάλο μέρος έφυγε στο εξωτερικό και πρέπει να φέρουμε πίσω αυτούς τους ανθρώπους. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει η πολιτεία να αντιμετωπίσει ρεαλιστικά το θέμα της φορολόγησής τους γιατί, ερχόμενοι στην Ελλάδα από χώρες με ιδιαίτερα χαμηλή φορολόγηση, θα αντιμετωπίσουν μία υψηλή φορολογία», σημείωσε ο κ. Εξάρχου.

Στα αρνητικά για τα έργα και τον κατασκευαστικό κλάδο συγκαταλέγονται οι περιορισμένοι πόροι σε επίπεδο εργατοτεχνικού κόσμου, τόνισε ο Ντίνος Μπενρουμπή, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ.

Ο Κωνσταντίνος Μιτζάλης, διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ σημείωσε ότι στον κλάδο έχουν εισέλθει «νέα άτομα με προσόντα και όρεξη για εργασία, στους οποίους θα στηριχθούμε για να υλοποιήσουμε έργα σε εσωτερικό και εξωτερικό». Ο ίδιος μίλησε για την υποστελέχωση των υπηρεσιών.

Στις τοποθετήσεις τους οι εκπρόσωποι των τεχνικών εταιριών ανέδειξαν τα θέματα που απασχολούν τον κατασκευαστικό κλάδο.

Τα έσοδα των παραχωρήσεων να μην διατίθενται  «τυφλά» για την κάλυψη του δημοσίου χρέους

-«Έχει έρθει πλέον η ώρα τα χρήματα από τα έσοδα των παραχωρήσεων, αντί να διατίθενται πια «τυφλά» για την κάλυψη του δημοσίου χρέους, να διατίθενται για αναπτυξιακά έργα. Πρέπει η Πολιτεία να το δει αυτό σε διαπραγμάτευση με την Ε.Ε, ειδικά με το δεδομένο των αλλεπάλληλων κρίσεων που συναρτώνται με την κλιματική αλλαγή» είπε στο συνέδριο ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Γιώργος Συριανός.

Ο ίδιος αναφέρθηκε στα μέτρα του υπουργείου για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των έργων, τις αναλύσεις τιμών και τη χρηματοδότηση.

Όπως ανέφερε «δεν είναι δυνατόν σήμερα οι αναλύσεις τιμών να παραπέμπουν 30 ή 40 χρόνια πίσω, με τελείως διαφορετικές συνθήκες», κάνοντας λόγο για την ανάγκη μίας υπέρβασης από όλες τις πλευρές, ώστε να ξεφύγουμε από την υφιστάμενη διαδικασία, την οποία χαρακτήρισε ως τελείως προβληματική.

Σημείωσε πως πλέον τόσο ο ιδιωτικός τομέας όσο και το Δημόσιο βρίσκονται στο κατώφλι μιας νέας προσέγγισης που θα φέρει την τιμολόγηση των έργων σε μία σύγχρονη εποχή. Όσον αφορά στο ζήτημα της χρηματοδότησης, πρόσθεσε ότι η Πολιτεία πρέπει να λάβει μέτρα προκειμένου να ξεπεραστεί η γραφειοκρατία και να μη γίνονται περιστασιακές κινήσεις, ώστε να επιτευχθεί και περιφερειακή σύγκλιση στον κλάδο.

Όσον αφορά στα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, ο κ. Συριανός υπογράμμισε ότι άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, έχουν ζητήσει επέκταση του χρόνου των σφικτών χρονοδιαγραμμάτων, και ότι η χώρα μας θα πρέπει να σταθεί στο πλευρό τους και να ζητήσει αναμόρφωση ώστε να υπάρξουν περαιτέρω δράσεις στα έργα αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα.

Κλείνοντας, επισήμανε ότι στην Αττική είναι απαραίτητο να υπάρξει ένας νέος στρατηγικός σχεδιασμός και σε αυτόν πρωταγωνιστικό ρόλο θα διαδραματίσει ο νόμος για τις Πρότυπες Προτάσεις που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2022.

Αδυναμία έκδοσης εγγυητικών επιστολών

Την αδυναμία έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, με αποτέλεσμα να «παγώνουν» οι διαγωνισμοί για τα μεγάλα έργα επισήμανε ο κος Εξάχρου λέγοντας ότι η πρόταση της Intrakat είναι να αλλάξει το καθεστώς έκδοσης εγγυητικών επιστολών και να δίνεται η δυνατότητα αυτή και σε ασφαλιστικές εταιρείες. Πρότεινε επίσης, την απομείωση των εγγυητικών με την προσωρινή παραλαβή των δημόσιων έργων.

Ο ίδιος επισήμανε το υψηλό κόστος υλοποίησης των έργων, που προκύπτει από την κατακόρυφη άνοδο του πληθωρισμού. Προς τούτο, ο επικεφαλής της Intrakat σχολίασε ότι τα έργα που υλοποιούνται αυτήν την περίοδο από τις κατασκευαστικές έχουν υπολογιστεί με καθεστώς μηδενικού πληθωρισμού και ότι χρειάζεται κρατική και ευρωπαϊκή παρέμβαση.

Οι παθογένειες του Δημοσίου εκτροχιάζουν το χρονοδιάγραμμα των έργων

Το κομμάτι των ΣΔΙΤ και των παραχωρήσεων έχει αλλάξει τη δομή των δημοσίων έργων και έχει συμβάλλει πολύ στο να περάσει το χρηματοδοτικό κομμάτι από το Δημόσιο στον ιδιώτη, τόνισε ο Ντίνος Μπενρουμπή, της ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ύπαρξη των ΣΔΙΤ και των παραχωρήσεων βοηθά στο να γίνουν έργα με έναν τρόπο θετικό για το Δημόσιο, όπως και οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης παρά τα «μη ρεαλιστικά», όπως τα χαρακτήρισε, χρονικά περιθώρια.

Ο ίδιος μίλησε ακόμη για τις ανατιμήσεις του κόστους και τις συνήθεις παθογένειες του Δημοσίου, που εκτροχιάζουν το χρονοδιάγραμμα των έργων. Επί τούτου, έθεσε ως προϋπόθεση να ορισθεί από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ένα σημείο επαφής με τις επιμέρους υπηρεσίες, πχ για τα αρχαιολογικά, τα δασικά, την αδειοδότηση, ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα.

Στις παθογένειες του κλάδου των κατασκευών αναφέρθηκε ο Κωνσταντίνος Μιτζάλης της ΑΒΑΞ, που προκαλούν παρενέργειες και καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων. Μίλησε για την υποστελέχωση των υπηρεσιών, την ανάγκη καλύτερης μελετητικής ωρίμανσης των έργων, καθώς και αναθεώρησης των τιμολογίων βάσει των νέων δεδομένων της αγοράς εξαιτίας των ανατιμήσεων.

Ο κ. Μιτζάλης τόνισε ότι υπάρχει αρκετός δρόμος για να διανυθεί. «Πριν 5 χρόνια, την εποχή της κρίσης, ζητούσαμε έργα, τώρα πλέον αιτούμαστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες υλοποίησής τους. Η προετοιμασία ενός έργου πριν τη δημοπράτηση πρέπει να είναι μελετημένη, για να μπορούμε να το ολοκληρώνουμε σωστά και στο συμβατικό τίμημα».

Σημείωσε ότι το ζήτημα της υποστελέχωσης του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών επιλύθηκε τα τελευταία χρόνια, με την εμπλοκή εξωτερικών τεχνικών συμβούλων ώστε να συνδράμουν το έργο του. «Παράλληλα, άλλαξε ο τρόπος δημοπράτησής τους περιορίζοντας τις μεγάλες εκπτώσεις», σημείωσε.

Παρατήρησε ότι «δεν υπάρχει κανένα έργο παγκοσμίως, που να μην προέκυψαν προβλήματα τα οποία δεν είχαν προβλεφθεί κατά την μελέτη του. Ωστόσο, κάτι τέτοιο περιορίζεται με καλύτερη προετοιμασία πριν τη δημοπράτηση», ανέφερε, εστιάζοντας στην ανάγκη σωστού προγραμματισμού, καθώς και συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων υπουργείων και φορέων.

Παράλληλα, σχολίασε ότι ο κατασκευαστικός κλάδος έχει να φέρει εις πέρας ένα τεράστιο έργο, οπότε είναι κρίσιμο «να επικεντρωθούμε στην επίλυση των παθογενειών, ώστε έγκαιρα τα έργα που θα ξεκινήσουν να αποδοθούν στην κοινωνία».